Systemy dydaktyczne

Systemy dydaktyczne

Progresywizm według 

Progresywizm według 

Johna Dewey’a

Johna Dewey’a

John Dewey

John Dewey

•

Ur. 20 X 1859 r. w Vermont, 

Ur. 20 X 1859 r. w Vermont, 

zm. 1 VI 1952 r. w Nowym 

zm. 1 VI 1952 r. w Nowym 

Jorku.

Jorku.

•

Filozof, pedagog, czołowy 

Filozof, pedagog, czołowy 

przedstawiciel 

przedstawiciel 

amerykańskiego 

amerykańskiego 

progresywizmu. Twórca 

progresywizmu. Twórca 

koncepcji „szkoły pracy” w 

koncepcji „szkoły pracy” w 

Chicago.

Chicago.

•

Wykładał m.in. na 

Wykładał m.in. na 

uniwersytetach w Nowym 

uniwersytetach w Nowym 

Jorku, Chicago.

Jorku, Chicago.

•

Stosował się szczególnie 

Stosował się szczególnie 

do eksperymentalizmu.

do eksperymentalizmu.

•

Wybrane dzieła: „Moje 

Wybrane dzieła: „Moje 

pedagogiczne credo”, 

pedagogiczne credo”, 

„Szkoła a społeczeństwo”, 

„Szkoła a społeczeństwo”, 

„Szkoła a dziecko”, oraz 

„Szkoła a dziecko”, oraz 

„Demokracja i 

„Demokracja i 

wychowanie”.

wychowanie”.

Progresywizm

Progresywizm

•

Postawa polegająca na realistycznej ocenie 

Postawa polegająca na realistycznej ocenie 

rzeczywistości, liczeniu się z konkretnymi 

rzeczywistości, liczeniu się z konkretnymi 

możliwościami i podejmowaniu działań, 

możliwościami i podejmowaniu działań, 

które gwarantują skuteczność.

które gwarantują skuteczność.

•

Kierunek filozoficzny postulujący 

Kierunek filozoficzny postulujący 

praktyczny sposób myślenia i działania, 

praktyczny sposób myślenia i działania, 

przyjmujący praktyczność za kryterium 

przyjmujący praktyczność za kryterium 

prawdy. Użyteczność stanowi kryterium 

prawdy. Użyteczność stanowi kryterium 

prawdziwości sądów i pojęć.*

prawdziwości sądów i pojęć.*

•

Świat ciągle się zmienia

Świat ciągle się zmienia

•

Człowiek zawsze ma wybór

Człowiek zawsze ma wybór

•

Punktem wyjścia założeń progresywizmu 

Punktem wyjścia założeń progresywizmu 

była krytyka koncepcji herbertowskiej

była krytyka koncepcji herbertowskiej

Indywidualizm 

Indywidualizm 

pedagogiczny

pedagogiczny

•

Szacunek dla indywidualności 

Szacunek dla indywidualności 

każdego z uczniów

każdego z uczniów

•

Jednostka jest najważniejsza

Jednostka jest najważniejsza

•

Wychowanie rozwija zdolność do 

Wychowanie rozwija zdolność do 

przetrwania w nowych warunkach

przetrwania w nowych warunkach

•

Zindywidualizowana treść i tempo 

Zindywidualizowana treść i tempo 

nauki 

nauki 

•

Rozwój myślenia był ważniejszy od 

Rozwój myślenia był ważniejszy od 

przekazywania wiedzy

przekazywania wiedzy

Etapy prowadzące do 

Etapy prowadzące do 

rozwiązania problemu- pełny 

rozwiązania problemu- pełny 

akt myślenia

akt myślenia

Odczucie trudności

Określenie trudności

Szukanie rozwiązań

Wyprowadzenie wniosków

Empiryczna weryfikacja hipotez

Ustalanie pragmatycznego 

Ustalanie pragmatycznego 

znaczenia terminów

znaczenia terminów

•

Hipotetyczność- zdania szczegółowo 

Hipotetyczność- zdania szczegółowo 

twierdzące były przekształcane w zdania 

twierdzące były przekształcane w zdania 

warunkowo-hipotetyczne

warunkowo-hipotetyczne

•

Operacjonizm- poprzednik zdania 

Operacjonizm- poprzednik zdania 

warunkowego wymieniał czynność 

warunkowego wymieniał czynność 

wykonywaną przez eksperymentatora

wykonywaną przez eksperymentatora

•

Empiryzm, eksperymentalizm- następnik 

Empiryzm, eksperymentalizm- następnik 

okresu warunkowego zawierał wskazanie 

okresu warunkowego zawierał wskazanie 

tego, co dana osoba obserwuje, czego 

tego, co dana osoba obserwuje, czego 

doświadcza.*

doświadcza.*

*Wg Pedagogiki PWN 
1978’

„

„

Szkoła pracy”

Szkoła pracy”

•

Nie ma zdefiniowanych celów nauczania- 

Nie ma zdefiniowanych celów nauczania- 

są one tworzone przez jednostkę w 

są one tworzone przez jednostkę w 

konkretnej sytuacji.

konkretnej sytuacji.

•

Treści nauczania ustalane zależnie od 

Treści nauczania ustalane zależnie od 

ujawnianych przez uczniów celów.

ujawnianych przez uczniów celów.

•

Uczenie się przez działanie.

Uczenie się przez działanie.

•

„

„

Gram doświadczenia jest warty więcej niż 

Gram doświadczenia jest warty więcej niż 

tona wiedzy teoretycznej”

tona wiedzy teoretycznej”

•

Nauczyciel przewodnikiem po „otwartym 

Nauczyciel przewodnikiem po „otwartym 

procesie edukacyjnym”

procesie edukacyjnym”

Zasady budowy programów 

Zasady budowy programów 

nauczania

nauczania

•

Zasada problemowego podejścia

Zasada problemowego podejścia

•

Zasada kształtowania umiejętności 

Zasada kształtowania umiejętności 

praktycznych

praktycznych

•

Zasada łączenia prac z zabawą

Zasada łączenia prac z zabawą

•

Zasada aktywizowania uczniów 

Zasada aktywizowania uczniów 

•

Zasada włączania dzieci i młodzieży 

Zasada włączania dzieci i młodzieży 

w życie środowiska lokalnego

w życie środowiska lokalnego

Zarzuty wobec szkoły 

Zarzuty wobec szkoły 

progresywistycznej

progresywistycznej

•

Przerost zajęć praktycznych nad umysłowymi

Przerost zajęć praktycznych nad umysłowymi

•

Przesadne respektowanie przypadkowych 

Przesadne respektowanie przypadkowych 

zainteresowań dzieci przy doborze treści 

zainteresowań dzieci przy doborze treści 

kształcenia

kształcenia

•

Wychowanie jednostronne oparte na 

Wychowanie jednostronne oparte na 

nieuzasadnionych nadziejach co do realnego 

nieuzasadnionych nadziejach co do realnego 

wpływu działalności uczniów na ich rozwój 

wpływu działalności uczniów na ich rozwój 

intelektualny

intelektualny

•

Jednostronne faworyzowanie uczenia się przez 

Jednostronne faworyzowanie uczenia się przez 

działanie

działanie

•

Ujmowanie zdobywania wiedzy jako czynności 

Ujmowanie zdobywania wiedzy jako czynności 

incydentalnych w procesie myślenia

incydentalnych w procesie myślenia

Charles S. Pierce- Wiedza godna 

Charles S. Pierce- Wiedza godna 

zaufania to taka, która potrafi 

zaufania to taka, która potrafi 

poprawnie przewidzieć skutki 

poprawnie przewidzieć skutki 

podejmowanych działań.

podejmowanych działań.

Bibliografia

Bibliografia

•

Encyklopedia popularna, 

Encyklopedia popularna, 

PWN, 1998’

PWN, 1998’

•

Pedagogika, 

Pedagogika, 

pod red. Danuty Sulewskiej, 

pod red. Danuty Sulewskiej, 

PWN, 1978’

PWN, 1978’

•

Psychologia, 

Psychologia, 

pod red. Ireny Kaltenberg, 

pod red. Ireny Kaltenberg, 

PWN, 1975’

PWN, 1975’

•

Podstawy dydaktyki ogólnej

Podstawy dydaktyki ogólnej

, Czesław 

, Czesław 

Kupisiewicz, PWN, 1984’

Kupisiewicz, PWN, 1984’

•

Pedagogika podręcznik akademicki,

Pedagogika podręcznik akademicki,

 

 

Z. Kwieciński B. Śliwerski, PWN, Warszawa 

Z. Kwieciński B. Śliwerski, PWN, Warszawa 

2004’

2004’

www.deweycenter.uj.edu.pl

www.deweycenter.uj.edu.pl