DOBROCZYŃNOŚĆ W WIEKACH ŚREDNICH

W Europie w okresie Średniowiecza

zinstytucjonalizowana działalność społeczna
prowadzona była początkowo przez:

A) Kościół,
B) parafie,
C) zakony
i koncentrowała się na pracy:
 oświatowej,
 dobroczynnej,
wśród najuboższych, którzy niejednokrotnie

dobrowolnie wybierali stan ubóstwa jako
sposób osiągnięcia doskonałości i
zbawienia.

Droga do nieba

Ubodzy pełnili w jego świecie ważną
rolę i byli szanowani. Chrystus był
wszak ubogi. Tysiąc lat temu ludzie
obawiali się, że gromadząc dobra
materialne, oddalają się od nieba.
Swoje lęki łagodzili, dając bardzo duże
jałmużny. W ten sposób chcieli też
odkupić swoje grzechy.

• W średniowiecznych miastach z

pomocy charytatywnej korzystała
jedna trzecia ludności.

• Na wsiach klasztory przeznaczały

jedną czwartą dochodów na pomoc
ubogim.

• Cokolwiek uczyniliście bratu memu

najmniejszemu, Mnieście uczynili

– te

słowa Chrystusa ludzie średniowiecza
brali sobie głęboko do serca. W
żadnej innej epoce dobroczynność
nie była tak bardzo rozwinięta, jak
właśnie w wiekach średnich.

szkolnictwo

• Podobnie jak na Zachodzie, Kościół

rzymski na ziemiach polskich w okresie

Średniowiecza odgrywał pierwszoplanową

rolę w dziedzinie edukacji i działań

dobroczynnych. Pierwsze szkoły w

wiekach średnich powstały z inicjatywy

Kościoła i zakonów. W drugiej połowie XIV

w. szkoły parafialne istniały w Polsce w

każdym mieście, a od XV w. były

zakładane także na wsiach.

szpitale

• Szpitale w wiekach średnich były

przede wszystkim instytucjami
dobroczynnymi, gdyż łączyły w sobie
funkcje przytułku dla opuszczonych i
hospicjum dla nieuleczalnie chorych.

Szpitale, przytułki, sierocińce

Szpital był instytucją całkowicie
bezpłatną, utrzymywaną przez
Kościół, dzięki hojności całego
społeczeństwa. Szpital
średniowieczny był połączeniem
szpitala, przytułku i hospicjum.

Los trędowatych

Wciąż pokutuje opinia, że trędowaci w
średniowieczu byli wyrzucani z miast i
pozostawieni swemu losowi. Rzeczywiście,
nie pozwalano im mieszkać w mieście ani
przebywać w dużych skupiskach ludzi. Musieli
nosić specjalne stroje, rękawiczki i kołatkami
ostrzegać o swej obecności. Chodziło jednak
tylko o ograniczenie rozprzestrzeniania się
choroby. Chorych darzono szacunkiem i
starano się im ulżyć w ich cierpieniach.

BEGINKI

• świeckie zgromadzenia, których

członkinie nie składały ślubów
zakonnych, ale ślubowały
wypełnianie praktyk religijnych,
zachowanie czystości, ubóstwa,
posłuszeństwa statutom i mistrzyni
oraz władzom duchownym.

Benedyktyni

Pełna nazwa

Zakon Świętego

Benedykta

Nazwa łacińska

Ordo Sancti Benedicti

Skrót zakonny

OSB

Kościół

Kościół katolicki

Dewiza

Ora et labora;
Módl się i pracuj

Założyciel

Benedykt z Nursji

Data założenia

529

Liczba zakonników

7926 (2003)

Liczba Polaków

63 (2006)

SZPITALNICY

Pełna nazwa

Suwerenny Rycerski Zakon
Szpitalników św. Jana

Jerozolimskiego, z Rodos i z
Malty.

Nazwa łacińska

Ordo MIlitiae Sancti Johannis

Baptistae Hospitalis
Hierosolimitani

Kościół

Kościół katolicki

Dewiza

Tuitio fidei et obsequium
pauperum

Założyciel

Gérard de Martigues

Data założenia

1113

Liczba zakonników

12000 (1993)

Liczba Polaków

150 (1993)

Templariusze

Pełna nazwa

Zakon Ubogich Rycerzy
Chrystusa i Świątyni
Salomona

Nazwa łacińska

Fratres Militiæ Templi,
Pauperes Commilitones
Christi Templique Salomonis

Kościół

Kościół katolicki

Założyciel

Hugo de Payenss

Data założenia

~1118

Rok zatwierdzenia

1128

Liczba zakonników

ok. 4 500 (1305)

Bracia Mniejsi

Pełna nazwa

Zakon Braci Mniejszych, Zakon Braci
Mniejszych Kapucynów, Zakon Braci
Mniejszych Konwentualnych

Nazwa łacińska

Ordo Fratrum Minorum, Ordo Fratrum
Minorum Capuccinorum, Ordo Fratrum

Minorum Conventualium

Skrót zakonny

OFM, OFMCap., OFMConv.

Kościół

Kościół katolicki

Dewiza

Pax et Bonum
Pokój i Dobro

Założyciel

Święty Franciszek z Asyżu

Data założenia

1209

Rok zatwierdzenia

1223

Liczba zakonników

ok.36 000 (2006)

Liczba Polaków

ok.3 200 (2005)

Document Outline