Slajd 1

„

Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu na

powierzonem mi stanowisku pożytek Państwa

Polskiego oraz dobro publiczne mieć zawsze przed

oczyma; Władzy zwierzchniej Państwa Polskiego

wierności dochować; wszystkich obywateli kraju

mając w zachowaniu, przepisów prawa strzec pilnie,

obowiązki swoje spełniać gorliwie i sumiennie,

rozkazy przełożonych wykonywać dokładnie,

tajemnicy urzędowej dochować. Tak mi Panie Boże

dopomóż”

przysięga funkcjonariuszy Policji Państwowej

według

ustawy z 24 lipca 1919 r. o Policji Państwowej

Prawo administracyjne w naszym kraju

„reguluje zaspokajanie różnorodnych

potrzeb publicznych, nie na zasadzie

równorzędności podmiotów w stosunkach

prawnych, jak to czyni prawo cywilne,

lecz w oparciu o założenia, że

przedstawicielowi interesu publicznego,

tzn. najczęściej organowi państwa,

przysługuje władztwo państwowe”.

Wyraża się to w kompetencji tego organu

do działania w imieniu państwa i

jednostronnego kształtowania stosunków

prawnych między obywatelami a tym

państwem. Stąd też, jak w każdym

władczym odnoszeniu się jednego

człowieka wobec drugiego, tkwi

potencjalne niebezpieczeństwo

nadużywania władzy.

Nie można oczywiście powiedzieć, że

wszyscy urzędnicy w Polsce nadużywają

władzy lub postępują nieetycznie, albo

że większość urzędników tak działa.

Chociaż z drugiej strony wszelkiego

rodzaju afery dowodzą, że może to być

częste zjawisko w administracji. Wraz z

ujawnianiem coraz to nowych skandali

na szczeblu centralnym i lokalnym wiele

osób wnioskuje, że Polska przeżywa

kryzys etyki rządowej. Z przeglądu prasy

wygląda to na stałe zjawisko w urzędach

ministrów, urzędach wojewódzkich i

gminnych.

Łapówki, korupcja, defraudacja, opłacanie

umów o prace publiczne, nepotyzm,

nadużywanie władzy, wykorzystywanie

stanowiska do celów prywatnych,

traktowanie urzędu jako kamuflażu do

prowadzenia prywatnej, profitowej

działalności gospodarczej – oto zjawiska,

które często zajmują pierwsze strony gazet i

wpływają na histerię społeczną dotyczącą

ograbiania budżetu centralnego i budżetów

lokalnych. Wygląda na to, że wraz z

procesem demokratyzacji rozszerza się

zjawisko korupcji w administracji. A jeżeli

nawet tak nie jest, to upowszechnianie w

mass-mediach negatywnych zachowań

funkcjonariuszy publicznych pozostawia

takie wrażenie w opinii społecznej.

(łac. corruptio - zepsucie) - nadużycie stanowiska

publicznego w celu uzyskania prywatnych korzyści.

Korupcja może w praktyce powstawać niezależnie od

formy rządów. Poziom korupcji może być bardzo różny,

od drobnych przypadków wykorzystania wpływu lub

faworyzowania w celu wyświadczenia lub oddania

przysługi, przez zinstytucjonalizowane łapówkarstwo aż

do skrajnej postaci - kleptokracji (rządów złodziej),

gdzie porzucone zostają nawet zewnętrzne pozory

uczciwości.

Mimo, że coraz więcej mówi się o zwalczaniu korupcji,

każdy z nas wciąż styka się z tym zjawiskiem. Biznes,

administracja, szkolnictwo, samorządy gminne, służba

zdrowia - to nie jedyne obszary, gdzie za kopertę można

jeszcze załatwić prawie wszystko. Korupcja staje się w

naszym kraju patologią i plagą.

Warunki sprzyjające korupcji:

skupienie mocy podejmowania decyzji, reżimy

niedemokratyczne

brak przejrzystości w podejmowaniu decyzji przez rząd

zaangażowanie dużej ilości pieniędzy publicznych w jakiś

projekt

zamknięte kliki dbające o własne interesy, sieci kolesiowskie

(„old-boy” networks)

mały nacisk na zachowanie procedur prawnych

źle opłacani urzędnicy państwowi

apatyczny i niezainteresowany lub bezkrytyczny i łatwo dający

się prowadzić demos, niewystarczająco zaangażowany w

monitorowanie sfery działań politycznych

zbyt słabe więzy społeczne

zbyt duża władza w rękach urzędników

mała wolność wypowiedzi i mała wolność mediów

W ramach korupcji zawierają się zarówno nadużycia

popełniane przez urzędników państwowych jak defraudacja

czy nepotyzm, jak i nadużycia wiążące osoby prywatne z

urzędnikami: przekupstwo, wymuszenie, płatna protekcja

lub oszustwo.

KTO SPOTKAŁ SIĘ Z KORUPCJĄ MOŻE URUCHOMIĆ WOBEC

SKORUMPOWANEGO TRZY SPOSOBY DZIAŁANIA:

Droga służbowa

- jest nią zawiadomienie odpowiednich

przełożonych skorumpowanego

Odpowiedzialność dyscyplinarna lub zawodowa

zawiadomienie

odpowiednich organów (najczęściej będą to rzecznik

odpowiedzialności zawodowej lub dyscyplinarnej, którzy w

postępowaniu przed sądami dyscyplinarnymi pełnią funkcję

oskarżycieli)

Odpowiedzialność karna

- zawiadomienie policji (m.in.

wydziałów

do walki z przestępczością gospodarczą w komendach

wojewódzkich policji), prokuratury, a w wypadkach

szczególnej

wagi Centralnego Biura Śledczego lub Agencji

Bezpieczeństwa

Wewnętrznego, o popełnieniu przestępstwa.

jest to nadużycie zajmowanego stanowiska przez

faworyzowanie, protegowanie krewnych lub ulubieńców

Istotne jest tu to, że urzędnik wykorzystuje własne wpływy w celu

zagwarantowania preferencyjnego traktowania w zatrudnianiu,

nagradzaniu i promowaniu krewnych oraz uzyskiwaniu przez nich

preferencyjnych kontraktów i innych zysków. Korzyści urzędnika w

takich wypadkach nie są bezpośrednie, lecz pośrednie i polegają na

umacnianiu rodzinnych więzi i odpowiedniego poparcia.

Nepotyzm to problem społeczny, zjawisko, które nie powinno mieć

miejsca w publicznych placówkach, ale prawnie nie jest zabronione.

Nepotyzm, czyli zatrudnianie bądź

premiowanie krewnych i znajomych przez

ponad 30 proc. polskich urzędników, nie jest

traktowany jako zło - wynika z badań

przeprowadzonych w ramach Programu

Przeciw Korupcji fundacji Batorego. Badani

powołują się przy tym na prywatne firmy,

gdzie często pracują krewni właściciela. To

porównanie bez sensu, ponieważ - po

pierwsze - urzędy nie są prywatną własnością.

Po drugie, administracja państwowa służy do

obsługi społeczeństwa, a nie dbania o interesy

krewnych. Po trzecie, pokrewieństwo nie

sprzyja obiektywnej ocenie pracownika i

wreszcie - po czwarte - nepotyzm łamie

obowiązującą w urzędach zasadę zatrudniania

najlepszego kandydata.

malwersacja, sprzeniewierzenie, występek

polegający na przywłaszczeniu cudzego mienia

ruchomego powierzonego sprawcy

Wg art. 284 paragraf 2 polskiego Kodeksu Karnego za

defraudację grozi kara pozbawienia wolności od 3

miesięcy do 5 lat.

Należy zwrócić uwagę na to, że wszędzie tam, gdzie

urzędnik państwowy zostaje postawiony w sytuacji,

w której dochodzi do konfliktu jego interesu

osobistego i interesu publicznego, istnieje zawsze

prawdopodobieństwo defraudacji. Na przykład,

jeżeli osoba odpowiadająca za przetarg, pozwala by

w tym przetargu wzięła udział firma, np. jego żony,

dziecka, siostry - sam stawia się w obliczu takiego

konfliktu. Prawo zdecydowanie powinno określać

granice takich zachowań i nie dopuszczać do

możliwości zaistnienia takiego konfliktu.

ogół ludzi administrujących,

zarządzających,

organizujących pracę

instytucji i urzędników;

władza oderwana od mas,

narzucająca im decyzje

społecznie szkodliwe

urzędnik bezduszny,

ślepo trzymający się

formalnej strony

przepisów

bezduszność,

formalizm, rutyna,

opieszałość

administracji,

połączone z

niekompetencją i

obojętnością dla

spraw i interesów

jednostek i ogółu

Ile nas ona kosztuje?

Mnożenie urzędniczych posad zwielokrotnia możliwości

korupcji i jednocześnie paraliżuje system decyzyjny.

Mnogość przepisów i urzędników różnych specjalności nie

tylko wydłuża czas obsługi petenta, ale sprawia też, że

urzędnicy zaczynają sobie wzajemnie przeszkadzać w jego

załatwieniu. Ze skarg do rzecznika praw obywatelskich

oraz spraw przegranych przez urzędy i urzędników w

Naczelnym Sądzie Administracyjnym wynika, że złych

urzędników jest dwudziestokrotnie więcej niż dobrych.

Etyki stosowane najczęściej odwołują się do takich

wartości jak dobro publiczne, interes publiczny,

sprawiedliwość, równość obywateli wobec prawa, równość

szans, wolność, pozostawiając definiowanie tych wartości

normatywnym teoriom filozoficznym prawa i moralności.

Obejmują one wiele dziedzin naszego życia i zawierają

m.in. etyki profesjonalne (lekarzy, inżynierów, adwokatów,

architektów), a także etykę biznesu, etykę polityczną,

etykę stosunków międzynarodowych, a także

etykę w administracji publicznej

Etyka administracyjna zawiera analizę moralnych zasad

postępowania funkcjonariuszy publicznych w organizacji

biurokratycznej. Etyka administracyjna jest częścią etyki

politycznej. Etyka polityczna natomiast uwzględnia

bardziej ogólne, moralne reguły postępowania

obowiązujące nie tylko w administracji, ale w całym życiu

politycznym.

powinna być widziana jako sposób na przekonanie

funkcjonariuszy publicznych, że są oni odpowiedzialni

przed społeczeństwem i „że realizują oni zadania służąc,

nie ich administracyjnym zwierzchnikom, lub własnej

wygodzie, lecz wszystkim obywatelom”;

tworzy i podtrzymuje zaufanie do administracji;

wpływa na tworzenie bardziej adekwatnej i przez to

bardziej skutecznej polityki administracyjnej poprzez

kreowanie funkcjonariuszy publicznych bardziej

odpowiedzialnymi za ich rozstrzygnięcia;

przeciwdziała korupcji, nadużyciom funkcji publicznych,

stronniczości oraz innym działaniom bezprawnym i

nieetycznym;

kreuje pozytywne wartości etyczne w administracji

(uczciwość, honor, prawość, lojalność, obiektywizm)

przyczyniając się do podnoszenia jakości etycznego

administrowania.

Ponieważ etyka profesjonalna urzędników zasadniczo służy

ochronie praw i interesów petentów dlatego obecnie w

naszym kraju należy dbać o szeroki jej rozwój.

Warunki funkcjonowania administracji w Polsce,

doskonalenie struktur oraz form i metod działania, a także

oczekiwania i wymagania społeczne, zmuszają do

poszukiwania optymalnego modelu urzędnika. Pełniona

przez niego rola jest niezwykle istotna z punktu wiedzenia

przestrzegania praw obywatelskich oraz kształtowania

stosunków między urzędem a obywatelem.

Na początku transformacji ustrojowej, w 1990 r., Hieronim

Michalski z Kowala, który w okresie międzywojennym był

członkiem Klubu Samorządu Terytorialnego w Kowalu

(powiat wrocławski) opracował tzw. „Przykazania

związkowe”. Miały one kształtować pozytywny wzór

pracownika administracji w II RP. Zasady te są zarówno i

dziś aktualne i nic nie powinno stać na przeszkodzie, aby

uaktualnione stały się wzorcem dla urzędników

naszych czasów.

Doskonal w sobie typ pracownika–obywaleta,

mając dobro Ojczyzny na pierwszym planie.

Nie zapominaj, że w organizacji jest miejsce

tylko dla ludzi nieposzlakowanych i czystych.

Popieraj oświatę i podnoś kulturę

obywatelską wśród swego otoczenia.

Ze służby kolegów czy społeczeństwa nie

czyń osobistej kariery.

Pogardzaj obłudą i hipokryzją i nie stawaj po

stronie ludzi złych i przewrotnych

Płać składki w terminie

Troszcz się o pozyskanie nowych członków

Uczęszczaj punktualnie na zebrania

Nie krytykuj i nie poniżaj własnej organizacji w

oczach obcych – jej braki i wady omawiaj tylko na

zebraniach kolegów.

Gdy twoi koledzy pracują gorliwie, nie zniechęcaj i

nie zrażaj ich do pracy.

Zamiast złośliwej krytyki, służ mądrą radą i świeć

dobrym przykładem.

Nie przyjmuj mandatu, jeśli nie będziesz umiał

wywiązać się z obowiązków.

Poznaj dokładnie obowiązki związkowe i wypełniaj

je sumiennie; podwój swą gorliwość, gdy koledzy

zaszczycą cię wyborem do Zarządu.

Kolegom w potrzebie śpiesz z pomocą, a dla

podwładnych i otoczenia bądź uprzejmym i

życzliwym.

Spełniaj rzetelnie obowiązki służbowe. Nie bierz

darmo swego uposażenia, ale broń swych praw do

słusznego wynagrodzenia za twoją pracę i służbę.

Proces podejmowania rozstrzygnięć w administracji

publicznej powinien mieć charakter „publiczny”, a

więc powinien być realizowany z woli ludzi „przez ludzi

i dla ludzi”!!!

Urzędnikowi państwowemu przy wykonywaniu obowiązków

służbowych nie wolno się kierować własnymi przekonaniami

politycznymi ani związanymi z członkostwem w organizacji

politycznej lub społecznej!!!

Jeżeli aprobujemy moralność w życiu prywatnym, to tym
bardziej należy akceptować ją w życiu organizacji
biurokratycznej. Organizacja administracyjna jest „żywym”
organizmem, w jej skład wchodzą ludzie z ich słabościami i
ułomnościami i oni nadają „żywy” charakter każdej
organizacji wpływając na jej dynamikę, rozwój i aktywność!!!

Document Outline