Geodezja i kartografia

GEODEZJA

Tadeusz Durkowski
Wydział Kształtowania

Środowiska i Rolnictwa
AR Szczecin

Wykład 3.

Plany –c.d.,

Znaki topograficzne, tyczenie

prostych

Zasada rzutów (

przypomnienie)

Wśród różnego rodzajów rzutów (np.

perspektywicznych, ukośnych) specjalne

znaczenie maja

rzuty prostokątne na

płaszczyznę poziomą

Podstawowe zasady rzutów prostokątnych są

następujące:

Płaszczyzna rzutów jest pozioma,

Linia rzutująca dowolny punkt na

płaszczyznę jest do niej prostopadła

Rzuty

Rzut odcinka może być;

Odcinkiem lub punktem

Jeżeli odcinek jest równoległy do

płaszczyzny, to rzutem jest odcinek

identycznej długości

; jeżeli odcinek

nie jest równoległy, to rzutem jest

odcinek mniejszej długości;

Jeżeli odcinek jest prostopadły do

płaszczyzny,

to rzutem jest punkt

Plan

jest to

rzut prostokątny

charakterystycznych punktów

Ziemi na płaszczyznę poziomą

w odpowiednim zmniejszeniu.

Plan nie uwzględnia

kulistości

Ziemi

traktuje się ją jako

płaską

Bok kwadratu

, dla którego bez

większego błędu- a właściwie

w granicach błędu – można

pominąć kulistość Ziemi-

wynosi

30 km (20 km)- różni

autorzy

W porównaniu

z powierzchnią

Ziemi

jest to mało gdyż

promień wynosi 6370 km.

Typy planów

Plany możemy podzielić na:

• Sytuacyjne,
• Wysokościowe
• Sytuacyjno-wysokościowe.

Plan sytuacyjny:

to taki plan, na którym zaznaczono tylko

sytuację bez podawania wysokości

punktów ponad płaszczyznę rzutu.

Typy planów

planie sytuacyjnym

zaznacza się:

• Granice pól,
• Granice użytków,
• Rowy, drogi, rzeki,
• Budynki i inne charakterystyczne

obiekty

Dla szeregu oznaczeń stosuje się

umowne znaki topograficzne

Plan wysokościowy

Przedstawia

wysokości punktów terenowych

wysokości można przedstawić:

w postaci rzędnych (cech),

czyli liczb

wskazujących odległość punktu od płaszczyzny,

postaci poziomic (warstwic

)

Odległość w pionie

między sąsiednimi warstwicami

nazywamy:

cięciem lub skokiem warstwic

Na planie wysokościowym możemy określić

formy terenu i jego charakter

Plan sytuacyjno-wysokościowy

Plan taki ma oprócz

sytuacji także wysokości

(rzeźba terenu):

-albo

bezwzględne

(

liczone od poziomu morza),

- albo

względne

(

liczone od poziomu płaszczyzny rzutów,

umieszczonej dowolnie wysoko

Z uwagi na trudności w odczytywaniu rzeźby terenu z

rzędnyc

zawsze rysuje się

poziomice.

Przystępując do wykonania planu posiadamy

zmierzone wysokości

Plany sytuacyjno-wysokościowe są najbardziej

wartościowe

(podstawa prowadzenia

racjonalnej gospodarki w wielu dziedzinach
życia)

Pomiary sytuacyjne

Prace geodezyjne to m.in..:
projektowanie i wykonywanie

pomiarów geodezyjnych,

– pomiary osnów geodezyjnych,
– pomiary szczegółowe sytuacyjne i

wysokościowe,

– pomiary realizacyjne i obsługa

inwestycji

– pomiary związane z ewidencją gruntów,

Utrwalanie punktów pomiarowych

Przed każdym pomiarem w terenie należy

oznaczyć mierzony obszar w taki
sposób, aby punkty graniczne i
punkty osnowy pomiarowej były
widoczne i łatwe do odszukania.

Sposób oznaczania punktów w terenie

zależy od

ważności punktu

okresu

przez jaki dany punkt ma być
utrwalony.

Oznaczanie punktów w terenie może

być

stałe lub chwilowe

Tyczka pomiarowa

Wykonana:
-

z drewna

(przekrój trójkątny, okrągły),

aluminium

długość (2,5 m, 2-5 m), tyczki
składane,

- średnica 3 cm,
- pomalowana –

pasy biało-czerwone –

co 20

ma okuty ostry koniec

- komplet tyczek

–

6-10 sztuk (drewniane

- komplet aluminiowych

4 sztuki

Utrwalanie punktów pomiarowych

• Słupki betonowe

nacięciami

krzyżowymi,

długość 60-70 cm,
-

do utrwalenia punktu sytuacyjnego i

wysokościowego słupki betonowe o

długość 1,2-1,3 m. (

zakopane poniżej

poziomu zamarzania

)

z bolcem stalowym

– punkt wysokościowy.

Przy utrwalaniu ważnych punktów

(możliwość

zniszczenia) –

zakładamy znaki podziemne.

Znaki podziemne

z materiałów trwałych nie

ulegających zniszczeniu w ziemi.

Znaki wysokościowe

mają ustalone

wysokości

ponad poziom morza

lub

inny

poziom odniesienia

służą do wykonania

pomiarów wysokościowych (niwelacji technicznej i
terenowej).

Głównym i zasadniczym elementem znaku

wysokościowego

jest trzpień.

W zależności od umieszczenia trzpienia rozróżniamy

znaki wysokościowe:

• ścienne
• gruntowe,
• skalne.

Tyczenie prostych

Wyróżniamy

trzy sposoby tyczenia

prostych:

- w przód,
- na siebie,
- ze środka.

Tyczenie

„w przód”

zwane jest też

normalnym i bywa najczęściej stosowane.

Polega na tym, że stojąc za jednym z punktów i

patrząc na drugi, wyznacza się kolejne punkty
leżące na tej prostej

(

wymaga dwóch

osób)

Tyczenie prostych (na siebie)

Stosuje się przy

przedłużaniu danej linii.

Przy tyczeniu na siebie wystarcza jedna

osoba. Długość przedłużanego odcinka

nie

może być większa jak 100m.

Tyczenie prostych „ze środka)

Stosuje się w przypadku

długich linii

wówczas, kiedy

z jednego punktu nie

widzimy drugiego.

Tyczenie ze środka może być

wykonane

metodą zbliżeń lub za

pomocą podwójnej węgielnicy.

Document Outline