Przetoki i torbiele szyi
Małgorzata Chrupek
Katedra i Klinika Chirurgii Dziecięcej
Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Przetoki i torbiele szyi
Małgorzata Chrupek
Katedra i Klinika Chirurgii Dziecięcej
Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Przetoki i torbiele szyi
Przetoki i torbiele szyi
Pomimo wrodzonego charakteru mogą objawiać się klinicznie u dorosłych
Wady wrodzone pochodzące z łuków i kieszonek skrzelowych
U dorosłych mogą imitować zmiany nowotworowe
Najczęściej występujące przetoki i torbiele szyi:
• torbiele przewodu tarczowo-językowego /torbiele środkowe/ - ok. 30%
• torbiele 2 łuku i kieszonki skrzelowej /torbiele boczne szyi/ - ok. 32 %
• Torbiele dermoidalne /skórzste/ - ok. 18%
Warunkiem wyleczenia jest całkowite wycięcie zmiany
U dzieci sporadycznie wykazują transformację nowotworową
Embriologia okolic szyi /łuki i kieszonki
skrzelowe/
Migracja narządów szyi
I
II
III
IV
•
Najczęściej niebolesna zmiana, lub przetoka ok. środkowej szyi
Najczęściej niebolesna zmiana, lub przetoka ok. środkowej szyi
•
Czasami mylona z ektopicznie położoną tarczycą
Czasami mylona z ektopicznie położoną tarczycą
•
Pomocne badania diagnostyczne: USG, BAC zmiany, hormony tarczycy
Pomocne badania diagnostyczne: USG, BAC zmiany, hormony tarczycy
•
Zainfekowana torbiel środkowa przybiera obraz ropnia
Zainfekowana torbiel środkowa przybiera obraz ropnia
•
Leczeniem z wyboru jest całkowita resekcja zmiany
Leczeniem z wyboru jest całkowita resekcja zmiany
•
W przypadku zmian w stanie zapalnym konieczne leczenie
W przypadku zmian w stanie zapalnym konieczne leczenie
antybiotykiem
antybiotykiem
•
Operacja radykalna z usunięciem fragmentu centralnego kości
Operacja radykalna z usunięciem fragmentu centralnego kości
gnykowej
gnykowej
•
Wznowy w wyniku braku radykalności operacyjnej
Wznowy w wyniku braku radykalności operacyjnej
Przetoki i torbiele przewodu tarczowo-językowego
/przetoka lub torbiel środkowa szyi/
Torbiel przewodu tarczowo-językowego
/torbiel środkowa szyi/
Torbiel środkowa szyi
•
Stanowią ok. 90% wszystkich przetok szyi
Stanowią ok. 90% wszystkich przetok szyi
•
Typowy obraz – przetoki 1/3 dolnej szyi wzdłuż przedniej
Typowy obraz – przetoki 1/3 dolnej szyi wzdłuż przedniej
krawędzi mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego
krawędzi mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego
•
Leczeniem z wyboru jest całkowite usunięcie zmiany
Leczeniem z wyboru jest całkowite usunięcie zmiany
•
W przypadku zmian zainfekowanych konieczne leczenie
W przypadku zmian zainfekowanych konieczne leczenie
antybiotykiem
antybiotykiem
•
U niemowląt operacje nie wcześniej niż w 3-6 mies.ż.
U niemowląt operacje nie wcześniej niż w 3-6 mies.ż.
•
W przypadku operacji nie radykalnych - wznowy
W przypadku operacji nie radykalnych - wznowy
Przetoki i torbiele 2 łuku i kieszonki skrzelowej
/przetoki i torbiele boczne szyi/
Przetoka 2 łuku i kieszonki skrzelowej
/przetoka boczna szyi/
Przetoka boczna szyi
•
Torbiele i przetoki 1 łuku i kieszonki skrzelowej – ok 8% wszystkich zman
Torbiele i przetoki 1 łuku i kieszonki skrzelowej – ok 8% wszystkich zman
- zlokalizowane w ok. przewodu słuchowego
- zlokalizowane w ok. przewodu słuchowego
- leczenie operacyjne trudne technicznie
- leczenie operacyjne trudne technicznie
•
Torbiele i przetoki 3 i 4 łuku i kieszonki skrzel. /torbiele zatoki
Torbiele i przetoki 3 i 4 łuku i kieszonki skrzel. /torbiele zatoki
gruszkowatej/
gruszkowatej/
- bardzo rzadkie
- bardzo rzadkie
- występują niemal wyłącznie po stronie lewej
- występują niemal wyłącznie po stronie lewej
- najczęściej obraz ropnia tarczycy
- najczęściej obraz ropnia tarczycy
•
Torbiele dermoidalne /skórzaste/ szyi –typowy obraz histologiczny
Torbiele dermoidalne /skórzaste/ szyi –typowy obraz histologiczny
•
Torbiele przeduszne – podłoże dziedziczne, zmiany często obustronne
Torbiele przeduszne – podłoże dziedziczne, zmiany często obustronne
•
Torbiele grasicy –typowy obraz histologiczny + kryształki cholesterolu
Torbiele grasicy –typowy obraz histologiczny + kryształki cholesterolu
/BAC/
/BAC/
Pozostałe rzadkie torbiele i przetoki szyi