Proces grupowy

Normatywna

polegająca na przejmowaniu i traktowaniu jako

swoje norm grupy, zasad i wzorców postępowania

akceptowanych w grupie oraz kierowaniu się

systemem wartości obowiązującym w niej

polepszenie pozycji w

hierarchii grupy,

uzyskanie (bądź

utrzymanie) akceptacji

innych członków

grupy, nawiązanie

satysfakcjonujących

kontaktów

interpersonalnych;

Cele

Opiekunowie

Grupa

realizacja celów

przede wszystkim

rekreacyjnych, ale

także edukacyjno-

wychowawczych.

system norm tworzonym

w społeczności

uczestników obozu,

podporządkowanym

głównie realizacji celów

społecznych

(interpersonalnych)

uczestników.

System

Opiekunowie

norm

Grupa

normy formalne

ujęte w ogólnych

zasadach

funkcjonowania

obozu i

podporządkowanych

formalnym celom

przywództwo lidera

grupy uczestników

opiera się na

akceptacji grupy,

działania wynikają z

i są nastawione na

utrzymanie systemu

norm

wypracowanych

wewnątrz grupy.

Przywództwo

Opiekunowie

Grupa

(formalne)

(nieformalne)

realizacja celów

instytucjonalnych w

oparciu o

obowiązujący na

obozie formalny

system norm i

wymogów,

stosowanie kar i

nagród

sankcjonowanych

przez system.

Z punktu widzenia organizatorów:

gotowość do tolerowania niesubordynacji

uczestników, o ile nie przekracza ona pewnej

granicy (na ogół nie wynegocjowanej i nie do końca

jasnej), – dlatego tak istotne jest ustalenie

wspólnie z uczestnikami reguł obowiązujących na

obozie i ewentualnych konsekwencji, kiedy zostaną

złamane.

Z punktu widzenia uczestnika:

gotowy jest on do respektowania tej granicy (tak,

jak ją rozumie) i nie przekraczania jej.

pokazać uczestnikom, że system reguł

obozowych służy ich interesom

- modyfikować ten system w taki sposób, żeby –

nie rezygnując z możliwości realizacji celów i

obowiązujących norm – dostosowywać go

bardziej do potrzeb uczestników.

-opiekunowie otwarci na wszelkie sygnały

dotyczące nieprzystawalności czy niepotrzebnej

niedogodności warunków obozu dla jego

uczestników.

opiekun musi umieć pomóc uczestnikom obozu w

zrozumieniu przez nią wspólnoty celów:

obozu – opiekunów – uczestników obozu –

poszczególnych uczestników obozu

opiekunowie – szefowie poszczególnych zadań i

uczestnicy obozu – realizatorzy tych zadań

znajdują się po tej samej stronie barykady:

tworzą WSPÓLNIE zespół zadaniowy i WSPÓLNIE

odpowiadają za efektywność wykonywanej

pracy.

subkultura

każda grupa uczestników obozu wytwarza swój

specyficzny system norm, strukturę ról

grupowych, wzorców zachowań, reguł

komunikacji, nawet własne elementy języka –

subkulturę tej społeczności

Zalety pracy nad subkulturą, a nie nad

poszczególnymi jednostkami

-opiekun nie dysponuje taką ilością czasu, by

móc wywierać indywidualny wpływ na każdego

ze swoich podopiecznych,

-próby zmiany jednostki poza uczestnikami

obozu – czyli poza jej grupą odniesienia i bez

uwzględniania norm i wartości obowiązujących

w uczestnikom obozu – są z góry skazane na

niepowodzenie.

Jak możemy wpływać na zmianę subkultury

uczestników obozu?

Wprowadzanie norm i zasad

zwykle napotyka na opór, powodując co najwyżej

fasadowe dostosowanie się zbiorowości do nowych

wymagań – tzn. zachowania i deklaracje wynikające

z oczekiwań są prezentowane wyłącznie w obliczu

kontroli grożącej za odstępstwo.

w rzeczywistości następuje intensyfikacja

„drugiego życia” uczestników obozu, coraz bardziej

– w obliczu grożących konsekwencji – ukrywanego

Jak możemy wpływać na zmianę subkultury

uczestników obozu?

Inicjowanie dyskusji wymagającej podjęcia decyzji

grupowej co do modyfikacji norm i systemu

wprowadza metanormę stanowiącą, że ważne

decyzje dotyczące reguł obowiązujących w

społeczności obozowej podejmowane są wspólnie,

poprzez uzyskanie akceptacji wszystkich, na drodze

negocjacji i z możliwością przeformułowania

proponowanych reguł.

Jak możemy wpływać na zmianę subkultury

uczestników obozu?

Inicjowanie dyskusji wymagającej podjęcia decyzji

grupowej co do modyfikacji norm i systemu

umożliwia opiekuna wgląd w subkulturę

uczestników obozu, której elementy ujawniane są

podczas dyskusji

wzmacnia otwartą komunikację między

uczestnikami obozu a opiekunem oraz umożliwia

uczestnikom obozu wzięcie współodpowiedzialności

za wypracowane rozwiązanie

Jak możemy wpływać na zmianę subkultury

uczestników obozu?

Inicjowanie aktywności zadaniowej stawiającej

grupę przed koniecznością modyfikacji norm i

systemu ról

zaproponowanie uczestnikom obozu nowej

aktywności zadaniowej i opiera się na założeniu, że

wspólne działanie w nowej rzeczywistości

doprowadzi do modyfikacji subkultury uczestników

obozu.

1.Etap orientacji i

zależności

koncentracja na integracji i wzajemnym

poznaniu, badanie granic

dominującą emocją jest skrywany lęk,

wzajemne okazywanie pozytywnych uczuć, chęć

wchodzenia w aktywności zabawowe

1.Etap orientacji

i zależności

opiekun ma za zadanie:

- określić jaką funkcję pełni w grupie,

- ustalić cele grupy,

- ustalić zasady postępowania, czyli normy –

(budowanie kontraktu z uczestnikami),

- oraz – to bardzo ważne – pomóc uczestnikom na

wzajemne poznanie się. W tym celu opiekun

powinien przeprowadzić szereg zabaw

integracyjnych, dzięki którym pozna

imiona, doświadczenia, zainteresowania i poglądy

członków grupy.

1.Etap orientacji i

zależności

przykłady kilku gier:

Dotykaj innych - sam broń się

Guf

Ogon smoka

2.Etap oporu i konfliktu

opór - niechęć grupy do konfrontacji oraz

ujawnienia negatywnych emocji

manifestuje się milczeniem, postawą bierno-

agresywną, niechęcią do wychodzenia na forum

ze swoimi odczuciami

rozwiązaniem jest konfrontacja (jest ujściem

negatywnych emocji, pozwala oczyścić relacje)

grupa może otwarcie ustalać zasady współżycia i

współpracy normy

2.Etap oporu i konfliktu

Jak wychowawca może pomóc grupie rozwiązać

konflikt?

powinien pokazywać:

jak się komunikować,

uczyć informacji zwrotnej,

- pokazywać jak konstruktywnie rozwiązywać

konflikt (prowadzący jest mediatorem).

2.Etap oporu i konfliktu

KOMUNIKACJA W GRUPIE

Komunikat typu JA

„

Mam wrażenie, że mnie

w ogóle nie słuchałeś.”

„

Ja tę sprawę widzę

inaczej”

„

Nie zgadzam się z

twoim zdaniem”

„

Ja jestem za innym

rozwiązaniem”

Przesłania typu TY

„

Ty w ogóle mnie nie

słuchałeś.”

„

Nie masz racji.”

„

Opowiadasz bzdury.”

„

Twoje rozwiązanie się

nie

nadaje.”

2.Etap oporu i konfliktu

KOMUNIKACJA W GRUPIE

Komunikaty typu JA:

-poprawiają relacje z innymi,

-poprawiają klimat w grupie,

-powodują, że komunikacja nie obfituje w

napięcia,

-dają szansę lepszego poznania się,

-umożliwiają korektę zachowania,

-pomagają unikać zakłóceń w komunikacji.

2.Etap oporu i konfliktu

KOMUNIKACJA W GRUPIE

Charakterystyka komunikatu JA :

-wyrażanie się w pierwszej osobie liczby

pojedynczej,

-unikanie sformułowań w drugiej i trzeciej osobie

liczby pojedynczej,

-także unikanie wypowiedzi w formie

bezosobowej,

-bezpośrednie wyrażanie obserwacji albo życzeń.

3.Etap spójności i współpracy w grupie

grupa posiada już: wyraźnie rysujące się role,

jasne relacje międzyludzkie i mechanizmy ich

relacji

umożliwia to jej członkom realizowanie celów

zarówno jednostkowych jak i wspólnych

role są elastyczne i zmieniają się w zależności od

potrzeb i sytuacji.

4.Etap końcowy

rozstanie się jest dla grupy sytuacją trudną

wiąże się z czymś w rodzaju „żałoby”-

dochodzimy wówczas do podsumowania

dokonań, powodzeń i niepowodzeń,

podejmowane są próby utrzymania grupy lub jej

„reinkarnacji”

w przyszłości, pojawiają się takie emocje jak:

smutek, żal, agresja, radość

1.Koordynator

wyjaśnia cele zespołu i ustala porządek zadań,

przewodniczy i koordynuje,

stanowczy, dominujący, ekstrawertyk, rzadko jest

autorem najlepszych pomysłów,

umie wykorzystać umiejętności wszystkich

członków grupy,

działa przez zachętę, przekonywanie, słuchanie

opinii innych

2.Komendant

niespokojny, dominujący ekstrawertyk,

impulsywny, niecierpliwy, łatwo ulega frustracji,

skory do rzucania wyzwań i do ich

podejmowania,

przewodzi realizacji zadań,

widzi zespół jako przedłożenie własnego ego,

w przeciwieństwie do koordynatora posługuje

się: krytyką, wymuszaniem i obrażaniem, co

rodzi opór i wywołuje konflikty

3.Pomysłodawca

wysoki iloraz inteligencji,

inicjator pomysłów - oryginalność i radykalizm

myślenia,

opiera się na wyobraźni i niestandardowym

podejściu do życia,

często nie liczy się z realiami życia, lubi pracować

w samotności, na krytykę reaguje obrażaniem się

4.Wszędobylski łącznik

utrzymuje wiele kontaktów poza grupą,

niezwykle uzdolniony interpersonalnie,

entuzjastyczny, przyjazny, wzbudza sympatię od

pierwszego spotkania,

chroni zespół przed stagnacją i utratą kontaktu

ze światem zewnętrznym, jest dobrym

ambasadorem grupy na zewnątrz

5.Racjonalny analityk

wysoki iloraz inteligencji,

ustrzega zespół przed zaangażowaniem w

niefortunny pomysł,

małomówny obserwator wkraczający do akcji,

gdy ma zapaść rozstrzygającą decyzja,

stanowczy introwertyk w stabilnym zespole,

poważny, dostarcza wyważonej, trzeźwej analizy

6.Dusza zespołu

najbardziej wrażliwy z całego zespołu i świadom

indywidualnych potrzeb i obaw,

dba o utrzymanie dobrej atmosfery w grupie,

wzbudza sympatię, łagodzi konflikty - spoiwo

grupy,

lojalny wobec zespołu, rozwija pomysły innych,

przydatny w sytuacjach wewnętrznej walki

między członkami zespołu czy nie

konstruktywnej krytyce

7.Perfekcjonista

niespokojny introwertyk,

niecierpliwość i brak tolerancji dla bardziej

niedbałych członków zespołu,

może ugrzęznąć w szczegółach, wywołując

niepokój całej grupy,

czuje się osobiście odpowiedzialny za przebieg i

wyniki pracy, lubi doprowadzać sprawy do końca

8.Realizator

praktyczny i opanowany,

nastawiony na konkretne działanie, przekształca

pomysły w wykonalne zadania, niełatwo traci zapał

lub zniechęca się

nagła zmiana planów może go/ją wytrącić z

równowagi,

koncentruje się na organizowaniu pracy i

praktycznym wykorzystaniu zasobów posiadanych

przez zespół (ludzie, ich umiejętności),

Document Outline