WITAMINY Z
GRUPY
B
WITAMINY Z
GRUPY
B
Do witamin kompleksu B zaliczamy:
TIAMINA (witamina B
1
)
RYBOFLAWINA (witamina B
2
)
NIACYNA (PP, witamina B
3
)
KWAS PANTOTENOWY (witamina B
5
)
PIRYDOKSYNA (witamina B
6
)
BIOTYNA (H, witamina B
7
)
KWAS FOLIOWY (witamina B
9
)
KOBALAMINA (witamina B
12
)
TIAMINA (wit. B
1
)
TIAMINA
+ ATP + GRUPA
PIROFOSFORANOWA =
KOENZYM
PIROFOSFORAN TIAMINY
Rola biologiczna
Jako koenzym:
Bierze udział w reakcji dekarboksylacji
oksydacyjnej α-ketokwasów:
•
przekształcenie pirogronianu, czyli α-ketokwasu
w acetylo-CoA w końcowym etapie glikolizy,
•
przemiana kwasu α‑ketoglutarowego w
bursztynylo-CoA w czasie trwania cyklu Krebsa,
•
przemiana aminokwasów rozgałęzionych (walina,
leucyna i izoleucyna).
Uczestniczy w reakcjach transketolacji (reakcja
występuje w cyklu pentozowym)
HIPOWITAMINOZA
•
porażenie nerwów i atrofia mięśni kończyn
(choroba beri-beri),
•
zaburzenia czynności centralnego układu
nerwowego (oczopląs, zaburzenia pamięci,
koncentracji, zakłócenia równowagi
emocjonalnej),
•
niewydolność krążenia (przyspieszona akcja
serca, powiększenie wymiarów serca, obrzęki
kończyn górnych i dolnych),
•
zakłócenia w procesie trawienia (utrata łaknienia,
nudności, wymioty, biegunki),
•
tachykardia,
•
zaniki gruczołów dokrewnych.
HIPERWITAMINOZA
osłabienie, zmęczenie,
zawroty głowy,
obrzęki,
drżenie mięśni,
zaburzenia rytmu serca,
reakcje alergiczne,
poty,
nudności,
duszności
ŹRÓDŁA
RYBOFLAWINA (wit. B
2
)
Tworzy dwa koenzymy:
FMN (mononukleotyd flawinowy)
FAD (dinukleotyd flawinoadeninowy)
HIPOWITAMINOZA
spadek masy ciała,
zahamowanie wzrostu,
uszkodzenie gałek ocznych i rogówki,
zapalenie błony śluzowej kącików ust
(zajady),
zahamowanie rozwoju umysłowego u dzieci,
niedokrwistość,
światłowstręt ,
łuszczyca.
HIPERWITAMINOZA
nudności,
wymioty.
Źródła
NIACYNA (wit.B3)
Wchodzi w skład 2 koenzymów:
dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego
(NAD)
fosforanu dinukleotydu
nikotynoamidoadeninowego (NADP)
HIPOWIATMINOZA
•
wystąpienia pelagry - tzw. rumień lombradzki -
szorstkość i zaczerwienienie skóry,
•
zaburzenia w metabolizmie cukrów,
•
zaburzenia procesu oddychania komórkowego,
•
dysfunkcji układu trawiennego (biegunki, spadek
masy ciała, osłabienie),
•
zakłócenia w funkcjonowaniu układu nerwowego
(bezsenność, zawroty głowy, bóle głowy,
zapalenie nerwów, zaburzenia pamięci ).
HIPERWITAMINOZA
uszkodzenie wątroby,
niemiarowość pracy serca,
dolegliwości skórne (pieczenie i swędzenie),
podniesienie poziomu glukozy we krwi
ŹRÓDŁA
KWAS PANTOTENOWY (wit. B
5
)
Aktywnymi postaciami kwasu pantotenowego
są:
koenzym A (CoA)
białko przenoszące grupy acylowe (ACP)
HIPOWITAMINOZA
zespół piekących stóp,
zmęczenie, osłabienie,
bóle głowy i brzucha,
nudności i wymioty,
zmniejszenie odporności immunologicznej,
zmiany w skórze,
zaburzenia pigmentacji włosów, siwienie,
pęknięcia skóry w kącikach ust i oczu,
bóle i sztywność stawów,
skurcze ramion i nóg,
kłopoty ze wzrokiem,
obstrukcja,
zaburzenia układu nerwowego
zaburzenia układu sercowo-naczyniowego,
przyspieszenie czynności serca.
HIPERWITAMINOZA
w przypadku podawania witaminy B5 w
dawce 10 g /dzień rzadko występował
nieznaczny rozstrój układu pokarmowego i
biegunka,
zaburzenia pracy mięśni szkieletowych,
narastanie kamicy żółciowej lub moczowej.
Źródła
PIRYDOKSYNA (wit. B6)
Witamina B
6
tworzy koenzym zwany
fosforanem pirydoksalu.
HIPOWITAMINOZA
•
stany zapalne skóry - dermatitis (łojotokowe zmiany
na twarzy, podrażnienie języka i błon śluzowych jamy
ustnej,
•
zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (języka,
kącików warg),
•
zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym (apatia,
bezsenność, nadwrażliwość, napady drgawek),
•
zwiększona podatność na infekcje,
•
nadmierne pocenie się,
•
niedokrwistość makrocytarna
HIPERWITAMINOZA
przy dłuższym stosowaniu pirydoksalu w
ilości 2 g dziennie mogą wystąpić zaburzenia
neurologiczne.
ŹRÓDŁA
BIOTYNA (wit. B
7
)
Biotyna jest koenzymem karboksylaz.
Enzymy biotynozależne występujące u
zwierząt to:
karboksylaza pirogronianowa
karboksylaza acetylo-CoA
karboksylaza propionylo-CoA
karboksylaza fimetylokrotonylo-CoA
HIPOWITAMINOZA
nadczynności tarczycy,
białaczka,
łuszczycowe zmiany skóry na dłoniach, nogach i
ramionach,
wysuszenie i przebarwienia skóry oraz błon śluzowych,
podwyższenie poziomu cholesterolu i barwników
żółciowych we krwi,
bóle mięśniowe z zaburzeniami chodu,
osłabienie i apatia.
HIPERWITAMINOZA
bóle brzucha,
nudności,
złe samopoczucie,
niekiedy biegunka.
Źródła
KWAS FOLIOWY (wit. B
9
)
Tetrahydrofolian jest aktywną postacią kwasu
foliowego i nośnikiem wolnych grup
jednowęglowych.
HIPOWITAMINOZA
•
zaburzenia rozwojowe u płodu (wady cewy nerwowej),
•
niedokrwistość megaloblastyczna,
•
nadpobudliwość,
•
trudności w zasypianiu,
•
słaby wzrost,
•
problemy z trawieniem,
•
niedożywienie,
•
biegunka,
•
utrata apetytu,
•
osłabienie,
•
rozdrażnienie,
•
bóle głowy,
•
zaburzenia zachowania
HIPERWITAMINOZA
u niektórych osób mogą tworzyć się
szkodliwe kryształy folacyny w moczu, mogą
również wystąpić alergiczne odczyny skórne.
Spożycie dziennie ponad 15 mg kwasu
foliowego może powodować zaburzenia
układu nerwowego i pokarmowego.
ŹRÓDŁA
KOBALAMINA (wit. B
12
)
Witamina B
12
tworzy dwa koenzymy:
metylokobalamina,
deoksyadenozylokobalamina.
HIPOWITAMINOZA
•
zaburzenia powstawania ciałek krwi, zwłaszcza
czerwonych - niedokrwistość złośliwa, magaloblastyczna
(choroba Addisona - Biermera),
•
zmiany zwyrodnieniowe błony śluzowej żołądka,
•
zaburzenia żołądkowo jelitowe i brak apetytu,
•
stany zapalne ust,
•
zaburzenia w układzie nerwowym (zaburzenia czucia,
niezborność ruchów, zmęczenie, drętwienie rąk i nóg,
trudności w chodzeniu),
•
zaburzenia wzrostu u dzieci,
•
niemiły zapach ciała,
•
hiperhomocysteinemia,
•
jąkanie się,
•
depresja,
•
dolegliwości miesiączkowe.
HIPERWITAMONOZA
przy stosowaniu przez dłuższy czas
megadawek tej witaminy zaobserwowano u
niektórych ludzi objawy uczuleniowe
ŹRÓDŁA
