Tętno-( pulsus) to:

Cel Badania:



Diagnostyczny – wykrycie zaburzeń

w zakresie liczby, napięcia,

miarowości tętna.

Wskazania do wykonania

badania:



U każdego pacjenta, do którego jesteśmy

wezwani,



U każdego pacjenta hospitalizowanego,



W przypadku zmiany stanu zdrowia

chorego np. zaburzenia krążeniowo –

oddechowych,



W czasie lub przed podaniem niektórych

leków np. glikozydów nasercowych.

Tętno-( pulsus) to:

Rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych

wywołane nagłymi zmianami ciśnienia krwi w

następstwie skurczów i rozkurczów komór serca,

fala krwi, która uderza o ścianę naczynia

tętniczego.

Badanie tętna

Tętno centralne:



tętnica szyjna (SAP = 60 mmHg)



tętnica udowa (SAP = 70 mmHg)



tętnica ramienna (u niemowląt)

Tętno obwodowe:



tętnica promieniowa (SAP = 80 mmHg)



tętnica grzbietowa stopy

Przygotowanie pacjenta

do badania:



Poinformowanie o celu i przebiegu badania



Uzyskanie zgody pacjenta.



Poinformowanie o konieczności 15min.

odpoczynku po wysiłku lub przeżyciach

emocjonalnych przed pomiarem tętna.



Oparcie przedramienia na kołdrze, stoliku,

lub fotelu.



Przeprowadzenie pierwszego badania na

prawym i lewym przedramieniu.



Odnotowanie wyniku w karcie pacjenta.

Przebieg wykonania:



Umycie rąk



Założenie rękawiczek



Położenie 3 środkowych palców

( wskazujący, środkowy, serdeczny) prawej ręki na tętnicy i po jej

wyczuciu lekkie uciśnięcie równolegle do jej przebiegu poniżej

kości ( mięśnia),



Policzenie liczby uderzeń tętna przez 15s oraz zaobserwowanie

pozostałych cech tętna



Pomnożenie uzyskanej liczby tętna przez 4



Dokonanie pomiaru przez całą minutę gdy pojawią się zaburzenia

w zakresie liczby, napięcia, miarowości tętna, albo jednoczesne

osłuchiwanie czynności serca słuchawką (deficyt tętna)



Zapisanie wyniku w dokumentacji chorego



Umycie rąk



Zgłoszenie lekarzowi odchyleń od normy.

Badanie tętna:



Tętnica szyjna-najważniejsza tętnica dla ratownika-

(najłatwiej wyczuć po prawej stronie szyi pacjenta)

palcami lub kciukiem lewej ręki odnajduje się środek

przedniej krawędzi mięśnia mostkowo-obojczykowo-

sutkowego i dość mocno uciska się palcami. Nie wolno

badać tętna na tętnicach szyjnych równocześnie po

obu stronach, gdyż powoduje to chwilowe pogorszenie

dopływu krwi do mózgu. Istotna jest zasada ręki-

schować kciuk (jabłko Adama,2cm z jednej strony,

3 palce, 2 palce).



Tętnica promieniowa - (okolica nadgarstka) wzdłuż

linii kciuka.



Tętnica skroniowa – mały przekrój, mało wyczuwalna.

Badanie tętna:



Tętnica ramienna – (najłatwiej wyczuć na prawym ramieniu),

należy przyłożyć kciuk prawej ręki do przedniej powierzchni

łokcia pacjenta, przyśrodkowo

w stosunku do ścięgna mięśnia dwugłowego, pozostałe palce

podtrzymują łokieć od tyłu. Mierzymy tętno

u noworodków i niemowląt.



Tętnica udowa – bada się pacjenta rozebranego

i leżącego na wznak. Układamy kciuk tuż poniżej środka

więzadła pachwinowego. Układamy 3 palce (bez kciuka) na

wysokości spojenia udowego.



Tętnica podkolanowa- poszukuje się głęboko w dole

podkolanowym i jest ono najlepiej wyczuwalne gdy

przyciśniemy tętnicę do tylnej powierzchni dystalnego końca

kości udowej opuszkami obydwu rąk. Pacjent

u którego wykonujemy to badanie musi leżeć płasko

z ugiętymi kolanami.

Pomiar tętna:



Przez 15sx4,



Przy schorzeniach mierzymy pełną

minutę



Zapisujemy: ilość uderzeń/min

Wartości tętna wg WHO:



U dorosłych 60-76u/min,



U płodu 140-160u/min,



U noworodka 130-140u/min,



U rocznego dziecka 110-130u/min,

Wartość tętna zależy od:



Wysiłku,



Budowy zastawek serca,



Jakości naczyń tętniczych,



Akcji serca (skurczu czyli wyrzutu

krwi),



Objętości krwi krążącej,



Ciśnienia tętniczego.

Cechy tętna:



Szybkość tętna – ilość uderzeń na minutę



Napięcie (siła) tętna- z jaką krew uderza

o ścianę naczynia. Dobrze wypełnione,

dobrze napięte.



Rytm (miarowość) tętna- wszystkie uderzenia

o równej sile i równe przerwy między

uderzeniami. Miarowe – zgodne z pracą

serca. Niemiarowość oddechowa – nie jest

objawem patologicznym, polega na

okresowym przyspieszeniu i zwolnieniu akcji

serca zależnie od wdechu i wydechu.

Odchylenia od normy w

poszczególnych cechach tętna:



Szybkość:

- Tachykardia (częstoskurcz) przyspieszenie ponad

100u/min. (w gorączce, chorobach serca tj.

nerwica, niewydolność krążenia, nadczynność

tarczycy, hipowolemia (utrata krwi, odwodnienie).

- Podwyższenie temperatury ciała o 1*C odpowiada

przyspieszeniu tętna od 10-20u/min.

- Bradykardia ( rzadkoskurcz) poniżej 60u/min.

(wzmożone ciśnienie śródczaszkowe ( urazy

czaszkowo- mózgowe, zatrucia endogenne np.

mocznica, zatrucia egzogenne np. grzyby.

Zwolnienie poniżej 50u/min stanowi bezpośrednie

zagrożenie życia i należy wezwać lekarza!

Odchylenia od normy w

poszczególnych cechach cd:



Napięcie:

- nitkowate – słabo napięte, ledwo wyczuwalne lub

niewyczuwalne np.. przy spadku ciśnienia

tętniczego, krwotoku.

- twarde – drutowate, silnie napięte np. w

miażdżycy, nadciśnieniu tętniczym.

- chybkie – charakteryzuje się bardzo krótkim

okresem wyczuwalności pod palcami, szybko

zanika, może być zwolnione, nie należy go mylić z

tętnem przyśpieszonym. Pojawia się przy dużej

różnicy między ciśnieniem skurczowym,

a rozkurczowym.

Odchylenia od normy w

poszczególnych cechach cd.:



Rytm:

- tętno wypadające – regularne wypadanie jednego

uderzenia (występuje po zmęczeniu, nadużyciu kawy,

alkoholu, nikotyny).

- niemiarowość całkowita – zupełnie niemiarowe

pojawienie się fali tętna np. w migotaniu przedsionków,

w skutek wad mitralnych. Towarzyszy temu deficyt tętna

tzn.,że częstość tętna jest niższa niż liczona w tym

czasie częstość pracy serca.

- skurcze dodatkowe (ekstrasystoliczne) – polega

na dodatkowym skurczu serca, zanim skończy się faza

rozkurczu.

- częstoskurcz napadowy – przyspieszenie czynności

serca powyżej 160u/min. pojawia się nagle i trwa

od kilku minut do kilku dni i nagle ustępuje.

Zasady przy pomiarze

tętna:



Zadbaj by pacjent w czasie pomiaru siedział

lub leżał,



Nie był bezpośrednio po wysiłku fizycznym

lub po przeżyciach emocjonalnych,



Kiedy mierzymy 15s musimy pomnożyć

ilość uderzeń razy 4 ( jeśli jest miarowe),



U pacjentów z zaburzeniami rytmu

mierzymy całą minutę,



U ciężko chorych pomiar tętna co 15-30min.

Document Outline