Temat: Cechy populacji biologicznej.

Cechy populacji:



Liczebność,



Rozrodczość,



Śmiertelność,



Rozprzestrzenianie,



W obrębie populacji występuje

zróżnicowanie poszczególnych

osobników, co przejawia się w postaci:



Struktury wiekowej,



Struktury płciowej,



Struktury przestrzennej związanej z

rozmieszczeniem osobników na

danym obszarze.



Wyróżnia się następujące typy
rozmieszczenia:



Równomierne (np.: rośliny w sadzie,
pingwiny w kolonii). Bardzo rzadkie w
przyrodzie. Obserwuje się je w
populacjach o ostrej konkurencji
międzygatunkowej.



Losowe ,przypadkowe (np.: niektóre
gatunki drzew wiatropylnych w lesie
mieszanym) .W przyrodzie rzadko
spotykane.



Skupiskowe (np. mszyce, antylopy,
kolonie nietoperzy ,dęby ,mniszek
lekarski). Najczęściej spotykane w
przyrodzie.



Struktura przestrzenna:



Areał,



Rozmieszczenie.

Areał czyli obszar, na którym można

spotkać osobniki należące do danej
populacji, oraz rozmieszczenie-sposób
w jaki osobniki zasiedlają swój areał.

Liczebność.



To liczba osobników składających się na daną

populację. W ścisłym związku z liczebnością

pozostaje zagęszczenie populacji czyli

liczba osobników przypadająca na

określoną jednostkę powierzchni lub

objętości,np.500 sosen/ha.

                                liczba osobników
   zagęszczenie =-------------------------------------
                                jednostka powierzchni



Na zagęszczenie populacji
wpływają:



Śmiertelność,



Rozrodczość,



Imigracja,



Emigracja.



Zagęszczenie populacji nie może
być duże ze względu na ograniczoną
pojemność i wydolność

środowiska (np. pokarmową)



Suma fizycznych i biologicznych

czynników, które nie pozwalają gatunkowi

osiągnąć maksymalnej liczebności to opór

środowiska.



Opór środowiska można wyrazić liczbą

osobników ubywających z populacji w

jednostce czasu.



Natomiast szybkość wzrostu populacji

jest to liczba osobników o które zwiększa

się populacja w jednostce czasu. Tempo

wzrostu ilościowego populacji obrazują

krzywe wzrostu populacji.

Krzywe wzrostu populacji:



Esowata –uzyskiwana przy ograniczonym
wzroście populacji, związana z istnieniem

czynników ograniczających biotycznie i

abiotycznie.



Krzywa jotowata, uzyskiwana przy
wzroście nieograniczonym (brak
czynnika ograniczającego; wówczas
wzrasta liczba osobników.



Efekty oddziaływań czynników
biotycznych przejawiają się dość
często u drapieżników i pasożytów, i
abiotycznych np. zmiany
klimatyczne (temperatura,
wilgotność).



Nieregularne wahania liczebności
populacji to fluktuacja

Rozrodczość.



To stosunek liczby nowo urodzonych
osobników do liczby całej populacji.

liczba nowo

urodzonych



ROZRODCZOŚĆ =…………………….

liczebność całej

populacji

Śmiertelność.



To proces przeciwstawny do
rozrodczości, dotyczy umieralności
osobników populacji.



Obraz śmiertelności badanej
populacji przedstawia się krzywą
przeżywania I typu, II typu ,III
typu.

Typ I- do pewnego wieku śmiertelność osobników

jest niewielka, a dopiero w późniejszym wieku
rośnie np. człowiek ,zebry ,bawołu .



Typ II (liniowy) wskazuje na

jednakowe prawdopodobieństwo

śmierci niezależnie od wieku

osobników- taki rozkład śmiertelności

wykazują np. zgromadzone w glebie

nasiona z wielu populacji roślin;



Typ III cechuje duża śmiertelność w

okresie młodocianym a jednocześnie

znaczna przeżywalność osobników w

wieku zaawansowanym np.ryby

morskie,mięczaki,żółw.



Przyczyny śmiertelności:



Środowiskowe

np. brak pokarmu,



Osobnicze,

np. starzenie się ,brak opieki nad potomstwem, sposób

rozrodu,



Populacyjne

np. zagęszczenie, konkurencja,



Biocenotyczne

np. organizmy chorobotwórcze.

Przyrost naturalny.

Przyrost naturalny= rozrodczość-

śmiertelność



Może być:



Dodatni,



Ujemny,



Zerowy

Struktura wiekowa i płciowa
populacji.



Struktura płciowa wskazuje że w życiu każdego
osobnika można wyróżnić okresy rozwoju:



Przedrozrodczy,



Rozrodczy,



Porozrodczy.



Dotyczy gatunków ,które wykazują dymorfizm
płciowy i obejmują zależności między liczbą
samie i samców.

Struktura wiekowa.



Określa udział w populacji osobników w
różnych grupach wiekowych (młodych,
dojrzałych i starych) .W zależności od
wieku osobników wyróżnia się populacje:



Rozwijająca się,



Ustabilizowana,



Wymierająca.