ROZWÓJ SOMATYCZNY I
ROZWÓJ SOMATYCZNY I
PSYCHO-MOTORYCZNY
PSYCHO-MOTORYCZNY
DZIECKA
DZIECKA
ROLA AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
ROLA AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
W PRAWIDŁOWYM ROZWOJU
W PRAWIDŁOWYM ROZWOJU
DZIECKA
DZIECKA
dr n.med. Gabriela
dr n.med. Gabriela
Henrykowska
Henrykowska
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
„
„
Dziecko nie jest miniaturą człowieka dorosłego”
Dziecko nie jest miniaturą człowieka dorosłego”
Pediatria – medycyna wieku rozwojowego
Pediatria – medycyna wieku rozwojowego
Wzrastanie i rozwój –
Wzrastanie i rozwój –
procesy – zmiany morfologiczne i
procesy – zmiany morfologiczne i
czynnościowe i oddziaływania środowiska zewnętrznego na
czynnościowe i oddziaływania środowiska zewnętrznego na
rozwijający się organizm, w wyniku których zapłodniona
rozwijający się organizm, w wyniku których zapłodniona
komórka jajowa staje się dorosłym osobnikiem (dojrzałość
komórka jajowa staje się dorosłym osobnikiem (dojrzałość
morfologiczna i psychoseksualna);
morfologiczna i psychoseksualna);
Auksologia
Auksologia
– nauka o rozwoju ontogenetycznym (osobniczym)
– nauka o rozwoju ontogenetycznym (osobniczym)
człowieka w ujęciu dynamicznym, uwzględniająca kolejne
człowieka w ujęciu dynamicznym, uwzględniająca kolejne
fazy postępu aż do uzyskania wartości końcowej;
fazy postępu aż do uzyskania wartości końcowej;
Cechy charakteryzujące auksologię:
Cechy charakteryzujące auksologię:
- czas: egzogenny ( dni, noce, lata, itd.);
- czas: egzogenny ( dni, noce, lata, itd.);
endogenny (genetycznie uwarunkowany „zegar
endogenny (genetycznie uwarunkowany „zegar
biologiczny”);
biologiczny”);
- dynamizm (uwzględniający tempo i rytm
- dynamizm (uwzględniający tempo i rytm
);
);
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
Dlaczego umiejętność właściwej oceny rozwoju dziecka
Dlaczego umiejętność właściwej oceny rozwoju dziecka
jest tak istotna?
jest tak istotna?
-
Rola we wczesnej profilaktyce w pediatrii oraz prawidłowym
Rola we wczesnej profilaktyce w pediatrii oraz prawidłowym
postępowaniu prewencyjnym w medycynie wieku dorosłego;
postępowaniu prewencyjnym w medycynie wieku dorosłego;
zapewnienie optymalizacji ochrony zdrowia;
zapewnienie optymalizacji ochrony zdrowia;
-
Występowanie lub ujawnianie się niektórych cech
Występowanie lub ujawnianie się niektórych cech
chorobowych jest często związane z fazą rozwojową;
chorobowych jest często związane z fazą rozwojową;
-
Te same procesy chorobowe przebiegają inaczej w różnych
Te same procesy chorobowe przebiegają inaczej w różnych
fazach rozwojowych;
fazach rozwojowych;
-
Prawidłowa diagnoza, leczenie i prognozowanie (również
Prawidłowa diagnoza, leczenie i prognozowanie (również
opracowanie profilaktyki wad rozwojowych ich leczenie i
opracowanie profilaktyki wad rozwojowych ich leczenie i
rehabilitacja);
rehabilitacja);
-
Monitorowanie przebiegu chorób przewlekłych , które w
Monitorowanie przebiegu chorób przewlekłych , które w
istotny sposób upośledzają wzrastanie i rozwój (np. celiakia,
istotny sposób upośledzają wzrastanie i rozwój (np. celiakia,
mukowiscydoza, cukrzyca, choroby nerek);
mukowiscydoza, cukrzyca, choroby nerek);
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
Rozwój:
Rozwój:
-
somatyczny;
somatyczny;
-
psychiczny;
psychiczny;
-
motoryczny;
motoryczny;
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
Rozwój:
Rozwój:
-
wzrastanie
wzrastanie
– zwiększanie wymiarów i masy
– zwiększanie wymiarów i masy
ciała;
ciała;
-
różnicowanie
różnicowanie
– morfologiczna specjalizacja
– morfologiczna specjalizacja
narządowa i kształtowanie typowych proporcji
narządowa i kształtowanie typowych proporcji
ciała;
ciała;
-
dojrzewanie
dojrzewanie
– doskonalenie funkcjonalne oraz
– doskonalenie funkcjonalne oraz
międzynarządowa integracja w jednolity,
międzynarządowa integracja w jednolity,
pełnosprawny organizm;
pełnosprawny organizm;
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
Czynniki wpływające na rozwój:
Czynniki wpływające na rozwój:
a)
a)
Czynniki endogene:
Czynniki endogene:
- cz. genetyczne + środowisko wewnątrzmaciczne szczególnie
- cz. genetyczne + środowisko wewnątrzmaciczne szczególnie
w okresie prenatalnym;
w okresie prenatalnym;
-
-
cz. hormonalne
cz. hormonalne
;
;
b)
b)
Czynniki egzogenne:
Czynniki egzogenne:
-
-
wpływy biogeograficzne - tzw. modyfikator naturalne (klimat,
wpływy biogeograficzne - tzw. modyfikator naturalne (klimat,
zasoby wodno-mineralne, skład powietrza, itp..);
zasoby wodno-mineralne, skład powietrza, itp..);
- wpływy społeczno – ekonomiczne i socjalne tzw. modyfikatory
- wpływy społeczno – ekonomiczne i socjalne tzw. modyfikatory
kulturowe (poziom wykształcenia i kultury rodziców,
kulturowe (poziom wykształcenia i kultury rodziców,
wychowawców, wpływy emocjonalne, środowisko
wychowawców, wpływy emocjonalne, środowisko
społeczne,tradycje kulturowe, status socjo-ekonomiczny);
społeczne,tradycje kulturowe, status socjo-ekonomiczny);
c)
c)
Żywienie –
Żywienie –
szczególny wpływ na dynamikę rozwoju;
szczególny wpływ na dynamikę rozwoju;
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
Pojęcie NORMY w odniesieniu do oceny rozwoju:
Pojęcie NORMY w odniesieniu do oceny rozwoju:
Zmienność zjawisk biologicznych oraz indywidualność ich kształtowania
Zmienność zjawisk biologicznych oraz indywidualność ich kształtowania
się narzuca konieczność oddzielnej oceny rozwoju każdego dziecka;
się narzuca konieczność oddzielnej oceny rozwoju każdego dziecka;
Jednocześnie występuje konieczność istnienia pewnego wzorca – punktu
Jednocześnie występuje konieczność istnienia pewnego wzorca – punktu
odniesienia;
odniesienia;
Ustalenie normy dla cech biologicznych (trudno mierzalnych) nie jest
Ustalenie normy dla cech biologicznych (trudno mierzalnych) nie jest
proste;
proste;
Rozkład „normalny” wg krzywej Gaussa: wartość średnia raz odchylenia
Rozkład „normalny” wg krzywej Gaussa: wartość średnia raz odchylenia
standardowe (SD) ukazujące rozproszenie (dyspersję) danej wartości
standardowe (SD) ukazujące rozproszenie (dyspersję) danej wartości
wokół jej średniej:
wokół jej średniej:
- - 1 SD do + 1 SD = ok. 68 % wartości badanej cechy
- - 1 SD do + 1 SD = ok. 68 % wartości badanej cechy
- - 2 SD do + 2 SD = ok.. 95%
- - 2 SD do + 2 SD = ok.. 95%
- - 3 SD do + 3SD = ok.. 9.7%
- - 3 SD do + 3SD = ok.. 9.7%
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO-MOTORYCZNY DZIECKA
Siatki centylowe jako zbiór punktów odniesienia w ocenie rozwoju
Siatki centylowe jako zbiór punktów odniesienia w ocenie rozwoju
głównie somatycznego:
głównie somatycznego:
- głównie ocena długości ciała/wzrostu, masy ciała, obwodu głowy
- głównie ocena długości ciała/wzrostu, masy ciała, obwodu głowy
(możliwa również ocena proporcji wzrostu i masy ciała;
(możliwa również ocena proporcji wzrostu i masy ciała;
- indywidualna ocena dla każdego dziecka;
- indywidualna ocena dla każdego dziecka;
- możliwość ustalenia indywidualnego „kanału” rozwojowego,
- możliwość ustalenia indywidualnego „kanału” rozwojowego,
przeanalizowania indywidualnego tempa rozwoju i ewentualnie jego
przeanalizowania indywidualnego tempa rozwoju i ewentualnie jego
zaburzeń, identyfikacja czynników wpływających na występujące zmiany;
zaburzeń, identyfikacja czynników wpływających na występujące zmiany;
- możliwość porównania harmonijności rozwoju (
- możliwość porównania harmonijności rozwoju (
norma
norma
: równoległu
: równoległu
przebeg wykreślanych krzywych;
przebeg wykreślanych krzywych;
patologia
patologia
: różnice 2 lub więcej
: różnice 2 lub więcej
kanałów centylowch, krzyżowanie się wykresów, „przekraczanie”
kanałów centylowch, krzyżowanie się wykresów, „przekraczanie”
kanałów);
kanałów);
- pojęcie „wąskiej” normy: 1 SD (25 –75 pc) i „szerokiej” normy: 2 SD
- pojęcie „wąskiej” normy: 1 SD (25 –75 pc) i „szerokiej” normy: 2 SD
(10 –90 pc);
(10 –90 pc);
- umiejętne korzystanie z w/w stanowi istotną pomoc w prowadzeniu
- umiejętne korzystanie z w/w stanowi istotną pomoc w prowadzeniu
oceny dziecka;
oceny dziecka;
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO- MOTORYCZNY DZIECKA
ROZWÓJ SOMATYCZNY I PSYCHO- MOTORYCZNY DZIECKA
OKRESY ONTOGENEZY CZŁOWIEKA:
OKRESY ONTOGENEZY CZŁOWIEKA:
1.
1.
Okres prenatalny (wewnątrzłonowy) –
Okres prenatalny (wewnątrzłonowy) –
40 tyg. (=/- 2 tyg.);
40 tyg. (=/- 2 tyg.);
2.
2.
Okres postnatalny:
Okres postnatalny:
a) okres noworodkowy –
a) okres noworodkowy –
do 28 dnia życia;
do 28 dnia życia;
b) okres niemowlęcy –
b) okres niemowlęcy –
do ukończenia 12 miesiąca życia;
do ukończenia 12 miesiąca życia;
c) okres wczesnego dzieciństwa –
c) okres wczesnego dzieciństwa –
2-3 rok życia;
2-3 rok życia;
d) okres przedszkolny –
d) okres przedszkolny –
4-6 rok życia;
4-6 rok życia;
e) okres szkolny –
e) okres szkolny –
7 –15 rok życia
7 –15 rok życia
- okres dojrzewania płciowego (różnica chłopcy i
- okres dojrzewania płciowego (różnica chłopcy i
dziewczynki ok. 2 lat);
dziewczynki ok. 2 lat);
f) okres młodzieńczy
f) okres młodzieńczy
– 16 –20 rok życia;
– 16 –20 rok życia;
g) okres dojrzałości i starzenia się;
g) okres dojrzałości i starzenia się;
W odniesieniu do okresu noworodkowego i niemowlęcego
W odniesieniu do okresu noworodkowego i niemowlęcego
szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci przedwcześnie
szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci przedwcześnie
urodzone (wiek skorygowany, często też odrębne tabele norm,
urodzone (wiek skorygowany, często też odrębne tabele norm,
siatki centylowe, itp.);
siatki centylowe, itp.);
ROZWÓJ SOMATYCZNY – MASA CIAŁA (I)
ROZWÓJ SOMATYCZNY – MASA CIAŁA (I)
Wiek
Wiek
Masa urodzeniowa (kg)
Masa urodzeniowa (kg)
Noworodek
Noworodek
3.5 (2.5 – 4.5)
3.5 (2.5 – 4.5)
Do 10 dnia życia
Do 10 dnia życia
Początkowo ubytek (N: do 10 %) ,
Początkowo ubytek (N: do 10 %) ,
następnie wyrównuje m. ciała,
następnie wyrównuje m. ciała,
4- 5 m. ż.
4- 5 m. ż.
Podwojenie
Podwojenie
11 – 12 m. ż.
11 – 12 m. ż.
Potrojenie
Potrojenie
Ok.. 2 r. ż
Ok.. 2 r. ż
Czterokrotny wzrost
Czterokrotny wzrost
Ok.. 7 r. ż.
Ok.. 7 r. ż.
Siedmiokrotny wzrost
Siedmiokrotny wzrost
ROZWÓJ SOMATYCZNY – MASA CIAŁA (II)
ROZWÓJ SOMATYCZNY – MASA CIAŁA (II)
Ocena przyrostu masy ciała:
Ocena przyrostu masy ciała:
Okres noworodkowy: ok. 20 g/ dobę;
Okres noworodkowy: ok. 20 g/ dobę;
1 – 5 m. ż. - 700 g/miesiąc;
1 – 5 m. ż. - 700 g/miesiąc;
6 – 12 m. ż. - 500 g/miesiąc;
6 – 12 m. ż. - 500 g/miesiąc;
2 – 9 r. ż. - 2 kg/rok;
2 – 9 r. ż. - 2 kg/rok;
Obliczanie przeciętnej należnej masy ciała:
Obliczanie przeciętnej należnej masy ciała:
3 – 12 m. ż. = wiek (mies.) + 9 / 2
3 – 12 m. ż. = wiek (mies.) + 9 / 2
1 – 6 r.ż. = wiek (lata) x 2 + 8
1 – 6 r.ż. = wiek (lata) x 2 + 8
7 – 12 r.ż. = wiek (lata) x 7 – 5 / 2
7 – 12 r.ż. = wiek (lata) x 7 – 5 / 2
ROZWÓJ SOMATYCZNY – DŁUGOŚĆ / WZROST CIAŁA (I)
ROZWÓJ SOMATYCZNY – DŁUGOŚĆ / WZROST CIAŁA (I)
Wiek
Wiek
Średni przyrost (cm)
Średni przyrost (cm)
Noworodek
Noworodek
50 (48 - 52)
50 (48 - 52)
0 – 3 m.ż.
0 – 3 m.ż.
Ok.. 10
Ok.. 10
4 – 6 m.ż.
4 – 6 m.ż.
Ok..6
Ok..6
7 – 12 m.ż.
7 – 12 m.ż.
Ok.. 8
Ok.. 8
2 r.ż.
2 r.ż.
10 – 13
10 – 13
3 r.ż.
3 r.ż.
7.5 – 10
7.5 – 10
4 r.ż.
4 r.ż.
Ok.. 8
Ok.. 8
5 – 7 r.ż.
5 – 7 r.ż.
5 – 7.5 / rok
5 – 7.5 / rok
Do skoku pokwitaniowego
Do skoku pokwitaniowego
5 – 6 / rok
5 – 6 / rok
ROZWÓJ SOMATYCZNY – DŁUGOŚĆ / WZROST CIAŁA (II)
ROZWÓJ SOMATYCZNY – DŁUGOŚĆ / WZROST CIAŁA (II)
W 12 m.ż. średnia długość ciała wynosi ok.. 75 cm;
W 12 m.ż. średnia długość ciała wynosi ok.. 75 cm;
Obliczanie przeciętnej należnej długości ciała:
Obliczanie przeciętnej należnej długości ciała:
2 - 12 r.ż. = wiek (lata) x 5 + 85 cm
2 - 12 r.ż. = wiek (lata) x 5 + 85 cm
ROZWÓJ SOMATYCZNY – OBWÓD GŁOWY (I)
ROZWÓJ SOMATYCZNY – OBWÓD GŁOWY (I)
Wiek
Wiek
Średni przyrost (cm)
Średni przyrost (cm)
Noworodek
Noworodek
Ok.. 34 (większy od obw. kl.piersiowej o
Ok.. 34 (większy od obw. kl.piersiowej o
ok.. 1 – 2 cm)
ok.. 1 – 2 cm)
Do 6 m.ż.
Do 6 m.ż.
Ok.. 1.5 / miesiąc
Ok.. 1.5 / miesiąc
7 – 12 m.ż.
7 – 12 m.ż.
Ok.. 0.5 / miesiąc
Ok.. 0.5 / miesiąc
2 r.ż.
2 r.ż.
Ok.. 0.5 / 6 miesięcy
Ok.. 0.5 / 6 miesięcy
Od 3 r.ż.
Od 3 r.ż.
Ok.. 0.5 / rok
Ok.. 0.5 / rok
ROZWÓJ SOMATYCZNY – OBWÓD GŁOWY (II)
ROZWÓJ SOMATYCZNY – OBWÓD GŁOWY (II)
W 3 r.ż. obwód głowy osiąga ok. 90% wielkości ostatecznej;
W 3 r.ż. obwód głowy osiąga ok. 90% wielkości ostatecznej;
8 –10 r.ż. osiąga wartość zbliżoną do ostatecznej;
8 –10 r.ż. osiąga wartość zbliżoną do ostatecznej;
Zarastanie ciemienia:
Zarastanie ciemienia:
- przedniego – 9 a 14 – 18 m.ż;
- przedniego – 9 a 14 – 18 m.ż;
- tylnego - do 4 m.ż.;
- tylnego - do 4 m.ż.;
Obliczanie przybliżonej wartości obw. głowy (tylko dla
Obliczanie przybliżonej wartości obw. głowy (tylko dla
pierwszego roku życia):
pierwszego roku życia):
[
[
długość ciała (cm) / 2 + 9.5
długość ciała (cm) / 2 + 9.5
]
]
+/- 2.5 cm
+/- 2.5 cm
ROZWÓJ SOMATYCZNY – OBWÓD KLATKI PIERSIOWEJ (I)
ROZWÓJ SOMATYCZNY – OBWÓD KLATKI PIERSIOWEJ (I)
Wiek
Wiek
Średni przyrost (cm)
Średni przyrost (cm)
Noworodek
Noworodek
Ok.. 33 cm (mniejszy od obw. głowy o
Ok.. 33 cm (mniejszy od obw. głowy o
ok.. 1 –2 cm)
ok.. 1 –2 cm)
2 – 3 m.ż.
2 – 3 m.ż.
Równy obw. głowy
Równy obw. głowy
0 –6 m.ż.
0 –6 m.ż.
Ok.. 12
Ok.. 12
7 – 12 m.ż.
7 – 12 m.ż.
Ok.. 2 cm
Ok.. 2 cm
2 r.ż.
2 r.ż.
Ok.. 1.5
Ok.. 1.5
ROZWÓJ SOMATYCZNY – OBWÓD KLATKI PIERSIOWEJ (II)
ROZWÓJ SOMATYCZNY – OBWÓD KLATKI PIERSIOWEJ (II)
W 3 r.ż. Obwód klatki piersiowej większy od obwodu głowy
W 3 r.ż. Obwód klatki piersiowej większy od obwodu głowy
o ok.. 1 – 1.5 cm;
o ok.. 1 – 1.5 cm;
Do 3 r.ż.:
Do 3 r.ż.:
- chłopcy: ok.. 0.5 cm > dziewczynki;
- chłopcy: ok.. 0.5 cm > dziewczynki;
7 r.ż.:
7 r.ż.:
- chłopcy 2 cm > dziewczynki;
- chłopcy 2 cm > dziewczynki;
16 r.ż.:
16 r.ż.:
- chłopcy 10 cm > dziewczynki
- chłopcy 10 cm > dziewczynki
;
;
ROZWÓJ SOMATYCZNY – UZĘBIENIE
ROZWÓJ SOMATYCZNY – UZĘBIENIE
Uzębienie mleczne, stałe, mieszane;
Uzębienie mleczne, stałe, mieszane;
Uzębienie mleczne
Uzębienie mleczne
– od 6-7 m.ż. Do 24-25 .ż (najpierw
– od 6-7 m.ż. Do 24-25 .ż (najpierw
siekacze środkowe dolne, potem górne), ostatecznie liczba
siekacze środkowe dolne, potem górne), ostatecznie liczba
zębów mlecznych – 20;
zębów mlecznych – 20;
Uzębienie stałe
Uzębienie stałe
– rozpoczyna się około 6 r.ż. wyrzynaniem
– rozpoczyna się około 6 r.ż. wyrzynaniem
się pierwszych zębów trzonowych stałych za drugimi zębami
się pierwszych zębów trzonowych stałych za drugimi zębami
trzonowymi mlecznymi; mniej więcej w tym samym okresie
trzonowymi mlecznymi; mniej więcej w tym samym okresie
następuje wymiana dolnych siekaczy przyśrodkowych;
następuje wymiana dolnych siekaczy przyśrodkowych;
Ukończenie „drugiego ząbkowania” kończy się wyrzynaniem
Ukończenie „drugiego ząbkowania” kończy się wyrzynaniem
trzecich zębów trzonowych 17 – 30 r.ż.;
trzecich zębów trzonowych 17 – 30 r.ż.;
Wzór zębowy (dot. uzębienia mlecznego):
Wzór zębowy (dot. uzębienia mlecznego):
l. zębów = l. miesięcy życia - 6
l. zębów = l. miesięcy życia - 6
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY
Pojęcie
Pojęcie
„kamieni milowych
„kamieni milowych
” w rozwoju dziecka;
” w rozwoju dziecka;
Zmiana proporcji ciała, położenia środka
Zmiana proporcji ciała, położenia środka
ciężkości, stopniowe zwalnianie tempa
ciężkości, stopniowe zwalnianie tempa
powiększania rozmiarów ciała do momentu skoku
powiększania rozmiarów ciała do momentu skoku
pokwitaniowego;
pokwitaniowego;
Charakterystyka poszczególnych okresów ;
Charakterystyka poszczególnych okresów ;
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES NOWORODKOWY:
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES NOWORODKOWY:
Duża motoryka: na krótko unosi głowę;
Duża motoryka: na krótko unosi głowę;
Siadanie: przy unoszeniu głowa opada do
Siadanie: przy unoszeniu głowa opada do
tyłu;
tyłu;
Chodzenie: odruchowe reakcje podporowe;
Chodzenie: odruchowe reakcje podporowe;
Funkcja ręki: odruch chwytny, dłonie zaciśnięte
Funkcja ręki: odruch chwytny, dłonie zaciśnięte
w piąstki;
w piąstki;
Percepcja: fiksowanie wzroku, podąża za
Percepcja: fiksowanie wzroku, podąża za
źródłem światła;
źródłem światła;
Mowa: krzyk;
Mowa: krzyk;
Słuch/rozumienie: odruch uszno – powiekowy;
Słuch/rozumienie: odruch uszno – powiekowy;
Zachowania społeczne: uspokaja się przy karmieniu,
Zachowania społeczne: uspokaja się przy karmieniu,
przytulaniu (kontakt dotykowy
przytulaniu (kontakt dotykowy
przez skórę)
przez skórę)
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES NIEMOWLĘCY
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES NIEMOWLĘCY
Duża motoryka: 3 m.ż. – stabilizuje głowę;
Duża motoryka: 3 m.ż. – stabilizuje głowę;
6 – 8 m.ż – przekręca się z brzucha na plecy i odwrotnie oraz
6 – 8 m.ż – przekręca się z brzucha na plecy i odwrotnie oraz
wokół własnej osi;
wokół własnej osi;
9 m.ż. – pełzanie;
9 m.ż. – pełzanie;
11 m.ż. – raczkuje;
11 m.ż. – raczkuje;
12 m.ż. – stoi samodzielnie, porusza się w pozycji pionowej
12 m.ż. – stoi samodzielnie, porusza się w pozycji pionowej
wzdłuż mebli;
wzdłuż mebli;
Siadanie: 7-8 m.ż. – podciąga się do siadania
Siadanie: 7-8 m.ż. – podciąga się do siadania
9 m.ż. – siedzi samo przez ok.. 1 min, podpiera się z tyłu;
9 m.ż. – siedzi samo przez ok.. 1 min, podpiera się z tyłu;
11 – 12 m.ż. – siedzi stabilnie – zakończony rozwój tej
11 – 12 m.ż. – siedzi stabilnie – zakończony rozwój tej
funkcji;
funkcji;
Chodzenie: 5 – 6 m.ż. – przejmuje ciężar ciała,
Chodzenie: 5 – 6 m.ż. – przejmuje ciężar ciała,
7 m.ż. – „sprężynuje”;
7 m.ż. – „sprężynuje”;
9 m.ż. – stoi trzymane za rączki;
9 m.ż. – stoi trzymane za rączki;
10 – 12 m.ż. podciąga się przy meblach – chodzi trzymane
10 – 12 m.ż. podciąga się przy meblach – chodzi trzymane
za rączkę;
za rączkę;
Funkcja ręki: 4 m.ż.- bawi się rączkami;
Funkcja ręki: 4 m.ż.- bawi się rączkami;
6 m.ż - chwyta zabawki całą powierzchnią dłoniową ręki;
6 m.ż - chwyta zabawki całą powierzchnią dłoniową ręki;
9 –10 m.ż. Początek przeciwstawiania kciuka, chwyt
9 –10 m.ż. Początek przeciwstawiania kciuka, chwyt
pęsetkowy;
pęsetkowy;
12 m.ż. – podaje przedmiot w sposób celowy;
12 m.ż. – podaje przedmiot w sposób celowy;
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES NIEMOWLĘCY
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES NIEMOWLĘCY
Percepcja: stopniowy rozwój koncentracji, zainteresowania
Percepcja: stopniowy rozwój koncentracji, zainteresowania
otoczeniem;
otoczeniem;
Mowa: 2 - 4 m.ż.- głoski „a,e”, głoski gardłowe, okrzyki radości;
Mowa: 2 - 4 m.ż.- głoski „a,e”, głoski gardłowe, okrzyki radości;
6 – 7 m.ż. – rytmiczne łańcuchy sylabowe, gaworzenie;
6 – 7 m.ż. – rytmiczne łańcuchy sylabowe, gaworzenie;
9 m.ż. – artykułuje podwójne sylaby (mama, tata)
9 m.ż. – artykułuje podwójne sylaby (mama, tata)
12 m.ż. -pierwsze proste słowa, rozumie proste plecenia;
12 m.ż. -pierwsze proste słowa, rozumie proste plecenia;
Słuch/rozumienie: 3 m.ż. – lokalizuje dźwięki oczami;
Słuch/rozumienie: 3 m.ż. – lokalizuje dźwięki oczami;
6 m.ż. – rozpoznaje dźwięki, odwraca się w ich kierunku;
6 m.ż. – rozpoznaje dźwięki, odwraca się w ich kierunku;
12 m.ż. - rozumie proste słowa;
12 m.ż. - rozumie proste słowa;
Zachowania społeczne: 3 m.ż. – reaguje uśmiechem;
Zachowania społeczne: 3 m.ż. – reaguje uśmiechem;
6 m.ż. – odróżnia osoby obce od znajomych;
6 m.ż. – odróżnia osoby obce od znajomych;
8 m.ż.- obserwuje dorosłych, interesuje się odbiciem w
8 m.ż.- obserwuje dorosłych, interesuje się odbiciem w
lustrze;
lustrze;
11 –12 m.ż. – samodzielnie je trzymając pokarm w
11 –12 m.ż. – samodzielnie je trzymając pokarm w
rękach, pije
rękach, pije
z kubeczka (z pomocą);
z kubeczka (z pomocą);
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES WCZESNODZIECIĘCY
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES WCZESNODZIECIĘCY
Znaczne spowolnienie tempa wzrastania;
Znaczne spowolnienie tempa wzrastania;
Doskonali umiejętności chodzenia, biegania, wchodzenia i schodzenia
Doskonali umiejętności chodzenia, biegania, wchodzenia i schodzenia
ze schodów; rozwój zdolności manualnych – układa klocki, rysuje
ze schodów; rozwój zdolności manualnych – układa klocki, rysuje
(naśladuje linie pionowe ok.. 18 m.ż., następnie ok.. 24 m.ż.
(naśladuje linie pionowe ok.. 18 m.ż., następnie ok.. 24 m.ż.
odwzorowuje koło, linie poziome, 3 r.ż. – krzyżuje linie);
odwzorowuje koło, linie poziome, 3 r.ż. – krzyżuje linie);
W 2 r.ż. dziecko rozwija poczucie własnej odrębności, odkrywa
W 2 r.ż. dziecko rozwija poczucie własnej odrębności, odkrywa
możliwości podejmowania inicjatywy i wyboru zachowań;
możliwości podejmowania inicjatywy i wyboru zachowań;
Dalszy rozwój mowy od prostych zdań składających się z 4 –6 słów w 2
Dalszy rozwój mowy od prostych zdań składających się z 4 –6 słów w 2
r.ż do umiejętności formułowania prostych wypowiedzi kilku
r.ż do umiejętności formułowania prostych wypowiedzi kilku
zdaniowych;
zdaniowych;
W rozwoju zachowań psychospołecznych obserwuje się początkowo
W rozwoju zachowań psychospołecznych obserwuje się początkowo
naśladownictwo osób bliskich (matka) następnie innych,; do końca 2
naśladownictwo osób bliskich (matka) następnie innych,; do końca 2
r.ż. dziecko jednak bawi się samo – stopniowo wchodzi w kontakt z
r.ż. dziecko jednak bawi się samo – stopniowo wchodzi w kontakt z
liczniejszym gronem – do zabawy w grupie dzieci;
liczniejszym gronem – do zabawy w grupie dzieci;
Rozwój i doskonalenie właściwych nawyków dotyczących czynności
Rozwój i doskonalenie właściwych nawyków dotyczących czynności
fizjologicznych;
fizjologicznych;
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES PRZEDSZKOLNY
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES PRZEDSZKOLNY
Dalsze zwolnienie tempa wzrostu, zmiana proporcji ciała
Dalsze zwolnienie tempa wzrostu, zmiana proporcji ciała
związana jest głównie z „wydłużaniem” kończyn;
związana jest głównie z „wydłużaniem” kończyn;
Zaznaczają się różnice płciowe w budowie ciała jak i w zakresie
Zaznaczają się różnice płciowe w budowie ciała jak i w zakresie
motoryki;
motoryki;
Zaznacza się dominacja prawej/lewej ręki;
Zaznacza się dominacja prawej/lewej ręki;
Rozwija się pamięć i doświadczenie ruchowe;
Rozwija się pamięć i doświadczenie ruchowe;
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES SZKOLNY /
ROZWÓJ PSYCHO-MOTORYCZNY – OKRES SZKOLNY /
MŁODZIEŃCZY
MŁODZIEŃCZY
W tym przedziale przypada okres dojrzewania – różnice czasowe :
W tym przedziale przypada okres dojrzewania – różnice czasowe :
- dziewczynki – 8- 16 r.ż;
- dziewczynki – 8- 16 r.ż;
- chłopcy – 10-18 r.ż.
- chłopcy – 10-18 r.ż.
- etap wczesny = początek rozwoju II-rzędowych cech płciowych
- etap wczesny = początek rozwoju II-rzędowych cech płciowych
określanych wg skali Tannera ;
określanych wg skali Tannera ;
- etap środkowy – wzrostowy „skok pokwitaniowy”, pojawienie się
- etap środkowy – wzrostowy „skok pokwitaniowy”, pojawienie się
miesiączki u dziewczynek;
miesiączki u dziewczynek;
- etap późny – dorastanie – uzyskiwanie końcowych rozmiarów i proporcji
- etap późny – dorastanie – uzyskiwanie końcowych rozmiarów i proporcji
ciała młodego dorosłego człowieka;
ciała młodego dorosłego człowieka;
Okres młodzieńczy – uzyskanie dojrzałości płciowej; kończą się procesy
Okres młodzieńczy – uzyskanie dojrzałości płciowej; kończą się procesy
różnicowania większości tkanek;
różnicowania większości tkanek;
Stabilizacja czynności fizjologicznych, biochemicznych oraz cech
Stabilizacja czynności fizjologicznych, biochemicznych oraz cech
somatycznych; względna równowaga procesów anabolicznych i
somatycznych; względna równowaga procesów anabolicznych i
katabolicznych;
katabolicznych;
Rozwój fizyczny i motoryczny
Rozwój fizyczny i motoryczny
dziecka
dziecka
Okre
Okre
s
s
Cechy rozwojowe
Cechy rozwojowe
Charakterystyka
Charakterystyka
motoryczności
motoryczności
3-7
3-7
lat
lat
Duże wzmocnienie mięśni i
Duże wzmocnienie mięśni i
kośćca. Czynnościowe
kośćca. Czynnościowe
dojrzewanie wyższych ośrodków
dojrzewanie wyższych ośrodków
układu nerwowego. Trudności w
układu nerwowego. Trudności w
skupianiu uwagi
skupianiu uwagi
Impulsywność ruchowa. Chętne
Impulsywność ruchowa. Chętne
podejmowanie gier i zabaw
podejmowanie gier i zabaw
ruchowych
ruchowych
PIERWSZE APOGEUM
PIERWSZE APOGEUM
MOTORYCZNOŚCI
MOTORYCZNOŚCI
7-9
7-9
lat
lat
Umięśnienie i kościec
Umięśnienie i kościec
sformowane, lecz mało
sformowane, lecz mało
wytrzymałe na wysiłek. Szybkie
wytrzymałe na wysiłek. Szybkie
nużenie się. Brak zrostów
nużenie się. Brak zrostów
trzonów kości z
trzonów kości z
nasadami.zwolnienie przyrostu
nasadami.zwolnienie przyrostu
wzrostu, wzrost masy ciała
wzrostu, wzrost masy ciała
Duża potrzeba ruchu. Ambicja
Duża potrzeba ruchu. Ambicja
popisu i przodowania w
popisu i przodowania w
zabawowych formach ruchu.
zabawowych formach ruchu.
Zabawy konstruktywne.
Zabawy konstruktywne.
Zainteresowanie regułami.
Zainteresowanie regułami.
Początek gry i współzawodnictwa
Początek gry i współzawodnictwa
9-12
9-12
lat
lat
Rosnący wciąż kościec.
Rosnący wciąż kościec.
Niedostateczna wytrzymałość na
Niedostateczna wytrzymałość na
wysiłek. Formowanie się
wysiłek. Formowanie się
lędźwiowej krzywizny mięśni.
lędźwiowej krzywizny mięśni.
Słaba siła mięśni. Umiejętność
Słaba siła mięśni. Umiejętność
ześrodkowania uwagi. Wysoki
ześrodkowania uwagi. Wysoki
poziom zdolności
poziom zdolności
koordynacyjnych
koordynacyjnych
Gry ruchowe. Zainteresowania
Gry ruchowe. Zainteresowania
gimnastyczne. Ambicje sportowe –
gimnastyczne. Ambicje sportowe –
chłopcy gry i sporty walki,
chłopcy gry i sporty walki,
dziewczęta taneczne formy ruchu.
dziewczęta taneczne formy ruchu.
DRUGIE APOGEUM
DRUGIE APOGEUM
MOTORYCZNOSCI (ZŁOTY WIEK)
MOTORYCZNOSCI (ZŁOTY WIEK)
12-
12-
17
17
lat
lat
Kończacy się okres zrastania
Kończacy się okres zrastania
nasad kostnych z trzonami. Skok
nasad kostnych z trzonami. Skok
pokwitaniowy, dojrzewanie
pokwitaniowy, dojrzewanie
płciowe. Chwiejność układu
płciowe. Chwiejność układu
nerwowego. Dysosjacje
nerwowego. Dysosjacje
Spadek zainteresowań ruchowych
Spadek zainteresowań ruchowych
(głównie u dziewcząt).
(głównie u dziewcząt).
Niezręczność pubertalna
Niezręczność pubertalna
(nieopanowanie). Męczenie się,
(nieopanowanie). Męczenie się,
zainteresowania konstruktywne
zainteresowania konstruktywne
Aktywność ruchowa
Aktywność ruchowa
Aktywność ruchowa w znaczący sposób
Aktywność ruchowa w znaczący sposób
wpływa na rozwój somatyczno-motoryczny
wpływa na rozwój somatyczno-motoryczny
dziecka
dziecka
Konsekwencje rozwoju somatyczno-
Konsekwencje rozwoju somatyczno-
motorycznego pod wpływem aktywności
motorycznego pod wpływem aktywności
ruchowej daleko wykraczają poza biologiczne
ruchowej daleko wykraczają poza biologiczne
potrzeby organizmu. Są one równie doniosłe
potrzeby organizmu. Są one równie doniosłe
dla rozwoju psychicznego i społecznego.
dla rozwoju psychicznego i społecznego.
Sprawność fizyczna umożliwia uczestnictwo w
Sprawność fizyczna umożliwia uczestnictwo w
zabawach dających zadowolenie i radość życia.
zabawach dających zadowolenie i radość życia.
Zdolności motoryczne
Zdolności motoryczne
Wytrzymałość
Wytrzymałość
Szybkość
Szybkość
Siła
Siła
Gibkość
Gibkość
Koordynacja i równowaga
Koordynacja i równowaga
Aktywność fizyczna (AF)
Aktywność fizyczna (AF)
a rozwój motoryczny
a rozwój motoryczny
Dzięki rozwojowi motoryki dziecko
Dzięki rozwojowi motoryki dziecko
staje się niezależne od otoczenia, co
staje się niezależne od otoczenia, co
podnosi jego wiarę we własne siły.
podnosi jego wiarę we własne siły.
W okresie dziecięcym motoryczność
W okresie dziecięcym motoryczność
warunkuje wiele czynności
warunkuje wiele czynności
intelektualnych odgrywając istotną
intelektualnych odgrywając istotną
rolę w przystosowaniu do nauki
rolę w przystosowaniu do nauki
szkolnej.
szkolnej.
Aktywność fizyczna a rozwój
Aktywność fizyczna a rozwój
motoryczny
motoryczny
Umiejętności ruchowe umożliwiają
Umiejętności ruchowe umożliwiają
nawiązywanie kontaktów społecznych
nawiązywanie kontaktów społecznych
poprzez zabawy ruchowe i wyznaczają
poprzez zabawy ruchowe i wyznaczają
pozycję społeczną grupie rówieśniczej.
pozycję społeczną grupie rówieśniczej.
Konfrontacja własnej sprawności z
Konfrontacja własnej sprawności z
rówieśnikami stanowi istotne
rówieśnikami stanowi istotne
kryterium samooceny, a tym samym
kryterium samooceny, a tym samym
wywiera wpływ na osobowość
wywiera wpływ na osobowość
Korzyści zdrowotne
Korzyści zdrowotne
aktywności fizycznej
aktywności fizycznej
Wspomaga prawidłowy wzrost i rozwój
Wspomaga prawidłowy wzrost i rozwój
Pomaga utrzymać prawidłową masę ciała
Pomaga utrzymać prawidłową masę ciała
Zapobiega nadciśnieniu tętniczemu
Zapobiega nadciśnieniu tętniczemu
Powoduje korzystne zmiany w profilu
Powoduje korzystne zmiany w profilu
lipidowym
lipidowym
Redukuje stres
Redukuje stres
Pomaga kształtowa
Pomaga kształtowa
ć
ć
prawidłow
prawidłow
ą
ą
postawę
postawę
ciała
ciała
Zwiększa sprawnoś
Zwiększa sprawnoś
ć
ć
fizyczną i umysłową
fizyczną i umysłową
Korzyści zdrowotne
Korzyści zdrowotne
aktywności fizycznej
aktywności fizycznej
wzrost masy kości
wzrost masy kości
/
/
zmniejszenie ryzyka osteoporozy
zmniejszenie ryzyka osteoporozy
zwiększenie gęstość kości
zwiększenie gęstość kości
utrzymanie wysokiej gęstości kości w
utrzymanie wysokiej gęstości kości w
wieku dojrzałym
wieku dojrzałym
w celu zwiększenia mineralizacji kości
w celu zwiększenia mineralizacji kości
zaleca się wysiłki ogólne tj.:
zaleca się wysiłki ogólne tj.:
wędrówki
wędrówki
,
,
piłka nożna, taniec
piłka nożna, taniec
Redukcja nadwagi i otyłości
Redukcja nadwagi i otyłości
Aktywność fizyczna jest niezbędna w
Aktywność fizyczna jest niezbędna w
utrzymaniu prawidłowej masy ciała
utrzymaniu prawidłowej masy ciała
Zmniejsza ryzyko chorób
Zmniejsza ryzyko chorób
dietozależnych
dietozależnych
Ułatwia utrzymanie prawidłowego
Ułatwia utrzymanie prawidłowego
poziomu glukozy u dzieci z cukrzycą
poziomu glukozy u dzieci z cukrzycą
typu 2
typu 2
Korzyści zdrowotne
Korzyści zdrowotne
aktywności fizycznej
aktywności fizycznej
WHO podaje, że obecnie w regionie
WHO podaje, że obecnie w regionie
europejskim około 20% dzieci ma
europejskim około 20% dzieci ma
nadmierną masę ciała, a jedna trzecia z
nadmierną masę ciała, a jedna trzecia z
nich to dzieci otyłe.
nich to dzieci otyłe.
Szacuje się, że do roku 2010 jedno dziecko
Szacuje się, że do roku 2010 jedno dziecko
na dziesięć będzie otyłe.
na dziesięć będzie otyłe.
Badania kanadyjskie wykazały, że między
Badania kanadyjskie wykazały, że między
1981 a 1996 rokiem wystąpił wzrost
1981 a 1996 rokiem wystąpił wzrost
nadwagi u chłopców z 15 do 35% a u
nadwagi u chłopców z 15 do 35% a u
dziewcz
dziewcz
ą
ą
t z 15 do 29%
t z 15 do 29%
Otyłość a aktywność
Otyłość a aktywność
fizyczna
fizyczna
U dzieci otyłych występuje znacznie wyższe
U dzieci otyłych występuje znacznie wyższe
ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, nadciśnienia
ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, nadciśnienia
tętniczego, problemów ze snem, jak również
tętniczego, problemów ze snem, jak również
problemów psychospołecznych
problemów psychospołecznych
W dzieciństwie nabywane są nawyki żywieniowe i
W dzieciństwie nabywane są nawyki żywieniowe i
nawyki związane z aktywnością fizyczną, które
nawyki związane z aktywnością fizyczną, które
utrzymują się przez całe życie
utrzymują się przez całe życie
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że otyłe
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że otyłe
dzieci pozostaną otyłe także po osiągnięciu
dzieci pozostaną otyłe także po osiągnięciu
dorosłości i będą miały zwiększone ryzyko
dorosłości i będą miały zwiększone ryzyko
zachorowania na choroby prowadzące do
zachorowania na choroby prowadzące do
obniżenia jakości i długości ich życia.
obniżenia jakości i długości ich życia.
Ministerstwo Zdrowia Wielkiej Brytanii prognozuje, że jeśli
Ministerstwo Zdrowia Wielkiej Brytanii prognozuje, że jeśli
aktualny trend utrzyma się,
aktualny trend utrzyma się,
to do roku 2050 średnia
to do roku 2050 średnia
długość życia mężczyzn zmniejszy się o pięć lat
długość życia mężczyzn zmniejszy się o pięć lat
Otyłość a aktywność
Otyłość a aktywność
fizyczna
fizyczna
Częstość występowania nadwagi i
Częstość występowania nadwagi i
otyłości
otyłości
u młodzieży w wybranych krajach
u młodzieży w wybranych krajach
(%)
(%)
KRAJ
KRAJ
ROK
ROK
BADANIA
BADANIA
WIEK
WIEK
BADANYCH
BADANYCH
(w latach)
(w latach)
NADWAGA
NADWAGA
OTYŁOŚĆ
OTYŁOŚĆ
USA
USA
1999-2000
1999-2000
12-19
12-19
30,4
30,4
15,5
15,5
Kanada
Kanada
2000
2000
12-17
12-17
19,8
19,8
9,4
9,4
Australia
Australia
1995
1995
12-15
12-15
16,0
16,0
6,8
6,8
Rosja
Rosja
1992
1992
6-18
6-18
10,0
10,0
6,0
6,0
Chiny
Chiny
1993
1993
6-18
6-18
3,4
3,4
3,6
3,6
Francja
Francja
2001
2001
12
12
17,5
17,5
5,2
5,2
Polska
Polska
2005
2005
13-15
13-15
8,8
8,8
4,5
4,5
BMI
BMI
otyłość
otyłość
BMI > 95
BMI > 95
c
c
nadwaga
nadwaga
BMI >85
BMI >85
c
c
< 95
< 95
c
c
Prawidłowa
Prawidłowa
masa ciała
masa ciała
BMI <85
BMI <85
c
c
Klasyfikacja nadwagi i
Klasyfikacja nadwagi i
otyłości
otyłości
Korzyści Aktywności
Korzyści Aktywności
fizycznej
fizycznej
Obniżenie ciśnienia tętniczego
Obniżenie ciśnienia tętniczego
U dzieci z podwyższonym ciśnieniem
U dzieci z podwyższonym ciśnieniem
tętniczym aktywność fizyczna może
tętniczym aktywność fizyczna może
znacząco obniżyć wartości ciśnienie
znacząco obniżyć wartości ciśnienie
skurczowego i rozkurczowego
skurczowego i rozkurczowego
U dzieci normotensyjnych regularna
U dzieci normotensyjnych regularna
aktywność fizyczna powoduje obniżenie
aktywność fizyczna powoduje obniżenie
ciśnienia tętniczego spoczynkowego i
ciśnienia tętniczego spoczynkowego i
wysiłkowego
wysiłkowego
Klasyfikacja nadciśnienia
Klasyfikacja nadciśnienia
tętniczego
tętniczego
Prawidłowe
< 90 c
Stan
przednadciśnieniowy
90-95 c
Nadciśnien
ie tętnicze
I st.
> 95 c <
99c
Nadciśnienie
tętnicze II st.
> 99c SBP i lub
DBP
Korzyści zdrowotne
Korzyści zdrowotne
aktywności fizycznej
aktywności fizycznej
Zmiany w profilu lipidowym
Zmiany w profilu lipidowym
Regularna aktywność fizyczna wpływa na
Regularna aktywność fizyczna wpływa na
poziom lipidów we krwi, powodując wzrost
poziom lipidów we krwi, powodując wzrost
HDL-chol.
HDL-chol.
Przyczynia się do zapobiegania miażdżycy
Przyczynia się do zapobiegania miażdżycy
Wpływ aktywności fizycznej na poziom
Wpływ aktywności fizycznej na poziom
HDL u dzieci nie jest jeszcze do konca
HDL u dzieci nie jest jeszcze do konca
poznany. Jednak u dzieci podejmujących
poznany. Jednak u dzieci podejmujących
regularną AF obserwowano wyższy poziom
regularną AF obserwowano wyższy poziom
HDL-chol. niż w pozostałej populacji
HDL-chol. niż w pozostałej populacji
Redukcja stresu
Redukcja stresu
Regularna AF wpływa na dobre
Regularna AF wpływa na dobre
samopoczucie
samopoczucie
Zwiększa samoocenę
Zwiększa samoocenę
Redukuje poziom stresu
Redukuje poziom stresu
Zmniejsza objawy depresji
Zmniejsza objawy depresji
Korzyści zdrowotne
Korzyści zdrowotne
aktywności fizycznej
aktywności fizycznej
Korzyści społeczne
Korzyści społeczne
aktywności fizycznej
aktywności fizycznej
dzieci 9-10 letnie, które zajmują wysokie lokaty
dzieci 9-10 letnie, które zajmują wysokie lokaty
(w świetle badań sprawności motorycznej), są
(w świetle badań sprawności motorycznej), są
bardzo aktywne, pomysłowe i szybciej nawiazują
bardzo aktywne, pomysłowe i szybciej nawiazują
kontakty z innymi niż dzieci niskosprawne
kontakty z innymi niż dzieci niskosprawne
Aktywność fizyczna wpływa na poprawę
Aktywność fizyczna wpływa na poprawę
wyników w nauce, szczegó
wyników w nauce, szczegó
l
l
nie w
nie w
matematyce u
matematyce u
u
u
czniów szkół
czniów szkół
podstawowych
podstawowych
U dziewczęt aktywnych sportowo:
U dziewczęt aktywnych sportowo:
3 krotnie zwiększa się
3 krotnie zwiększa się
prawdopodobieństwo ukończenia szkoły
prawdopodobieństwo ukończenia szkoły
średniej
średniej
Zmniejsza się o 92% prawdopodobieństwo
Zmniejsza się o 92% prawdopodobieństwo
sięgania po narkotyki
sięgania po narkotyki
O 80 % zmniejsza się ryzyko zajścia w
O 80 % zmniejsza się ryzyko zajścia w
niechcianą ciążę
niechcianą ciążę
The Institute for Athletics and
The Institute for Athletics and
Education-1993,
Education-1993,
Sport Nova Scotia-199
Sport Nova Scotia-199
9
9
,
,
Korzyści społeczne
Korzyści społeczne
aktywności fizycznej
aktywności fizycznej
Podejmowanie aktywności
Podejmowanie aktywności
fizycznej
fizycznej
Ponad 50 % dzieci i młodzi
Ponad 50 % dzieci i młodzi
eż
eż
y w wieku 5-17 lat
y w wieku 5-17 lat
nie podejmuje wystarczającej dla
nie podejmuje wystarczającej dla
prawidłowego rozwoju aktywności fizycznej
prawidłowego rozwoju aktywności fizycznej
Prawie połowa dzieci i młodzieży (12-21 lat) nie
Prawie połowa dzieci i młodzieży (12-21 lat) nie
podejmuje regularnie intensywnej aktywności
podejmuje regularnie intensywnej aktywności
fizycznej
fizycznej
Około 14 % dzieci i młodzieży nie podejmuje
Około 14 % dzieci i młodzieży nie podejmuje
regularnie umiarkowanej aktywności fizycznej
regularnie umiarkowanej aktywności fizycznej
Choróby sercowo-
Choróby sercowo-
naczyniowe
naczyniowe
Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze
zaburzenia lipidowe
zaburzenia lipidowe
Cu
Cu
k
k
rzyca typ 2
rzyca typ 2
osteoporoz
osteoporoz
a
a
Canadian Pediatric Society - Position Statement - 2002
Problemy psych
Problemy psych
i
i
czne
czne
Problemy
Problemy
ortopedyczne
ortopedyczne
artretyzm
artretyzm
Niektóre postaci
Niektóre postaci
nowotworów
nowotworów
Konsekwencje braku
Konsekwencje braku
aktywności fizycznej w
aktywności fizycznej w
dorosłości
dorosłości
ZALECA SIĘ
ZALECA SIĘ
30 minut of intensywnej aktywności fizycznej
+
60 minut of aktywności fizycznej
o umiarkowanej intensywności
Zalecane typy aktywności
Zalecane typy aktywności
fizycznej
fizycznej
wysiłki
wysiłki
siłowe
siłowe
g
g
ibko
ibko
ś
ś
ć,
ć,
zwinność
zwinność
wysiłk
wysiłk
i
i
wytrzymałościowe
wytrzymałościowe
Aktywność fizyczna zgodna z
Aktywność fizyczna zgodna z
rozwojem motorycznym
rozwojem motorycznym
wiek
wiek
Zdolności
Zdolności
motoryczne
motoryczne
Proponowana AF
Proponowana AF
5-6
5-6
•
Podstawowe
Podstawowe
( bieg, skok,
( bieg, skok,
rzucanie, łapanie,
rzucanie, łapanie,
kopanie)
kopanie)
•
Czynności skupiające się na
Czynności skupiające się na
zabawie i rozwoju, a nie na
zabawie i rozwoju, a nie na
rywalizacji
rywalizacji
•
Proste czynności ruchowe nie
Proste czynności ruchowe nie
wymagające złożonych poleceń
wymagające złożonych poleceń
•
Powtarzające się czynności nie
Powtarzające się czynności nie
wymagające złożonych
wymagające złożonych
umiejętności motorycznych i
umiejętności motorycznych i
poznawczych
poznawczych
wiek
wiek
Zdolności
Zdolności
motoryczne
motoryczne
Proponowana AF
Proponowana AF
7-9
7-9
•
Podstawowe
Podstawowe
•
Przejściowe
Przejściowe
(np..rzucanie do
(np..rzucanie do
celu
celu
)
)
•
Czynności ruchowe oparte na
Czynności ruchowe oparte na
elastycznych zasadach
elastycznych zasadach
•
Powtarzające się czynności nie
Powtarzające się czynności nie
wymagające złożonych
wymagające złożonych
umiejętności motorycznych i
umiejętności motorycznych i
poznawczych
poznawczych
•
Czynności nie wymagające wielu
Czynności nie wymagające wielu
poleceń
poleceń
Aktywność fizyczna zgodna z
Aktywność fizyczna zgodna z
rozwojem motorycznym
rozwojem motorycznym
wiek
wiek
Zdolności
Zdolności
motoryczne
motoryczne
Proponowana AF
Proponowana AF
10-11
10-11
•
Przejściowe
Przejściowe
•
Złożone
Złożone
(
(
koszykówka
koszykówka
)
)
•
Czynności skupiające się na
Czynności skupiające się na
zabawie i rozwoju zdolności
zabawie i rozwoju zdolności
motorycznych
motorycznych
•
Czynności wymagające
Czynności wymagające
podstawowego poziomu
podstawowego poziomu
złożonych umiejętności
złożonych umiejętności
motorycznych i poznawczych
motorycznych i poznawczych
•
Czynności które nadal rozwijają
Czynności które nadal rozwijają
zdolności motoryczne, ale
zdolności motoryczne, ale
zawierają też elementy
zawierają też elementy
dotyczące strategii i pracy
dotyczące strategii i pracy
zespołowej
zespołowej
Aktywność fizyczna zgodna z
Aktywność fizyczna zgodna z
rozwojem motorycznym
rozwojem motorycznym
Zdrowe
Zdrowe
dzieciństwo
dzieciństwo
Zdrowe
Zdrowe
dzieciństwo
dzieciństwo
AF w
AF w
dzieciństwie
dzieciństwie
AF w
AF w
dzieciństwie
dzieciństwie
AF dorosłych
AF dorosłych
AF dorosłych
AF dorosłych
Zdrowie
Zdrowie
dorosłych
dorosłych
Zdrowie
Zdrowie
dorosłych
dorosłych
Aktywność fizyczna jest
procesem, którego
produktem jest zdrowie
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę