MECHANIZMY 

MECHANIZMY 

WRODZONEJ 

WRODZONEJ 

ODPORNOŚCI

ODPORNOŚCI

Joanna Janiszewska gr. 1

Joanna Janiszewska gr. 1

Wstęp

Wstęp

Odporność wrodzona jest ewolucyjnie 

Odporność wrodzona jest ewolucyjnie 

starsza od nabytej, ponieważ 

starsza od nabytej, ponieważ 

występuje u:

występuje u:



 

 

roślin,

roślin,



 

 

bezkręgowców,

bezkręgowców,



 

 

kręgowców.

kręgowców.

Zasady funkcjonowania 

Zasady funkcjonowania 

odporności wrodzonej

odporności wrodzonej

Ochronne bariery anatomiczne i 

Ochronne bariery anatomiczne i 

czynnościowe organizmu:

czynnościowe organizmu:



 

 

wydzielanie śluzu przez ruch 

wydzielanie śluzu przez ruch 

migawkowy rzęsek błon śluzowych,

migawkowy rzęsek błon śluzowych,



 

 

wytwarzanie lizozymu,

wytwarzanie lizozymu,



 

 

niskie pH żołądka,

niskie pH żołądka,



 

 

wydzielanie defensyn przez komórki 

wydzielanie defensyn przez komórki 

nabłonkowe, itp..

nabłonkowe, itp..

Nieswoiste mechanizmy 

Nieswoiste mechanizmy 

obronne

obronne



 

 

zostają uruchomione w razie 

zostają uruchomione w razie 

przerwania ciągłości naturalnych barier 

przerwania ciągłości naturalnych barier 

ochronnych organizmu,

ochronnych organizmu,



 

 

można je nazwać „siłami szybkiego 

można je nazwać „siłami szybkiego 

reagowania”, ponieważ ich działanie jest 

reagowania”, ponieważ ich działanie jest 

natychmiastowe i często wystarcza do 

natychmiastowe i często wystarcza do 

ograniczenia lub eliminacji zakażenia,

ograniczenia lub eliminacji zakażenia,



 

 

są pierwszą linią obrony i wykorzystuje 

są pierwszą linią obrony i wykorzystuje 

receptory rozpoznające struktury PAMP 

receptory rozpoznające struktury PAMP 

(nabyte w toku ewolucji).

(nabyte w toku ewolucji).

Komórki układu 

Komórki układu 

immunologicznego, które 

immunologicznego, które 

zaangażowane są w odporność 

zaangażowane są w odporność 

wrodzoną

wrodzoną



 

 

makrofagi,

makrofagi,



 

 

komórki dendrytyczne (DC),

komórki dendrytyczne (DC),



 

 

komórki NK (natural killers),

komórki NK (natural killers),



 

 

limfocyty 

limfocyty 

γδ

γδ

T,

T,



 

 

granulocyty (głównie neutrofile)

granulocyty (głównie neutrofile)

Współdziałanie mechanizmów 

Współdziałanie mechanizmów 

odporności wrodzonej 

odporności wrodzonej 

nieswoistej i nabytej swoistej

nieswoistej i nabytej swoistej



 

 

w zakażeniu mechanizmy odporności 

w zakażeniu mechanizmy odporności 

wrodzonej zawsze poprzedzają rozwój 

wrodzonej zawsze poprzedzają rozwój 

swoistej odpowiedzi immunologicznej,

swoistej odpowiedzi immunologicznej,



 

 

obecnie twierdzi się, że odporność 

obecnie twierdzi się, że odporność 

wrodzona pełni funkcję instuktarzową dla 

wrodzona pełni funkcję instuktarzową dla 

nabytej, dokonuje wstępnej selekcji na 

nabytej, dokonuje wstępnej selekcji na 

czynniki nieszkodliwe i szkodliwe,

czynniki nieszkodliwe i szkodliwe,



 

 

współdziałanie potwierdza pomostowa 

współdziałanie potwierdza pomostowa 

rola niektórych komórek i cytokin we 

rola niektórych komórek i cytokin we 

wrodzonej i nabytej odporności.

wrodzonej i nabytej odporności.

Mechanizmy wrodzonej 

Mechanizmy wrodzonej 

odporności

odporności

Wrodzona odporność obejmuje następujące 

Wrodzona odporność obejmuje następujące 

mechanizmy:

mechanizmy:



 

 

aktywność cytokin i chemokin

aktywność cytokin i chemokin

•

cytokiny są wydzielane przez komórki w 

cytokiny są wydzielane przez komórki w 

odpowiedzi na zakażenia wirusowe i bakteryjne,

odpowiedzi na zakażenia wirusowe i bakteryjne,

•

wzajemne oddziaływanie różnych cytokin jest 

wzajemne oddziaływanie różnych cytokin jest 

warunkiem efektywnego rozwoju odpowiedzi 

warunkiem efektywnego rozwoju odpowiedzi 

immunologicznej,

immunologicznej,

•

 

 

chemokiny  uczestniczą m. in. w rekrutacji i 

chemokiny  uczestniczą m. in. w rekrutacji i 

napływie komórek efektorowych do miejsca 

napływie komórek efektorowych do miejsca 

zakażenia oraz aktywują wrodzone i nabyte 

zakażenia oraz aktywują wrodzone i nabyte 

reakcje obronne.

reakcje obronne.



 

 

cytokinozależną wrodzoną odporność 

cytokinozależną wrodzoną odporność 

leukocytów i innych komórek

leukocytów i innych komórek

•

zależy ona od bardzo małych ilości różnych 

zależy ona od bardzo małych ilości różnych 

cytokin, które wspólnie kształtują 

cytokin, które wspólnie kształtują 

nieswoistą, przeciwwirusową odporność,

nieswoistą, przeciwwirusową odporność,



 

 

zabijanie zakażonych lub nowotworowych 

zabijanie zakażonych lub nowotworowych 

komórek przez: komórki NK, komplement 

komórek przez: komórki NK, komplement 

aktywowany lektynami, lub drogą 

aktywowany lektynami, lub drogą 

alternatywną

alternatywną

•

komórki NK mają właściwości 

komórki NK mają właściwości 

spontanicznego lizowania komórek 

spontanicznego lizowania komórek 

docelowych, zakażonych wirusami oraz 

docelowych, zakażonych wirusami oraz 

komórek nowotworowych,

komórek nowotworowych,



opsonizację i fagocytozę

opsonizację i fagocytozę

•

we wrodzonej odporności oprócz 

we wrodzonej odporności oprócz 

komórek NK i DC uczestniczą również 

komórek NK i DC uczestniczą również 

makrofagi,

makrofagi,

•

makrofagi, jako pierwsza linia obrony, 

makrofagi, jako pierwsza linia obrony, 

rozpoznają i niszczą mikroorganizmy 

rozpoznają i niszczą mikroorganizmy 

oraz uszkodzone tkanki, a przy tym są 

oraz uszkodzone tkanki, a przy tym są 

również zdolne do prezentacji 

również zdolne do prezentacji 

antygenów i zapoczątkowania 

antygenów i zapoczątkowania 

swoistych reakcji immunologicznych.

swoistych reakcji immunologicznych.

Koniec

Koniec

Dziękuje za uwagę.

Dziękuje za uwagę.

Źródła:

Źródła:

* artykuł prof. dr hab. Zofii Błach-Olszewskiej

* artykuł prof. dr hab. Zofii Błach-Olszewskiej

* Internet 

* Internet 





 fotografie 

 fotografie