Zarządzanie strategiczne

Analiza łańcucha wartości

Koncepcja łańcucha wartości, spopularyzowana przez Michaela E. Portera w połowie

lat   osiemdziesiątych,   ma   ona   swoje   metodologiczne   korzenie   w   dwóch   znanych
sposobach badania problemów zarządzania przedsiębiorstwem. Pierwszy z nich to analiza

wartości   L.   Milesa,   jest   to     metoda   racjonalizacji   systemów   technicznych   i
organizacyjnych.  Drugi  sposób  to  stosowane przez  firmę konsultingową  McKinsey and

Company podejście do analizy przedsięwzięć rynkowych, zakładające, że przedsięwzięcia
te są pewnymi sekwencjami działań.

Kluczem do   zrozumienia  istoty   łańcuchów  wartości  jest  pojęcie wartości.  M.  Porter

wartość rozumie jako sumę, którą nabywca gotów jest zapłacić za to, czego dostarcza

mu dostawca. Wartość jest mierzona jako całkowity dochód przedsiębiorstwa. Pozycja
firmy względem jej konkurentów opiera się na wartości. Jest ona korzystna wówczas, gdy

tworzona wartość przekracza koszty, które należy ponieść, aby ją wytworzyć.

Druga główna myśl koncepcji M. Portera sprowadza się do stwierdzenia, że przewagi

konkurencyjnej, którą ma przedsiębiorstwo, nie można zrozumieć na podstawie analizy
sprawności firmy jako całości, lecz badając sprawność różnych rodzajów działań, jakie

organizacja   podejmuje,   dostarczając   na   rynek   swój   wyrób   lub   usługę.   Przewaga
konkurencyjna   jest   bowiem   rezultatem   różnorakich   działań,   realizowanych   w   sferach

projektowania, produkcji, marketingu czy w funkcjach je wspomagających. Każde z tych
działań   może   w   swoisty   sposób   kształtować   wielkość   kosztów,   jak   również   tworzyć

wartość. Wszystkie one składają się na łańcuch wartości.

Łańcuch wartości obrazuje zatem dodawanie wartości produktu, począwszy od zmian

na   wejściach   systemu,   poprzez   wykonywanie   niezbędnych   operacji   przetwórczych,   na
sprzedaży   i   usługach   posprzedażnych   z   nim   związanych   skończywszy.   Analizując

poszczególne   „ogniwa"   łańcucha   można   określić   miejsca,   w   których   nie   spełnia   tego
warunku..   Umożliwia   również   badanie   wewnętrznych   i   zewnętrznych   źródeł   przewag

konkurencyjnych   przedsiębiorstwa   i   konstruowania   zwycięskiej   strategii.   W   przypadku
firm zdywersyfikowanych (działających w więcej niż jednym sektorze) należy odtworzyć i

analizować   łańcuch   wartości   oddzielnie   dla   każdego   sektora   działalności,   a   następnie
opracować   syntetyczny   łańcuch   wartości   dla   całego   przedsiębiorstwa,   uwzględniający

synergię   i   trudności   koordynacyjne   wynikające   z   działania   równocześnie   w   wielu
sektorach.

Posługując się modelem łańcucha wartości, można w uproszczony sposób przedstawić

przedsiębiorstwo jako sekwencję działań

Porter podzielił te działania na dwie grupy:

1

1.

Działania   podstawowe,   prowadzą   do   fizycznego   wytworzenia   produktu,   jego

sprzedaży i dostawy do nabywcy oraz uruchomienia usług serwisowych, zalicza do
nich:

•

logistykę   wewnętrzną,   a   więc   obsługę,   magazynowanie,   kontrolę   zasobów,

planowanie transportu do dostawców,

•

produkcję   lub   przetwarzanie   surowców   i   półfabrykatów,   funkcjonowanie   t

utrzymywanie urządzeń, montaż, pakowanie, konfekcjonowanie,

•

logistykę   zewnętrzną,   która   obejmuje   kompletowanie,   magazynowanie,

dystrybucję,

•

zbyt, na który składa się obsługa zamówień, dobór sieci dystrybucji, reklama,

promocja, public relations,

•

usługi na rzecz klienta, a więc serwis, instalowanie, naprawy,  instruowanie,

dostarczanie części zamiennych.

2.

Działania   pomocnicze,   są   prowadzone   w   odniesieniu   do   każdego   rodzaju

działalności   podstawowej,   jak   to   ma   miejsce   w   przypadku   zasobów   ludzkich   i
organizacji, lub w odniesieniu do niektórych. Działania pomocnicze, sprowadzone do

czterech rodzajów i obejmują:

•

zaopatrzenie w surowce, materiały, wyposażenie i osprzęt,

•

rozwój  technologiczny  obejmujący  wiedzę, umiejętności,  procedury,  badania

rozwojowe, wdrażanie technologii,

•

zarządzanie zasobami ludzkimi, na które składają się: rekrutacja, integracja,

szkolenie i doskonalenie zawodowe, wynagradzanie i motywacja,

•

organizacja,   a   więc   kierowanie   ogólne,   planowanie,   finanse,   księgowość,

kontrola zarządzania, kontrola prawna, kontrola jakości, przepływ informacji.

Zintegrowane działanie podstawowych i pomocniczych funkcji oraz ich powiązanie z

łańcuchami   wartości   dostawców   i   nabywców   pozwala   na   osiąganie   zysku   i   rozwój
przedsiębiorstwa.

2

Rys.1. łańcuch wartości przedsiębiorstwa

Funkcje   podstawowe   przedsiębiorstwa,   które   w   zależności   od   sektora   i   profilu

przedsiębiorstwa mogą zawierać bardziej szczegółowe funkcje podstawowe:
1. działalność przedprodukcyjną, 

•

badania i rozwój, 

•

projektowanie wyrobów, 

•

zakupy surowców i materiałów, 

•

zakupy podzespołów, 

•

zakupy energii i ciepła, 

•

zakupy urządzeń i technologu,

•

transport zakupionych materiałów i surowców do zakładu produkcyjnego,

•

magazynowanie zakupów,

•

pozyskiwanie środków finansowych

2. produkcję 

•

produkcja podzespołów i części,

•

magazynowanie podzespołów i części,

•

montaż,

•

transport wewnętrzny,

•

wykańczanie wyrobów,

•

pakowanie,

•

magazynowanie wyrobów gotowych.

3. sprzedaż. 

•

dystrybucja do odbiorców,

•

transport do odbiorców,

3

http://notatek.pl/analiza-lancucha-wartosci-2?notatka