142 | AKT
JAN SAUDEK | 143
*13.05.1935 w Pradze • 1950: dostaje swój pierwszy aparat fotograficzny KODAK BABY Brownie – pierwsze fotograficzne doświadczenia • 1952: wyuczo-
ny na fotografa, aż do 1983 roku pracuje jako fotograf reprodukcyjny w drukarniach • 1959: używa „prawdziwego“ aparatu Flexaret 6 × 6, również rysuje
i maluje • 1963: na stałe ulega wpływowi katalogu znakomitej wystawy fotograficznej „Lidská rodina“ („Rodzina ludzka” przyp.tłum.) (Edward Steichen)
• 1972: odkrywa swoją typową „ZEĎ“ („Ścianę”, przyp.tłum.), która staje się synonimem jego twórczości • 1981: ukazuje się pierwsza monografia „Il teatro
de la vita“ w Mediolanie • 1983: uprawia fotografię jako wolny zawód – poswięca się wyłącznie wolnej twórczości • 1990: jako pierwszy Czech w historii
zostaje wyróżniony francuskim tytułem „Le Chevalier des Arts et Letters“ (Rycerz Sztuki i Literatury) • francuski reżyser Jerome de Missolz kręci o nim
film „Jan Saudek – czeski fotograf“ • 2005: ukazuje się jego czternasta, jak dotąd najobszerniejsza monografia „SAUDEK“ (wyd. Slovart, Praga), której
towarzyszy duża wystawa retrospektywna w Pradze
Jan Saudek jest najsłynniejszym za granicą współczesnym czeskim fotografem, którego prace prezentowane były na ponad 400 samodzielnych wysta-
wach na całym świecie. Jego prace są wystawiane we wszystkich prestiżowych muzeach światowych i galeriach artystycznych.
Jan Saudek
Szanowni Państwo!
Do przedstawienia nagiego ciała ludzkiego można przystępować na dwa podstawowe sposoby:
a) będąc ekstatycznie upojonym tym pięknem
b) cynicznie, z zimną krwią i pogardliwie (czyli ze źle lub zręcznie skrywanym wstrętem).
Ale szczerze: sfotografować czysty akt (czyli w pełni obnażone ludzkie ciało) to najtrudniejsze zadanie
– cel nieomal nieosiągalny, trudny, niedościgły. (Jednak naszym obowiązkiem jest próbować go osiągnąć
wciąż na nowo…)
Spróbujcie zatem tego wszyscy, bez różnicy – każdy też ma wśród swoich zdjęć jedno czy dwa świetne,
odkrywcze i naprawdę oryginalne – tylko że o tym nie wie. Jest to „magia niechcianego”.
Wielu próbuje sportretować niedorzeczne twory autorów mody polegające w większości na przedstawianiu
wymiennych i niezasłużenie „pięknych” (oczywiście młodych) ludzi – takich, jak prawie nikt z nas nie
wygląda.
Osobiście uważam za wprost niestosowne jest umiejscawianie nagich, bezbronnych ludzkich ciał (a zwłasz-
cza zachwycających ciał kobiet) w przyrodzie, w środowisku, które jest wobec skóry człowieka bardzo
nieprzyjazne: ostre trawy, szorstka kora drzew, żwir dróg i drażniące owady – ponieważ fotografowanie
ciała jest namiastką kochania (dlaczego tego nie przyznać?), wszystko należy do tego, co w żargonie nazywa się „indoors”, czyli od przestrzeni
sypialni, werand, zmroku, draperii i blasku świec.
Nie jest również wskazane kierowanie się jakimiś wzorami – każde życie, każde ciało jest czymś niepowtarzalnym – możemy więc być pewni,
że w taki sposób jak zrobiliśmy to my, nie przedstawiał go nikt inny.
Kilka dobrych rad: otoczenie powinno być raczej ciemniejsze – jasna karnacja skóry na rażąco białym tle wyjdzie całkiem nieartystycznie.
Następnie: nie wymagajcie od modela nienaturalnej pozycji – o ile nie jest niezbędna. Nie dopuszczajcie do przekłamań – każde przekłamanie
można rozpoznać na końcowym obrazie.
I jeszcze jedna nowoczesna teza: granica między „aktem” i „pornografią” zaczyna się szybko zacierać, ginąć, zanikać.
Przede wszystkim jednak: kierujcie się własnym stylem, nie koncentrujcie się na wskazówkach innych – więc moimi też nie. Ilu fotografów
– tyle stylów.
Wy sami decydujecie, co chcecie wyrazić – i nie powinno wam zabraknąć trzech składników: podziwu, pokory i pragnienia.
A teraz do pracy, szanowni koledzy i koleżanki!
Jan Saudek
^
Chwała Wielkiemu Vincentowi
X
Nargile – Vladimírka
