2.4. Miareczkowanie

strąceniowe (precypitometria)

U podstaw metod miareczkowania strąceniowego
leży reakcja tworzenia trudno rozpuszczalnych osadów
z odpowiednich jonów.

Zalety metody:

• selektywna

• szybka w wykonaniu

• prostota

Precypitometria

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Titrant - roztwór odczynnika strącającego.
Od niego pochodzi nazwa metody:

1.Argentometria

(argentum łac. srebro)-

miareczkowanie
roztworem AgNO

3

lub AgClO

4

;

stosowana głównie do Cl

–

, Br

–

, I

–

.

2

. Merkurometria

– miareczkowanie solami

Hg

+

roztwór H

2

(NO

3

)

2

– głównie do Cl

–

, Br

–

,

szczególnie Cl

–

w wodach i ściekach

Hg

2

2+

+ 2X

–

 Hg

2

X

2

Precypitometria

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Przykłady metod miareczkowania strąceniowego

1.Miareczkowanie bezpośrednie
– metoda Mohra

2. Odwrotne (odmiareczkowanie nadmiaru)

- metoda Volharda

Precypitometria

Przykłady metod

miareczkowania strąceniowego

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Miareczkowanie bezpośrednie –

metoda Mohra

X

–

+ Ag

+

=AgX 

X=Cl

–

, Br

–

Wskaźnik PK - roztwór K

2

CrO

4

2Ag

+

+ CrO

4

2–

= Ag

2

CrO

4



początek

koniec (PK)

przemiareczkowanie

Precypitometria

Przykłady metod

miareczkowania strąceniowego

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Charakterystyka analityczna metody Mohra

1. Metoda miareczkowania bezpośredniego

2. Nadaje się tylko do oznaczania Cl

–

i Br

–

(AgI i

AgSCN silnie adsorbują jony CrO

4

2–

).

3. Nadaje się tylko dla roztworów o 6,5<pH

<10,5 gdyż:

•

w roztworach kwaśnych rozpuszcza się

Ag

2

CrO

4

2CrO

4

2–

+ 2H

+

= Cr

2

O

7

2–

+ H

2

O

•

w roztworach zasadowych wytraca się jon

Ag

+

2Ag

+

+ 2OH

–

= 2AgOH

 2Ag

2

O

+

H

2

O

Precypitometria

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Charakterystyka analityczna metody Mohra, cd

c

4. W oznaczeniu

przeszkadzają:

•

inne jony tworzące trudno rozpuszczalne osady z

Ag

+

,

np.: CO

3

2–

, Br

–

, I

–

, PO

4

3–

, AsO

4

3–

• jony Fe

3+

lub Al

3+

, które wytrącają się w postaci

wodorotlenków
w stosowanym zakresie pH

• kationy Ba

2+

i Pb

2+

, tworzące trudno

rozpuszczalne chromiany

• jony Fe

2+

, które redukują Ag

+

do metalicznego Ag.

Precypitometria

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Charakterystyka analityczna metody Mohra, cd

5. Metoda wymaga ścisłego przestrzegania stężenia wskaźnika

6. Metoda ma mały skok krzywej miareczkowania (mały Ir

AgCl)

,

więc jest mało precyzyjna

7. Metodę można stosować do oznaczania Ag

+

przez

miareczkowanie odwrotne (nadmiar NaCl i odmiareczkowanie
chlorków)

Precypitometria

Przykłady metod

miareczkowania strąceniowego

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Miareczkowanie odwrotne – metoda Volharda

1.X

–

+ Ag

+

=AgX + Ag

+

(nadmiar)

2. Odmiareczkowanie nadmiaru Ag

+

Ag

+

+ SCN

–

= AgSCN

Wskaźnik PK – jony Fe

3+

SCN

–

+ Fe

3+

=

Fe(SCN)

2+

(krwistoczerwony

kompleks)

Reakcja przeszkadzająca:
Fe(SCN)

2+

+ AgX  AgSCN + Fe

3+

+ X

–

Precypitometria

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Charakterystyka analityczna metody Volharda

1. Metoda argentometryczna oparta na miareczkowaniu

odwrotnym

2. Nadaje się do oznaczania w środowisku kwaśnym

3. Precyzja wyników gorsza niż w metodzie Mohra

Precypitometria

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Krzywa miareczkowania argentometrycznego

Wpływ iloczynu rozpuszczalności na krzywe miareczkowania

Skok krzywej tym większy
im mniejsza wartość iloczynu
rozpuszczalności (im łatwiej
osad się wytrąca.

Precypitometria

Krzywa miareczkowania

argentometrycznego

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Im mniejsze stężenie
oznaczanego jonu,
tym większy skok
krzywej
miareczkowania

Krzywa miareczkowania jonów jodkowych za pomocą AgNO

3

Precypitometria

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Przykłady pytań:

1. Scharakteryzować krótko metodę Mohra oznaczania chlorków
(odpowiednie reakcje, warunki pH, jony przeszkadzające)

2. Scharakteryzować krótko metodę Wolharda oznaczania

halogenków(odpowiednie reakcje, wskaźnik)