Temperatura ciała

noworodka

Monitorowanie parametrów życiowych

noworodka c.d.

• Temperatura ciała:
- mierzona pod pachą i w odbytnicy 36,5–37,5

st.C

- mierzona na skórze brzucha 36,0–36,5 st. C

• Diureza dobowa:
- w pierwszej dobie – 0,5ml/kg m. c. / godzinę
- w drugiej dobie – 1-2 ml/kg m. c. / godzinę
- w kolejnych dobach – 2-4 ml/kg m. c. /

godzinę

Termoregulacja

• W okresie płodowym – temperatura ciała

dziecka wynosi ok. 37 st. C

• 85% wytwarzanej przez płód energii

wymieniana jest przez łożysko, a tylko 15%

przez skórę, wody płodowe i ścianę macicy

• Na ciepłotę płodu największy wpływ ma

krew matki

• Po porodzie ustaje krążenie łożyskowe i

utrata ciepła następuje głównie przez skórę

• Podczas porodu ciepłota ciała noworodka

zaczyna się szybko obniżać (o ok. 2 st. C)

Termoregulacja

• Nieznaczne, krótkotrwałe oziębienie

dojrzałego i zdrowego noworodka może być

korzystne dla procesów adaptacyjnych,

natomiast wywiera niekorzystny wpływ na

dzieci chore i przedwcześnie urodzone

Termoregulacja

Przyczyny dużej podatności noworodka na

oziębienie:

- słabo rozwinięta tkanka podskórna,

mięśniowa i inne tkanki biorące udział w izolacji

cieplnej stanowią niedostateczną barierę

chroniącą noworodka przed utratą ciepła

- noworodek nie jest w stanie skutecznie zwiększyć

produkcji ciepła przez drżenia mięśniowe

- nie jest zdolny, w przypadku obniżonego napięcia

mięśniowego, do przyjęcia zgięciowej pozycji ciała

zmniejszającej jego powierzchnię

- stosunek powierzchni ciała do jego masy u

noworodka wynosi 2,5 x więcej niż u dorosłego

(tylko aktywne przeciwdziałanie może chronić

noworodka przez nadmierną utratą ciepła przez

skórę).

Termoregulacja

• Zdolność noworodka do zwiększenia

metabolizmu w odpowiedzi na stres termiczny

rozpoczyna się w 28-30 tyg. życia płodowego,

starsze wiekiem biologicznym noworodki mogą

zwiększyć produkcję energii jednak możliwości

te są zdecydowanie mniejsze niż u dorosłych

• Noworodek posiada ograniczone zapasy

substratów metabolicznych (5g)

• Produkcja ciepła związana jest z konsumpcją

tlenu Stawia to dodatkowe zadania przez

niedojrzałym układem oddechowym oraz

układem krążenia!

• Oziębienie noworodka o 1 st. C to wzrost

zapotrzebowania na tlen o 100% !

Homeostaza cieplna noworodka

• Tzw. obojętna

temperatura

otoczenia dla

noworodka to taka, w

której utrata ciepła i

wydatek energetyczny

pozostają na

najniższym możliwym

poziomie. Dla

noworodka

urodzonego o czasie

jej wartość wynosi 32-

34 st. C.

Zapobieganie utracie ciepła

• Za wymianę ciepła z otoczeniem

odpowiedzialne są cztery mechanizmy:

 Przewodzenie
 Konwekcja
 Promieniowanie
 Parowanie

PRZEWODZENIE

energia kinetyczna naszego ciała

przekazywana jest stykającym się z
nim cząsteczkom materii i odwrotnie.

Materiał ten stanowią:
- powietrze
- materacyk
- ubranie dziecka
- ręce badającego

PRZEWODZENIE

• ręce badającego

Zapobieganie utracie ciepła –

przewodzenie

 Ogrzej ręce i stetoskop przed dotknięciem

dziecka

 Ogrzej wcześniej pieluszkę, materacyk lub

inną powierzchnię na której będzie
umieszczone dziecko

 Izoluj dziecko od zimnych powierzchni
 Unikaj pośpiechu, starannie przygotuj

(zaplanuj) kontakt z dzieckiem

 Stosuj zasadę wykonywania minimum

niezbędnych czynności przy odkrytym dziecku

Zapobieganie utracie ciepła -

konwekcja

Konwekcja – ruch gazów lub płynów pod

wpływem różnic temperatur. Ciało traci ciepło
na skutek ruchu powietrza płynącego od
ciepłej skóry na zewnątrz. Na miejsce ciepłych
cząsteczek napływają chłodniejsze i odbierają
ciepło od skóry, zjawisko się powtarza.

Noworodek traci ciepło przez konwekcję gdy

narażony jest na niską temp. powietrza i jego
ruchy (np. klimatyzacja), strumień tlenu
skierowany jest na ciało noworodka.

Zapobieganie

utracie ciepła -

konwekcja

Uwagi praktyczne:
 Okryj, ubierz dziecko
 Unikaj przeciągów
 Umieść noworodka w

inkubatorze

 Unikaj

niepotrzebnego

otwierania drzwiczek

inkubatora

 Podawaj ciepłą,

nawilżoną mieszankę

oddechową

Zapobieganie utracie ciepła -

promieniowanie

Promieniowanie – energia promieniowania zależy od
różnicy temperatur.
Ciepło jest oddawane z ciała noworodka na obiekty

stałe

nie będące w bezpośrednim kontakcie z dzieckiem

np.:

- chłodne ścianki inkubatora
- inkubator otwarty
- lub ustawiony przy zimnym oknie

Zapobieganie utracie ciepła -

promieniowanie

Uwagi praktyczne:
- unikaj umieszczania noworodka w

inkubatorze w bezpośredniej bliskości
zimnych powierzchni

- używaj inkubatorów z podwójnymi

ściankami

dla noworodków z bardzo niską masą ciała
- inkubator można dodatkowo okryć

Zapobieganie utracie ciepła -

parowanie

Parowanie –
jest jedną z najważniejszych dróg utraty ciepła,

odbywa się z powierzchni skóry lub śluzówek
dróg oddechowych. Szczególną rolę odgrywa
bezpośrednio po urodzeniu, kiedy noworodek
pokryty jest płynem owodniowym.

Zapobieganie utracie ciepła -

parowanie

Praktyczne uwagi:
 Bezpośrednio po urodzeniu starannie osusz

noworodka

 Odczekaj z pierwszą kąpielą noworodka

donoszonego do czasu ustabilizowania się

ciepłoty ciała (zwykle 4 – 8 godz. po

urodzeniu i starannie go osusz po każdym

kontakcie jego skóry z płynami

 Pamiętaj o jatrogennym działaniu innych

czynników: zimne roztwory leków, płyny

infuzyjne, środki podawane dotchawiczo

Objawy hipotermii noworodka

• Skórne: ochłodzenie powłok, skóra

początkowo jasno-różowa, następnie

sinica centralna lub bladość

• Ogólne: słaby krzyk, obniżenie łaknienia,

senność brak reakcji na bodźce bólowe

• Zaburzenia oddychania: zwolnienie

oddechu, bezdechy, zaburzenia rytmu

oddechowego, stękanie oddechowe,

krwawienie z płuc

• Krążeniowe: bradykardia (proporcjonalnie

do stopnia obniżenia temperatury)

Zasady postępowania w hipotermii

noworodka

• Prawidłową temperaturę przywracamy

stopniowo w ciągu kilku godzin – co 0,5

godz. o 1 st. C

• Ogrzewając noworodka w inkubatorze,

utrzymujemy różnicę temp. pomiędzy

dzieckiem a inkubatorem na poziomie 1

st. C

• Modyfikujemy parametry co 30 min
• Noworodek w inkubatorze powinien

być rozebrany aby ułatwić kontakt

ciepłego powietrza ze skórą

Zasady postępowania w hipotermii

noworodka

•

Ogrzewamy do temp.

37 st. C i nawilżamy

powyżej 80%wszelkie

gazy wpływające do

inkubatora

•

Likwidujemy

wszystkie drogi utraty

ciepła

•

Do czasu normalizacji

temp. ciała,

ograniczamy do

absolutnego minimum

wszelkie czynności

wykonywane przy

noworodku

Drogi utraty ciepła w

inkubatorze

• Nieprawidłowo zamknięte drzwiczki
• Nieprawidłowe nawilżanie
• Nieprawidłowo złożony inkubator
• Brak zasilania
• Niewłaściwe nastawienie,

sterowanie pracą inkubatora

• Podawanie ochłodzonych mieszanin

oddechowych do inkubatora

Drogi utraty ciepła w

inkubatorze

Pamiętaj:
inkubator wart jest tyle, ile warta jest jego obsługa!

Zapobieganie utracie ciepła

• Inkubator otwarty

Hipertermia

• Uwaga: wcześniak i noworodek nie

gorączkuje w odpowiedzi na infekcję (w

pierwszych dobach po porodzie rzadko)

• Konsekwencje przegrzania:

- hipotensja (spadek RR)
- odwodnienie związane ze zwiększoną

nieuchwytną utratą wody
- bezdechy, drgawki w wyniku oddziaływania

zwiększonej temp. na OUN

 Noworodka ochładzamy gazikami

nasączonymi wodą o temp. tylko o parę stopni

niższą od temp. dziecka (czoło, nadgarstki)

Starsze dziecko – kąpiemy

Objawy hipertermii

• Skóra czerwona,

ocieplona w dotyku

• Ogólne: noworodek

bardzo niespokojny,

krzyczy, następnie coraz

słabszy, nie ma ochoty

pić, dochodzi do obrzęku

mózgu

• Układ oddechowy:

przyspieszony oddech

(powyżej 60/min) i wpada

w bezdechy

• Układ krążenia: czynność

serca powyżej 180u/min

(tachykardia)

Pomiar temperatury u

noworodka

• W odbytnicy – określa dość dokładnie

wewnętrzną temperaturę ciała (nie jest

polecany jednak do częstego stosowania)

• Pod pachą, w pachwinie
• W inkubatorze – przy pomocy czujnika

umieszczonego na skórze (okolice wątroby

lub na plecach gdy noworodek leży na

brzuszku)

• Wartości: pachwina, odbytnica 36,5 – 37,5

st.; na skórze 36,0-36,5 st. C.

• Utrzymanie prawidłowej ciepłoty ciała

noworodka pomaga zmniejszyć jego

zapotrzebowanie na tlen i kalorie!