Metodologia badań
Metodologia badań
psychologicznych
psychologicznych
wyk
wyk
ł
ł
ad 12
ad 12
Prof. Jerzy Karylowski
Prof. Jerzy Karylowski
Metodologia badań
Metodologia badań
psychologicznych
psychologicznych
wyk
wyk
ł
ł
ad 12
ad 12
Prof. Jerzy Karylowski
Prof. Jerzy Karylowski
Quasi-eksperymentalne
Quasi-eksperymentalne
schematy badawcze
schematy badawcze
“
“
Quasi”-znaczy “niby”
Quasi”-znaczy “niby”
Quasi-experymenty to badania
Quasi-experymenty to badania
nieeksperymentalne, ktore
nieeksperymentalne, ktore
wprowadzaja jakas forme
wprowadzaja jakas forme
zabezpieczen przeciwko czynnikom
zabezpieczen przeciwko czynnikom
zaklocajacym trafnosc wewnetrzna
zaklocajacym trafnosc wewnetrzna
Kiedy prowadzi sie badania
Kiedy prowadzi sie badania
quasi-eksperymentalne
quasi-eksperymentalne
gdy eksperyment bylby niemozliwy
gdy eksperyment bylby niemozliwy
do przeprowadzenia ze wzgledow
do przeprowadzenia ze wzgledow
praktycznych lub etycznych
praktycznych lub etycznych
Gdy zalezy nam na wyzszej trafnosci
Gdy zalezy nam na wyzszej trafnosci
konstruktow lub/i wyzszej trafnosci
konstruktow lub/i wyzszej trafnosci
zewnetrznej niz to by bylo do
zewnetrznej niz to by bylo do
uzyskania w prawdziwym
uzyskania w prawdziwym
eksperymencie
eksperymencie
Jednogrupowe badanie z
Jednogrupowe badanie z
pretestem i posttestem
pretestem i posttestem
O
O
1
1
x O
x O
2
2
O
O
1
1
-pomiar poczatkowy
-pomiar poczatkowy
O
O
2
2
-pomiar koncowy
-pomiar koncowy
x-oddzialywanie bedace
x-oddzialywanie bedace
przedmiotem zainteresowania
przedmiotem zainteresowania
badacza
badacza
Pytanie: Czy x wplywa na O?
Pytanie: Czy x wplywa na O?
Jednogrupowe badanie z pretestem i
Jednogrupowe badanie z pretestem i
posttestem (O
posttestem (O
1
1
x O
x O
2
2
)
)
Przyklad 1: Pomiar poziomu depresji
Przyklad 1: Pomiar poziomu depresji
u tych samych pacjentow przed i po
u tych samych pacjentow przed i po
poddaniu ich psychoterapii
poddaniu ich psychoterapii
Przyklad 2: Pomiar produktywnosci
Przyklad 2: Pomiar produktywnosci
pracownikow przed i po szkoleniu
pracownikow przed i po szkoleniu
kierownikow
kierownikow
Badanie jednogropowe z
Badanie jednogropowe z
pretestem i posttestem
pretestem i posttestem
Historia
Historia
?
?
problem
problem
Dojrzewanie
Dojrzewanie
problem
problem
Testowanie
Testowanie
?
?
problem
problem
Instrumentacja
Instrumentacja
?
?
problem
problem
Regresja
Regresja
?
?
Problem
Problem
Śmiertelność
Śmiertelność
?
?
problem
problem
Selekcja
Selekcja
?
?
ok
ok
Interakcj
Interakcj
e
e
z
z
selekcj
selekcj
a
a
ok
ok
Badanie z niezrownowazona
Badanie z niezrownowazona
grupa kontrolna z pretestem i
grupa kontrolna z pretestem i
posttestem
posttestem
G1: (O
G1: (O
1
1
x O
x O
2
2
)
)
G2: (O
G2: (O
1
1
O
O
2
2
)
)
Grupy G1 i G2 niezrownowazone (brak
Grupy G1 i G2 niezrownowazone (brak
losowego doboru do grup)
losowego doboru do grup)
Badanie z niezrownowazona
Badanie z niezrownowazona
grupa kontrolna z pretestem i
grupa kontrolna z pretestem i
posttestem
posttestem
Przyklad
Przyklad
Firma A: Pomiar produktywnosci
Firma A: Pomiar produktywnosci
pracownikow przed i po szkoleniu
pracownikow przed i po szkoleniu
kierownikow
kierownikow
Firma B: Dwukrotny pomiar
Firma B: Dwukrotny pomiar
produktywnosci ale bez szkolenia
produktywnosci ale bez szkolenia
kierownikow.
kierownikow.
Badanie z niezrownowazona
Badanie z niezrownowazona
grupa kontrolna z pretestem i
grupa kontrolna z pretestem i
posttestem
posttestem
Trafnosc wewnetrzna
Trafnosc wewnetrzna
Historia
Historia
?
?
ok
ok
Dojrzewanie
Dojrzewanie
ok
ok
Testowanie
Testowanie
?
?
ok
ok
Instrumentacja
Instrumentacja
?
?
ok
ok
.
.
Regresja
Regresja
?
?
ok
ok
Śmiertelność
Śmiertelność
?
?
ok
ok
Selekcja
Selekcja
?
?
ok
ok
Interakcj
Interakcj
e
e
z
z
selekcj
selekcj
a
a
problem
problem
Badanie z niezrownowazona grupa
Badanie z niezrownowazona grupa
kontrolna z pretestem i posttestem
kontrolna z pretestem i posttestem
przy uzyciu roznych metod
przy uzyciu roznych metod
G1: (O
G1: (O
A1
A1
x O
x O
B2
B2
)
)
G2: (O
G2: (O
A1
A1
O
O
B2
B2
)
)
Grupy G1 i G2 niezrownowazone (brak
Grupy G1 i G2 niezrownowazone (brak
losowego doboru do grup)
losowego doboru do grup)
Narzedzia pomiarowe A i B podobne ale
Narzedzia pomiarowe A i B podobne ale
nie identyczne
nie identyczne
Badanie z niezrownowazona grupa
Badanie z niezrownowazona grupa
kontrolna z pretestem i posttestem
kontrolna z pretestem i posttestem
przy uzyciu roznych metod
przy uzyciu roznych metod
Przyklad: Firma biznesowa oferuje swoim
Przyklad: Firma biznesowa oferuje swoim
pracownikom roczny kurs umiejetnosci
pracownikom roczny kurs umiejetnosci
kierowniczych. Niektorzy pracownicy zapisuja sie i
kierowniczych. Niektorzy pracownicy zapisuja sie i
koncza kurs (G1) inni nie zapisuja sie lub nie
koncza kurs (G1) inni nie zapisuja sie lub nie
koncza (G2). Po roku wszyscy pracownicy testowani
koncza (G2). Po roku wszyscy pracownicy testowani
sa testem zdolnosci kierowniczych. Grupa G1
sa testem zdolnosci kierowniczych. Grupa G1
uzyskuje istotnie wyzsze wyniki. W celu
uzyskuje istotnie wyzsze wyniki. W celu
sprawdzenia wyjsciowego podobienstwa grup
sprawdzenia wyjsciowego podobienstwa grup
badacze porownuja obie grupy pod wzgledem
badacze porownuja obie grupy pod wzgledem
wysokosci ocen zdolnosci kierowniczych, ktore
wysokosci ocen zdolnosci kierowniczych, ktore
znajduja sie w ich aktach personalnych. Okazuje
znajduja sie w ich aktach personalnych. Okazuje
sie, ze oceny te koreluja z wynikami testu zdolnosci
sie, ze oceny te koreluja z wynikami testu zdolnosci
kierowniczych ale nie roznicuja grup.
kierowniczych ale nie roznicuja grup.
Problem selekcji oraz interakcji selekcji i testowania
Problem selekcji oraz interakcji selekcji i testowania
(czesciowo) rozwiazany
(czesciowo) rozwiazany
Badanie z niezrownowazona
Badanie z niezrownowazona
grupa kontrolna z wiecej niz
grupa kontrolna z wiecej niz
jednym pretestem
jednym pretestem
G1: (O
G1: (O
1
1
O
O
2
2
x
x
O
O
3
3
)
)
G2: (O
G2: (O
1
1
O
O
2
2
O
O
3
3
)
)
Rozwiazuje problem interakcji miedzy
Rozwiazuje problem interakcji miedzy
selekcja a dojrzewaniem, selekcja a
selekcja a dojrzewaniem, selekcja a
testowaniem oraz (w mniejszym stopniu)
testowaniem oraz (w mniejszym stopniu)
selekcja a instrumentacja
selekcja a instrumentacja
Przerywane szeregi czasowe
Przerywane szeregi czasowe
G1: (O
G1: (O
1
1
O
O
2
2
O
O
3
3
O
O
4
4
x
x
O
O
5
5
O
O
6
6
O
O
7
7
O
O
8
8
)
)
Przerywane szeregi czasowe
Przerywane szeregi czasowe
G1: (O
G1: (O
1
1
O
O
2
2
O
O
3
3
O
O
4
4
x
x
O
O
5
5
O
O
6
6
O
O
7
7
O
O
8
8
)
)
Historia
Historia
?
?
problem !
problem !
Dojrzewanie
Dojrzewanie
ok
ok
Testowanie
Testowanie
?
?
ok
ok
Instrumentacja
Instrumentacja
?
?
ok
ok
Regresja
Regresja
?
?
ok
ok
Śmiertelność
Śmiertelność
?
?
ok
ok
Selekcja
Selekcja
?
?
ok
ok
Interakcj
Interakcj
e
e
z
z
selekcj
selekcj
a
a
ok
ok
Przerywane szeregi czasowe z
Przerywane szeregi czasowe z
nierownowazna grupa
nierownowazna grupa
kontrolna
kontrolna
G1: (O
G1: (O
1
1
O
O
2
2
O
O
3
3
O
O
4
4
x
x
O
O
5
5
O
O
6
6
O
O
7
7
O
O
8
8
)
)
G2: (O
G2: (O
1
1
O
O
2
2
O
O
3
3
O
O
4
4
O
O
5
5
O
O
6
6
O
O
7
7
O
O
8
8
)
)
Rozwiazuje problem historii ALE……
Rozwiazuje problem historii ALE……
Pozostaje mozliwosc interakcji
Pozostaje mozliwosc interakcji
selekcji i historii
selekcji i historii