background image

Finanse publiczne

background image

Pojęcie i zasady funkcjonowania 

publicznego systemu finansowego

 

1. Pojęcie publicznego systemu finansowego
2. Funkcje finansów publicznych
3. Zadania publiczne
4. Zasady ogólne finansów publicznych 

background image

Pojęcie publicznego systemu 

finansowego

• Część sytemu finansowego skierowana na 

realizację funkcji i zadań publicznych – 
„wykluczonych” przez prywatny system finansowy 

• Część systemu finansowego zajmująca się 

gromadzeniem i wydatkowaniem publicznych 
zasobów pieniężnych

• Publiczne zasoby pieniężne to inaczej finanse 

publiczne 

background image

Pojęcie finanse publiczne

Finanse to zjawiska związane z gromadzeniem i 
wydatkowaniem środków pieniężnych wraz z całą ich 
otoczką, polegająca na planowaniu, ewidencji, 
sprawozdawczości i kontroli.

szerokim rozumieniu

 własność publiczna to 

własność przynależna podmiotom publicznym 
(sektora publicznego). Zalicza się do niego 
przedsiębiorstwa i banki państwowe oraz 
samorządowe, państwo, samorząd terytorialny itp..

wąskim rozumieniu

 to własność jednostek 

posiadających status podmiotów prawa publicznego 
tj.: państwo jednostki samorządu terytorialnego i 
zakłady publiczne.

background image

Finanse publiczne

 – badają mechanizmy 

poszczególnych zjawiska finansowych, poszukują 

reguł, według których należy nakładać podatki, 

określają dostępne  dla podatnika drogi odwołań 

od decyzji, a także precyzują techniki kontroli  

operacji dotyczących wydatków.

Finanse publiczne

 pod różnymi nazwami –

legislacja finansowa, prawo finansowe, prawo 

budżetowe, rachunkowość publiczna – stanowią 

gałąź prawa publicznego.
Krajowe prawo publiczne dzieli się na dwie gałęzie:

1. Prawo konstytucyjne,
2. Prawo administracyjne, 

Finanse publiczne stanowią uzupełnienie tych 

dwóch gałęzi prawa. 

background image

Metody badawcze nauki o finansach publicznych

1.

Obserwacja  zjawisk finansowych 

a) bezpośrednia nie jest możliwa 
b) pośrednia na podstawie rachunków będących 

zapisem tych operacji. Rachunki są liczbowym 
odzwierciedleniem przesunięć zasobów 
publicznych. 

2.

Wykorzystanie informacji 

3.

Formułowanie wniosków

Techniki finansów publicznych 

1.

podatkowa

2.

budżetowej

3.

rachunkowej

background image

Ustawa z 27 sierpnia 2009 o finansach 

publicznych

 

Art. 3. 

Finanse publiczne obejmują procesy związane z 

gromadzeniem  środków publicznych oraz ich 

rozdysponowywaniem, w szczególności: 

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych; 
2) wydatkowanie środków publicznych; 
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa; 
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne; 
5) zarządzanie środkami publicznymi; 
6) zarządzanie długiem publicznym; 
7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej. 
 

background image

Art. 4. 

1. Przepisy ustawy stosuje się do: 
a) jednostek sektora finansów publicznych; 
b) innych podmiotów w zakresie, w jakim 

wykorzystują  środki publiczne lub dysponują tymi 
środkami. 

2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu 

terytorialnego stosuje się odpowiednio do związków 
gmin i powiatów. 

 

background image

Art. 9. 

Sektor finansów publicznych tworzą: 
1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy 
kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały; 
2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki; 
3) jednostki budżetowe; 
4) samorządowe zakłady budżetowe; 
5) agencje wykonawcze; 
6) instytucje gospodarki budżetowej; 
7) państwowe fundusze celowe; 
8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze 

oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze 

zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego; 

9) Narodowy Fundusz Zdrowia; 
10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej; 
11) uczelnie publiczne; 
12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne; 
13) państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe 

instytucje filmowe; 

14) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na 

podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z 

wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek 

prawa handlowego. 

background image

Finanse publiczne a finanse niepubliczne

Finanse publiczne
1. Cechuje 

przymusowość,

2. Mają na celu 

zaspokojenie potrzeb 
publicznych, 

3. Służą potrzebom 

publicznym,

Finanse niepubliczne
1. Finanse prywatne 

(np. 

osób fizycznych, gospodarstw 
domowych itd.)

2. Finanse zrównane z 

prywatnymi 

(np. finanse 

przedsiębiorstw i banków 
państwowych z wyjątkiem 
NBP)

3. Finanse grupowe 

(np. 

finanse partii politycznych, 
fundacji, stowarzyszeń itd.) 

background image

Funkcje finansów publicznych

1. Funkcja fiskalna

 (alokacyjna) – dostarczanie 

państwu dochodów, 

2. Funkcja rozdzielcza

 (redystrybucyjna) – polega na 

gromadzeniu i rozdzieleniu środków finansowych,

3. Funkcja interwencyjna

 

a) Funkcja stymulacyjna 
b) Funkcja ewidencyjno-kontrolna
c) czasami Funkcja stabilizacyjna

background image

Funkcje finansów publicznych

 

• Alokacyjna 

– związana z wtórnym podziałem 

dochodów pieniężnych od podmiotów 
gospodarczych finansowego sektora prywatnego- 
przejmowaniem środków pieniężnych

• Redystrybucyjna

 – przemieszczanie 

zgromadzonych środków pieniężnych zgodnie z 
preferencjami publicznymi

• Stabilizacyjna

 –związana z przekazywaniem 

publicznych zasobów  pieniężnych na cele 
gospodarcze.

background image

Zadania publiczne

 

• Wynikają z prowadzonej przez państwo polityki 

finansowej

• Są tym większe im „więcej państwa w państwie” i 

wtedy;

 - wymagają gromadzenia większej ilości 

publicznych środków pieniężnych

 -  zwiększają zakres wtórnego podziału dochodów -  

wtórnej alokacji zasobów pieniężnych

background image

Polityka finansowa państwa:

 system celów gospodarczo - społecznych realizowanych 

za pomocą narzędzi gromadzenia i wydatkowania 
środków budżetowych  polityka budżetowa,

 wąsko: polityka podatkowa; skarbowa gromadzenia 

dochodów celem prowadzenia polityki społeczno - 
gospodarczej,

 polityka fiskalna.

Polityka fiskalna: narzędzie alokacji zasobów

alokacja: rozmieszczenie rozporządzalnych środków - 

zasobów realnych i finansowych
a) pośrednia; poprzez mechanizm rynkowy,
b) bezpośrednia; poprzez państwo.

background image

Pytania:

a) dlaczego jest konieczna alokacja bezpośrednia?
b) czy alokacja bezpośrednia jest dominująca; kiedy i dlaczego?
c) jakie są mierniki tej alokacji?

 równość społeczna;

 sprawiedliwość społeczna;

 efektywność społeczna:

efekty niemierzalne,

nakłady: możliwe do określenia, ale w zestawieniu:

dobra substytucyjne,

dobra komplementarne,

dobra alternatywne.

d) jakie są cele polityki fiskalnej państwa?

 gromadzenie środków finansowych dla realizacji zadań 

państwa

administracyjne,

społeczne,

gospodarcze.

background image

Zadania publiczne to;

• Nie tylko zadania państwa 
• Ale także zadania samorządu terytorialnego
• Ich zakres zależy od; 
     - możliwości ich  wykonania na określonym 

szczeblu 

     - skuteczności zarządzania środkami  

publicznymi

     - możliwości najlepszej realizacji zadań  

publicznych 

background image

Realizacji polityki finansowej służą

• Instrumenty

 – narzędzia przyjmujące postać aktów 

właściwych istocie podejmowanych czynności

• Dzielą się one na; 

a) Akty planowania

 – związane z planowaniem 

rozdysponowania środków publicznych 

b)Akty normatywne

 – ustalają uprawnienia i obowiązki 

prawno- finansowe

c) Akty finansowe

 - są one odmianą aktów 

administracyjnych

d)Akty kontroli

 – oznaczają czynności oraz ustalenia 

kontrolne i zalecenia pokontrolne organów kontroli 
finansowej w zakresie wykonywania  uprawnień i 
obowiązków prawno- finansowych oraz 
przestrzegania dyscypliny finansów publicznych

background image

Polityka finansowa  realizowana jest

w określonym układzie organizacyjnym, który może 

w określonym układzie organizacyjnym, który może 

racjonalizować lub hamować ich przebieg.

racjonalizować lub hamować ich przebieg.

Teza I: wadliwe uregulowania prawne mogą prowadzić 

Teza I: wadliwe uregulowania prawne mogą prowadzić 

nie tylko do suboptymalnej alokacji zasobów, ale też 

nie tylko do suboptymalnej alokacji zasobów, ale też 

braku efektywności państwa w wykonywaniu funkcji 

braku efektywności państwa w wykonywaniu funkcji 

gospodarczych, społecznych i socjalnych.

gospodarczych, społecznych i socjalnych.

Teza II: efektywne państwo może być czynnikiem 

Teza II: efektywne państwo może być czynnikiem 

stymulującym wzrost gospodarczy i inwestycje.

stymulującym wzrost gospodarczy i inwestycje.

background image

Realizacja celów polityki finansowej 

zdeterminowana jest:

 dobrym systemem podatkowym,

 skutecznym aparatem skarbowym,

 sprawnymi procedurami legislacyjnymi,

 dobrze rozwiniętymi instytucjami publicznymi.

Paradoks

: Wyższa instytucjonalizacja polityki finansowej 

pociąga wysokie koszty. W państwach słabo rozwiniętych 
działalność instytucji publicznych realizujących politykę 
finansową jest niskoefektywna. Nie ma gwarancji, że w 
państwach wysoko rozwiniętych jest odwrotnie. 
Przeznacza się tylko większe środki, których sposób 
wykorzystania zależy wyłącznie od etyki zawodowej 
polityków i ich odpowiedzialności wobec swoich 
wyborców. Słusznym jest zatem stwierdzenie, ze takie 
państwo, jakie społeczeństwo.

background image

Polityka dyskrecjonalna - uznaniowa:

 organizowanie i finansowanie robót publicznych,
 projektowanie zatrudnienia w sektorze publicznym,
 zmiana stawek podatkowych.

Skuteczność polityki fiskalnej: niska, ze względu na:
 opóźnienia czasowe,
 groźbę inflacji,
 niepewność,
 niebezpieczeństwo nadmiernej ekspansji fiskalnej.

background image

Narzędzia polityki fiskalnej:

 podatki,
 zasiłki dla bezrobotnych,
 wydatki na tworzenie nowych miejsc pracy   

       i zmiany kwalifikacji zawodowych,

 inwestycje na restrukturyzację w układzie 

branżowym i przestrzennym,

 wydatki na promocję rozwoju drobnej 

wytwórczości,

 wydatki na roboty publiczne,
 deficyt budżetowy,
 dług publiczny.

background image

Automatyczne stabilizatory koniunktury – 

Automatyczne stabilizatory koniunktury – 

działają bez interwencji państwa

działają bez interwencji państwa

 dochody podatkowe,
 zasiłki dla bezrobotnych,
 zasiłki z tytułu opieki zdrowotnej,
 programy pomocy dla rolnictwa – subwencje cen 

gwarantowane produktów rolnych.

background image

Zasady ogólne finansów publicznych

• Postulaty wysuwane przez naukę do stworzenia wzorca 

funkcjonowania instytucji finansów publicznych

• Postulaty akceptowane przez prawodawcę stają się normami 

prawnymi mającymi charakter norm wiodących.

• Najwcześniejsze zasady podatkowe i budżetowe 

• Ważne są akty normatywne zasadnicze dla struktury źródeł 

prawa finansowego , (konstytucja ,ustawa o finansach 
publicznych)

background image

Zasady ogólne finansów w świetle prawa 

polskiego

• Legalności – oparcie procesów gromadzenia i 

wydatkowania publicznych środków pieniężnych 
na podstawach prawnych. Wynika z Konstytucji i 
Ustawa o Finansach publicznych

• Celowości- oparcie procesów gromadzenia i 

wydatkowania publicznych środków pieniężnych 
zgodnie z wybranymi celami społeczno-
gospodarczymi i politycznymi

• Planowości - oparcie procesów gromadzenia i 

wydatkowania publicznych środków pieniężnych 
na planach makro i mikroekonomicznych 

background image

Zasady ogólne finansów w świetle 

prawa polskiego

• Jawność – społeczeństwo – publiczność musi 

posiadać informację o sposobach gromadzenia i 
wydatkowania środków publicznych

• Przejrzystość- rozwinięcie zasady jawności, 

nakaz jawności materialnej i formalnej 
gromadzenia i wydatkowania środków 
publicznych

• ochrony interesu finansowego państwa
• Praworządności postępowania organów 

finansowych  

background image

Zasady ogólne finansów w świetle 

prawa polskiego

• Rachunkowości

 – ewidencjonowania

• Sprawozdawczości

 – oceny gromadzenia i 

wydatkowania środków publicznych

• Kontroli 

– czy zasady i w jakim stopniu są 

przestrzegane

• Dyscypliny finansów publicznych

 - 

odpowiedzialności prawnej za naruszenie zasad…

background image

System finansowy 

państwa

background image

System finansowy to ogół norm prawnych oraz 
zespół instytucji finansowych, których zadaniem 
jest gromadzenie, dzielenie oraz wydatkowanie 
zasobów pieniężnych państwa.

System finansowy można określić jako zespół 
norm prawnych, zasad organizacyjnych i szeroko 
rozumianych instytucji, które są wykorzystywane 
przy realizacji funkcji finansów i regulowaniu 
przez władze państwowe, samorządowe zjawisk 
finansowych.

background image

Normy prawne

 – przepisy z zakresu prawa gospodarczego i 

finansowego zawarte m.in. w kodeksach, ustawach i 
przepisach podatkowych, bankowych, ubezpieczeniowych 
itd. – mają charakter stanowiący, zmuszający do 
bezwzględnego wykonania pod sankcją karną,

Zasady organizacyjne

 – stanowią o sposobie racjonalnego 

postępowania, są wypracowane w praktyce i dzięki 
rozwojowi teorii naukowych. Ich niewykonanie nie pociąga 
za sobą sankcji karnych. Taką zasadą jest np. zasada 
równowagi budżetowej,

Instytucja

 – używana w dwóch znaczeniach:

1.

Podmiotowym

 – organy (jednostki, podmioty) które zajmują 

się działalnością finansową np. ministerstwo finansów, 
urzędy i izby skarbowe, banki, zakłady ubezpieczeniowe.

2.

Przedmiotowym

 – instytucje finansowe reprezentują różne 

kombinacje ekonomiczno-prawne, tj. podatek, opłata, 
kredyt, odsetki, składka ubezpieczeniowa. 

background image

Ogniwa

 (części) systemu finansowego można 

sklasyfikować wg następujących kryteriów:

1. Podmiotowego (posiadacza)

 – np. system finansów 

publicznych (państwa i jednostek samorządu 

terytorialnego), prywatnych (system finansów osób 

prowadzących działalność gospodarczą), gospodarstw 

domowych (dochody i wydatki wspólnot rodzinnych),

2. Przedmiotu działania

Wyróżniamy pięć podstawowych ogniw systemu 

finansowego:

System budżetowy,

System bankowy (pieniężno-kredytowy),

System finansowy ubezpieczeń,

System finansowy podmiotów gospodarczych,

System finansowy ludności (gospodarstw 

konsumenckich),

background image

System budżetowy

• Jest jednym z najważniejszych ogniw systemu 

finansowego,

• Obejmuje on budżet państwa i jednostek samorządów 

terytorialnych (gmina, powiat, województwo), 

• Reguluje strukturę i układ budżetu, 

• Podstawy prawne tego systemu określone są m.in. w: 

Konstytucji RP, ustawach np. budżetowej, 

samorządowych, 

• Środki budżetowe podchodzą ze źródeł podatkowych i 

niepodatkowych (cła, wpłaty z zysku NBP),

• Ustawa budżetowa określa rozdział środków pieniężnych,

• Zadaniem jest przyjmowanie części dochodów 

podmiotów i dokonywanie redystrybucji pomiędzy różne 

jednostki systemu finansowego,  

• Realizowane są dwie podstawowe funkcje: funkcja 

fiskalna (gromadzenie dochodów) i funkcja 

redystrybucyjna (dzielenie dochodów). 

background image

System bankowy

• Jest centralnym ogniwem systemu finansowego,
• Regulowany jest ustawą Prawo bankowe i o NBP,
• Ustawa określa zasady tworzenia banków, rodzaje 

banków, podział funduszy bankowych, role banku 

centralnego, czynności bankowe oraz  zadania nadzoru 

bankowego,

• Rozdział na bank centralny i banki komercyjne
• NBP jest bankiem banków, bankiem centralnym, jest 

emitentem pieniądza, odpowiada za ilość pieniądza w 

obiegu itd.,

Bank centralny jako bank banków oddziałowuje na 

działalność banków komercyjnych za pomocą 

określonych instrumentów:

• Stopa rezerw obowiązkowych,
• Refinansowanie banków,
• Operacje otwartego rynku,

background image

System bankowy

Banki komercyjne prowadzą bardzo szeroka 
działalność, są w stosunku do siebie konkurencyjne. 
Do podstawowych czynności banków komercyjnych 
należą:

• Otwieranie i prowadzenie rachunków bankowych,
• Przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych, 
• Prowadzenie obsługi walutowo-dewizowej,
• Przyjmowanie lokat pieniężnych,
• Gromadzenie oszczędności ludności,
• Udzielanie różnego typu kredytów,
• Udzielanie gwarancji i poręczeń bankowych,
• Przechowywanie przedmiotów i papierów 

wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych.

background image

System bankowy

Obieg pieniądza odbywa się w formie:

1. gotówkowej,
2. bezgotówkowej, 

background image

System finansowy ubezpieczeń

Reguluje tworzenie, podział i organizację 

funduszu ubezpieczeń,

Środki finansowe pochodzą z wpłat 

ubezpieczonych,

Mają charakter dobrowolny lub obowiązkowy,

Wydatki przeznaczone są na pokrycie 

powstałych szkód, finansowanie działalności 

prewencyjnej oraz pokrycie kosztów 

funkcjonowania instytucji ubezpieczeniowych,

Ubezpieczeniem mogą być objęte 

przedsiębiorstwa jak i ludność, 

Występują dwie kategorie ubezpieczeń:

1. Ubezpieczenia społeczne (charakter 

obowiązkowy i wynikają ze stosunku pracy),

2. Ubezpieczenia gospodarcze (mogą mieć 

charakter obowiązkowy i dobrowolny):

-

Majątkowe

-

Osobowe

background image

System finansowy przedsiębiorstw

• Reguluje gromadzenie i wydatkowanie środków 

pieniężnych pozostających w jego dyspozycji,

• Ustawa o działalności gospodarczej określa 

przedsiębiorstwo jako podmiot prowadzący działalność 

gospodarczą w celach zarobkowych i na własny 

rachunek,

• Działalność przedsiębiorstwa może być: wytwórcza, 

handlowa, usługowa,

• Przy prowadzeniu działalności przedsiębiorstwa kierują 

się określonymi zasadami:

- Zasada maksymalizacji zysku przy z góry określonych 

celach,

- Zasada minimalizacji nakładów przy z góry określonych 

efektach,

• Przedsiębiorstwa realizują własną politykę finansową 

przy przestrzeganiu ustaleń określonych prawem np.: 

stawki podatkowe, stawki amortyzacyjne, kursy walut, 

prowadzenie ewidencji finansowo – księgowej,

background image

System finansowy ludności

• Określa źródła pochodzenia środków pieniężnych 

przez indywidualnych obywateli naszego kraju,

• Dochody mogą być uzyskiwane z różnych źródeł 

np.: wynagrodzenie za pracę, emerytury i renty, 

stypendia itd.,

• Zgromadzone środki wydatkowane są zgodnie z 

indywidualnymi preferencjami, 

• Środki te mogą być w całości konsumowane, 

cześć może być przeznaczona na lokaty bankowe 

lub przeznaczona na zakup np. papierów 

wartościowych (rynek kapitałowy),

• Stanowią podmiot obciążeń publicznoprawnych.

background image

Funkcje narzędzi systemu finansowego:

1. zasilająco-regulacyjna 
2. stymulacyjna 

background image

Powiązania między ogniwami 
systemu finansowego – przykłady 

background image

Finanse publiczne

 i system podatkowy Polski

background image

USTAWA z dnia 27 sierpnia 

2009 r. o finansach 

publicznych 

Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2009r. Nr 157, 

poz. 1240 i 1241, z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 

96, poz. 620, Nr 123, poz. 835, Nr 152, poz. 
1020, Nr 238, poz. 1578, Nr 257, poz. 1726.

 

background image

Art. 5. 

1. Środkami publicznymi są: 

1) dochody publiczne; 

2)  środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz 

niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej 

przez państwa członkowskie Europejskiego 

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA); 

3)  środki pochodzące ze  źródeł zagranicznych 

niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2; 

4) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek 

samorządu terytorialnego oraz innych jednostek 

sektora finansów publicznych pochodzące: 

a) ze sprzedaży papierów wartościowych, 

b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku 

jednostek samorządu terytorialnego, 

c) ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków 

publicznych, 

d) z otrzymanych pożyczek i kredytów, 

e) z innych operacji finansowych; 

5) przychody jednostek sektora finansów publicznych 

pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz 

pochodzące z innych źródeł. 

background image

2. Dochodami publicznymi są: 

1) daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, 

składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw 

państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu 

Państwa, a także inne świadczenia pieniężne, 

których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, 

jednostek samorządu terytorialnego, państwowych 

funduszy celowych oraz innych jednostek sektora 

finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw; 

2) inne dochody budżetu państwa, jednostek 

samorządu terytorialnego oraz innych jednostek 

sektora finansów publicznych należne na 

podstawie odrębnych ustaw lub umów 

międzynarodowych; 

3) wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług 

świadczonych przez jednostki sektora finansów 

publicznych; 

4) dochody z mienia jednostek sektora finansów 

publicznych, do których zalicza się w 

szczególności: 

background image

a) wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych 

umów o podobnym charakterze, 

b) odsetki od środków na rachunkach 

bankowych, 

c) odsetki od udzielonych pożyczek i od 

posiadanych papierów wartościowych, 

d) dywidendy z tytułu posiadanych praw 

majątkowych; 

5) spadki, zapisy i darowizny w postaci 

pieniężnej na rzecz jednostek sektora 

finansów publicznych; 

6) odszkodowania należne jednostkom sektora 

finansów publicznych; 

7) kwoty uzyskane przez jednostki  sektora 

finansów publicznych z tytułu udzielonych 

poręczeń i gwarancji; 

8) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, 

niestanowiące przychodów w rozumieniu ust. 

1 pkt 4 lit. a i b. 

background image

3. Do środków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się: 

1)  środki pochodzące z funduszy strukturalnych, 

Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu 

Rybackiego, z wyłączeniem środków, o których mowa w 

pkt. 5 lit. a i b; 

2) niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej 

przez państwa członkowskie Europejskiego 

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), z wyłączeniem 

środków, o których mowa w pkt 5 lit. c i d: 

a) Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009–2014, 

b) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru 

Gospodarczego 

2009–2014, 

c) Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy; 

3)  środki przeznaczone na realizację programów 

przedakcesyjnych oraz Programu Środki Przejściowe; 

4) środki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej: 

a) Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej 

„Sekcja Gwarancji”, 

b) Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji, 

c) Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów 

Wiejskich; 

background image

5) środki przeznaczone na realizację: 

a) programów w ramach celu Europejska Współpraca 

Terytorialna, o których mowa w rozdziale III 

rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 

1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego 

Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego 

rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (Dz. Urz. UE L 210 z 

31.07.2006, str. 1), 

b) programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu 

Europejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 

października 2006 r. określającym przepisy ogólne w 

sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu 

Sąsiedztwa i Partnerstwa  (Dz. Urz. UE L 310 z 9.11.2006, 

str. 1), 

c) Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004–2009, 

d) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru 

Gospodarczego 2004–2009; 

6) inne środki. 

4. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, 

środki publiczne nie zaliczane do  środków, o których mowa 

w ust. 3 pkt 6, oraz termin, w którym środki te powinny być 

wydatkowane, uwzględniając  źródło ich pochodzenia, 

przeznaczenie oraz beneficjentów tych środków. 

background image

Art. 6. 

1. Środki publiczne przeznacza się na: 
1) wydatki publiczne; 
2) rozchody publiczne, w tym na rozchody budżetu 

państwa i budżetów jedno-stek samorządu 

terytorialnego. 

2. Rozchodami publicznymi są: 
1) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów; 
2) wykup papierów wartościowych; 
3) udzielone pożyczki i kredyty; 
4) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których 

źródłem finansowania są przychody z prywatyzacji 

majątku Skarbu Państwa; 

5) inne operacje finansowe związane z zarządzaniem 

długiem publicznym i płynnością; 

6) płatności związane z udziałami Skarbu Państwa w 

międzynarodowych instytucjach finansowych. 

 

background image

Art. 7. 

1. Dodatnia różnica między dochodami publicznymi 

a wydatkami publicznymi, ustalona dla okresu 
rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora 
finansów publicznych, zaś ujemna różnica jest 
deficytem sektora finansów publicznych. 

2. Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz 

nadwyżkę lub deficyt sektora finansów 
publicznych ustala się po wyeliminowaniu 
przepływów finansowych między jednostkami 
tego sektora. 

 

background image

Art. 11. 

1. Jednostkami budżetowymi są jednostki 

organizacyjne sektora finansów publicznych 

nieposiadające osobowości prawnej, które 

pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z 

budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na 

rachunek odpowiednio dochodów budżetu 

państwa albo budżetu jednostki samorządu 

terytorialnego. 

2. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu 

określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę 

i przedmiot działalności. 

3. Podstawą gospodarki finansowej jednostki 

budżetowej jest plan dochodów i wydatków, 

zwany dalej „planem finansowym jednostki 

budżetowej”. 

 

background image

Zadania własne jednostki samorządu terytorialnego 

określa - Art. 14

Samorządowy zakład budżetowy – Art. 15
Agencja wykonawcza – Art.18-22
Instytucja gospodarki budżetowej – Art. 23-28
Państwowy fundusz celowy – Art. 29

background image

Zasady gospodarowania środkami publicznymi

 

Art. 44. 

1. Wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokościach 

ustalonych w: 

1) ustawie budżetowej; 
2) uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego; 
3) planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych. 
2. Jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z 

przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków. 

3. Wydatki publiczne powinny być dokonywane: 
1) w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad: 
a) uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, 
b) optymalnego doboru metod i  środków służących osiągnięciu 

założonych celów; 

2) w sposób umożliwiający terminową realizację zadań; 
3) w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych 

zobowiązań. 

4. Jednostki sektora finansów publicznych zawierają umowy, których 

przedmiotem 

są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach określonych w 

przepisach o 

zamówieniach publicznych, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. 


Document Outline