Podawanie leków doustnie

Podawanie leku doustnie, jest jednym z podstawowych

sposobów wprowadzania leku do ustroju. Lek dostaje

się przez przełyk do żołądka i jelit.

Na skuteczność wchłaniania mogą w znacznym stopniu

wpływać:



czas podania leku w stosunku do posiłku



rodzaj diety



wydzielanie soków trawiennych



inne czynniki

Lek taki zaczyna działać po upływie od 5 min (krople),

do 30 min (kapsułki, tabletki).

Przygotowanie leku do podania

1.

Leki należy podawać zgodnie z pisemnym
zleceniem lekarza

2.

Należy zgromadzić niezbędny sprzęt: taca, kieliszki
z podziałką, miseczki, bagietki

3.

Należy umyć ręce

4.

W czasie przygotowania, przed podaniem należy
trzykrotnie sprawdzić nazwę leku

5.

Należy znać podawany lek: nazwę, dawkę, sposób i
częstość podawania, termin ważności, postać i
wygląd leku, działanie i skutki uboczne, objawy
przedawkowania i nietolerancji, odczyny polekowe

6.

Należy przechowywać i podawać leki nie
przeterminowane o niezmienionym wyglądzie

Wskazania do podania leku doustnie



Choroby układu pokarmowego,
oddechowego, moczowego,
nerwowego, naczyniowego,
płciowego,
wewnątrzwydzielniczego, narządu
ruchu, narządów zmysłu oraz skóry

Przeciwwskazania do podawania leków
doustnie



Oparzenia jamy ustnej, gardła,
przełyku



Alergia na lek



Chory nieprzytomny

Powikłania/zagrożenia



Drażnienie i uszkodzenie przewodu
pokarmowego i wątroby



Interakcje pomiędzy zażywanymi lekami a
stosowaną dietą lub innymi lekami



Ogólne działania uboczne leku, tj.: zaburzenia
pracy serca, krążenia, oddychania, świadomości,
żołądkowe, jelitowe, wydzielania, gorączka,
aktywności seksualnej, neurologiczne



Miejscowe działania uboczne leku, tj.:
zaczerwienienie, swędzenie, zmiany skórne,
uszkodzenie nerwów, zmiany smakowe, suchość
w ustach, wypadanie włosów

Powikłania/zagrożenia c.d.



Zatrucia (przedawkowanie)



Objawy uczuleniowe



Zakrztuszenia lekiem



Przyzwyczajenie z obniżoną reakcją i/lub

działanie uboczne – uzależnienie



Objawy głodu lekowego w przypadku

odstawienia



Zwiększenie wrażliwości skóry na

promieniowanie UV



W czasie ciąży i karmienia piersią wywołanie

objawów niepożadanych u płodu lub

noworodka

Postacie i sposób podawania leków
doustnych

Postać

Postać

leku

leku

Sposób podania

Sposób podania

Drażetki

Drażetki

Ssać lub nie rozgryzając połknąć z płynem,

Ssać lub nie rozgryzając połknąć z płynem,

w zależności od rodzaju leku można

w zależności od rodzaju leku można

pogryźć, rozdrobnić lub rozpuścić

pogryźć, rozdrobnić lub rozpuścić

Kapsułki

Kapsułki

Nie rozgryzać, podawać z płynem lub papką

Nie rozgryzać, podawać z płynem lub papką

Krople

Krople

Rozcieńczyć mała objętością płynu

Rozcieńczyć mała objętością płynu

Perełki

Perełki

Rozgryź, chorym bezzębnym rozdrobnić

Rozgryź, chorym bezzębnym rozdrobnić

Proszek

Proszek

Rozcieńczyć małą objętością płynu, podać

Rozcieńczyć małą objętością płynu, podać

płyn do popicia

płyn do popicia

Roztwory,

Roztwory,

syropy

syropy

Podawać nierozcieńczone do wypicia

Podawać nierozcieńczone do wypicia

Tabletki

Tabletki

Rozgryźć, rozpuścić lub rozdrobnić

Rozgryźć, rozpuścić lub rozdrobnić

Czynności przygotowawcze

Przygotowanie pielęgniarki



Zapoznanie się ze zleceniem lekarskim



Higieniczne mycie rąk

Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia:



Przygotowanie sprzętu: wózek „lekowy”, indywidualne

karty zleceń lekarskich, kieliszki z podziałką, miseczki,

bagietki, łyżeczki, moździerz, wyskalowana strzykawka,

kroplomierz, kubeczki jednorazowe, dzbanek z wodą do

picia



Przygotowanie leków

Czynności przygotowawcze c.d.

Przygotowanie pacjenta



Poinformowanie o rodzaju leku, jego
działaniu, skutkach ubocznych



Uzyskanie zgody pacjenta



Poinstruowanie o szczególnych
warunkach przyjęcia leku, oraz o
rodzaju diety, jakiej powinien
przestrzegać i płynach, jakimi
powinien popijać lek

Czynności właściwe

1.

Sprawdzenie tożsamości pacjenta

2.

Ułożenie pacjenta w wygodnej i
bezpiecznej pozycji

3.

Podanie leku do przyjęcia w kieliszku
lub w miseczce, włożenie leku do jamy
ustnej, umieszczenie tabletek trudnych
do przełknięcia na nasadzie języka

4.

Podanie wody do popicia leku

5.

Sprawdzenie czy pacjent połknął lek

Czynności końcowe

Uporządkowanie materiału, sprzętu,

otoczenia



Uporządkowanie zestawu po zabiegu



Przeznaczenie sprzętu
jednorazowego użytku do utylizacji



Przeznaczenie sprzętu
wielorazowego użytku do dezynfekcji
i sterylizacji

Czynności końcowe c.d.

Postępowanie z pacjentem



Uzyskanie od pacjenta informacji i
sprawdzenie czy lek przyniósł skutek (po ok.
30 min)



Obserwowanie pacjenta pod kątem
wystąpienia objawów ubocznych (opisanie w
dokumentacji, zawiadomienie lekarza)

Czynności końcowe pielęgniarki



Higieniczne mycie rąk



Udokumentowanie podania leku

Podawanie leków podjęzykowo



Sposób ten można wykorzystać tylko wtedy,
gdy lek jest łatwo rozpuszczalny w wodzie oraz
gdy dawka nie jest zbyt duża



Lek taki wchłonięty omija krążenie wrotne, a w
związku z tym unika się wstępnego
metabolizmu wątrobowego



Podanie tabletki podjęzykowej polega na
umieszczeniu jej pod językiem pacjenta



Leki te występują w postaci: tabletek, kapsułek,
granulek homeopatycznych lub aerozolu



Lek powinien pozostać pod językiem do
momentu rozpuszczenia

Podawanie leków okołopoliczkowo



Polega na wprowadzeniu tabletki
między policzek a zęby, gdzie
powinna się ona rozpuścić



Omijamy krążenie wrotne



Należy usunąć resztki pokarmu a lek
pozostawić do momentu całkowitego
rozpuszczenia

Podawanie leków doodbytniczo



Polega na wprowadzeniu do ustroju
leku w postaci czopka lub wlewki do
jelita grubego



Czopki działają już po 15-20 min, a
wlewki lecznicze po 10-15 min od
podania



Wchłanianie jest szybkie i ominięte
jest krążenie wrotne

Wskazania



Brak możliwości podania leku inną
drogą



Żylaki odbytnicy i odbytu (hemoroidy)



Zaparcia



Stany zapalne jelit



Nieżyt odbytu



Uspokojenie



Obniżenie poziomu potasu w
organizmie

Powikłania/zagrożenia



Podrażnienie śluzówki odbytnicy



Lekkie działanie przeczyszczające



Skutki uboczne wynikające z
działań niepożądanych podanego
leku, które występują dość szybko
w czasie

Czynności przygotowawcze

Przygotowanie pielęgniarki



Zapoznanie się ze zleceniem
lekarskim



Zebranie wywiadu od pacjenta na
temat tolerancji na wstrzymanie
płynu w odbytnicy



Higieniczne mycie rąk



Założenie rękawiczek

Przygotowanie materiału, sprzętu,
otoczenia



Założenie czopka: lek w postaci czopka, płatek
ligniny, mała miseczka z ciepłą wodą, nożyczki,
rękawiczki, basen, papier toaletowy-, parawan



Wlewka lecznicza: zlecony lek rozpuszczony w
50-150 ml wody w temp.38°C; jeżeli podajemy
więcej niż 70 ml, należy dodać do niego 8-12
kropli z makowca, strzykawka Janeta,
jednorazowa, cienka gumowa kanka, wazelina,
lignina, miska nerkowata, podkład ochronny,
rękawiczki, basen i papier toaletowy, parawan



Przygotowanie otoczenia – dobre oświetlenie,
zapewnienie warunków intymności

Przygotowanie pacjenta



Poinformowanie o rodzaju leku, jego
działaniu, skutkach ubocznych oraz, że
zabieg może być nieprzyjemny, ale jest
niebolesny



Uzyskanie zgody na podanie leku



Zachęcenie aby przed założeniem
czopka oddał stolec



Poinformowanie, że w wypadku
problemów z włożeniem czopka i kanki
należy lekko przeć na stolec

Czynności właściwe

1.

Sprawdzenie tożsamości pacjenta

2.

Osłonięcie łóżka parawanem

3.

Ułożenie pacjenta na lewym boku, z kolanami
przyciągniętymi do klatki piersiowej:

W przypadku założenia czopka:



Wyjęcie czopka z opakowania



Owinięcie tępo zakończonego końca czopka
płatkiem ligniny



Zanurzenie obłego końca czopka w wodzie



Wsuniecie czopka przez zwieracz odbytu do
odbytnicy na długość palca

Czynności właściwe c.d.

W wypadku wykonania wlewki leczniczej:



Wykonanie wlewu oczyszczającego (lewatywy) na pół

godziny przed zabiegiem



Podłożenie podkładu ochronnego



Natłuszczenie końca kanki wazeliną



Nabranie leku do Janety



Odpowietrzenie Janety



Umieszczenie miski nerkowatej przy pośladkach

pacjenta



Wprowadzenie kanki do odbytnicy



Połączenie kanki z Janetą



Podanie powoli leku



Usunięcie przez płat ligniny kanki z odbytu i

odłączenie jej od Janety

Czynności właściwe c.d.

4. Poproszenie pacjenta o silne zwarcie

mięśni pośladków

5. Przetarcie zwieracza odbytu ligniną
6. Odrzucenie ligniny do miski

nerkowatej

7. Pouczenie pacjenta, żeby jak

najdłużej zatrzymał czopek lub lek (co
najmniej 15 min)

8. Podłożenie basenu w razie potrzeby

Czynności końcowe

Uporządkowanie materiału, sprzętu, otoczenia:



Uporządkowanie zestawu



Przeznaczenie sprzętu jednorazowego użytku do

utylizacji



Przeznaczenie sprzętu wielorazowego użytku do

dezynfekcji i sterylizacji

Postępowanie z pacjentem:



Kontrolowanie reakcji pacjenta na lek

Czynności końcowe pielęgniarki



Higieniczne mycie rąk



Udokumentowanie podania leku



Odnotowanie w dokumentacji ewentualnych

ubocznych reakcji na lek