Operator_maszyn_i_urzadzen_do_obrobki_plastycznej_812[01].Z2.06

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Cięcie

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Kształtowanie plastyczne

5.2.1.

wiczenia

5.3.

Plastyczne kształtowanie metali wielkimi mocami

5.3.1.

wiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki
plastycznej 812[01].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy

organizacyjne

pracy

uczniów

mogą

być

zróŜnicowane,

począwszy

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia podzielony jest na
podrozdziały. Materiał nauczania zawarty w poradniku w miarę moŜliwości uczniowie
powinni przeanalizować samodzielnie.

Pytania sprawdzające mają wykazać czy uczeń jest przygotowany do wykonania

wiczeń. W zaleŜności od tematu moŜna zalecić uczniom samodzielne udzielenie odpowiedzi

na pytania lub wspólnie z całą grupą uczniów, podczas dyskusji opracować odpowiedzi na
pytania. Druga forma jest korzystniejsza, poniewaŜ nauczyciel sterując dyskusją moŜe
uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

Dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności.

Sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest

udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie potwierdzić
lub zaprzeczyć opanowanie określonego zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia,
nauczyciel powinien do tych zagadnień wrócić.

Testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia naleŜy wykorzystać do

oceny uczniów, a wyniki osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny
pracy własnej nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

812[01].Z2

Technologia wytwarzania wyrobów

metodami obróbki plastycznej

812[01].Z2.02

Wykonywanie operacji obróbki

cieplnej i cieplno-chemicznej

812[01].Z2.01

Posługiwanie się podstawowymi

pojęciami z zakresu obróbki

plastycznej

812[01].Z2.03

Przygotowanie i nagrzewanie

wsadu do obróbki plastycznej

812[01].Z3.04

Wykonywanie wyrobów

w procesie walcowania

i ciągnienia

812[01].Z3.05

Wykonywanie wyrobów

w procesie kucia

812[01].Z3.06

Wykonywanie wyrobów

procesie tłoczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać zagroŜenia i zapobiegać im,

−

posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną oraz normami
technicznymi,

−

rozróŜniać materiały niemetalowe wykorzystywane w procesach technologicznych
obróbki plastycznej,

−

rozróŜniać gatunki, właściwości i zastosowanie stopów Fe-C oraz charakteryzować
sposoby ich otrzymywania,

−

rozróŜniać gatunki, właściwości i zastosowanie metali nieŜelaznych i ich stopów,

−

wyjaśniać pojęcia: prędkość obwodowa, prędkość obrotowa, praca mechaniczna, moc,
energia i sprawność,

−

rozróŜniać typowe rodzaje obciąŜeń i napręŜeń występujące w elementach maszyn,

−

rozróŜniać rodzaje połączeń, osie, wały, łoŜyska, sprzęgła, hamulce i mechanizmy oraz
określać ich zastosowanie w budowie maszyn,

−

dobierać maszyny i urządzenia przemysłowe do określonych zadań,

−

rozróŜniać procesy eksploatacyjne maszyn i urządzeń: uŜytkowanie, obsługiwanie,
zasilanie,

−

dobierać materiały eksploatacyjne,

−

wykonywać podstawowe czynności konserwacyjne,

−

wykonywać drobne naprawy, wymianę części, regulację zespołów i całego urządzenia
oraz przeprowadzać próby po naprawie,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu obróbki plastycznej,

−

wykonywać operacje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej,

−

charakteryzować przebieg procesu nagrzewania metali do obróbki plastycznej,

−

określać wpływ temperatury i czasu nagrzewania na plastyczność stali, metali
nieŜelaznych i ich stopów,

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

−

uŜytkować komputer,

−

współpracować w grupie,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróŜnić podstawowe operacje i zabiegi tłoczenia,

−

rozróŜnić materiały do tłoczenia i określić ich przygotowanie,

−

rozróŜnić typowe konstrukcje wykrojników i tłoczników oraz ich elementy,

−

rozróŜnić prasy stosowane do tłoczenia,

−

zorganizować stanowisko do wykonania operacji tłoczenia,

−

wykonać wybrane zabiegi cięcia i kształtowania,

−

wykonać element z wykorzystaniem wykrojnika i tłocznika,

−

ocenić jakość wykonanej pracy,

−

rozróŜnić wady występujące w procesie tłoczenia i określić przyczyny ich powstawania,

−

zastosować zasady eksploatacji pras,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej
i ochrony środowiska na stanowisku pracy,

−

skorzystać z dokumentacji technologicznej, norm, poradników.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………………………………………………………

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
812[01]

Moduł:

Technologia wytwarzania wyrobów metodami obróbki
plastycznej 812[01].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

wyrobów

procesie

tłoczenia

812[01].Z2.06

Temat: Narzędzia, maszyny i urządzenia wykorzystywane w procesie tłoczenia.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania narzędzi, maszyn i urządzeń

wykorzystywanymi w procesie tłoczenia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać maszyny i urządzenia wykorzystywane w procesie tłoczenia,

−

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesie tłoczenia.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

narzędzia i urządzenia do tłoczenia,

−

modele maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesie tłoczenia,

−

foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−

literatura zgodnie z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest dokonanie klasyfikacji narzędzi, maszyn i urządzeń do tłoczenia.

Przebieg zajęć:
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podział grupy uczniów na zespoły.

Wykonywanie ćwiczenia.

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat narzędzi, maszyn i urządzeń
do tłoczenia,

zorganizować stanowisko pracy,

rozpoznać narzędzia, maszyny i urządzenia do tłoczenia,

sklasyfikować narzędzia, maszyny i urządzenia do tłoczenia,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zakończenie zajęć:

−

prezentacja wyników przeprowadzonego ćwiczenia.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności:

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i omawia mocne i słabe strony,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Praca domowa
Odszukaj w literaturze technicznej lub zasobach sieci internetowej informacje na temat
zastosowania prasy mimośrodowej.

Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………………

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
812[01]

Moduł:

Technologia wytwarzania wyrobów metodami obróbki
plastycznej 812[01].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

wyrobów

procesie

tłoczenia

812[01].Z2.06

Temat: Wykonywanie wyrobów w procesie cięcia.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności posługiwania się narzędziami i urządzeniami

do cięcia

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy,

−

scharakteryzować zasady wykonywania cięcia,

−

wykonać operację cięcia.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

rysunki gotowych wyrobów wykonanych metodą cięcia,

−

arkusze blachy,

−

gilotyna do cięcia,

−

literatura zgodnie z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacji pracy uczniów:

−

praca w grupach,

−

praca indywidualna.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Lp. Ogniwa zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności uczniów

Czas
trwania

Stworzenie

ładu

zewnętrznego
i wewnętrznego

−

wita uczniów,

−

sprawdza obecność,

−

podaje temat zajęć,

−

przedstawia cele zajęć.

−

witają nauczyciela,

−

podają obecności,

−

zapisują temat zajęć
w zeszytach.

3 min.

Opracowanie
nowego materiału

−

przypomina zagadnienia
z ostatnich zajęć,

−

rozpoczyna opracowanie
nowego materiału.

−

odpowiadają na pytania,

−

biorą czynny udział
w zajęciach,

−

zapisują nowe informacje
w zeszytach.

5 min.

Kształtowanie pojęć

−

wyjaśnia jak naleŜy korzystać
z narzędzi do ciecia,

−

nawiązuje rozmowę
z uczniami na temat rodzajów
i sposobu wykonywania
cięcia.

−

odpowiadają na pytania
nauczyciela.

5 min.

Wiązanie

teorii

z praktyką

−

przypomina sposób
trasowania na arkuszu blachy,

−

wyjaśnia „od czego” naleŜy
zacząć wycinanie,

−

wyjaśnia w jaki sposób naleŜy
prawidłowo uŜywać narzędzi
do cięcia,

−

zwraca uwagę na dokładność
i kolejność wykonywania
operacji wycinania.

−

wybierają przedmiot do
wycięcia w arkuszu blachy
na gilotynie.

5 min.

wiczenia

−

nadzoruje pracę uczniów.

−

rozpoczynają wycinanie
pod kontrolą nauczyciela,

−

uczą się estetyki
wykonania.

15 min.

Kształtowanie
nawyków

−

powtarza najwaŜniejsze
wiadomości,

−

sprawdza wykonanie cięcia
oraz przekazuje uwagi
dotyczące ich wykonania.

−

odpowiadają na pytania,

−

prezentują wykonane
cięcie.

10 min.

Ocena i kontrola

−

ocenia aktywność uczniów.

1 min.

Zakończenie zajęć

−

podaje treść zadania
domowego.

−

zapisują treść zadania
w zeszytach.

1 min.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1. Cięcie

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj operację okrawania materiału na podstawie otrzymanej dokumentacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania. Uczniowie pracują pod bezpośrednim nadzorem nauczyciela.
Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

odczytać dane zawarte w otrzymanej dokumentacji,

wykonać okrawanie materiału z zachowaniem zasad bhp,

ocenić jakość wykonanej pracy,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

noŜyce krąŜkowe,

−

materiał do okrawania,

−

dokumentacja technologiczna,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj operację wycinania otworu w materiale na podstawie otrzymanej dokumentacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania. Uczniowie pracują pod bezpośrednim nadzorem nauczyciela.
Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

odczytać dane zawarte w otrzymanej dokumentacji,

wykonać wycinanie otworu z zachowaniem zasad bhp,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

noŜyce,

−

materiał do wycinania otworu,

−

dokumentacja technologiczna,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj operację cięcia arkuszy blachy, na odcinki, na podstawie otrzymanej

dokumentacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału materiał nauczania. Uczniowie pracują w grupach.
Po wykonaniu ćwiczenia liderzy grup prezentują prace.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

odczytać dane zawarte w otrzymanej dokumentacji,

wykonać cięcie blachy na odcinki z zachowaniem zasad bhp,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

noŜyce gilotynowe,

−

materiał do cięcia (blacha),

−

dokumentacja technologiczna,

−

literatura zgodnie z punktem 7 Poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Kształtowanie plastyczne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj element na prasie z wykorzystaniem wykrojnika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału materiału nauczania. Uczniowie pracują pod bezpośrednim
nadzorem nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

odczytać dane zawarte w dostępnej dokumentacji technologicznej,

ustalić kolejność operacji,

wykonać element na prasie z zachowaniem zasad bhp,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

dokumentacja technologiczna,

−

element do wykrojenia na prasie z wykrojnikiem,

−

prasa z wykrojnikiem,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj element na prasie z wykorzystaniem tłocznika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału materiału nauczania. Uczniowie pracują pod bezpośrednim
nadzorem nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

odczytać dane zawarte w dostępnej dokumentacji technologicznej,

ustalić kolejność operacji,

wykonać element na prasie z zachowaniem zasad bhp,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

dokumentacja technologiczna,

−

element do wykonania na prasie z tłocznikiem,

−

prasa z tłocznikiem,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

RozróŜnij wady wyrobów tłoczonych oraz określ przyczyny ich powstawania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie..

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

rozpoznać wady wyrobów tłoczonych,

określić i zapisać przyczyny powstania wad,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

dokumentacja technologiczna,

−

wyroby tłoczone (z wadami i bez wad),

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Plastyczne kształtowanie metali wielkimi mocami

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj metodę tłoczenia gazowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.
Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

naszkicować schemat urządzenia do tłoczenia metodą gazową,

zaznaczyć na schemacie elementy składowe urządzenia,

scharakteryzować proces tłoczenia z uwzględnieniem zasad bhp,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

literatura zgodna punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj metodę tłoczenia prochowego.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. NaleŜy zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania..

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

naszkicować schemat urządzenia do tłoczenia metodą prochową,

zaznaczyć na schemacie elementy składowe urządzenia,

scharakteryzować proces tłoczenia z uwzględnieniem zasad bhp,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

literatura zgodna punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie wyrobów
w procesie tłoczenia”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. d, 4. b, 5. c, 6. a, 7. b, 8. c, 9. a, 10. b, 11. c,

12. a, 13. b, 14. c, 15. b, 16. c, 17. a, 18. a, 19. b, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować operację wycinania

RozróŜnić operacje cięcia

RozróŜnić noŜyce do cięcia

Wymienić zabiegi kształtowania blach

RozróŜnić operacje tłoczenia

Wskazać zastosowanie zaginania

Opisać wpływ współczynnika wytłaczania na
proces tłoczenia

RozróŜnić narzędzia do nadcinania

Opisać zastosowanie wykrawania gumą

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazać części składowe wyginaka
z prowadnicami słupowymi

RozróŜnić operacje wygładzania

Opisać zastosowanie noŜyc krąŜkowych

Dobrać wytrzymałość na ścinanie dla stali
utwardzonej zgniotem o zawartości węgla 0,6%

Opisać rysunek schematyczny wykrojnika

Rozpoznać operacje gięcia przedstawioną na
rysunku schematycznym

Określić zastosowanie wytłaczania swobodnego

Rozpoznać operacje ciągnienia na młotach

Scharakteryzować urządzenia do ciągnienia
metodą Dyzacking

Rozpoznać matrycę niemetaliczną

Rozpoznać wybrzuszanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj dla kaŜdego ucznia: instrukcję, zadanie testowe i kartę odpowiedzi.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Na 5 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań o róŜnym stopniu trudności. Wszystkie zadania są zadaniami
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi – zaznacz prawidłową
odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

Czas trwania testu 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Wycinaniem nazywamy
a)

całkowite odcięcie jednej części metalu od drugiej wzdłuŜ linii zamkniętej.

częściowe przecięcie jednej części metalu.

całkowite odcięcie jednej części metalu od drugiej wzdłuŜ linii otwartej.

wygładzanie powierzchni materiału.

Operacja cięcia przedstawiona na rysunku to
a)

wykrawanie.

dziurkowanie.

okrawanie.

wygładzanie.

Rysunek przedstawia noŜyce
a)

wielokrąŜkowe.

krąŜkowe.

gilotynowe.

skokowe.

Zabieg kształtowania plastycznego przedstawiony na rysunku to
a)

zginanie.

wyginanie.

zwijanie.

wywijanie.

Na rysunku przedstawiono proces
a)

zaginania.

gięcia.

tłoczenia.

ciągnienia.

Zaginaniu poddaje się
a)

wyłącznie obrzeŜa materiału.

wyłącznie środek materiału.

przedmioty wcześniej niekształtowane.

tylko rury kwadratowe.

Im mniejszy jest współczynnik wytłaczania, tym
a)

więcej operacji potrzeba, aby otrzymać gotową wytłoczkę.

mniej operacji potrzeba, aby otrzymać gotową wytłoczkę.

ilość operacji pozostaje bez zmiany.

wytłaczanie przestaje być ekonomiczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do nadcinania uŜywa się
a)

wykrojników.

noŜyc krąŜkowych.

tłoczników.

noŜycy gilotynowej.

Wykrawanie gumą moŜe być stosowane do blach aluminiowych o grubości
a)

do 1,2 mm.

1,3–1,5 mm.

1,6–1,9 mm.

2,0–2,3 mm.

10.

Na rysunku wyginaka z prowadnicami słupowymi numerem 1 oznaczono
a)

stempel gnący.

kadłub z prowadnicami.

matryca.

kołki ustawcze.

11.

Na rysunku przedstawiono proces
a)

cięcia.

gięcia.

wygładzania.

nacinania.

12.

NoŜyce wielokrąŜkowe, przedstawione na rysunku, są stosowane do
a)

cięcia blach lub taśm na wąskie pasy.

cięcia pasów, krąŜków i pierścieni.

wycinania krąŜków i pierścieni.

wycinania zarysów krzywoliniowych.

13.

Wytrzymałość na ścinanie (R

) dla stali utwardzonej zgniotem o zawartości węgla 0,6%

wynosi
a)

380 MPa.

720 MPa.

560 MPa.

250 MPa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

Element oznaczony cyfrą 1 na rysunku wykrojnika z prowadnicami słupkowymi to
a)

prowadnica słupkowa.

matryca.

stempel.

płyta tnąca.

15.

Operacja gięcia na prasach, przedstawiona na rysunku to
a)

wyginanie.

zawijanie.

zaginanie.

wyoblanie.

16.

Wytłaczanie swobodne jest stosowane do
a)

tłoczenia głębokich naczyń w jednym zabiegu.

zawijanie obrzeŜy przedmiotów.

płytkiego tłoczenia.

tłoczenia głębokich naczyń.

17.

Na rysunku pokazano ciągnienie
a)

na młotach spadowych.

gumą.

hydrauliczne.

wielooperacyjne.

18.

Ciągnienie metodą Dyzacking jest wykonywane na
a)

młotach.

młotach spadowych.

prasach hydraulicznych.

prasach mimośrodowych.

19.

Na rysunku ciągnienia hydraulicznego bez udziału prasy matrycę niemetaliczną
oznaczono numerem
a)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie wyrobów w procesie tłoczenia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Zadanie typu próba pracy do jednostki modułowej „Wykonywanie
wyrobów w procesie tłoczenia”

Wykonaj operację cięcia arkuszy blachy na odcinki 25 x 125.
Grubość blachy 2 mm.
Ilość sztuk 2550.

Na wykonanie zadania masz 180 minut.

Sprawdź, czy otrzymałeś kompletną dokumentację.

Na PLANIE DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia
i numer stanowiska.

Zapoznaj się z treścią zadania, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem pracy i jego
wyposaŜeniem. Masz na to 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania próby
pracy.

Po upływie tego czasu przystępujesz do wykonania zadania.

Nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie miejscu godzinę rozpoczęcia i godzinę
zakończenia próby pracy.
Pamiętaj, Ŝe podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, którzy

obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci Ŝadnych wskazówek.
Interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpoŜarowej i moŜe w takim przypadku przerwać pracę.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za uzyskanie od 8–9 punktów,

−

dostateczny – za uzyskanie od 10–11 punktów,

−

dobry – za uzyskanie od 12–13 punktów,

−

bardzo dobry – za uzyskanie od 14–15 punktów.

Instrukcja do wykonania zadania

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:

Przeanalizuj dokładnie treść zadania.

W formularzu PLAN DZIAŁANIA:

−

zapisz czynności niezbędne do wykonania zadania,

−

sporządź wykaz narzędzi oraz sprzętu potrzebnego do wykonania zadania,

−

oblicz potrzebną ilość blachy na podstawie dokumentacji,

−

zapisz rodzaj materiału z którego naleŜy wykonać operację cięcia blachy na odcinki.

Zgłoś ukończenie sporządzania PLANU DZIAŁANIA.

Zorganizuj stanowisko pracy:

−

pobierz i załóŜ, odpowiednie do wykonywanego zadania środki ochrony
indywidualnej,

−

oceń stan techniczny noŜycy gilotynowej,

−

sprawdź działanie noŜycy gilotynowej,

−

sprawdź wymiary materiału wyjściowego/ blachy/.

Dokonaj podziału blachy na odcinki.

Ustaw za pomocą odpowiednich pokręteł Ŝądaną szerokość blachy.

Uruchom noŜycę gilotynową.

Dosuń blachę do zderzaka.

Wykonaj operację cięcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10.

Sprawdź czy otrzymałeś Ŝądaną szerokość.

11.

Powtórz te same czynności dotyczące cięcia na długość Ŝądanych odcinków.

12.

Sprawdź wymiary poszczególnych odcinków blachy.

13.

Zapisz wyniki pomiarów.

14.

Uporządkuj stanowisko pracy.

15.

Zgłoś, przez podniesienie ręki, gotowość do prezentacji wykonanego zadania.

16.

W czasie prezentacji:

−

uzasadnij kolejność czynności wykonywanych podczas realizacji zadania,

−

oceń poprawność wykonania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód:

Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej

Symbol cyfrowy:

812[01|

Oznaczenie tematu:

Oznaczenie zadania:

Wpisuje zdający

Data urodzenia

Nr stanowiska

PESEL

dzień miesiąc rok

PLAN DZIAŁANIA

Zapisz wykaz kolejnych operacji niezbędnych do wykonania cięcia blachy na odcinki
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

Zapisz wykaz narzędzi niezbędnych do wykonania zadania
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

Zapisz wykaz narzędzi i przyrządów kontrolno-pomiarowych niezbędnych do wykonania
zadania
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

Oblicz na podstawie dokumentacji dostarczonej przez nauczyciela długość materiału
wyjściowego, potrzebnego do wykonania cięcia blachy na odcinki
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ARKUSZ OBSERWACJI

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA OCENY

Liczba

punktów

Czynność 1. Sporządzenie wykazu czynności niezbędnych do cięcia
blachy na odcinki.
Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający uwzględnił w planie działania
następujące czynności:

−

dokonanie podziału blachy na odcinki,

−

ustawienie, za pomocą odpowiednich pokręteł, Ŝądanej szerokości
blachy,

−

uruchomienie noŜycy gilotynowej,

−

dosunięcie blachy do zderzaka,

−

wykonanie operacji cięcia,

−

sprawdzenie Ŝądanej szerokości i długości.

Czynność 2. Sporządzenie wykazu niezbędnych narzędzi i sprzętu
kontrolno-pomiarowego.
Kryterium wykonania: 1 pkt,, jeŜeli zdający uwzględnił w sporządzonym
wykazie co najmniej:

−

przymiar kreskowy,

−

suwmiarka,

−

rysik.

Czynność 3. Obliczenie długości materiału wyjściowego.

Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający:

−

zmierzył grubość blachy,

−

obliczył ilość potrzebnego materiału do wykonania zadania.

Suma punktów w obszarze – I. Planowanie

Czynność 4. Pobranie środków ochrony indywidualnej.
Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający pobrał i przygotował na
stanowisku pracy następujące środki ochrony indywidualnej:
okulary ochronne,

−

indywidualne ochronniki słuchu,

−

rękawice,

−

fartuch skórzany.

Przed przystąpieniem do wykonania zadania załoŜył wszystkie środki

ochrony indywidualnej.

Czynność 5. Pobranie narzędzi i przyrządów kontrolno-pomiarowych.

Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający pobrał następujące narzędzia i
przyrządy kontrolno-pomiarowe:

−

przymiar kreskowy,

−

suwmiarka,

−

rysik.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 6. Sprawdzenie działania urządzeń niezbędnych do
wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający:

−

ocenił stan techniczny noŜycy gilotynowej,

−

sprawdził działanie noŜycy gilotynowej.

Czynność 8. Rozmieszczenie na stanowisku pracy pobranych
materiałów, narzędzi i przyrządów kontrolno-pomiarowych.

Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający rozmieścił materiał, narzędzia
i przyrządy kontrolno-pomiarowe na stanowisku pracy w miejscach nie
utrudniających wykonania czynności technologicznych.

Suma punktów w obszarze – II. Organizowanie

Czynność 9. Przygotowanie arkuszy blach.
Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający przygotował potrzebną ilość
arkuszy blachy.
Czynność 10. Cięcie arkuszy zgodnie z technologią.
Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający korzystając z pomocy innej
osoby:

−

zaznaczył miejsce cięcia na materiale wyjściowym,

−

odciął odcinek materiału zgodnie z technologią,

−

dokonał pomiaru.

Czynność 11. Utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy.
Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający kładł narzędzia na stanowisku
pracy tak, aby nie stanowiło to utrudnienia w pracy i nie stanowiło
zagroŜeń. Odcięte odpady usuwał do przeznaczonych do tego celu
pojemników.

Czynność 12. Uporządkowanie stanowiska pracy.
Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający uporządkował stanowisko
pracy po wykonaniu zadania i zabezpieczył noŜyce gilotynowe przed
przypadkowym uruchomieniem.

Czynność 13. Oczyszczenie narzędzi i odłoŜenie ich na miejsce
przechowywania.

Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający oczyścił narzędzia, odniósł je
na miejsce przechowywania.

Suma punktów w obszarze – III. Wykonywanie

Czynność 14. Uzasadnienie kolejności czynności przy wykonywaniu
cięcia.
Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający wymienił zabiegi niezbędne
do wykonania operacji cięcia i uzasadnił przyjęty dobór czynności.

Czynność 15. Ocena jakości wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt., jeŜeli zdający

−

porównał wymiary z dokumentacją,

−

ocenił wymiary i jakość powierzchni.

Suma punktów w obszarze – IV. Prezentowanie

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Brodziński A.: Maszyny i urządzenia do obróbki plastycznej. Laboratorium
Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 1993

Dobrucki W.: Zarys obróbki plastycznej metali. Wydawnictwo Śląsk, 1974

Gabryszewski Z., Gronostajski J.: Mechanika procesów obróbki plastycznej.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991

Gadziński S.: Obróbka plastyczna metali. Wyd. PŁ, Bielsko-Biała 1996

Kajzer S., Kozik R., Wusatowski R.: Wybrane zagadnienia z procesów obróbki
plastycznej metali. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1997

Karpiński T.: InŜynieria produkcji. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004

Kubiński W.: Praktyka technologiczna. Wydawnictwo AGH, Kraków 1991

Okoniewski S.: Technologia metali. WSiP, Warszawa 1980

Weroński W.: Obróbka plastyczna. Technologia. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej,
Lublin 1993

Literatura metodyczna

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004