WYKŁAD  VIII

Etyczne kwestie w 

diagnozie psychologicznej

Standardy etyczne w postępowaniu 
diagnostycznym obejmują cztery 

wartości:

• Poszanowanie praw i godności 

osoby

• Kompetencja
• Odpowiedzialność
• Prawość

1. Poszanowanie praw i godności 

człowieka

Realizacja tej wartości opiera się 

na 

akceptacji następujących zasad:
• Każda osoba powinna być 

traktowana jako wartość sama 
w sobie, a nie jako środek do 
osiągania innych wartości

• Każda osoba z którą psycholog wchodzi w
kontakt jest podmiotem praw człowieka i 
prawa te nie są niczym ograniczone (nie 
zależą od: jej kultury i języka, narodowości, 
przynależności etnicznej, koloru skóry i rasy, 
religii, płci i rodzaju, statusu małżeńskiego, 
orientacji seksualnej, możliwości fizycznych i 
umysłowych, wieku, statusu 

socjoekonomicznego i

innych cech)   

• Docenienie wiedzy, doświadczenia 

i kompetencji osoby badanej w 
różnych dziedzinach

• Dbałość o samostanowienie, 

autonomię oraz zachowanie 
prywatności i poufności badanej 
osoby w relacjach z diagnostą

2. Kompetencja psychologa przejawia 

się:

• W wysokiej jakości merytorycznej 

świadczonych usług

• Świadomość własnych ograniczeń i 

przestrzeganie granic w 
relacjizawodowej

3. Odpowiedzialność (wobec klientów, 

lokalnej społeczności, społeczeństwa 

jako całości) wyraża się w:

• Gotowości do udzielania profesjonalnej 

pomocy w każdych okolicznościach

• Unikaniu krzywdzenia innych osób i grup
• Zapobieganiu niewłaściwemu 

wykorzystaniu ich pracy

• Odpowiedzialności za własne działania w 

ramach zadań zawodowych, jak i poza 

nimi

4. Prawość

To uczciwe, oparte na szacunku układanie
sobie stosunków z klientami  oraz innymi 
osobami – rzetelne i klarowne 

przedstawianie 

im swojej roli i niewykraczanie poza nią w 
swych działaniach

Zadania szczegółowe
1. Świadoma zgoda osoby 

badanej jako instrument jej 
samostanowienia (dominuje 
ustna, w przyszłości będzie 
pisemna) – osoba ta powinna 
w pełni rozumieć

O czym osoba diagnozowana powinna 

wiedzieć:

• Cel i charakter badania
• Opłata za badanie
• Zakres odpowiedzialności obu stron
• Ewentualny udział trzeciej strony 
• Ochrona poufności i jej ograniczenia
• Spodziewane korzyści z badania
• Ewentualne ryzyko związane z badaniem
• Alternatywy dla planowanego badania

• Konsekwencje nie poddania się badaniu
• Możliwość uzyskania odpowiedzi na 

pytania dotyczące badania

• Możliwość odmówienia udziału w 

badaniach na jego różnych etapach

• Okres, jakiego dotyczy obecnie 

udzielana zgoda

• Sposób unieważnienia udzielonej zgody 

w razie takiej potrzeby

2. Poufność i prywatność:

• Diagnosta powinien zbierać tylko takie 
informacje, które rzeczywiście są 

niezbędne 

do celów badania
• Diagnosta powinien zabezpieczyć 

materiały badania

• Ujawnianie informacji za zgodą klienta

3. Unikanie konfliktu ról i 

konfliktu interesów

• Podwójne relacje i relacje 

wykorzystujące

• Udział trzeciej osoby i konflikt 

interesów

4. Utrzymywanie granic w relacji 

diagnostycznej

• Ograniczenia wniosków 

diagnostycznych i komunikowanie tych 
ograniczeń

• Granice w czasie, przestrzeni i kulturze
• Pragnienia erotyczne oraz inne 

nieprofesjonalne uczucia