Podawanie leków drogą wstrzyknięć domięśniowych

ELEMENTY PIEL

GNIARSTWA

Podawanie leków drogą

wstrzyknięć domięśniowych

WNoZ

Pracownia Umiej

tno

ci Piel

gniarskich

AMG

_____________________________________

_______________________________

________________________________________________________________

________

Cel zabiegu:

Podanie leku do tkanki mięśniowej w celu
szybkiego zadziałania

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

cel

Wstrzyknięcia domięśniowe – charakterystyka:

Drogą wstrzyknięć domięśniowych można
podawać zarówno roztwory wodne, oleiste oraz
zawiesiny w objętości do 10 ml.

Duże ilości leków lub szybkie ich podawanie może
powodować uszkodzenia tkanki mięśniowej
(rozerwanie).

Leki podawane tą drogą wchłaniają się w ciągu
10 – 15 minut.

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

charakterystyka

Aby zmniejszyć dolegliwości bólowe u pacjenta
można mu polecić delikatne masowanie ruchami
okrężnymi miejsca wkłucia przez ok. 30 -60
sekund.

Iniekcje domięśniowe wykonuje się pod kątem
90

w stosunku do powierzchni ciała, napinając

skórę między palcem wskazującym a kciukiem,
jedynie u ludzi wychudzonych ujmuje się w fałd,
aby igła nie oparła się o kość.

Igłę wprowadza się na głębokość ¾ jej długości
(ok. 3cm) aspirując i podając lek powoli.

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

charakterystyka

Jeśli istnieje potrzeba podania dwóch leków,
należy je przygotować w oddzielnych
strzykawkach i pamiętać o zmianie kierunku
podania drugiego leku.

Grubość i długość igły dobiera się w zależności
od grubości tkanek przez które ma przejść,
zamierzonej głębokości, na jaką mamy ją
wprowadzić oraz lepkość roztworu jaki ma
przez nią przejść. W iniekcjach domięśniowych
używa się igieł w rozmiarach (średnica x
długość w milimetrach): 0,7 x 40; 0,8 x 40; 0,9
x 40.

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

charakterystyka

Powikłania:

Ropień poinfekcyjny (najczęściej u pacjentów z

obniżoną odpornością)

Miejscowa reakcja alergiczna

Jałowa martwica mięśni (zwłaszcza przy

stosowania kortykoidów)

Zwłóknienie i stwardnienie tkanki podskórnej,

zanik tkanki podskórnej, upośledzone

wchłanianie, bolesność w skutek częstych

wstrzyknięć w to samo miejsce

Szybsze wchłanianie i działanie leku wskutek

podania go naczynia krwionośnego w wyniku

braku aspiracji

Krwiak podskórny wskutek przekłucia naczynia

krwionośnego

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

powik

ania

Podanie leku oleistego do naczynia krwionośnego

(niebezpieczeństwo zatoru tłuszczowego)

Podanie leku w postaci kryształków lub zawiesiny

(np. penicyliny) do naczynia krwionośnego co

wiąże się z niebezpieczeństwem wstrząsu

anafilaktycznego lub zespołu Hoigne’a (naczynie

żylne) zespołu Nicolau (naczynie tętnicze)

Podanie leku do tkanki tłuszczowej z powodu

dobrania zbyt krótkiej igły i zbyt płytkie ukłucie, co

wiąże się z utrudnionym wchłanianiem leku,

grożącym powstaniem martwicy lub długotrwałym

jałowym naciekiem

Uszkodzenie pni lub gałęzi nerwów

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

powik

ania

Przygotowanie pacjenta:

Poinformowanie o istocie i celu zabiegu.

Określenie miejsca podawania leku i sposobu
ułożenia w zależności od miejsca podania.

Uzyskanie informacji dotyczących tolerancji
leku, odczynów polekowych.

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

przygotowanie pacjenta

Przygotowanie sprzętu:

Lek zgodny ze zleceniem

Jałowa strzykawka (pojemność dostosowana do
objętości leku)

Dwie jałowe igły (jedna do nabrania leku np. 1,2
x 40, druga do podania leku 0,7 lub 0,8 mm)

Środek do dezynfekcji miejsca wkłucia

Waciki

Miska nerkowata

Rękawiczki jednorazowego użytku

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

przygotowanie sprz

Sposoby wyznaczania

miejsc wkłucia

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

Metoda brzuszno – pośladkowa

wg von Hochstettera

Pacjent leży na plecach lub na

boku, z lekko ugiętym

kolanami i podciągniętą ku

górze ręką

Należy położyć opuszkę

lewego palca wskazującego na

prawy kolec biodrowy przedni

górny i maksymalnie odsunąć

środkowy palec tej samej ręki

wzdłuż grzebienia kości

biodrowej ku tyłowi. Wkłucia

dokonuje się w dolnej 1/3

trójkąta utworzonego przez

palec wskazujący i środkowy

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

sposoby wyznaczania miejsc wk

ucia

Okolica mięśnia pośladkowego środkowego

Metoda wg Sachtlebena

Pacjent leży na plecach lub na boku z lekko ugiętymi

kolanami i podciągnięta ku górze ręką

Stojąc przed pacjentem leżącym na lewym boku należy

położyć palec wskazujący prawej ręki na grzebieniu kości

biodrowej, tak aby kolec biodrowy przedni górny leżał w „C”

utworzony przez palec wskazujący i kciuk. Miejsce wkłucia

znajduje się na linii między środkowym stawem palca

wskazującego i krętarzem większym poniżej grzebienia

kości biodrowej na szerokości:

1 palca

(2,5 cm) u dzieci o wzroście do 75 cm

2 palców

(5 cm) u dzieci o wzroście do 125 cm

3 palców

(7,5 cm) u dorosłych

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

sposoby wyznaczania miejsc wk

ucia

Okolica mięśnia pośladkowego środkowego

Metoda kwadrantów

Pacjent leży na brzuchu z palcami stóp
skierowanymi ku sobie (z rękami zaplecionymi na
poduszce) lub na boku (noga leżąca od dołu jest
wyprostowana, natomiast znajdująca się od góry
jest zgięta)

Z powodu braku kostnego punktu odniesienia
oraz zmiennej budowy (anatomii pośladka)
istnieje duże prawdopodobieństwo
nieprawidłowego wyznaczenia miejsca iniekcji
i uszkodzenia nerwu kulszowego

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

sposoby wyznaczania miejsc wk

ucia

Okolica mięśnia pośladkowego wielkiego

Metoda kwadrantów

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

sposoby wyznaczania miejsc wk

ucia

Okolica mięśnia pośladkowego wielkiego

Należy poprowadzić od
grzebienia kości
biodrowej linię pionową
przez środek pośladka
oraz linię poziomą od
górnej części szpary
pośladkowej do kolca
biodrowego przedniego
górnego, wyznaczając w
ten sposób 4 kwadranty.
Górny zewnętrzny
kwadrant należy
podzielić, miejsce ich
przecięcia wyznacza
miejsce wkłucia

Wstrzyknięcie wykonuje się
w zewnętrzną cześć uda.

Pacjent leży na plecach, boku lub
siedzi.

Jedną rękę kładzie się na
szerokość dłoni poniżej krętarza
większego, drugą zaś na
szerokość dłoni powyżej kolana;
odwiedzione kciuki dłoni
wyznaczają linię między nimi,
wstrzyknięcia dokonuje się w
środkowej 1/3 części tej linii (w
połowie odległości od przedniej
do tylnej powierzchni uda)

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

sposoby wyznaczania miejsc wk

ucia

Okolica mięśnia czworogłowego uda

Wstrzyknięcie wykonuje się po

zewnętrznej stronie

rozluźnionego ramienia

ułożonego fizjologicznie, na

szerokości 2 – 3 palców poniżej

wyrostka barkowego łopatki.

Należy unikać wykonywania

wstrzyknięć w środkową i dolną

część ramienia

(ryzyko uszkodzenia

nerwu promieniowego).

Chory leży na plecach, boku lub

siedzi.

Jest to niewielka masa

mięśniowa, co pozwala na

wstrzykiwanie małych ilości leku

i uniemożliwia wielokrotne

powtarzanie zabiegu.

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

sposoby wyznaczania miejsc wk

ucia

Okolica mięśnia naramiennego

SPOSÓB WYKONANIA

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

Sposób wykonania:

Sprawdź zlecenie

Przygotuj pacjenta

Przygotuj sprzęt

Higienicznie umyj ręce

Przygotuj lek do nabrania. Jeszcze raz sprawdź

ze zleceniem lekarskim

Zdezynfekuj szyjkę ampułki (korek fiolki) –

30-60 sek. pozostaw środek dezynfekcyjny

Wyjmij strzykawkę z opakowania - niezainfekuj

nasadki

Nałóż na strzykawkę igłę do nabrania leku

i pozostaw na niej plastikową osłonkę

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

spos

b wykonania

Przygotuj lek do nabrania – odłam szyjkę

ampułki (korek fiolki)

10.

Zdejmij osłonkę z igły

11.

Nabierz lek do strzykawki

12.

Igłę zabezpiecz jałową osłonką w czasie

przenoszenia do pacjenta

13.

Załóż gumowe rękawiczki

14.

Przygotuj miejsce wkłucia - oceń miejsce

wkłucia, zbadaj palpacyjnie, omiń nacieki,

sińce, rozszerzone naczynia krwionośne

15.

Zdezynfekuj miejsce wkłucia

16.

Przygotuj wacik nasączony środkiem

dezynfekcyjnym

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

spos

b wykonania

17.

Zmień igłę do wkłucia, pozostaw na niej plastikową

osłonkę.

18.

Usuń powietrze ze strzykawki, zdejmij osłonkę

19.

Napnij skórę zaplanowanego miejsca wkłucia

rozciągając ją kciukiem i palcem wskazującym lewej

ręki

20.

Uprzedź pacjenta o momencie wkłucia

21.

Wprowadź zdecydowanym ruchem ¾ długości igły do

tkanek pod kątem 90

(strzykawkę trzymaj tak, by

mały palec spoczywała na nasadce igły, wskazujący

podtrzymywał tłok a serdeczny i środkowy – cylinder

strzykawki, ścięcie igły i podziałka powinny być

widoczne)

22.

Aspiruj przez odciągnięcie tłoka w celu upewnienia

się, czy koniec igły nie tkwi w naczyniu krwionośnym

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

spos

b wykonania

23.

Wprowadź lek powoli, równomiernie

naciskając tłok

24.

Obserwuj pacjenta i utrzymuj z nim kontakt

słowny

25.

Przytrzymaj wacikiem tkanki w okolicy

wkłucia i energicznie usuń igłę z tkanek

26.

Miejsce wkłucia zabezpiecz, przytrzymaj

chwilę wacikiem do momentu ustania

krwawienia

27.

Zabezpiecz zużyty sprzęt

28.

Zdezynfekuj i umyj ręce

29.

Udokumentuj wykonanie zabiegu.

Wstrzykni

cie domi

ęś

niowe

spos

b wykonania

Opracowanie:

adys

aw Grabowski