Struktura tkanki limfatycznej 

i mechanizmy odporności w 

obrębie układu oddechowego

Tomasz Duczmal

Katarzyna Kurek

 

 

Tkanka limfatyczna dróg 

oddechowych

• Elementy tkanki limfatycznej 

spotykane głównie w postaci 2 
skupisk: w jamie nosowo gardłowej 
(NALT) i w oskrzelach (BALT)

• NALT – nose-associated lymphoid 

tissue, nagromadzenie na 
skrzyżowaniu górnych dróg 
oddechowoch i przewodu 
pokarmowego – pierścień Waldeyera

 

 

NALT:

• nagromadzenie tkanki limfatycznej na 

skrzyżowaniu górnych dróg oddechowych i 

przewodu pokarmowego, określane jako 

pierścień chłonny Waldeyera

• migdałek gardłowy, językowy + migdałki 

podniebienne i trąbkowe

• Rolą jej jest generowanie miejscowej 

odpowiedzi immunologicznej prowadzącej 

do wytwarzania IgA – przeciwciała te pełnią 

rolę obronną głownie w górnych drogach 

oddechowych

 

 

BALT:

• Zgrupowanie tkanki limfatycznej w postaci 

grudek limfatycznych z podziałem na 
strefy grasicozależne i grasiczoniezależne, 
rozmieszczone są one w okolicach 
rozgałęzień oskrzeli, między tętnicą i 
oskrzelem

• Jego rolą jest najprawdopodobniej 

generowanie prekursorów swoistych 
komórek plazmatycznych IgA i komórek 
pamięci

 

 

Tkanka limfatyczna dróg 

oddechowych

• W skład pierścienia limfatycznego 

Waldeyera wchodzą: parzyste 
migdałki podniebienne (pomiędzy 
łukami podniebiennymi), migdałek 
językowy (u nasady języka), 
migdałek gardłowy (w tylnej częśći 
gardła) oraz migdałki trąbkowe (w 
okolicach ujścia gardłowego trąbki 
słuchowej)

 

 

Tkanka limfatyczna dróg 

oddechowych - migdałki

• leżą w obrębie tkanki łącznej błony 

śluzowej

• od zewnątrz pokryte nabłonkiem 

wpuklającym się w głąb w postaci 
krypt

• pod nabłonkiem typowe grudki chłonne
• do krypt naciekają powstałe w 

grudkach limfocyty

 

 

 

 

Mechanizmy odporności w obrębie 

Układu oddechowego

nieswoiste

swoiste

 

 

Nieswoista 

(silnie rozwinięta w jamie 

nosowej i gardle):

  

• mechaniczne usuwanie 

mikroorganizmów przez  rzęski 

• bakteriobójcze białka wydzielane 

przez komórki nabłonka i gruczoły 
błony podśluzowej

• mobilizacja nieswoiście działających 

komórek układu odpornościowego: 
makrofagów i neutrofili 

 

 

Rzęski –usuwanie 
mechaniczne

Wydzielina pokrywająca rzęski składa się z 

dwóch warstw:

• górnej – lepkiej , której funkcją jest 

zlepianie większych cząstek o charakterze 
pyłów, blokowanie receptorów 
mikroorganizmów, tworzy ona również 
fizyczna barierę o charakterze sieci

• dolnej – zawierającej białka 

bakteriobójcze

 

 

Bakteriobójcze białka :

• lizozym
• laktoferyna
• wydzielniczy inhibitor proteazy 

leukacytarnej(SLPI)

• wydzielniczą fosfolipazę A2
• defenzyny β 

(HBD-1-wydzielana konstytutywnie, HBD-2-

wydzielanie  pod wpływem cytokin bądź bakterii lub ich produktów

)

• białko LL-37
• kolektyny 

(białka surfaktantu A i D – istotna rola obronna w 

pęcherzykach płucnych, ułatwiają one niszczenie bakterii przez makrofagi)