koncepcja zdrowia rodziny

background image

Koncepcje zdrowia
rodziny

Dr n. med. Maria Cisek

Dr n. med. Maria Cisek

2011/2012

2011/2012

background image

Zmiany demograficzne rodzin
Skąd te zmiany?

Wzrost tendencji do planowania rodziny, coraz

Wzrost tendencji do planowania rodziny, coraz

szersza oferta środków antykoncepcyjnych;

szersza oferta środków antykoncepcyjnych;

Wzrost aktywności zawodowej kobiet

Wzrost aktywności zawodowej kobiet

Zmiana roli kobiety w rodzinie i społeczeństwie

Zmiana roli kobiety w rodzinie i społeczeństwie

Zwiększone zatrudnienie w zawodach

Zwiększone zatrudnienie w zawodach

pozarolniczych

pozarolniczych

Wzrost kosztów wychowywania i kształcenia dzieci

Wzrost kosztów wychowywania i kształcenia dzieci

Dążenie do osiągnięcia wyższej stopy życiowej

Dążenie do osiągnięcia wyższej stopy życiowej

Wyższy przeciętny wiek zawierania małżeństw

Wyższy przeciętny wiek zawierania małżeństw

background image

Przyczyny zmian……

Zmniejszenie wpływów tradycji

Wiele zadań opiekuńczych przejęły zakłady
opieki, dotyczy to szczególnie starszych i
niepełnosprawnych

Rozwój medycyny- instytucjonalizacja opieki
medycznej

Zapewnienie domowej opieki starszym
ludziom zależy nie tylko od ich sprawności,
ale także od płci.

Proces socjalizacji przejęty głównie przez
szkoły i mass media

background image

Nie wszędzie tak samo…

Znaczne zróżnicowanie kulturowe w odniesieniu do

różnych aspektów rodziny.

Odmienne typy małżeństw:

Poligamia
Poliandria

Różne zasady i kryteria doboru współmałżonków, np.

endogamiczne
egzogamiczne:

background image

CZYM JEST RODZINA?

CZYM JEST RODZINA?

To grupa osób połączonych ze sobą

To grupa osób połączonych ze sobą

więzią małżeństwa, pokrewieństwa,

więzią małżeństwa, pokrewieństwa,

powinowactwa lub adopcji.

powinowactwa lub adopcji.

Wyróżnia ją od innych zbiorowości

Wyróżnia ją od innych zbiorowości

intymność stosunków między jej

intymność stosunków między jej

członkami i trwałość związków

członkami i trwałość związków

emocjonalnych

emocjonalnych

Osoby ją tworzące są powiązane

Osoby ją tworzące są powiązane

systemem stosunków uregulowanych

systemem stosunków uregulowanych

prawnie

prawnie

background image

Cel istnienia rodziny

Cel istnienia rodziny

fizyczne przetrwanie

fizyczne przetrwanie

społeczna ochrona

społeczna ochrona

edukacja i rozwój indywidualny

edukacja i rozwój indywidualny

background image

Rodzina jako grupa

Rodzina jako grupa

posiada:

posiada:

cele wspólne, wymagające

cele wspólne, wymagające

skoordynowanych działań

skoordynowanych działań

tożsamość i odrębność od innych grup

tożsamość i odrębność od innych grup

organizację- strukturę, podział ról,

organizację- strukturę, podział ról,

decyzji

decyzji

ośrodki skupienia

ośrodki skupienia

background image

Przynależność do grupy
oznacza:

Funkcje i zadania do wykonania

Funkcje i zadania do wykonania

Wzory postępowania, którym się

Wzory postępowania, którym się

trzeba podporządkować

trzeba podporządkować

Wzór fizyczny (ubranie, wygląd)

Wzór fizyczny (ubranie, wygląd)

Wzór moralny (zasady

Wzór moralny (zasady

obowiązujące w danej rodzinie).

obowiązujące w danej rodzinie).

background image

Główne determinanty
zdrowia rodziny

wiek, płeć, czynniki dziedziczne

wiek, płeć, czynniki dziedziczne

indywidualne czynniki stylu życia

indywidualne czynniki stylu życia

sieć stosunków społecznych

sieć stosunków społecznych

stres- wydarzenia rodzinne

stres- wydarzenia rodzinne

ogólne społeczno-ekonomiczne, i

ogólne społeczno-ekonomiczne, i

kulturowe i środowiskowe warunki –

kulturowe i środowiskowe warunki –

zapobieganie chorobom(żywienie, palenie)

zapobieganie chorobom(żywienie, palenie)

(

(

żywność, edukacja, śr.pracy i życia, bezrobocie, woda i stan

żywność, edukacja, śr.pracy i życia, bezrobocie, woda i stan

sanitarny,warunki mieszkaniowe)

sanitarny,warunki mieszkaniowe)

background image

Życie rodzinne-
uwarunkowania

:

System komunikowania się

System komunikowania się

System dawania wsparcia

System dawania wsparcia

Uczenie szacunku wobec innych

Uczenie szacunku wobec innych

Poczucie zaufania

Poczucie zaufania

Poczucie uczciwości

Poczucie uczciwości

Przekazywanie systemu wartości

Przekazywanie systemu wartości

Przekazywanie tradycji, religii

Przekazywanie tradycji, religii

Uczenie sposobów spędzania wolnego

Uczenie sposobów spędzania wolnego

czasu

czasu

Uczenie szukania pomocy poza rodziną.

Uczenie szukania pomocy poza rodziną.

background image

STRUKTURA RODZINY

pełna /niepełna i ew. przyczyna
niepełności

liczba wspólnie mieszkających pokoleń

liczebność i układ pokrewieństwa w
rodzinie

obciążenie poszczególnych członków
rodziny obowiązkami

background image

Struktura rodzin w

Struktura rodzin w

Polsce

Polsce

background image

Charakter rodziny

nuklearna= rodzice i dzieci, (czyli krewni

nuklearna= rodzice i dzieci, (czyli krewni

pierwszego stopnia)

pierwszego stopnia)

rozszerzona= dziadkowie i dzieci mieszkają

rozszerzona= dziadkowie i dzieci mieszkają

wspólnie), ciotki i wujowie, kuzyni (krewni

wspólnie), ciotki i wujowie, kuzyni (krewni

drugiego i trzeciego stopnia).

drugiego i trzeciego stopnia).

Rodzinne „puste gniazdo”

Rodzinne „puste gniazdo”

Rodzina nietradycyjna (rodzic + dziecko, para

Rodzina nietradycyjna (rodzic + dziecko, para

+ dziecko, para tej samej płci)

+ dziecko, para tej samej płci)

Wzrasta liczba rozwodów oraz liczba dzieci

Wzrasta liczba rozwodów oraz liczba dzieci

pozamałżeńskich

pozamałżeńskich

background image

Typy rodzin w USA

nuklearna bez dzieci

nuklearna bez dzieci

nuklearna z dziećmi w związku formalnym lub nie

nuklearna z dziećmi w związku formalnym lub nie

żona i mąż z poprzednich związków + dzieci

żona i mąż z poprzednich związków + dzieci

komuna

komuna

seriale

seriale

nieformalny związek

nieformalny związek

homoseksualne

homoseksualne

samotne osoby dorosłe

samotne osoby dorosłe

background image

FUNKCJE RODZINY

FUNKCJE RODZINY

A.Biopsychiczne

A.Biopsychiczne

:

:

prokreacyjna

prokreacyjna

seksualna

seksualna

B. Ekonomiczne

B. Ekonomiczne

materialno- ekonomiczna

materialno- ekonomiczna

opiekuńczo- zabezpieczająca

opiekuńczo- zabezpieczająca

background image

C. Społeczno-wyznaczająca:

stratyfikacyjna

stratyfikacyjna

legalizacyjno-kontrolna

legalizacyjno-kontrolna

D.Funkcje społeczno-psychologiczne

socjalizacyjno- wychowawcza

socjalizacyjno- wychowawcza

kulturalna

kulturalna

religijna

religijna

rekreacyjno- towarzyska

rekreacyjno- towarzyska

emocjonalno- ekspresyjna

emocjonalno- ekspresyjna

background image

ETAPY FUNKCJONOWANIA RODZINY W
SPOŁECZEŃSTWIE

Małżeństwo bez dzieci (przeddzietne)

Małżeństwo bez dzieci (przeddzietne)

Małżeństwo z małymi dziećmi

Małżeństwo z małymi dziećmi

Faza odchodzenia dzieci z domu.

Faza odchodzenia dzieci z domu.

Małżeństwo odłączone od dzieci

Małżeństwo odłączone od dzieci

(„puste gniazdo”).

(„puste gniazdo”).

background image

Fazy życia rodziny wg
Duvall’a

faza - para małżeńska

faza - para małżeńska

(bez dzieci) około 2 lata, 

(bez dzieci) około 2 lata, 

faza - para z małym dzieckiem

faza - para z małym dzieckiem

(od urodzenia

(od urodzenia

do 30 miesiąca życia pierwszego dziecka), 

do 30 miesiąca życia pierwszego dziecka), 

faza - rodziny z dzieckiem (dziećmi

faza - rodziny z dzieckiem (dziećmi

) w okresie

) w okresie

przedszkolnym (między 30 miesiącem życia a 6

przedszkolnym (między 30 miesiącem życia a 6

rokiem życia pierwszego dziecka), 

rokiem życia pierwszego dziecka), 

faza - rodziny z dzieckiem (dziećmi)

faza - rodziny z dzieckiem (dziećmi)

w okresie

w okresie

szkolnym (najstarsze dziecko miedzy 6 a 13

szkolnym (najstarsze dziecko miedzy 6 a 13

rokiem życia), 

rokiem życia), 

background image

Fazy życia rodziny wg
Duvall’a

faza - rodziny z nastolatkiem

faza - rodziny z nastolatkiem

(

(

między 13 a 21

między 13 a 21

rokiem życia pierwszego dziecka), 

rokiem życia pierwszego dziecka), 

faza - rodziny z dziećmi opuszczającymi

faza - rodziny z dziećmi opuszczającymi

dom

dom

(od pierwszego do ostatniego dziecka

(od pierwszego do ostatniego dziecka

opuszczającego dom), 

opuszczającego dom), 

faza - rodzice w wieku średnim

faza - rodzice w wieku średnim

(„puste

(„puste

gniazdo”/ postparentalna, wycofanie się z

gniazdo”/ postparentalna, wycofanie się z

aktywności, przejście na emeryturę), 

aktywności, przejście na emeryturę), 

faza – starzenie się członków rodziny

faza – starzenie się członków rodziny

(odejście, śmierć jednego, obu małżonków).

(odejście, śmierć jednego, obu małżonków).

background image

Uwarunkowania
funkcjonowania rodziny w
społeczeństwie

Rodzina bliższa i dalsza (dalecy krewni)

Rodzina bliższa i dalsza (dalecy krewni)

Krąg znajomych i towarzyski, sąsiedzi

Krąg znajomych i towarzyski, sąsiedzi

Zakład pracy

Zakład pracy

Szkoła

Szkoła

Kościół

Kościół

Media

Media

Zakłady usługowe z służbą zdrowia

Zakłady usługowe z służbą zdrowia

Organizacje polityczne i społeczne

Organizacje polityczne i społeczne

background image

Skutki ubóstwa w rodzinie w
kategoriach syndromu

zdrowia somatycznego- stymuluje

zdrowia somatycznego- stymuluje

genetyczne determinanty chorób

genetyczne determinanty chorób

somatycznych (gruźlica, choroby narządu

somatycznych (gruźlica, choroby narządu

ruchu, układu krążenia

ruchu, układu krążenia

zdrowia psychicznego (utrata pracy,brak

zdrowia psychicznego (utrata pracy,brak

satysfakcji życiowej)

satysfakcji życiowej)

zdrowia społecznego (rola i miejsce w

zdrowia społecznego (rola i miejsce w

społeczeństwie)

społeczeństwie)

background image

Zjawiska towarzyszące
bezrobociu

:

kryzys ekonomiczny – stres

niedostatki kultury i edukacji
zdrowotnej, niekorzystne trendy
chorób

zróżnicowana dostępność do
opieki medycznej

background image

Wydolność opiekuńczo-

Wydolność opiekuńczo-

pielęgnacyjna rodziny

pielęgnacyjna rodziny

1.

1.

struktura

struktura

2.

2.

sprawność fizyczna i psychiczna

sprawność fizyczna i psychiczna

członków rodziny.

członków rodziny.

3.

3.

funkcjonowanie społeczne

funkcjonowanie społeczne

4.

4.

sytuacja bytowa rodziny

sytuacja bytowa rodziny

5.

5.

funkcjonowanie emocjonalne

funkcjonowanie emocjonalne

6.

6.

wiedza i umiejętności członków rodziny

wiedza i umiejętności członków rodziny

background image

Współpraca rodziny z..….

Szkoły i inne placówki wychowawcze i

Szkoły i inne placówki wychowawcze i

opiekuńcze;

opiekuńcze;

Zakład pracy;

Zakład pracy;

Instytucje usługowe;

Instytucje usługowe;

Środki masowego przekazu;

Środki masowego przekazu;

Kościół

Kościół

Organizacje polityczne i społeczne

Organizacje polityczne i społeczne

background image

Koncepcje zdrowia

Koncepcje zdrowia

rodziny

rodziny

Model kliniczny

Model kliniczny

Wywiązywania się z ról

Wywiązywania się z ról

Adaptacyjny

Adaptacyjny

Eudajmoniczny

Eudajmoniczny

(A.Smith 1983)

(A.Smith 1983)

background image

Model kliniczny

Model kliniczny

Zdrowie rozumiane jako brak choroby

Zdrowie rozumiane jako brak choroby

Znajduje zastosowanie

Znajduje zastosowanie

w wypadku braku zdrowia spowodowane

w wypadku braku zdrowia spowodowane

oczywistą chorobą fizyczną ,psychiczną,

oczywistą chorobą fizyczną ,psychiczną,

w wypadku pogorszenia lub dysfunkcji

w wypadku pogorszenia lub dysfunkcji

systemu rodziny

systemu rodziny

background image

Zadania pielęgniarki:

koncentracja na chorym w celu likwidacji
choroby, rodzina uwzględniona przy wypisie
pacjenta ze szpitala i w znaczeniu
etiologicznym

background image

Model wywiązywania się z
ról

Oparty na teorii cyklu życia rodziny

Oparty na teorii cyklu życia rodziny

podzielonego na fazy, to dobre

podzielonego na fazy, to dobre

samopoczucie

samopoczucie

Zdrowie utożsamiane jest jako dobre
samopoczucie

ze zdolnością do efektywnego,

skutecznego dobrego funkcjonowania
biopsychospolecznego

i osiągania zadań

wynikających z rozwoju rodziny

background image

Zadania pielęgniarki;

Oddziaływanie na kondycję fizyczną i
psychiczną oraz dobre funkcjonowanie
społeczne w tym rodzinne

rodzina uwzględniona jest w funkcjach
rehabilitacyjnych na rzecz osoby chorej i w
niewielkim zakresie uwzględniany przez
pielęgniarkę

background image

Model adaptacyjny

Model adaptacyjny

Zdrowie rodziny charakteryzowane jest jako

Zdrowie rodziny charakteryzowane jest jako

skuteczne i produktywne interakcje z

skuteczne i produktywne interakcje z

fizycznym i społecznym środowiskiem,

fizycznym i społecznym środowiskiem,

jako sprawność w czynnościach życia

jako sprawność w czynnościach życia

codziennego

codziennego

dostarczenie elastycznych wzorów

dostarczenie elastycznych wzorów

umożliwiających jednostce przystosowanie się,

umożliwiających jednostce przystosowanie się,

lub które przygotowują do zmiany i rozwoju

lub które przygotowują do zmiany i rozwoju

background image

Zadania pielęgniarki;

Wzmocnienie sprawności, zastąpienie albo
pomoc w czynnościach codziennego życia

rodzina zabezpiecza realizacje i pomoc w
czynnościach życia codziennego i głównie
w tym znaczeniu jest partnerem
pielęgniarki rodzinnej

background image

Model Eudajmoniczny

Zdrowie rozumiane jako

Zdrowie rozumiane jako

samorealizacja

samorealizacja

(do osiągnięcia której

(do osiągnięcia której

jednostka czerpie już z osiągniętego

jednostka czerpie już z osiągniętego

rozwoju),

rozwoju),

dla podniesienia ogólnego

dobrostanu (well-being) i osiągnięcia
szczytu własnych możliwości.

(oparta na teorii energii, Pratt’a 1976)

background image

Zdrowie to samodzielne i twórcze życie,
nie tylko bez chorób i niepełnej
sprawności, ale również wraz z nimi jeśli
nie udało się ich uniknąć

Zadania pielęgniarki;

Zadania pielęgniarki;

wsparcie,

zabezpieczenie, potęgowanie , ochrona i
przywracanie optymalnego poziomu samodzielnego ,
aktywnego i twórczego życia

Rodzina jest podmiotem świadczeń, pielęgniarka
doradcą, konsultantem i pomocnikiem.

background image

Ten typ rodziny
charakteryzuje

promowanie wolności i zmian

promowanie wolności i zmian

różny i aktywny kontakt z innymi

różny i aktywny kontakt z innymi

grupami oraz elastycznymi relacjami z

grupami oraz elastycznymi relacjami z

nimi

nimi

w konsekwencji następuje rozwój
indywidualnych kompetencji, które
współdziałają z rozwojem samooceny i
skuteczności. ( wg. Pratt’a)

background image

Rodzina jako zespół
zdrowotny

Negatywny

Negatywny

źródło chorób

źródło chorób –

fizycznych,

fizycznych,

psychicznych,

psychicznych,

niedostosowania

niedostosowania

społ.

społ.

niekorzystne wzory

niekorzystne wzory

zachowań

zachowań

niska kultura

niska kultura

zdrowotna

zdrowotna

Pozytywny

Pozytywny

źródło zdrowia

źródło zdrowia

fizycznego i

fizycznego i

psychicznego

psychicznego

dostarczyciel

dostarczyciel

korzystnych wzorów

korzystnych wzorów

zachowań zdrowotnych

zachowań zdrowotnych

wysoka kultura

wysoka kultura

zdrowotna

zdrowotna

background image

Rodzina jako instytucja
realizuje zadania wobec
swoich członków:

w promocji zdrowia

w promocji zdrowia

w profilaktyce

w profilaktyce

w leczeniu i rehabilitacji

w leczeniu i rehabilitacji

background image

ZDROWIE RODZINY

=DYNAMICZNY PROCES WYNIKAJACY
Z AKTYWNOSCI
rodziny zastosowanej DO PROMOCJI zdrowia
rodziny
I OPIEKI
w OSIAGANIU DOBROSTANU (WELL-BEING),
JAKO GRUPY

I INDYWIDUALNIE POSZCZEGÓLNYCH JEJ
CZŁONKÓW

Ochrona zdrowia i Promocja

Ochrona zdrowia i Promocja

zdrowia

zdrowia

background image

Koncepcja zdrowia rodziny
wg.Mauksch’sa(19740

...

...

Stan zdrowia odzwierciedla wzory

całej rodziny, a nie indywidualnie jej
członków, które rozwijają się w jej
obrębie i zawierają wiedzę , postawy,
wartości, zachowania oraz
wyznaczają role i zadania członkom
rodziny.

background image

background image

KOMPETENCJA

KOMPETENCJA

........ważna cecha jednostki z punktu

........ważna cecha jednostki z punktu

widzenia skuteczności interwencji

widzenia skuteczności interwencji

zdrowotnej, dlatego, ze dzięki jej

zdrowotnej, dlatego, ze dzięki jej

posiadaniu ludzie mogą ocenić i

posiadaniu ludzie mogą ocenić i

ewentualnie zmienić swoje

ewentualnie zmienić swoje

zachowanie.

zachowanie.

background image

Kompetencje rodziny obejmują:

Wzory komunikacji

Wzory komunikacji

Spoistość, zwartość

Spoistość, zwartość

Stopień integracji rodziny

Stopień integracji rodziny

Zdolność zmiany

Zdolność zmiany

Popieranie autonomii członków rodziny

Popieranie autonomii członków rodziny

Udział w tworzeniu norm i zasad

Udział w tworzeniu norm i zasad

Udział we władzy

Udział we władzy

Zręczność w negocjacjach

Zręczność w negocjacjach

Petze 1984,Pirdham i Hansen 1977)

Petze 1984,Pirdham i Hansen 1977)

background image

Zachowania Zdrowotne

Zachowania Zdrowotne

wg Grochmana (1988)

wg Grochmana (1988)

Utożsamiane są ze zwyczajami

Utożsamiane są ze zwyczajami

Zawierają atrybuty (przekonania,

Zawierają atrybuty (przekonania,

oczekiwania i przewidywania,motywy,

oczekiwania i przewidywania,motywy,

wartości, spostrzeżenia)

wartości, spostrzeżenia)

background image

Realizacja

Realizacja

pielęgniarstwa

pielęgniarstwa

rodzinnego

rodzinnego

Rodzina źródło zdrowia i/lub

Rodzina źródło zdrowia i/lub

choroby

choroby

background image

Pielęgniarstwo Rodzinne

Pielęgniarstwo Rodzinne

1985 r Instrukcja w sprawie pielęgniarki

1985 r Instrukcja w sprawie pielęgniarki

środowiskowej do zadań zalicza:

środowiskowej do zadań zalicza:

..............”rozpoznanie i ocena sytuacji

..............”rozpoznanie i ocena sytuacji

zdrowotno-społecznej

zdrowotno-społecznej rodziny

rodziny

,

,

poszczególnych osób w

poszczególnych osób w

rodzinie

rodzinie

oraz

oraz

określenie potrzeb zdrowotnych ze

określenie potrzeb zdrowotnych ze

szczególnym

szczególnym

uwzględnieniem rodzin

uwzględnieniem rodzin

(osób) ryzyka zdrowotnego i społecznego.”

(osób) ryzyka zdrowotnego i społecznego.”

background image

Tradycyjna i nowoczesna

Tradycyjna i nowoczesna

rola pielęgniarki

rola pielęgniarki

środowiskowej

środowiskowej

A
koncentracja na

chorobie i

człowieku chorym
dominacja

czynności i

świadczeń

usługowych o

charakterze

instrumentalnym

B

komplementarność
opieki nad zdrowiem i
człowiekiem zdrowym
oraz nad chorobą i
człowiekiem chorym

wysokie znaczenie
edukacji, doradztwa,
upodmiotowienie
pacjenta, partnerstwo

background image

Tradycja i

Tradycja i

nowoczesność cd.

nowoczesność cd.

minimalna

minimalna

współpraca z

współpraca z

rodziną,

rodziną,

orientacja na

orientacja na

indywidualną

indywidualną

opiekę

opiekę

podejmowanie

podejmowanie

zadań na zlecenie

zadań na zlecenie

lekarza

lekarza

pacjent/klient –
rodzina, społeczność
lokalna, grupy ryzyka –
przy zachowaniu
indywidualizacji w w
pielęgnowaniu

umiejętność
wyodrębnienia i realizacji
samodzielnych zadań przy
zachowaniu i doskonaleniu

współpracy z lekarzem

background image

Praca z rodziną

Praca z rodziną

Praca początkowo polegała na:

Praca początkowo polegała na:

- przekazywaniu wiedzy higienicznej

- przekazywaniu wiedzy higienicznej

(rodzina to odbiorca i wykonawca zleceń)

(rodzina to odbiorca i wykonawca zleceń)

- obecnie coraz wyraźne jest traktowanie

- obecnie coraz wyraźne jest traktowanie

rodziny jako specjalnego podmiotu opieki

rodziny jako specjalnego podmiotu opieki

pielęgniarskiej, odrębnego w stosunku do

pielęgniarskiej, odrębnego w stosunku do

poszczególnych członków rodziny;

poszczególnych członków rodziny;

-

-

podmiotem opieki staje się cała rodzina

podmiotem opieki staje się cała rodzina

background image

Praca z rodziną

Praca z rodziną

Rodzina jest bezsprzecznie istotnym

ogniwem opieki nad zdrowiem

Obejmuje zadania pielęgnacyjne,

-

współudział w kształtowaniu pozytywnych

emocji i dobrego samopoczucia w trakcie
hospitalizacji, -

-

udział rodziny w opiece domowej nad chorym

przewlekle przesądza o skuteczności terapii,

-

zabezpieczenie, zachowanie i ochronę

zdrowia jej członków

background image

-

współdziałanie z rodziną i zapewnienie

opieki uwarunkowane jest zwyczajami
kulturowymi rodziny;

-

współdziałanie ma ogromne znaczenie dla

końcowych efektów działań na rzecz zdrowia
, zaangażowanie rodzin w ochronę i
zachowanie własnego zdrowia i pomoc
chorym członkom rodziny

background image

Rodzina powinna być włączona jako

integralna cześć holistycznego systemu
opieki nad członkiem rodziny

Efektywniejszymi metodami współdziałania

z rodziną są doradztwo: edukacja, udzielanie
wsparcia w sytuacji kryzysowej

background image

Podstawy określania
świadczeń pielęgniarki

Częstość występowania problemów

Częstość występowania problemów

zdrowotnych- nierówności zdrowotne

zdrowotnych- nierówności zdrowotne

Region kraju

Region kraju

Środowisko lokalne- wieś, stare dzielnice (starzy

Środowisko lokalne- wieś, stare dzielnice (starzy

ludzie), niski status społeczny, typy rodzin

ludzie), niski status społeczny, typy rodzin

Liczba mieszkańców

Liczba mieszkańców

background image

Koncepcje pielęgniarskie

Koncepcje pielęgniarskie

F. Nightingale

F. Nightingale

:

:

-uzyskanie korzystnych warunków

-uzyskanie korzystnych warunków

higienicznych i środowiskowych

higienicznych i środowiskowych

D. Orem

D. Orem

-

uzyskanie optymalnego poziomu

uzyskanie optymalnego poziomu

samoopieki i samoopielęgnacji

samoopieki i samoopielęgnacji

V. Henderson

V. Henderson

- zabezpieczenie zaspokojenia potrzeb

- zabezpieczenie zaspokojenia potrzeb

background image

Koncepcje pielęgniarskie

C. Roy

C. Roy

-Uzyskanie optymalnego poziomu „radzenia

-Uzyskanie optymalnego poziomu „radzenia

sobie’ jako mechanizmu adaptacji rodziny do

sobie’ jako mechanizmu adaptacji rodziny do

zmian związanych z chorobą przez podjecie

zmian związanych z chorobą przez podjecie

aktywności

aktywności

- na poziomie fizjologicznym,

- na poziomie fizjologicznym,

- koncepcji własnego „ ja”

- koncepcji własnego „ ja”

- kontaktów społecznych’;

- kontaktów społecznych’;

- współzależności

- współzależności

background image

Koncepcje pielęgniarskie

Koncepcje pielęgniarskie

B.Neuman

B.Neuman

- uzyskanie optymalnej

- uzyskanie optymalnej

umiejętności i możliwości

umiejętności i możliwości

radzenia sobie z sytuacjami

radzenia sobie z sytuacjami

stresogennymi i ich skutkami

stresogennymi i ich skutkami

( linie obrony) minimalizacja stresu,

( linie obrony) minimalizacja stresu,

bądź jego skutków)

bądź jego skutków)

background image

Stres rodzinny

Stres rodzinny

kontakt z siłami spoza rodziny jednego członka

kontakt z siłami spoza rodziny jednego członka

rodziny

rodziny

pozarodzinne źródło stresu działające na całą

pozarodzinne źródło stresu działające na całą

rodzinę

rodzinę

stres związany ze zmianą etapu życia rodziny

stres związany ze zmianą etapu życia rodziny

napięcie ogniskujące wokół problemów

napięcie ogniskujące wokół problemów

szczególnie dotkliwych

szczególnie dotkliwych

background image

Stany chorobowe mające
źródło w rodzinie

choroby psychosomatyczne

choroby psychosomatyczne

zaburzenia czynnościowe

zaburzenia czynnościowe

bóle – mowa ciała

bóle – mowa ciała

zburzenia zdrowia psychicznego

zburzenia zdrowia psychicznego

uzależnienia

uzależnienia

background image

Choroby

Choroby

psychosomatyczne

psychosomatyczne

Zmiany patologiczne, w których patogenezie i

Zmiany patologiczne, w których patogenezie i

przebiegu czynniki somatyczne i psychospołeczne

przebiegu czynniki somatyczne i psychospołeczne

odgrywają ważną role

odgrywają ważną role

„…

„…

zaburzenia psychosomatyczne polegają nie tyle

zaburzenia psychosomatyczne polegają nie tyle

na uszkodzeniu fizycznym, ile na ekspresji życiowych

na uszkodzeniu fizycznym, ile na ekspresji życiowych

problemów i niepowodzeń..”

problemów i niepowodzeń..”

background image

Zaburzenia psychosomatyczne

Zaburzenia psychosomatyczne

(

(

emocjonalne przeżycia)

emocjonalne przeżycia)

1.narząd ruchu lub zmysłów-

1.narząd ruchu lub zmysłów-

objawy sugerują

objawy sugerują

próbę rozwiązania konfliktu intrapsychicznego

próbę rozwiązania konfliktu intrapsychicznego

2.Czynnościowe choroby

2.Czynnościowe choroby

, które pojawiają się jako

, które pojawiają się jako

nieokreślone dolegliwości – nerwice narządowe

nieokreślone dolegliwości – nerwice narządowe

(układu sercowonaczyniowego, przewodu

(układu sercowonaczyniowego, przewodu

pokarmowego, układu ruchu, oddechowego,

pokarmowego, układu ruchu, oddechowego,

organicznych, moczopłciowego)

organicznych, moczopłciowego)

3

3.

.

reakcja na stres

reakcja na stres

lub konflikty w których

lub konflikty w których

uczestniczy człowiek - choroby psychosomatyczne;

uczestniczy człowiek - choroby psychosomatyczne;

astma oskrzelowa, nadciśnienie, choroba

astma oskrzelowa, nadciśnienie, choroba

wrzodowa dwunastnicy, anoreksja, RZS

wrzodowa dwunastnicy, anoreksja, RZS

background image

Choroby, których patogeneza jest
zdominowana przez czynniki
emocjonalne, mogą to być zjawiska :

4.Czynniki psychologiczne wpływające na

4.Czynniki psychologiczne wpływające na

stan fizyczny (zmiany morf.„ słabego

stan fizyczny (zmiany morf.„ słabego

narządu)

narządu)

5. Zjawiska somatopsychiczne, które

5. Zjawiska somatopsychiczne, które

określają reakcje psychiczna na chorobę

określają reakcje psychiczna na chorobę

( zaprzeczenie choroby,, depresja, zburzenia

( zaprzeczenie choroby,, depresja, zburzenia

zachowania)

zachowania)

(

(

Luban-Plozza 1995)

Luban-Plozza 1995)

background image

Przejawy dysfunkcji

Przejawy dysfunkcji

rodzinnej

rodzinnej

współuzależnienie

współuzależnienie

walka o dominacje

walka o dominacje

zaprzeczanie lub zakaz uzewnętrzniania uczuć

zaprzeczanie lub zakaz uzewnętrzniania uczuć

kompulsywne zachowania

kompulsywne zachowania

role odgrywane w sposób sztywny

role odgrywane w sposób sztywny

rezygnacja z wolności i własnego rozwoju

rezygnacja z wolności i własnego rozwoju

niewolnik systemu- utrzymanie systemu w

niewolnik systemu- utrzymanie systemu w

równowadze

równowadze

background image

Destrukcyjne wzory

Destrukcyjne wzory

wychowania

wychowania

(Miller 1995)

(Miller 1995)

władza absolutna- zagrożenie, lek u rodziców

władza absolutna- zagrożenie, lek u rodziców

brak zaangażowania się w problemy

brak zaangażowania się w problemy

emocjonalne dziecka

emocjonalne dziecka

przekazywanie dziecku szkodliwych przekonań

przekazywanie dziecku szkodliwych przekonań

związanych z cielesnością i popędami

związanych z cielesnością i popędami

background image

Sposoby komunikacji w

Sposoby komunikacji w

rodzinie

rodzinie

jasny i zrozumiały

jasny i zrozumiały

nie stosować podwójnej komunikacji

nie stosować podwójnej komunikacji

mówić o faktach, a nie domysłach i

mówić o faktach, a nie domysłach i

przypuszczeniach

przypuszczeniach

nie deprecjonować wartości poszczególnych

nie deprecjonować wartości poszczególnych

osób, jeśli poddaje się krytyce ich zachowania

osób, jeśli poddaje się krytyce ich zachowania

komunikaty od rodziców powinny być zgodne

komunikaty od rodziców powinny być zgodne

z postępowaniem

z postępowaniem

background image

Konsekwencje choroby

Konsekwencje choroby

w rodzinie

w rodzinie

Trudności finansowe ( sytuacja

Trudności finansowe ( sytuacja

bytowa)

bytowa)

Zmiana struktury rodziny

Zmiana struktury rodziny

Stresy i napięcia w domu dodatkowe

Stresy i napięcia w domu dodatkowe

obciążenie pracą wszystkich członków

obciążenie pracą wszystkich członków

rodziny

rodziny

background image

Zmiany emocjonalne

Zmiany emocjonalne

wzrost emocji

wzrost emocji

relacje opiekuńcze

relacje opiekuńcze

osłabienie więzi,

osłabienie więzi,

emocjonalny dystans

emocjonalny dystans

porzucenie osoby chorej

porzucenie osoby chorej

dezercji

dezercji

rozpadu

rozpadu

rozwodu

rozwodu

background image

Zmiany emocjonalne

Zmiany emocjonalne

wysoki poziom frustracji związany z

wysoki poziom frustracji związany z

zagrożeniem zdrowia i życia:

zagrożeniem zdrowia i życia:

-

-

bezsenność, drażliwość, złe samopoczucie, brak

bezsenność, drażliwość, złe samopoczucie, brak

apetytu

apetytu

-

dolegliwości bólowe

dolegliwości bólowe

- zwiększenie niekorzystnych zachowań zdrowotnych –

- zwiększenie niekorzystnych zachowań zdrowotnych –

odreagowanie

odreagowanie

background image

Zadania opiekuńcze w
kontekście cech
strukturalnych

Sytuacje rodzinne- wielodzietność,

Sytuacje rodzinne- wielodzietność,

Niepełna rodzina – przyczyna

Niepełna rodzina – przyczyna

Cykle życia rodzinnego i problemy

Cykle życia rodzinnego i problemy

opiekuńcze w nich

opiekuńcze w nich

problemy z chorobą- deficyt,

problemy z chorobą- deficyt,

izolacja, osamotnienie, bezradność,

izolacja, osamotnienie, bezradność,

lęk, poczucie bezsilności

lęk, poczucie bezsilności

background image

Źródła wsparcia rodziny w

Źródła wsparcia rodziny w

sytuacji choroby

sytuacji choroby

dalsza rodzina,

dalsza rodzina,

przyjaciele,

przyjaciele,

znajomi,

znajomi,

grupy samopomocy,

grupy samopomocy,

wolontariusze

wolontariusze

background image

Rola opiekuńcza kobiet

Rola opiekuńcza kobiet

stereotyp

stereotyp

background image

Standardy w

Standardy w

pielęgniarstwie rodzinnym

pielęgniarstwie rodzinnym

1.

1.

Gromadzenie danych

Gromadzenie danych

2.

2.

Planowanie opieki

Planowanie opieki

3.

3.

Realizowanie planu opieki

Realizowanie planu opieki

4.

4.

Ocena wyników opieki

Ocena wyników opieki

5.

5.

Zakres wiedzy i umiejętności pielęgniarki

Zakres wiedzy i umiejętności pielęgniarki

rodzinnej

rodzinnej

6.

6.

Badania naukowe

Badania naukowe

7.

7.

Cechy i predyspozycje pielęgniarki rodzinnej

Cechy i predyspozycje pielęgniarki rodzinnej

background image

Gromadzenie danych i

Gromadzenie danych i

diagnoza

diagnoza

1.

1.

Standardy zadaniowe- zbieranie

Standardy zadaniowe- zbieranie

danych o rodzinie, dokumentowanie

danych o rodzinie, dokumentowanie

2.

2.

Standardy procesu/ realizacji-

Standardy procesu/ realizacji-

wykorzystanie źródeł i technik,

wykorzystanie źródeł i technik,

gromadzenie, nanoszenie danych,

gromadzenie, nanoszenie danych,

wnioskowanie

wnioskowanie

3.

3.

Standardy wyniku.

Standardy wyniku.

background image

Metody gromadzenia
danych:

Źródła podmiotowe i

Źródła podmiotowe i

przedmiotowe

przedmiotowe

Wywiad

Wywiad

Obserwacja

Obserwacja

Analiza dokumentów

Analiza dokumentów

Pomiary

Pomiary

background image

Diagnoza

Diagnoza

diagnoza jest skorelowana z rodzajem stosowanej

diagnoza jest skorelowana z rodzajem stosowanej

metody

metody

zawiera rodzinne czynniki zagrożenia zdrowia i

zawiera rodzinne czynniki zagrożenia zdrowia i

uwarunkowania choroby,

uwarunkowania choroby,

ustalenie czy i w jakim zakresie rodzina będzie mogła

ustalenie czy i w jakim zakresie rodzina będzie mogła

podjąć opiekę w sytuacji choroby kogoś z rodziny,

podjąć opiekę w sytuacji choroby kogoś z rodziny,

zmiany jakie zaszły w związku z chorobą i w których

zmiany jakie zaszły w związku z chorobą i w których

rodzina wymaga pomocy z zewnątrz

rodzina wymaga pomocy z zewnątrz

background image

Diagnoza wg ICNP

Diagnoza wg ICNP

przedmiot

przedmiot

ocena

ocena

odbiorca

odbiorca

działanie

działanie

background image

Karta środowiskowa

Karta środowiskowa

rodziny

rodziny

Zapis graficzny rodziny

Zapis graficzny rodziny

Dane o mieszkaniu

Dane o mieszkaniu

Dane o członkach rodziny

Dane o członkach rodziny

Zagrożenia zdrowia

Zagrożenia zdrowia

Sprawność, prawidłowość,

Sprawność, prawidłowość,

niepełnosprawność ( ADL)

niepełnosprawność ( ADL)

Sytuacja społeczna- praca, nauka

Sytuacja społeczna- praca, nauka

Planowanie, realizacja, ocena

Planowanie, realizacja, ocena

background image

Genogram ( charakterystyka
pokoleń)

Genogram ( charakterystyka
pokoleń)

background image

Działanie….

Działanie….

Planowanie- cechy dobrego planu?

Planowanie- cechy dobrego planu?

Realizowanie – aktywność

Realizowanie – aktywność

-metody pracy

-metody pracy

/

/

zasoby osobiste i środowiskowe/

zasoby osobiste i środowiskowe/

Ocena wyników opieki - ewaluacja

Ocena wyników opieki - ewaluacja

background image

Metody pracy pielęgniarki
rodzinnej

1.

1. Proces Pielęgnowania:

Proces Pielęgnowania:

- dynamiczna

- dynamiczna

- uniwersalna dająca się zastosować

- uniwersalna dająca się zastosować

do indywidualnych potrzeb i wymagań,

do indywidualnych potrzeb i wymagań,

warunków w jakich jest realizowany:

warunków w jakich jest realizowany:

2.

2. Metody pracy środowiskowej

Metody pracy środowiskowej

background image

zastosowane w

praktyce

:

metody pracy środowiskowej

metody pracy środowiskowej

/zasoby ludzkie, materialne,grup, środowisk/

/zasoby ludzkie, materialne,grup, środowisk/

metody procesu pielęgnowania

metody procesu pielęgnowania

metody case study (indywidualnego przypadku)

metody case study (indywidualnego przypadku)

umiejętność wykorzystania;

umiejętność wykorzystania;

- obowiązującej dokumentacji medycznej

- obowiązującej dokumentacji medycznej

- dokumentacji do prowadzenia badań naukowych

- dokumentacji do prowadzenia badań naukowych

- wyników badań naukowych do praktyki

- wyników badań naukowych do praktyki

pielęgniarskiej

pielęgniarskiej

background image

PROCES PIELĘGNOWANIA

PROCES PIELĘGNOWANIA

ETAPY:

ETAPY:

1. gromadzenie danych –

1. gromadzenie danych –

rozpoznanie pielęgniarskie,

rozpoznanie pielęgniarskie,

2. planowanie,

2. planowanie,

3. realizacja planu,

3. realizacja planu,

4. ocena

4. ocena

background image

Case study;

1.Dane pacjenta

1.Dane pacjenta

2.Historia choroby

2.Historia choroby

3.Wywiad rodzinny

3.Wywiad rodzinny

;

;

-

-

członkowie rodziny

członkowie rodziny

-Wydarzenia

-Wydarzenia

-Zainteresowania

-Zainteresowania

-Styl życia; błędy żywieniowe, wolny czas, przeciążenie

-Styl życia; błędy żywieniowe, wolny czas, przeciążenie

psychiczne,

psychiczne,

-Wsparcie społeczne

-Wsparcie społeczne

4. Wywiad środowiskowy

4. Wywiad środowiskowy
-

miejsce zamieszkania; stan mieszkania

-

- zagrożenia zdrowia, w domu, w pracy, system pracy,

-

- komunikacja społeczna

-

- higiena osobista

-

- aktywność fizyczna, sen zasypianie

background image

Rozwiązywanie problemu

Rozwiązywanie problemu

/p. s/

/p. s/

Realizowanie

Realizowanie

Wybranie rozwiązania

Wybranie rozwiązania

Giełda pomysłów

Giełda pomysłów

Sformułowanie problemu

Sformułowanie problemu

Odczucie problemu

Odczucie problemu

background image

Literatura;

Literatura;

1.Kawczyńska-Butrym Z.:

Rodzina- Zdrowie-Choroba.

Wyd. CZELEJ,

Lublin 2003 ;

2.Kawczyńska-Butrym Z.:

Wyzwania Rodziny; zdrowie, choroba,

niepełnosprawność, starość

.

Wyd. Makmed, Lublin 2008 ;

3.Sito A, Bożkowa K.: „

Opieka zdrowotna nad rodziną

PZWL.

Warszawa 2003

4.Taranowicz I., Majchrowska A., Kawczyńska- Butrym Z (red)

Elementy socjologii dla pielęgniarek

.wyd. CZELEJ. Wyd., Lublin

2000.

5. McGoldrik M. i wsp.;

Genogramy. Rozpoznanie i interwencje

, wyd.

Zysk i

S-ka, 2007 6.Kawczyńska-Butrym Z:

Wsparcie społeczne w zdrowiu i

chorobie

CEM, Warszawa 1997

6. Kawczyńska- Butrym Z:

Specyfika pomocy społecznej

. Katowice

1998

7. Kilańska Dorota (red.)

Pielęgniarstwo w podstawowej opiece

zdrowotnej

. Wyd. Makmed, Lublin 2010

8.

Medycyna rodzinna

. Praca zbiorowa. Wyd. PZWL, Warszawa 2005

9.Lesińska-Sawicka M.;

Metoda Case study w pielęgniarstwie

.

BORGIS Wydawnictwo Medyczne. Warszawa 2009


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
koncepcje zdrowia rodziny
Koncepcja zdrowia w medycynie
seminarium - Promocja zdrowia, rodzinna
2. Holistyczna koncepcja zdrowia, Zdrowie Publiczne
Wska niki zdrowia rodzinnego
socjologiczne koncepcje zdrowia i choroby
koncepacja swiadczenia rodzinnee
Koncepcja zdrowia w medycynie 3
VI SPOŁECZNE KONCEPCJE ZDROWIA I CHOROBY
Koncepcja zdrowia w medycynie
seminarium - Promocja zdrowia, rodzinna
2015 05 09 Nasz Dziennik O heglowskiej koncepcji małżeństwa i rodziny (cz 3)
2015 05 16 Nasz Dziennik O heglowskiej koncepcji małżeństwa i rodziny (cz 4) [Tekst]
2015 04 25 Nasz Dziennik O heglowskiej koncepcji małżeństwa i rodziny (cz 1) [Tekst]
SOCJOLOGICZNE KONCEPCJE ZDROWIA I CHOROBY
Dolata Anna Zdrowie i rodzina
socjologiczne koncepcje zdrowia i choroby

więcej podobnych podstron