background image

 

 

GEODEZJA

Tadeusz Durkowski
Wydział Kształtowania 

Środowiska i Rolnictwa
AR Szczecin

Wykład 4. 

Osnowy geodezyjne

background image

 

 

Prawo geodezyjne i 

kartograficzne

:

m.in.. mówi ,że 

Podstawą do wykonywania prac geodezyjnych i 
kartograficznych

 stanowią 

osnowy geodezyjne

 

opracowane w państwowym systemie odniesień 
przestrzennych

2. Osnowy geodezyjne

 zakłada się i aktualizuje dla 

obszaru całego kraju

3. Projekty 

osnów geodezyjnych

 są zatwierdzane 

przez

:

        - Głównego Geodetę Kraju w porozumieniu z 

MON w zakresie 

osnów podstawowych

,

        - starostów – w zakresie 

osnów szczegółowych 

4.     

Państwowy system odniesień przestrzennych

 

obowiązuje na terenie całego kraju

background image

 

 

Osnowa geodezyjna (Prawo G i K)

Osnowy geodezyjne

, ze względu na sposób przedstawienia 

wzajemnego położenia punktów, dzielą się na:

osnowę poziomą

, w której określone jest wzajemne 

położenia punktów na powierzchni 

osnowę wysokościową

, w której wysokość punktów 

określono względem punktu odniesienia 

osnowę dwufunkcyjną

, której punkty maja znane 

położenie i wysokość, a więc spełniają równocześnie 

funkcje punktów osnowy poziomej i wysokościowej 

osnowę przestrzenną,

 w której punkty mają znane 

położenie w układzie geocentrycznym 

Ze względu na dokładność i rolę w pracach 

geodezyjnych osnowy dzielą się na (podział na klasy 

podany jest dla osnowy poziomej):

• podstawowe (I klasy) 

• szczegółowe (II i III klasy) 

• pomiarowe 

background image

 

 

Prawo geodezyjne i 

kartograficzne

Osnowa geodezyjna to

 – 

usystematyzowany zbiór 

punktów geodezyjnych, dla 

których określono 

matematycznie ich wzajemne 

położenie i dokładność 

usytuowania 

background image

 

 

Osnowa geodezyjna (

encyklopedie

)

Osnowa geodezyjna

 - zbiór odpowiednio 

wybranych i 

stabilizowanych punktów terenowych,

 dla których 

określono współrzędne płaskie lub wysokościowe w 
przyjętym układzie współrzędnych z użyciem metod 
geodezyjnych. 

Osnowy geodezyjne

, w zależności od 

gęstości rozmieszczenia punktów oraz dokładności 
wyznaczenia ich współrzędnych dzielą się 

na klasy.

Punkty osnowy geodezyjnej

 

pełnią rolę nawiązania 

dla wszystkich 

robót geodezyjnych

, których wynikiem są 

współrzędne określone w państwowym 
układzie współrzędnych
 

background image

 

 

Osnowa geodezyjna

Ze względu 

na dokładność i rolę

 w 

pracach geodezyjnych dzielą się na 

(

podział na klasy podany jest dla 

osnowy 

poziomej

)

• Podstawowe (I klasa),
• Szczegółowe (II i III klasa)
• Pomiarowe

.

background image

 

 

Reper 

– przykład punktu osnowy 

wysokościowej

 

background image

 

 

Reper 

– 

przykład punktu osnowy 

wysokościowej

background image

 

 

Osnowa geodezyjna

Osnowę podstawową

 –

 

stanowią punkty 

wyznaczone w sieciach geodezyjnych o najwyższej 
dokładności, przy 

czym rozmieszczenie ich powinno być 

równomierne na obszarze całego kraju.

Osnowa

 

szczegółowa

 – 

stanowi rozwinięcie 

osnowy podstawowej, 

przy czym stopień zagęszczenia 

punktów powinien być zróżnicowany w zależności od 
charakteru terenu.

Osnowa pomiarowa

 – 

stanowi rozwinięcie 

osnowy szczegółowej, 

przy czym zagęszczenie i sposób 

rozmieszczenia punktów powinny być dostosowane 
do konkretnych zadań geodezyjno-kartograficznych i 
przyjętej technologii ich realizacji

background image

 

 

Osnowa geodezyjna

Położenie punktów

 w odpowiednich klasach 

charakteryzują błędy średnie po wyrównaniu

Klasa I  – m

d

:d < 5 

(przeciętny błąd względny długości boku)

Klasa II – m

p

 < 0,05 m (

błąd położenia punktu względem 

punktów nawiązania),

Klasa III – m

p  

< 0,10 m (

błąd położenia punktu względem 

punktów nawiązania),

Błędy średnie należy obliczać przy 

założeniu bezbłędności punktów 
nawiązania

background image

 

 

Osnowa geodezyjna

Dla 

celów specjalnych

 wyodrębniona 

zostaje sieć triangulacji państwowej, 
która obejmuje 

wszystkie punkty 

osnowy podstawowej oraz wybrane 
punkty osnowy szczegółowej. 

Sieć ta dzieli się na cztery klasy (

cyfry arabskie

).

Dla punktów osnowy podstawowej i szczegółowej

będących jednocześnie punktami triangulacji 
państwowej, podaje się dwie klasy (np.. II-4, II-1)

background image

 

 

 

Osnowa geodezyjna

 

Przy 

zakładaniu punktów

 należy uwzględniać 

następujące warunki

:

w miarę możliwości wykorzystać 

istniejące 

budowle stałe,

grunt powinien 

zapewnić stabilność znaku

 

geodezyjnego (

nie należy zakładać punktu na wydmach, 

nasypach, wałach ochronnych, skarpach, bagnach, miejscach 
eksploatacji gliny, żwiru itp.. 

Punktów I klasy

 nie należy 

lokalizować na terenie zagrożonym szkodami górniczymi)

odległość punktów I i II klasy 

od urządzeń 

wodnych, dróg publicznych, obszarów kolejowych 
powinna wynosić co najmniej:

background image

 

 

Osnowa geodezyjna (I klasa)

•  

500 m

 

– od urządzeń służących do piętrzenia 

wody (>10 m) 

• 100 m

 - od urządzeń służących do piętrzenia 

wody (<10 m),

• 50 m

 – od osi drogi  klasy, od wału ochronnego,

• 40 m 

– od drogi II i III klasy,

• 15 m

  - od obszaru kolejowego,

• lokalizacje punktów powinny być uzgadniane z 

władzami administracyjnymi ,

background image

 

 

Osnowa geodezyjna

Punkty I i II klasy

 powinny mieć wyznaczone wysokości w 

państwowym układzie wysokości.

Wszystkie punkty podstawowej i szczegółowej osnowy 

poziomej

 powinny być stabilizowane w terenie znakami 

geodezyjnymi, w sposób i w miejscach zapewniających ich 

długotrwałe przetrwanie (

chronione

).

Dla każdego punktu powinien

 być 

sporządzony opis 

topograficzny (skala mapy topograficznej 1:25 

000).

Wszelkie używane 

instrumenty geodezyjne przy 

zakładaniu osnowy poziomej 

powinny mieć

 

świadectwa legalizacyjne, atesty, komparacji, 

metryki instrumentu

)

Sieci geodezyjne 

zakłada się na podstawie 

zatwierdzonych dokumentacji

 

background image

 

 

Opis topograficzny

background image

 

 

Opis topograficzny

background image

 

 

Opis topograficzny

background image

 

 

Opis topograficzny

background image

 

 

Wykaz reperów

background image

 

 

Opis topograficzny

background image

 

 

Osnowa 

pozioma I klasy

Osnowa I klasy

 powinna posiadać 

strukturę powierzchniowej sieci kątowo-
liniowej, 

wyznaczonej na podstawie pomiarów 

geodezyjnych, astronomicznych i grawimetrycznych.

Sieć zagęszczenia osnowy I klasy powinien wynosić co 

najmniej 

1 punkt na 60 km

W skład osnowy I klasy wchodzą:

• Sieć astronomiczno-geodezyjna – punkty 

odległe o 20 km,

• Sieć wypełniająca – punkty odległe o 7 km

background image

 

 

Osnowa 

pozioma I klasy

Dane geodezyjne punktów I klasy zapisuje 

się z dużą dokładnością:

• Współrzędne geograficzne – 0,0001

II

• Azymuty geodezyjne – 0,01

I

• Współrzędne prostokątne płaskie – 

0,01 m

• Pomierzone długości boków- 0,001m 

background image

 

 

Osnowa 

pozioma II klasy

Osnowa II klasy stanowi

 zbiór punktów 

będących rozwinięciem osnowy I 
klasy,

które zakłada się w celu nawiązania osnowy III klasy 

oraz zwiększenia liczby wysoko dokładnych 
punktów geodezyjnych 

wykorzystywanych do 

różnorodnych prac geodezyjnych i obronnych

Stopień zagęszczenia osnowy II klasy wynosi:

• 1 punkt na 1-2 km

2

 

terenach intensywnie 

zainwestowanych,

• 1 punkt na 2-8

 

km

2

 na terenach rolnych,.

• 1 punkt na 12

 

km

 na terenach leśnych

background image

 

 

Osnowa 

pozioma II klasy

Punkty II klasy należy stabilizować:

• Dwupoziomowo

 -  znaki z betonu, 

granitu (zabezpieczone rowem kwadrat 
2*2 m *0,3 m),

• Jednopoziomowo -

 znaki z metalu, 

betonu, inne trwałe materiały (dokładność 
0,01m),

• Wieloznakowo

  stosując co najmniej trzy 

znaki ścienne

background image

 

 

Osnowa 

pozioma III klasy

Osnowa III klasy stanowi

 zbiór 

punktów będących dalszym 
rozwinięciem osnowy I i II klasy,

służących do nawiązania osnowy pomiarowej i 

wykonywania szczegółowych pomiarów 
geodezyjnych

Punkty III klasy należy stabilizować:

• na terenach zabudowanych

 – wieloznakowo- 

za pomocą znaków ściennych (3 znaki dla 
punktu),

• na terenach niezabudowanych

 – za pomocą 

znaków z tworzyw sztucznych lub innych 
metalowych, granitowych, betonowych 

background image

 

 

Aktywna Sieć Geodezyjna

Potrzeba nawiązywania pomiarów geodezyjnych do istniejącej 

osnowy to chleb powszedni geodety. Pomimo pełnego, 

w skali kraju, standardowego zagęszczenia punktami osnów 

geodezyjnych, bardzo często nawiązanie pomiarów 

sytuacyjnych i wysokościowych 

wymaga dodatkowych 

zabiegów

Szczególnie pracochłonne bywają nawiązania 

wysokościowe pomiarów, gdy rozmieszczenie 

punktów osnowy nie jest równomierne. 

Najczęściej brak ich odczuwa się poza 

miastami i sieciami dróg.

 

Te codzienne kłopoty geodety mogą w krótkim czasie zniknąć 

za sprawą 

Aktywnej Sieci Geodezyjnej (ASG

). Punkty 

nawiązania w takiej sieci ustala "w zasięgu ręki" sam 

wykonawca pomiaru i na dodatek w sposób najbardziej 

dogodny. A więc nie trzeba już "dochodzić" do osnowy 

geodezyjnej, to osnowa "przychodzi" do wykonawcy. 

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

ASG

background image

 

 

DZIEKUJĘ ZA UWAGĘ


Document Outline