Podawanie leków
dotkankowo.
Aseptyka i antyseptyka
Podawanie leków
dotkankowo.
Aseptyka i antyseptyka
Czas na krzyżówki...
Aseptyka i antyseptyka
Problem do opracowania:
Na oddział internistyczny (w celu
przeprowadzenia badań diagnostycznych i
ustalenia planu leczenia) trafia
czterdziestoletni mężczyzna z podejrzeniem
cukrzycy typu drugiego. Zaprojektuj program
profilaktyki zakażeń szpitalnych dla tego
pacjenta.
Aseptyka- definicja
Aseptyka- jest to postępowanie
zapobiegające, niedopuszczające do
zakażenia drobnoustrojami środowiska,
sprzetu, materiału i pacjentów.
Jest to posługiwanie się materiałem i
narzędziami wyjałowionymi, pozbawionymi
bakterii, sporów, wirusów, grzybów
(Ciechaniewicz, str. 167).
Antyseptyka- definicja
Antyseptyka- jest to postępowanie
zapobiegające zakażeniom przez niszczenie
lub zahamowanie rozwoju drobnoustrojów za
pomocą środków chemicznych.
(Ciechaniewicz, str. 167)
Działania wchodzące w zakres
antyseptyki
1. Dekontaminacja- ogół działań, w wyniku
których „dochodzi do posługiwania się
obiektami bezbakteryjnymi”. (za
Ciechaniewicz, str. 167)
Działania wchodzące w zakres
antyseptyki
2. Dezynfekcja (def.)- jest postępowaniem
pozwalającym zmniejszyć florę bakteryjną
patogenną na skórze rąk, z pola
operacyjnego, na narzędziach, przedmiotach,
materiałach (Ciechaniewicz, str. 167).
Dezynfekcja- Podział:
a). Dezynfekcja zwykła
b). Dezynfekcja wysokiego stopnia.
Działania wchodzące w zakres
antyseptyki
Dezynfekcja- metody:
a). Termiczna (gotowanie)
b). Chemiczna (stosowanie preparatów
dezynferkcyjnych zawierających związki
aktywne).
Działania wchodzące w zakres
antyseptyki
3. Mechaniczne oczyszczanie sprzętu oraz
narzędzi.
4. Sterylizacja (def.)- jest to wyjaławianie
sprzętu, narzędzi, płynów, bielizny
operacyjnej, materiałów opatrunkowych.
Sterylizowanie oznacza zabicie, zniszczenie
wszystkich drobnoustrojów z ich formami
przetrwalnikowymi i zarodnikami
(Ciechaniewicz, str. 169).
Działania wchodzące w zakres
antyseptyki
Sterylizacja- metody:
Sterylizacja suchym, gorącym powietrzem;
Sterylizacja parą o niskiej temperaturze z
aldehydem mrówkowym;
Sterylizacja parą wodną pod zwiększonym
ciśnieniem;
Sterylizacja tlenkiem etylenu;
Sterylizacja promieniowaniem jonizującym;
Sterylizacja plazmowa
.
Zakażenie szpitalne- definicja
Zakażenie zakładowe (szpitalne) -
zakażenie, które zostało nabyte w czasie
pobytu w zakładzie opieki zdrowotnej
udzielającym całodobowych lub
całodziennych świadczeń zdrowotnych, a
które nie było w okresie inkubacji w chwili
przyjęcia do zakładu (Ustawa z dnia 6
września 2001 r. o chorobach zakaźnych i
zakażeniach. (Dz. U. z dnia 31 października
2001 r.)).
Zakażenia szpitalne
Posocznica,
Bakteriemia,
Zakażenia poszczególnych układów,
Zakażenia ran operacyjnych,
Zakażenia szerzące się drogą krwi i itd.
Walka z zakażeniami szpitalnymi działania
pielęgniarek
•
Walkę z zakażeniami szpitalnymi
zapoczątkowała F. Noghtingale:
-
Sądziła, że zdrowie zapewni stosowanie się
do następujących zasad:
1. czyste powietrze,
2. czysta woda,
3. dobre odprowadzanie ścieków,
4. czystość i porządek,
5. światło słoneczne.
Podawanie leków dotkankowo (iniekcje)-
definicja i rodzaje
„Przez iniekcję (def.) rozumie się podanie
leku za pomocą igły (kaniuli) do tkanek, jam
ciała albo naczyń krwionośnych” (J.
Zalewska- Puchała, A. Majda, str. 877).
Rodzaje wstrzyknięć:
a). Podskórne
b). Śródskórne
c). Domięśniowe
d). Dożylne
e). Dotętnicze.
Zasady obowiązujące przy iniekcjach
Zasady aseptyki i antyseptyki;
Uniwersalne środki ostrożności w
profilaktyce HIV, HBV, HCV;
Zlecenie wykonania wstrzyknięcia musi
zawierać niezbędne dane;
Należy dokonać kontroli leków przed
podaniem;
Zasady obowiązujące przy iniekcjach-
cd.
Podawać jedynie te leki, których działanie,
możliwe skutki uboczne oraz sposób
udzielania pierwszej pomocy znamy;
Leki podawać do odpowiedniej, wskazanej
przez producenta i określonej w zleceniu
tkanki;
Wstrzyknięcia i wlewy kroplowe
przygotowywać w odpowiednich warunkach;
Zasady obowiązujące przy iniekcjach-
cd.
Fiolki/ ampułki przed pobraniem leku
zdezynfekować;
Stosować sprawdzony pod kątem jałowości
sprzęt jenorazowego użytku;
Do nabierania leków stosować strzykawki o
objętości odpowiedniej do ilości leku oraz
objętości ewentualnego roztworu;
Charakterystyka
wstrzyknięć- tabela do
uzupełnienia
Śródskórne
Podskórne
Domięśniowe
Dożylne
Stężenie leku
izotoniczne
izotoniczne
izotoniczne
Ilość leku
do 2 ml
do 10 ml
do 60 ml
Postać leku
wodna
wodna, oleista,
zawiesina
wodna
Miejsce podania
wewnętrzna
powierzchnia
przedramienia,
część boczna
przedramienia w
linii kciuka, okolica
stawu barkowego
środkowa
zewnętrzna część
ramienia,
środkowa
zewnętrzna część
uda, okolica pępka,
okolica
międzyłopatko-wa
górna zewnętrzna
część pośladka,
środkowa
zewnętrzna część
uda, górna część
ramienia (poniżej
wyrostka
barkowego-
mięsień
naramienny)
żyły zgięcia
łokciowego, żyły
przedramienia,
żyły grzbietowe
dłoni i stóp, żyły
głowy u dzieci
Rodzaje igieł-
rozmiar: średnica
pomnożona przez
długość w mm
0,45 pomnożone
przez 16
0,5 pomnożone
przez 25
0,5 pomnożone
przez 25
0,6 pomnożone
przez 30
0,7 pomnożone
przez 30
0,5 pomnożone
przez 25
0,6 pomnożone
przez 30
0,7 pomnożone
przez 30
0,8 pomnożone
przez 40
0,9 pomnożone
przez 40
wenflony
Charakterystyka wstrzyknięć-
Tabela 1
Śródskórne
Podskórne
Domięśniowe
Dożylne
Stężenie leku
izotoniczne
izotoniczne
izotoniczne
izotoniczne,
hipertoniczne
Ilość leku
0,1 ml
do 2 ml
do 10 ml
do 60 ml
Postać leku
wodna
wodna
wodna, oleista,
zawiesina
wodna
Miejsce podania
wewnętrzna
powierzchnia
przedramienia,
część boczna
przedramienia w
linii kciuka,
okolica stawu
barkowego
środkowa
zewnętrzna część
ramienia,
środkowa
zewnętrzna część
uda, okolica
pępka, okolica
międzyłopatko-wa
górna zewnętrzna
część pośladka,
środkowa
zewnętrzna część
uda, górna część
ramienia (poniżej
wyrostka
barkowego-
mięsień
naramienny)
żyły zgięcia
łokciowego, żyły
przedramienia,
żyły grzbietowe
dłoni i stóp, żyły
głowy u dzieci
Rodzaje igieł-
rozmiar: średnica
pomnożona przez
długość w mm
0,45 pomnożone
przez 16
0,5 pomnożone
przez 25
0,5 pomnożone
przez 25
0,6 pomnożone
przez 30
0,7 pomnożone
przez 30
0,7 pomnożone
przez 40
0,8 pomnożone
przez 40
0,9 pomnożone
przez 40
0,5 pomnożone
przez 25
0,6 pomnożone
przez 30
0,7 pomnożone
przez 30
0,8 pomnożone
przez 40
0,9 pomnożone
przez 40
wenflony
Zestawienie rodzajów igieł do wstrzyknięć-
Tabela 2
Europejski
kod barw
Przekrój
zewnętrzny
(mm)
Długość (mm) Zastosowanie
Brązowy
0,45
16
Śródskórne
Pomarańczowy
0,5
25
Śródskórne
Niebieski
0,6
25
Podskórne
Czarny
0,7
30
Podskórne
Zielony
0,8
40
Domięśniowe
Żółty
O,9
40
Domięśniowe,
dożylne
Beżowy
1,1
40
Dożylne
Zasady obowiązujące przy iniekcjach-
cd.
Zarówno igłę, jak i strzykawkę wyjmować z
opakowania i używać w taki sposób żeby nie
straciły wymaganej jałowości;
Za pomocą odpowiedniej techniki pobrać
odpowiednią dawkę leku z fiolki/ ampułki i
w odpowiedni sposób przygotować zestaw
do jego podania;
Nie mieszać środków leczniczych w jednej
strzykawce (autorzy nie mają jednego
stanowiska w tej kwestii);
Zasady obowiązujące przy iniekcjach-
cd.
Leki nabrać do strzykawki bezpośrednio
przed podaniem;
Mieszaninę leku i płynu infuzyjnego podać jak
najszybciej po sporządzeniu (zgodnie z
zaleceniami producenta);
W wypadku podawania różnych płynów
infuzyjnych przez kraniki wielodrożne
zwracać uwagę na zgodność roztworów.
Zasady obowiazujące przy iniekcjach-
cd.
Do niektórych roztworów nie wolno dodawać
innych leków;
Niektóre leki należy chronić przed światłem;
Do rozpuszczania leku w postaci suchej
substancji w ampulce używać załączonego
rozpuszczalnika;
Do nabrania leku z fiolki/ ampułki używać igły
i możliwie najmniejszej średnicy;
Zasady obowiązujące przy iniekcjach-
cd.
Puste fiolki/ ampułki można usuwać dopiero
po podaniu leku;
W przypadku leków wywołujących częściej
odczyny alergiczne unikać ich kontaktu ze
skórą oraz wziewania;
Dokumentować wszystkie niepożądane
objawy wraz z numerem serii preparatu;
Zasady obowiazujące przy iniekcjach-
cd.
Zużyte igły i strzykawki zbierać w
przeznaczonych do tego celu pojemnikach z
twardego plastiku na ostre przedmioty;
Zużyty materiał opatrunkowy umieszczać w
worku foliowym;
Zużyte rękawiczki po każdym zabiegu
wyrzucać do odpowiednich pojemników na
odpady medyczne.
Test
1. Wskaż zdanie prawdziwe:
a). Leki należy podawać do odpowiedniej,
określonej przez producenta tkanki.
b). Wszystkie leki można stosować do kilku
tkanek.
c). Żadnego z leków nie można stosować do
kilku tkanek.
Test- cd.
2. Do nabierania leku należy stosować:
a). Jedynie strzykawki o pojemności 1 ml, 2 ml,
5 ml.
b). Jedynie strzykawki o pojemności 10 ml, 20
ml.
c). Jedynie strzykawki o objetości odpowiedniej
do ilości leku i objętosci ewentualnego
roztworu.
Test- cd.
3. LEKO jest to:
a). Włóknina jałowa nasycona alkoholem
etylowym.
b). Włóknina jałowa nasycona alkoholem
izopropylowym.
c). Włóknina jałowa, którą przed użyciem do
dezynfekcji musimy nasycic alkoholem
izopropylowym.
Test- cd.
4. Sterylizacja jest to:
a). Wyjaławianie sprzętu, płynow, bielizny
operacyjnej, materiałów opatrunkowych.
b). Wyjaławianie narzędzi, płynów, bielizny
operacyjnej, materiałów opatrunkowych.
c). Wyjaławianie sprzętu, narzędzi, płynów,
bielizny operacyjnej, materiałów
opatrunkowych.
Test- cd.
5. W ramach dezynfekcji wyróżnia się:
a). Dezynfekcję przeciętną i dezynfekcję o
wysokiej skuteczności.
b). Dezynfekcję zwykłą i dezynfekcję o
podwyższonej skuteczności.
c). Dezynfekcję zwykłą i dezynfekcję o wysokiej
skuteczności.
Bibliografia
1. Podstawy pielęgniarstwa. Podręcznik dla studentów i absolwentów
kierunków pielęgniarstwo i położnictwo. Tom II. Wybrane działania
pielęgniarskie.Pod red.: Barbary Ślusarskiej, Danuty Zarzyckiej,
Kazimiery Zahradniczek. Wydawnictwo Czelej. Lublin 2004 r.
2. Technika zabiegów pielęgniarskich. Norma Dison. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL. Warszawa 1998 r.
3. Stany zagrożenia życia. Wybrane standardy opieki i procedury
postępowania pielęgniarskiego. Pod red.: Marii Kózki.
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2001 r.
4. Pielęgniarstwo Ćwiczenia. Pod red.: dr n. przyr. Wiesławy
Ciechaniewicz. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2001 r.
5. Wstrzyknięcia. Śródskórne, podskórne, domięśniowei i dożylne.
Podręcznik dla studiów medycznych. Wiesława Ciechaniewicz,
Elżbieta Grochans, Ewa Łoś. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Warszawa 2007 r.
Bibliografia- cd.
6. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i
zakażeniach. (Dz. U. z dnia 31 października 2001 r.).
; 15.03.2009 r.; godz.18.10; artykół „Pani z lampą- Florencje
Nightingale” ks. Jan Badura.
Dziękuję za uwagę