background image

Środki odurzające i 

substancje psychotropowe 

w analizie toksykologicznej

background image

Ustawodawstwo

Pojęcie środka odurzającego i substancji 
psychotropowej definiowane jest przez:

Ustawa z dnia 

24 kwietnia 1997 

roku o przeciwdziałaniu 

narkomanii (Dz.U. Nr. 75, poz. 468)

Ustawa z dnia 

26 października 2000 

roku o zmianie ustawy o 

przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr. 103, poz. 1097)

Ustawa z dnia 

6 września 2001 

roku o zmianie ustawy o 

przeciwdziałaniu narkomanii oraz o zmianie innych ustaw 
(Dz.U. Nr. 125, poz. 1367)

W rozumieniu przepisów wyżej wymienionych ustaw 

do 

środków odurzających i substancji psychotropowych 

zalicza się tylko te związki, które są wymienione w 

wykazach stanowiących integralne ich części.

background image

Ustawodawstwo

Zgodnie z ustawą i jej późniejszymi zmianami 

karalne 

jest:

posiadania środków odurzających i substancji 
psychotropowych

wytwarzanie, przetwarzanie albo przerabianie 

środków odurzających

przywóz z zagranicy, wywóz za granicę lub przywóz 

w tranzycie takich środków

wprowadzanie ich do obrotu

Ustawa rozróżnia 

dwie odmiany maku lekarskiego (

nisko- i wysoko-

morfinowy)

dwie odmiany konopi (

włókniste i inne

)

§

background image

Podział

Środki odurzające (N) 
Substancje psychotropowe (P)

Dzieli się na 

cztery grupy 

w zależności od:

-

stopnia ryzyka powstania uzależnienia w przypadku    

używania ich w celach niemedycznych

-

zakresu ich stosowania w celach medycznych

.

background image

Środki odurzające  

Morfina

Kodeina

Alkaloidy opium

Heroina

Przetwory ze słomy makowej

Ziele konopi (marihuana) i żywica (haszysz)

background image

Substancje psychotropowe

Amfetamina i jej pochodne

9

-Tetrahydrokannabinol 

– psychoaktywny 

składnik konopi

background image

Zadania analityka

Identyfikacja

123 środków odurzających

110 substancji psychotropowych

24 prekursorów 

Wykazanie ich obecności w różnych materiałach w tym 
biologicznym

Oznaczanie ich czystości

Wyznaczenie ich stężenia w:

płynach ustrojowych

sekcyjnym materiale biologicznym

tzw. materiałach alternatywnych (np. włosy, ślina)

Identyfikacja domieszek, które mogą być istotne do ustalenia 

źródła pochodzenia środka czy metody jego otrzymania

Analiza ilościowa składników biologicznie czynnych 

(morfina, 

9

-tetrahydrokannabinol

w surowcach roślinnych 

(

słoma 

makowa, konopie).

background image

Zadania analityka

Wybór odpowiedniego związku do oznaczenia 

związek najbardziej reprezentatywny i specyficzny dla 

danej substancji uzależniającej:

wskaźnik narażenia

wskaźnika skutków działania środka odurzającego na 
organizm ludzki

Dobór takiego 

biomarkera

warunkuje wyciąganie 

prawidłowego wniosku dotyczącego:

czasu przyjęcia tego środka

czasu trwania narażenia

częstotliwości przyjmowania

określenie biernego lub czynnego narażenia

background image

Zadania analityka

Dobór odpowiednich metod analitycznych

(metody sprawdzone w 

międzylaboratoryjnych

testach kontroli jakości wyników badań) 

W toksykologii sądowej obowiązuje zasada 

potwierdzania każdego wyniku drugą 

niezależną 

(opartą na innych podstawach 

teoretycznych) 

metodą.

Dobór materiału do badań

(zasadniczą rolę odgrywa czas, jaki upłynął od 

przyjęcia środka uzależniającego bądź narażenia 
na niego 

– czy też wystąpienia objawów – do 

wykonania analizy). 

background image

Materiał do analiz

Do analizy wykonywanej 

równocześnie z 

występowaniem objawów 

materiałem z 

wyboru jest 

krew lub ślina, a wykonywanej 

później – mocz i pot. 

Do wykonania analizy w celu stwierdzenia 

przyjęcia narkotyku 

w okresie od tygodnia do 

nawet roku najlepszym materiałem do 

badania są włosy. 

Badanie włosów noworodków i małych dzieci 

dostarcza informacji o ich narażeniu na te 

środki zarówno w życiu płodowym, jak i po 
urodzeniu. 

background image

Analiza włosów

Analiza ta umożliwia:

długofalową, retrospektywną diagnostykę 
przyjęcia narkotyku

daje możliwość, po podzieleniu włosa na 
odpowiednie odcinki, określenia przybliżonego 
czasu, jaki upłynął od przyjęcia narkotyku

określenie okresu, w którym narkotyk był 
przyjmowany

stwierdzenia, czy był przyjmowany okazjonalnie, 
czy regularnie

background image

Analiza włosów

Aspekty kontrowersyjne analizy narkotyków 

we włosach:  

rozróżnienie zanieczyszczenia zewnętrznego włosa 
narkotykiem (np. oparami kokainy) od jego 

obecności w tym materiale spowodowanej 

aktywnym użyciem tego narkotyku oraz 

kontaminacją endogenną (np. z potu) 

Badanie tego materiału wymaga zastosowania 

bardzo czułych metod:

GC/MS

GC/MS z chemiczną jonizacją

i derywatyzacji analitu

background image

Analiza materiału 

sekcyjnego

Materiał sekcyjny - bardzo małe próbki materiału (np. 

100 mg wątroby czy mózgu)

Jest to materiał nieodtwarzalny, zmienny w czasie

Do interpretacji uzyskanego wyniku w odniesieniu do 
przyczyny zgonu z powodu zatrucia, konieczne jest 

oznaczenie tego  środka i jego metabolitów 

zarówno w postaci wolnej, jak i sprzężonej. 

Badanie wykonuje się używając kilku rodzajów 

materiału i określa się stosunek stężeń związku 

macierzystego i metabolitów w tych materiałach.

background image

Środki uzależniające

Alkaloidy opium

Amfetamina i jej pochodne

Konopie i ich składniki czynne 
biologicznie

Środki halucynogenne

background image

Alkaloidy opium

Opium

-

zatężony sok z niedojrzałych 

makówek maku lekarskiego (Papaver
somniferum L.
).

Największa zawartość opium spotykana jest w 
maku uprawianym w 

Złotym Trójkącie 

(Birma, 

Laos, Tajlandia), w 

Złotym Rożku 

(Iran, Irak, 

Afganistan, Pakistan), w 

dolinie BKA 

(Liban), a 

także w Turcji, Indiach, Nigerii i Meksyku.

background image

Alkaloidy opium

Zawiera około 

40 alkaloidów

, które można 

podzielić na dwa rodzaje: 

- pochodne fenantrenu
- pochodne izocholiny

W opium znajdują się głównie:

morfina (8-14%)

narkotyna (noskapina) (2-8%)

papaweryna (0.7-3%)

tebaina (0.2-1%)

kodeina

background image

Alkaloidy opium

Pierwsze doniesienia 

– 3000-2500 B.C.

Homer w Odysei opisuje napój zawierający 
opium

Stosowane w prawie wszystkich kulturach 
głównie w celach leczniczych

Szczególnie szeroko opium stosowano w 
Europie i USA w XIX wieku (Anglia 

stosowanie opium jak aspiryny)

background image

Alkaloidy opium

Opium było w przeszłości używane jako środek:

przeciwbólowy

uspokajający

nasenny

odurzający 

Stosowane było głównie w postaci 

nalewki 

alkoholowej (laudanum) lub palone 

Próby ograniczania sprowadzania brytyjskiego 

opium do Chin doprowadziły do wojen 
opiumowych.

background image

Heroina

Heroina

(diacetylomorfina, C

21

H

23

NO

5

półsyntetyczny narkotyk otrzymywany w 
wyniku 

acetylacji morfiny 

od 

7 do 8 razy 

silniej działający i uzależniający niż 
morfina

Narkotyk ten po raz pierwszy 
wyprodukowano 

w Niemczech

1874

roku i zaczęto wykorzystywać w celach 

medycznych, jako silny środek 

przeciwbólowy. 

Obecnie w większości krajów jego 
stosowanie w medycynie jest zabronione.

background image

Heroina

Dzięki grupom acetylowym szybciej 
przechodzi przez barierę krew-mózg

W mózgu jest enzymatycznie 
metabolizowana do aktywnych 
terapeutycznie metabolitów (morfina) -prolek

Farmaceutyczna postać heroiny stosowana 
w leczeniu osób silnie od niej uzależnionych 
(Wielka Brytania -

Diagesil

®

, Szwajcaria, 

Holandia)

background image

Heroina

Heroina

może mieć postać białego, różowego, 

brązowego lub niebieskiego proszku, w zależności 
od miejsca jego produkcji i sposobu oczyszczania.

Rozprowadzane przez dealerów dawki (działki) 

posiadają masę średnio 

0.1 grama 

zawierają 

zazwyczaj 

20-30 mg 

czystej heroiny. Pozostałość 

to glukoza, mąka, efedryna, cukry itp.

Heroina nr.4

” (80%)

czy 

brown sugar

”, 

przyjęte bez rozcieńczenia 
są śmiertelne dla człowieka.

background image

Heroina

Polska heroina

– „

kompot

” - ciemnobrunatny 

płyn wytwarzany ze słomy makowej  warunkach 
domowych. 

Zawiera

oprócz 

morfiny

heroiny

inne 

alkaloidy, np. 

kodeinę

, a także 

pozostałości 

stosowanych do produkcji odczynników 
chemicznych i materiału roślinnego

Bardziej szkodliwy i działa znacznie silniej niż 
czysta heroina oraz szybciej prowadzi do 
uzależnienia

background image

Alkaloidy opium

W organizmie łączą się z tymi samymi receptorami, 
co 

endogenne odpowiedniki np. endorfiny 

(hormony peptydowe -

hormony szczęścia)

Działanie:

wpływanie depresyjnie na centralny układ nerwowy i 

ośrodek oddechowy

działanie uspokajająco

działanie nasennie

działanie przeciwbólowe 

Po przyjęciu występuje euforia, uczucie 

wewnętrznego spokoju, błogostanu i harmonii 

trwające od 3-6 godzin. 

background image

Widoczne objawy

Alkaloidy te powodują rozszerzenie naczyń 

wieńcowych i mózgowych, blokują bodźce 
seksualne. 

Do widocznych objawów wskazujących na 

przyjęcie opiatów należą: 

zamazane szkliste oczy, zwężone źrenice

brak apetytu, katar

wymioty, ból mięśni

gęsia skórka, gorączka

zimne poty, łzawienie

background image

Głód narkotyczny 

Głód narkotyczny 

- objawy odstawienia, 8-12 

godzin od przyjęcia ostatniej dawki. 

Do objawów tych należą: 

przyspieszona praca serca (kołatanie)

bóle głowy, wymioty

niepokój, bezsenność, depresja, rozdrażnienie

biegunka, podwyższona temperatura

zaburzenia oddychania i widzenia

epilepsja, zaburzenia neurologiczne, paraliż, zapaść 

myśli samobójcze

background image

Heroina

Heroina

w większej dawce może wpływać 

paraliżująco na centralny układ nerwowy, a 
szczególnie ośrodek naczyniowo-ruchowy w 
pniu mózgowym 

Zapaść krążeniowo-oddechowa lub 
zakrztuszenie się własnymi wymiocinami –
śmierć  

background image

Alkaloidy opium

Regularne przyjmowanie tych środków 

odurzających powoduje wytworzenie się 
silnego 

psychicznego i fizycznego 

uzależnienia i tolerancji 

W celu uzyskania tego samego efektu trzeba 

zwiększyć dawkę np. od 1 do 10 ml kompotu

Sytuacje stresowe, choroby, czy nawet krótki 

okres abstynencji, obniżają tolerancję, co 

stwarza zagrożenie przedawkowania, w 

wyniku którego może nastąpić zgon. 

background image

Alkaloidy opium

Powodują

:

obniżenie progu wrażliwości na ból, co prowadzi 
do ignorowania przez narkomanów symptomów 
pojawiającej się choroby i wycieńczenia 
organizmu

uszkodzenia mózgu

powstanie zakrzepów

zakażenie wirusem HIV czy żółtaczki i wielu 
innych schorzeń

utratę masy ciała i impotencję

background image

Alkaloidy opium -

metabolizm

Po podaniu 

heroina

ulega szybkiemu procesowi 

deestryfikacji do 

6-monoacetylomorfiny (6-MAM)

w dalszej kolejności do 

morfiny

Czas biologicznego półtrwania wynosi:

5 minut 

– heroina

45 minut - 6-monoacetylomorfiny

Obecna w kompotach 

kodeina

również 

ulega

metabolizmowi do morfiny

Morfina

w znacznej części 

jest wydalana z 

organizmu z moczem w postaci 

glukuronidów i 

siarczanów

; tylko nieznaczna część morfina 

wydalana jest jako wolna zasada.

background image

Metabolizm heroiny

background image

Amfetamina 

1-fenylopropylo-2-amina 

(benzedryna, 

psychedryna, perwityna)

Mieszanina racemiczna:

(2S)(+)-1-fenylo-2-aminopropan 

(dekstroamfetamina)

(2R)(-)-1-fenylo-2-aminopropan 

(lewoamfetamina)

background image

Amfetamina i jej pochodne

XIX/XX wiek - pierwsze syntezy i badania 

związków pobudzających:

amfetamina

(1887)

metylenodioksyamfetamina

(

MDA

, 1910)

3,4-metylenodioksymetamfetamina

(

MDMA

1912)

metamfetamina

(1919)

inne pochodne zsyntezowane na bazie 
fenyloetyloaminy

Do tej pory zdefiniowano działanie ok.

200 

tego typu 

związków

background image

Syntetyczne pochodne

Najbardziej rozpowszechnione w  Polsce syntetyczne 
pochodne fenyloprolyloaminy:

amfetamina

(speed) i jej analogi

MDA

(love pill)

MDE

(Eve)

MDMA

(Ecstasy, Adam)

efedryna

oraz jej produkt domowej przeróbki –

metkatynon

Ostatnio szczególnego znaczenia nabiera 

p-metoksy -

amfetamina (PMA, death) 

i współobecna z nią w 

tabletkach 

p-metoksymetamfetamina (PMMA)

PMA

-

opóźnione działanie psychoaktywne, prowadzi do 

przedawkowania.

background image

Amfetamina i jej pochodne

Enancjomery

tych związków wykazują 

odmienne działanie na organizm człowieka 
manifestujące się różną toksycznością i 
odmiennymi efektami behawioralnymi. 

Enancjomery (S)-(+) amfetaminy i 
metamfetaminy

wykazują pięć razy 

silniejsze działanie pobudzające na 
ośrodkowy układ nerwowy niż 
enancjomery R-(-)

.

background image

Amfetamina i jej pochodne

W nielicznych krajach Europy (

Szwajcaria

kontrolowane prawnie są tylko enancjomery
prawoskrętne amfetaminy i metamfetaminy

przy czym w powszechnym obrocie 
aptecznym znajdują się leki z lewoskrętnymi 
enancjomerami

tych związków (Vicks

Inhaler

®

- do inhalacji przez nos) lub leki, 

które metabolizują do takich enancjomerów.

background image

Amfetamina i jej pochodne

W Polsce analiza enancjoselektywna nie jest 
rutynowo prowadzona

Ustawa z dnia 24 

kwietnia 1997

roku o przeciwdziałaniu 

narkomanii 

obejmuje kontrolą mieszaninę 

racemiczną amfetaminy i jej pochodnych. 

Większość leków będących prekursorami 

amfetaminy nie znajduje się w urzędowym 

wykazie środków farmaceutycznych 
dopuszczonych do obrotu w Polsce. 

Leki dostępne zagranicą, środki działające 
anorektycznie

, nie są prawnie kontrolowane.

background image

Amfetamina i jej pochodne

Łańcuchowe pochodne amfetaminy i 
metamfetaminy

znajdują zastosowanie w 

lecznictwie ze względu na działanie 

znoszące 

łaknienie i rozszerzające naczynia oraz w 
leczeniu choroby Parkinsona

. Leki te nie są objęte 

kontrolą prawną. 

Bardzo ważne jest 

rozróżnienie metamfetaminy

lub amfetaminy pochodzącej z zapisanego przez 

lekarza leku oraz z metabolizmu tych leków od 

pochodzącej z nadużywania niedozwolonych 

(prawnie kontrolowanych) 

związków

.

background image

Amfetamina i jej pochodne

Wyniki analizy toksykologicznej powinny 
stanowić podstawę do rozstrzygnięcia, 
czy amfetamina i metamfetamina
stwierdzone w materiale biologicznym 
pochodzą  z przypisanych leków, czy 
powstały w wyniku metabolizmu lub ich 
nadużycia w celach pobudzających.

background image

Amfetamina i jej pochodne

Amfetamina oraz metamfetamina -

związki 

najczęściej przyjmowane w celach 

pobudzających centralny układ nerwowy 

Ich pierścieniowe pochodne –

MDA, MDE, 

MDMA

, zaliczane do nowej klasy środków 

zwanych 

ENTAKTOGENAMI (narkotykami 

rekreacyjnymi)

, charakteryzują się 

działaniem nieprzewidywalnym.

MDA i MDMA 

-

działanie halucynogenne. 

background image

Amfetamina i jej pochodne

W niskich dawkach wywołują

:

pobudzenie psychiczne

wzmagają aktywność umysłową, koncentrację myśli

ułatwiają percepcję i kojarzenie wrażeń

Po ich przyjęciu może wystąpić również stan 

gotowości, czuwania oraz bezsenność, niekiedy zaś 

przemijające stany ociężałości lub senności. 

Związki te powodują

:

przyspieszoną akcję serca

podwyższenie ciśnienia krwi

suchość w jamie ustnej

rozszerzenie źrenic

podwyższenie temperatury ciała

background image

Amfetamina i jej pochodne

Rynek narkotykowy 

– substancje 

dostępne w postaci tabletek w różnych 
kolorach (różowym, pomarańczowym i 
zielonym) z różnymi wytłoczonymi, 
popularnymi znakami czy napisami.

Najczęściej sprzedawane w postaci 
proszku (50 do 80mg w porcji) o różnej 
zawartości składnika czynnego.

background image

Amfetamina - analiza

Trudności w jednoznacznej identyfikacji:

nieznaczne różnice w strukturze

Izomery położeniowe: 

1-PEA i 2-PEA

metamfetamina i fentermina, 

Większość z nich to mieszaniny 

enancjomerów.

background image

Amfetamina - analiza

Trudności w analizie

:

Materiał biologiczny – naturalny składnik to aminy, których 
rodzaj i stężenie zmienia się w toku rozkładu gnilnego. 

Obecność interferujących amin endogennych - fałszywie 
dodatnie wyniki uzyskane metodami immunoenzymatycznymi. 

W próbkach moczu i materiału sekcyjnego można stwierdzić 
piki interferujące z metamfetaminą przy analizie metodą 
chromatografii gazowej z detekcją uczuloną na azot 

Powstawanie artefaktów podczas analizy amfetamin 
dokonywanej szczególnie metodami GC-MS. 

W materiale biologicznym wykrywa się więcej niż jedną 
pochodną amfetaminową.

background image

Amfetamina - analiza

Trudności w interpretacji wyniku analizy:

przyjmowanie różnych związków w niewielkich 
odstępach czasu

amfetamina i MDA są obecne w moczu jako 
produkty demetylacji odpowiednio 

metamfetaminy i MDMA oraz MDE

wprowadzenie do organizmu, wraz z 
amfetaminą, zanieczyszczeń powstałych 
podczas syntezy (MDMA często towarzyszy 
MDE)

background image

Amfetamina - analiza

Analiza proszków pochodzących z rynku 
narkotykowego 

-

półprodukty charakterystyczne dla 

zastosowanej syntezy

Substancje stosowane do fałszowania 

– środki 

farmakologicznie czynne:

Metamizol

Paracetamol

Aminofenazon

Kwas acetylosalicylowy

Kwas askorbinowy

Środki używane do rozcieńczania

:

cukier, glukoza, skrobia, laktoza, węglan sodu

background image

Konopie 

Konopie

– roślina uprawiana i używana w 

Europie

Główny odbiorca i kraj tranzytowy konopi -
Holandia 

Dystrybucja - Belgia i Albania

W 1996r. skonfiskowano w Europie 410 ton 
konopi, głównie w Hiszpanii

background image

Konopie (Cannabis)

Środki odurzające pochodzące z konopi:

Marihuana

(suche, szczytowe i owocujące 

części roślinne)

Haszysz

(sprasowana w kostki żywica)

Olej haszyszowy

background image

Skład konopi

Identyfikacja ponad 

400 substancji chemicznych

, z 

których około 

100

odpowiada za ich charakterystyczny 

zapach. Większość z nich to lotne terpeny i 
seskwiterpeny. 

Najważniejsze związki występujące w konopiach to:

Δ

9

-

tetrahydrokannabinol (Δ

9

-THC lub THC)

kannabidiol

(CBD) i produkt jego rozkładu

kannabinol (CBN),

a

-pinen

myrcen

trans-

β-ocymen

a

-terpinolen

trans-kariofilen

a

-humulen

tlenek kariofilenu

(wykrywany przez psy tropiące narkotyki)

background image

Marihuana

Podczas jej palenia na skutek pirolizy tworzy 
się ponad 

2000

związków. 

Na znane farmakologiczne i toksykologiczne 
działanie marihuany ma wpływ 

osiemnaście 

klas związków chemicznych 

(związki 

azotowe w tym aminokwasy, węglowodory, 
cukry, terpeny, kwasy organiczne proste i 
tłuszczowe). 

background image

Kannabinoidy

Składniki odpowiedzialne za psychoaktywność 

konopi (ponad 60 różnych związków)

Związki chemiczne oddziałujące na receptory 
kannabinoidowe

w mózgu. 

Obecnie ta grupa związków dzieli się na:

kannabinoidy

roślinne - występują jako alkaloidy 

roślinne, 

endokannabinoidy -

występują w ciałach ludzi i 

zwierząt, 

kannabinoidy syntetyczne -

zostały stworzone przez 

człowieka 

background image

Kannabinoidy

Kannabinol

CBN

Tetrahydrokannabinol

THC

Kannabidiol

CBD

background image

Tetrahydrokannabinol (THC) 

Tetrahydrokannabinol

(nazwa angielska 

T

etra

H

ydro

C

annabinol, C

21

H

30

O

2

) - THC -

główna substancją psychoaktywną zawartą w 
konopiach indyjskich. 

Istnieje kilka izomerów THC różniących się 
położeniem wiązania podwójnego. Dwa 
izomery -

Δ

9

-THC

Δ

8

-THC

-

występują w 

naturze.

Główną substancją aktywną konopi indyjskich 
jest izomer 

L-trans-

Δ

9-

tetrahydrokannabinolu

background image

THC

THC posiada dwa chiralne 
centra o konfiguracji trans.

Badania (lata 1969-

1972) wykazały, 

że wszystkie główne kannabinoidy

występujące w marihuanie oraz 

otrzymane syntetycznie posiadają 

pentylową grupę dołączoną do 

pierścienia aromatycznego

.

Niektóre próbki marihuany 

zawierają 9THC z metylowym i 

propylowym łańcuchem bocznym

background image

9

-Tetrahydrokannabinol 

Średnia zawartość 

9

-tetrahydrokannabinolu (9THC)

w: 

marihuanie 

– 2.9%

haszyszu 

– 3.4%

oleju haszyszowym 

– 16.5%

Najwyższe stężenie 9THC 

dochodziły do:

27.7% w marihuanie

29.9% w haszyszu

43.2% w oleju haszyszowym

.

background image

Kannabinole

Kannabinol

(

CBN

wykazuje 10% 

aktywności 

9THC

, a 

kannabidiol

(

CBD

nie 

posiadając własnej aktywności moduluje 
działanie 

9THC

CBN

CBD

w czasie palenia przekształca się w 

9THC

.

CBN

CBD

background image

Konopie - analiza

Konopie różnego pochodzenia 

(konopie 

włókniste pochodzące z prywatnych upraw w 
różnych warunkach - w ogródkach, szklarniach, 
doniczkach i w różnym okresie rozwoju rośliny). 

Wyznaczanie zawartości 4 naturalnych 
składników konopi: 

CBD (kanabidiol)

CBN (kannabinol)

9THC

kannabinochromenu (CBCh) 

CBN

CBD

background image

Przedmiot badań

Żadna z popularnych metod 

(TLC, GC, HPLC-

UV, HPLC-DAD) 

nie rozdziela zadawalająco 

9THC i 8THC.

Każde stężenie 9THC 

w badanych próbkach -

suma stężeń tetrahydrokannabinoli
(9THC i 8THC)

Wykrywalność 9THC metodami HPLC jest 
dwukrotnie wyższa niż 8THC, metodami TLC 
pięciokrotnie, a metodą GC – dziesięciokrotnie.

background image

8

-Tetrahydrokannabinol 

8THC

występuje w konopiach w bardo małych 

stężeniach nie przekraczających 0.1% masy 

próbki. 

Aktywność 8THC jest 20 razy mniejsza od 
9THC 

(cała aktywność psychofizyczna konopi 

związana jest z zawartością 9THC)

Zawyżenie psychoaktywności konopi przez 

sumowanie stężeń 8 i 9THC przybliża ją do 

rzeczywistej, ponieważ w czasie palenia 

niektóre nieaktywne składniki konopi, ulegając 

dekarboksylacji, stają się psychoaktywne.

background image

Kannabinole

Występują w konopiach w formie obojętnej i 
kwasowej.

Formy kwasowe przeważają w roślinach 
młodych. 

Istnieje wiele kryteriów podziału konopi na 
odmiany: 

bogate w CBD (kanabidiol)

bogate w 9THC

background image

Podział konopi

Trzy główne typy konopi, różniące się pod 
względem użytkowym, biologicznym i 
morfologicznym:

konopie włókniste 

(THC < 0.3% i CBD > 0.5%)

konopie pośrednie 

(THC > 0.3%, CBD > 0.5% 

z bardzo zmiennym stosunkiem THC/CBD)

konopie żywiczne 

(

narkotyczne

, THC > 0.3% i 

CBD < 0.5%).

background image

Podział konopi

Żadne z dotychczasowych badań, nie dają 
podstaw do jednoznacznego zaliczenia 
pojedynczej próbki konopi do typu 
włóknistego lub narkotycznego. 

Dla celów sądowych 

stosuje się urzędowy 

podział na 

konopie włókniste i 

narkotyczne

na podstawie ustawowo 

narzuconej zawartości głównego składnika 
psychoaktywnego konopi, tj. 

9THC

.

background image

Podział konopi

Susz konopi przechowywany przez dłuższy 
czas 

– zmiana składu chemicznego:

zmniejszenie zawartość 9THC

zwiększenie stężenia CBD

background image

9THC

Aktywna dawka 9THC (5-20 mg) 

powoduje:

silne działanie subiektywne w postaci uczucia euforii

zaburzenia odczuwania i percepcji wrażeń 

zmysłowych

zaburzenia osądu i pamięci oraz beztroski

może doprowadzić do psychozy toksycznej. 

zwiększenie łaknienia

bóle głowy

nudności

zawroty głowy

pocenie się

zaczerwienienie spojówek i rozszerzenie źrenic.

background image

9THC - analiza

W celu potwierdzenia przyjęcia 9THC

równocześnie z występowaniem objawów jego 
działania, a więc 

od kilku minut do 

kilkudziesięciu godzin od wprowadzenia 
marihuany lub haszyszu do organizmu

wykonuje się:

analizę toksykologiczną krwi

analizę toksykologiczną śliny 

W dłuższym okresie czasu (kilka do kilkunastu 
dni od wprowadzenia THC

)

:

analizę toksykologiczną moczu i potu

background image

9THC - analiza

9THC można wykazać w powietrzu 
wydychanym do 12 minut od chwili 
wypalenia marihuany. 

Stężenie we krwi 

9THC 2-3 g/ml 

-

wypalenie 

papierosa nie wcześniej niż 6 godzin 

od 

pobrania materiału.

Najsilniejszy efekt działania 9THC - po 

30-40

minut od rozpoczęcia palenia

background image

Substancje halucynogenne

Związki psychodysleptyczne lub 
halucynogeny 

-

substancje, których główną 

składową działania jest powodowanie 
zaburzeń percepcji otaczającej 
rzeczywistości

HALUCYNOGEN - PSYCHODELIK 
greckie słowa 

psyche

– dusza 

deloun

– ukazywać 

background image

Substancje halucynogenne

Humphrey Osmond

- Brytyjczyk, w latach 

1960-

tych w Ameryce Północnej prowadził 

badania nad efektami psychotropowymi 
meskaliny oraz LSD. 

Jeden z wielu psychiatrów, entuzjastycznie 
podchodzących do możliwości 
wykorzystania halucynogenów jako 
narzędzia umożliwiającego głębszy wgląd w 
psychikę człowieka.

background image

Substancje halucynogenne

Budowa 

– strukturalnie przypominają 

neuroprzekaźniki – zakwalifikowane do 
dwóch głównych grup:

pochodnych fenyloalkiloaminy

pochodnych indolalkiloaminy

Pozostałe substancje o właściwościach 
halucynogennych, których struktura jest 
nieco inna, umieścić można dla celów 
systematycznych w dodatkowej grupie. 

background image

Substancje halucynogenne

Grupa pochodnych fenyloalkiloaminy

-

związki o 

budowie epinefryny, norepinefryny oraz dopaminy: 

meskalina

2,5-dimetoksy-4-bromoamfetamina

2,5-dimetoksy-4-metyloamfetamina

3,4-metylenodioksymetamfetamina

(MDMA)

3,4-metylenodioksyamfetamina (MDA)

background image

Substancje halucynogenne

Grupa pochodnych indolalkiloaminy -

związki o strukturze przypominającej 
serotoninę:

dimetylotryptamina

(DMT)

psylocybina

harmalina

background image

Dietyloamid kwasu 

D-lizergowego

Lyserg Säure Diäthylamid – LSD

dietyloamid kwasu lizergowego

background image

Przekształcenia 

izomeryczne LSD

background image

Substancje halucynogenne

Substancje o budowie odmiennej niż 
wymienione 

ketamina

dekstrometorfan

mirystycyna

atropina

difenhydramina

background image

Czynniki wywołujące      

halucynacje 

Stany chorobowe przebiegające z wysoką gorączką

Zaburzenia psychiczne

Uszkodzenie mózgu spowodowane zatruciami 
pokarmowymi lub urazami mechanicznymi

Zatrucia pokarmowe pośrednio zaburzające pracę mózgu

Nadprodukcja hormonów tyroidowych lub 
adrenergicznych

Podawanie wysokich dawek kortyzonu

Kuracja hormonami tyroidowymi

Delirium tremens

(obłęd opilczy)

Stany fizycznego wyczerpania

background image

Metabolizm LSD

Dane dotyczące metabolizmu LSD - okres 30 lat 
od chwili jego odkrycia. 

Szybkie wchłanianie z żołądka

We krwi występuje głównie w formie związanej z 
białkami (ok. 90%) 

Biologiczny okres półtrwania wynosi ok. 3 h

Główne metabolity LSD:

2-oksy-3-hydroksy-LSD (A)

N-desmetylo-LSD (B)

background image

Metabolizm LSD

Przemiany mogą również polegać na hydroksylacji

pierścienia fenolowego i prowadzić do powstania 

kolejnych dwóch metabolitów:

13-hydroksy-LSD (C)

14-hydroksy-LSD (D)

Obecność grup polarnych umożliwia tworzenie 

połączeń LSD z kwasem glukuronowym i tym samym 

dalszy spadek stężenia związku macierzystego.

Wszystkie te przemiany sprawiają, iż jedynie 

1% 

niezmienionego LSD zostaje wydalone wraz z 
moczem.

background image

Metabolizm LSD

2-oksy-3-hydroksy-LSD 

N-desmetylo-LSD

13-hydroksy-LSD

14-hydroksy-LSD 

background image

Metabolizm LSD

Doniesienia literaturowe o występowaniu 
innych metabolitów LSD: 

2-oksy-LSD

N-desetylo-LSD

etylowinylo-LSD

Niskie stężenia LSD w materiale 
biologicznym sprawiają, iż 

możliwość 

detekcji 

jest ograniczono praktycznie 

do 24 

godzin po przyjęciu środka. 

background image

Metabolizm LSD

Ostatnie kilka lat 

– pojawienie się publikacji 

dotyczących metodyki oznaczania 

2-oksy-3-

hydroksy-LSD (metabolit A)

, którego 

stężenie w moczu 

jest do ok. 

20-krotnie 

wyższe niż LSD

. Możliwość potwierdzenia 

przyjęcia LSD w znaczenie dłuższym czasie. 

Oznaczanie 

N-desmetylo-LSD (metabolit B)

:

stężenia  porównywalne z LSD

3-

krotnie dłuższy czas biologicznego półtrwania