Kwasy żółciowe

a aktywność 

motoryczna 

jelita cienkiego

Pryczak Katarzyna

Roszkowska Karolina

Tylicki Łukasz

GRUPA 7

Wątroba

Pierwotne kwasy żółciowe:
Kw. cholowy
Kw. chenodezoksycholowy

Koniugat
y:
Glicyna
Tauryna

+

Ż

Ó

Ł

Ć

Jelito cienkie

Wchłanianie 
kwasów 
żółciowych

Jelito grube

Dekoniugacja

Wtórne kw. 
żółciowe

BAKTE
RIE

Podobieństwo 

wszystkich kwasów żółciowych 

sprowadza się do ich 

właściwości detergentowych.

  

Stanowią one o ich 

aktywności,

 a niekiedy powodują 

uszkodzenia błon śluzowych, 

stając się przyczyną 

chorób wątroby i jelit.

Powrót kw. żółciowych

Ogólny schemat działania kwasów żółciowych. 

Jak widać 

wykazują one 

zróżnicowane oddziaływanie na różne 

struktury anatomiczne.

Po raz pierwszy 

działanie kwasów żółciowych na odcinki 

układu pokarmowego

 zaobserwowano 

ponad 60 lat 

temu. 

Wówczas przedmiotem badań w warunkach in 

vitro były 

wyizolowane fragmenty jelit kota i świnki 

morskiej. 

W ostatnim czasie eksperymenty 

przeprowadza się na 

wycinkach jelita biodrowego 

gryzoni czy żołądka psa.

 

Wszystkie wyniki mówią 

jednoznacznie o hamującym wpływie żółci na 
motorykę układu pokarmowego.

ŻÓŁĆ

Motoryka 

żołądka

Jelit

Pęcherzyka 

żółciowego 

(-
)

Żółć i kwasy żółciowe a motoryka działania 

przewodu pokarmowego

w badaniach in vitro

 

Kwasy żółciowe a motoryka przewodu 

pokarmowego w badaniach in vivo



 Badania polegające na odprowadzeniu żółci poza jelito 

wykazywały wpływ na motorykę tylko w nielicznych 

przypadkach,

 natomiast wpływało to na 

czas trwania MMC 

(Migrating Myoelectric Complex)



 Wlew 

skoniugowanych kwasów żółciowych hamuje 

motorykę jelita cienkiego bez widocznego wpływu 

na MMC

Podawanie 

nieskoniugowanych kwasów żółciowych 

hamowało motorykę jelita cienkiego, a także zanik 

MMC



 Wpływ 

żółci i kwasów żółciowych na MMC sugeruje, że 

zachowanie prawidłowego krążenia jelitowo – 

wątrobowego kwasów żółciowych może warunkować 

utrzymywanie się cykli MMC 

lub

 warunkować długość ich 

trwania



 Droga dotarcia kwasów żółciowych do mięśniówki 

gładkiej ma również  istotne znaczenie.

 Okazało się, że 

dotętnicze podanie kwasów żółciowych

 wywiera bardzo 

silny wpływ hamujący, znacznie silniejszy niż po podaniu 

do światła jelita.

 

Po 

cholecystektomii (zabieg 

chirurgicznego usunięcia 

pęcherzyka żółciowego) 

zauważono 

zwiększony 

napływ żółci do dwunastnicy 

w okresie 

międzytrawiennym, 

co może 

skutkować 

obniżeniem 

aktywności motorycznej 

przewodu pokarmowego,

 a 

także 

zaburzeniami 

motorycznymi ze strony 

żołądka. 

Zaburzenia 

te 

polegają na istotnych 

zmianach częstotliwości fal 

wolnych w żołądku (wolne 

fale tworzą podstawowy 

rytm elektryczny mięśniówki 

żołądka), 

rzadziej są to 

nudności czy wymioty.

 

Kwasy żółciowe a motoryka przewodu 

pokarmowego w badaniach in vivo

Mechanizm działania kwasów żółciowych na 

motorykę żołądkowo-jelitową



 Kwasy żółciowe 

jako detergenty wywierają silne 

działanie osmotyczne na komórki,

 z którymi się stykają, a 

także 

na błonę śluzową przewodu pokarmowego



 

Nieskoniugowane mają silny wpływ na aktywność 

motoryczną żołądka i jelita cienkiego, 

ponieważ działają 

drażniąco jak inne związki powierzchniowo czynne



 

Bardzo istotny wpływ 

w regulacji motoryki przewodu 

pokarmowego 

ma układ nerwowy, który jest aktywowany 

poprzez receptor muskarynowy



 

Mechanizmy humoralne mają istotny wpływ na działanie 

kwasów żółciowych

 w przewodzie pokarmowym 

stymulując m.in. uwalnianie motyliny,

 która 

inicjuje 3 fazę 

MMC („wędrujący kompleks motoryczny”) 

i 

pobudza 

aktywność motoryczną



 Inny mechanizm to 

hamowanie uwalniania 

cholecystokininy z komórek śluzowych błony jelita 
cienkiego przez kwasy żółciowe. 

Powoduje to 

zmiany w 

kurczliwości pęcherzyka żółciowego, 

co 

wpływa na 

dynamikę napływu żółci do jelita cienkiego



 Takie hormony jak: 

histamina, PGE

2 

(prostaglandyna E

2

), 

PYY (peptyd YY), PP (polipeptyd trzustkowy) 

mogą 

pośredniczyć w działaniu kwasów żółciowych na 
aktywność motoryczną.

 Natomiast 

zmianom kurczliwości 

mięśniówki gładkiej 

(wywołanym przez kwasy żółciowe) 

towarzyszą transbłonowe przesunięcia jonowe, zwłaszcza 
zmiany w stężeniu jonów wapnia

Mechanizm działania kwasów żółciowych na 

motorykę żołądkowo-jelitową c.d.

Podsumowanie



 Kwasy żółciowe stanowią 

główny czynnik 
odpowiedzialny za efekty 
motoryczne żółci,

 są one 

złożone i występują w okresie 
międzytrawiennym



 Rodzaj kwasów żółciowych i 

obecność treści w jelicie mają 
wpływ na aktywność 
motoryczną przewodu 
pokarmowego. 

Mogą działać 

niespecyficznie lub 
specyficznie, pośredniczyć 
mogą w tym czynniki 
nerwowo-humoralne



 Kwasy żółciowe są istotnym 

czynnikiem modyfikującym 
czynność motoryczną 
przewodu pokarmowego, 

co 

widoczne jest również 

w 

niektórych chorobach 
przewodu pokarmowego i 
wątroby

Dziękujemy za uwagę