Dr Jolanta Gadawska

Źródła kapitału własnego



Zysk (zależny od przychodów i kosztów jednostki),



Amortyzacja (drugie źródło samofinansowania 
rozwoju, wartość odpisów może być wykorzystana na 
nowe inwestycje, zależy od majątku przedsiębiorstwa i 
od metod amortyzacyjnych. Koszt amortyzacji zwraca 
się w przychodach ze sprzedaży i nie stanowi wydatku 
pienięż),



Emisja akcji (dochody z emisji i sprzedaży papierów 
wart. przeznacza się na cele inwestycyjne, akcje 
przestawiają prawo do kapitału, akcjonariusze uzyskują 
uprawnienia do otrzymywania dywidendy, uzależnionej 
od zysku zatrzymanego, akcje są obciążone ryzykiem, 
ich cena zależy od kursu na rynku, który zależy od 
kondycji firmy).

Źródła kapitału obcego długoterminowego



Kredyty (finansowanie przedsięwzięć z zaciągniętego kredytu 
wymaga zwrotu pożyczonego kapitału w określonym terminie 
wraz z odsetkami, uzyskanie kredytu zależy od bankowej 
oceny wiarygodności i zdolności do spłaty, od tej oceny zależy 
również wysokość odsetek),



Emisja obligacji (pozabankowa forma zaciągania pożyczki na 
finansowanie inwestycji u podmiotów gospodarczych i osób 
fizycznych, pożyczka ma charakter terminowy , podlega 
spłacie i jest oprocentowana, obligacja obciąża ryzykiem 
emitującego – nie kupującego jak w przypadku akcji, obligacje 
są emitowanymi w serii papierami wart., w których emitent 
stwierdza, że jest dłużnikiem wobec właściciela obligacji i 
zobowiązuje się do ich wykupu w określonej cenie)



Pożyczki (pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić pożyczoną 
ilość pieniędzy lub rzeczy bankowi lub innemu podmiotowi np. 
wspólnikowi, różnica między kredytem i pożyczką dotyczy 
celowości, pożyczkodawca nie musi znać celu wykorzystania 
pożyczonych środków),

Leasing ( form finansowania inwestycji, jest to przekazanie 
drugiej stronie rzeczy do korzystania za ustaloną w 
umowie opłatę i na uzgodnionych warunkach, istnieje 
możliwość zakupu tych rzeczy po upływie czasu trwania 
leasingu, atrakcyjniejszy od kredytu),

Forfaiting (długoterminowe źródło finansowania należności 
długoterminowych, przedmiotem mogą być wierzytelności  
wekslowe, wynikające z umów dostawy i sprzedaży, objęte 
akredytywami, podmiotem są zbywca wierzytelności, 
instytucja forfaitingowa nabywająca wierzytelności, 
dłużnik, podmiot który udziela zabezpieczenia),

Franchising (polega na udzieleniu przez  jedną osobę - 
franczyzera drugiej osobie -franczyzantowi zezwolenia, 
które upoważnia do prowadzenia działalności handlowej, 
pod znakiem towarowym lub nazwą firmy franczyzera  oraz 
wykorzystania  całego pakietu (szkolenia, .

Źródła kapitału obcego krótkoterminowe



Kredyt kupiecki (zobowiązania z tytułu dostaw i usług, które 

stanowią około 50 % zobowiązań krótkoterminowych),



Kredyt bankowy krótkoterminowy (kredyt w rachunku 

bieżącym albo w rachunku kredytowym)
Koszt kredytu  to oprocentowanie i prowizja 



Kredyt wekslowy (wystawca weksla zobowiązuje się do 

zapłacenia sumy określonej na wekslu  w wyznaczonym 

miejscu i czasie –weksel własny lub zapłaty ma dokonać 

osoba wskazana na wekslu – weksel ciągniony, trasowany)



Kredyt odbiorcy ( przedpłata, zaliczka),



Emisja papierów komercyjnych (pożyczka na rynku 

kapitałowym, papiery komercyjne wystawiane są na 

okaziciela i świadczą o udzieleniu pożyczki dla emitującego 

papier w określonej wysokości, na dany czas, są oferowane 

na rynku według cen nominalnych pomniejszonych o 

dyskonto, emitent wykupuje papier w ciągu 1 roku),



Faktoring (sprzedaż należności faktorowi, który jest 

pośrednikiem w rozliczeniach handlowych między 

sprzedawcą a odbiorcą, faktorem może być bank lub inna 

instytucja np. towarzystwo ubezpieczeniowe),



Zobowiązania stałe (zobowiązania wobec pracowników, z 

tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych),

Koszt kapitału własnego



Koszt kapitału akcyjnego zwykłego Ka jest stopą 
dyskontową (zwrotu) stosowaną przez inwestorów 
wobec oczekiwanych dywidend do ceny rynkowej akcji 
zwykłych powiększoną o stopę wzrostu dywidend.

Ka=(D1/P +g)



Ka- koszt kapitału akcyjnego,



D1-dywidenda na jedną akcję w pierwszym roku,



P- cena rynkowa akcji,



g- stopa wzrostu dywidend,

D1=Do x (1+g), Do –dywidenda w ostatnim roku.
Koszt nowej emisji – jest wyższy ponieważ  należy pokryć 

koszt emisji i sprzedaży nowych akcji

Ka’=(D1/P-F +g)

F- koszy emisji i sprzedaży przypadające na nową akcję.

W przypadku braku notowań firmy na giełdzie stosuje się 
uproszczone podejście do szacowania kosztu kapitału 
własnego (wymaganego zwrotu na zainwestowanym 
kapitale). Koszt ten można określać na podstawie 
następujących elementów:
-stopy wolnej od ryzyka;
-premii za ryzyko systematyczne (kraju, branży);
-premii za ryzyko specyficzne (uzależnione od sytuacji  
przedsiębiorstwa).

K = k

f

 +   x k

rynku 

+ k

spec

. 

K – koszt kapitału,
k

f

 – stopa wolna od ryzyka,

 - wskaźnik określający ryzyko branży,

 k

rynku

 – premia za ryzyko rynkowe, 

k

spec

. – ryzyko uzależnione od sytuacji przedsiębiorstwa.

Koszt kapitału obcego

Koszt kredytu bankowego liczy się według stawki 

oprocentowania i pomniejsza o efekt podatku 
dochodowego. Odsetki od kredytu są zaliczane do 
kosztów uzyskania przychodu i zmniejszają podstawę 
opodatkowania podatkiem dochodowym.

Ko= Op x (1-T)

Ko – koszt kapitału obcego,
Op- oprocentowanie kapitału obcego,
T- stopa podatku dochodowego,

Koszt kapitału ze sprzedaży obligacji

Kb= Ob/Wo x (1-T)

Ob – wartość rocznych odsetek od obligacji,
Wo – wartość rynkowa obligacji,

Średni ważony koszt kapitału

Ustalenie kosztu poszczególnych źródeł kapitału oraz 

struktury kapitałów czyli ich udziału w łącznej sumie 

bilansowej jest podstawą do obliczenia średniego 

ważonego  kosztu kapitału.

WACC(ŚWKK) = ∑ Wi x Ki

Jest to łączny koszt źródeł kapitału

.

W – udział danego źródła w łącznej sumie kapitału 

nazywany wagą,

K – koszt danego źródła kapitału,
i – liczba źródeł.

WACC  = W1 x Ko x (1-T) + W2 x Ka + W3 x Kb
W1+W2+W3=1 (100%)

Stopa dyskontowa

Przy ocenie opłacalności inwestycji używa się pojęcia 

stopy dyskontowej, czyli stopy procentowej, której 
dyskontuje się przepływy pieniężne.

Stopa dyskontowa odzwierciedla oczekiwania 

inwestorów co do stopy zwrotu z zainwestowanego 
przez siebie kapitału.

R = RF + PR

R – stopa dyskontowa,
RF – (risk free rate) stopa wolna od ryzyka,
PR – premia za ryzyko.

R = RF + PR

Stopa wolna od ryzyka zależy od 

oprocentowania lokat bankowych, od 

oprocentowania obligacji skarbu państwa i 

bonów skarbowych. Jest to  minimalna, 

oczekiwana stopa zwrotu przez inwestora.

Premia za ryzyko zależy od kraju, w którym ma 

powstać inwestycja, od branży, od charakteru 

inwestycji i od samej firmy inwestującej (firma 

zarządzana profesjonalnie obarczona jest 

mniejszym ryzykiem). 

O wysokości premii decyduje sam inwestor.

Stopa dyskontowa często  równa WACC (ŚWKK) 

a premia za ryzyko powiększa koszt kapitału 

własnego inwestora.

Przykłady

1. Oblicz ważony koszt kapitału jeśli udział środków 

własnych wynosi 70%, oprocentowanie kredytu 14%, 
koszt kapitału własnego 8%, koszt ryzyka 2%, 
podatek 20%.

WACC = 0,3 x 0,14 x (1 – 0,2) + 0,7 x (0,08 + 0,02) = 

0,3x0,028 + 0,7 x 0,0016 = 0,084 + 0,00112 = 
=0,08512=8,5%

2. Jaki jest koszt kapitału pochodzącego z zysków 

zatrzymanych wiedząc, że cena akcji wynosi 200 
zł/szt., wypłacona w ostatnim roku dywidenda wynosi 
30 zł/akcję i przewiduje się stale tempo wzrostu 
dywidend 5% rocznie.

K= 30 x 1,05/200 + 0,05 = 31,5/200 + 0,05= 0,1575 + 

0,05 =0,2075 = 20,75%