Wprowadzenie publikacji do planu wydawniczego i budżetowanie 

publikacji

1. Przygotowanie dokumentacji

2.

Konsultacja   z   działem   marketingu   i   sprzedaży   [nasze   wewnętrzne   oceny 
przydatności i zewnętrzne recenzje mamy już gotowe – w dok. w pkt. 1]

Wydawnictwo, zwłaszcza duże, niebędące rodzinną firmą nie może funkcjonować 
na żywioł

1

, konieczna jest szczegółowa dokumentacja oparta na rzetelnej analizie.

3.

Postawienie na kolegium wydawniczym 

Przebieg kolegium:

a. Redaktor   prowadzący   prezentuje   proponowaną   publikację,   opowiada   o 

niej i o jej autorach, przedstawia ją na tle publikacji z danej dziedziny

b. Marketingowiec przedstawia prognozę i dynamikę sprzedaży oraz plan 

działań promocyjnych

c. Dyskusja

d.

Zatwierdzenie książki do planu wydawniczego lub odrzucenie ew. 
odesłanie do poprawek / zmian.

Dokumentacja na kolegium wydawnicze:

1.

Kalkulacja księgowa (budżet wstępny)

2.

Karta książki – podstawowe informacje o danym tytule

3.

Konspekt lub maszynopis

4.

Recenzje zewnętrzne i ew. opinia wewnętrzna wydawnictwa

5.

Opinia marketingowo-handlowa

6.

Opis serii – gdzie umieścić i jak wygląda

7.

Kwestionariusz autorski / informacja o autorze

Karta  książki

 :

1.

Symbol redakcji i nazwisko redaktora

2.

Nr projektu – tutaj nr księgowy

3.

Zmiana tytułu, gdy tytuł jest roboczy – ślad tego, co się dzieje z tytułem w toku 
prac

4.

Redaktor naukowy w pracy zbiorowej

5.

Ilość tomów

6.

Objętość w arkuszach wydawniczych – 1 ark. wyd. = 40 tys. znaków, tekst 
autorski wraz z elementami dodatkowymi, indeksami, żywą paginą etc.

7. ISBN, w wyd. wielotomowych również ISBN tomu – wówczas są dwa, jeden 

wspólny dla wszystkich oraz dodatkowy, inny dla każdego tomu

8.

Rodzaj publikacji – podręcznik akademicki, książeczka dla dzieci, biografia, 
tomik poezji

9.

Klasyfikacja tematyczna – wg BN, potrzebna przy tworzeniu katalogów i 
bibliografii narodowej

10.

Instytucja dotująca

11.

Informacje o oryginale przy tłumaczeniach

1

 na zasadzie: Szef interesuje się  samolotami, więc wydajemy tylko publikacje o lotnictwie

12.

Poprzednie wydania: nr ostatniego wyd., data, nakład

2

, ceny

3

, aktualny zapas

4

13.

Informacje, które redaktor proponuje włączyć – e.g. dodatkowe wyposażenie

Członkowie kolegium wydawniczego muszą wiedzieć to, co wie redaktor inicjujący:

14. dlaczego ta książka?
15. autor – główne informacje
16. odbiorcy – dla kogo?
17. wszystkie informacje pozyskane w czasie pozyskiwania tytułu

18.

jakie książki można uznać za wspomagające – wspólna akcja promocyjna, 
możliwość sprzedaży w pakietach

19.

konkurencja – co jest na rynku, z czym się spotkamy, a dokładniej, z kim się 
zderzymy  Ważne są ceny publikacji konkurencyjnych – jeżeli nasza książka 
będzie dużo droższa od wielu innych publikacji z tej dziedziny, to choć byłaby 
lepsza, nikt jej nie kupi...

5

20.

Czas życia książki  – jak długo książka może funkcjonować bez uzupełnień i 
zmian – ergo jak długo pozostaje aktualna – pierwsze wydanie kosztuje dużo 
[praca   autora,   redaktora,   korekty   etc.],   dodruki   to   właściwie   tylko   koszty 
produkcji, ale   bez opracowania. Niestety nie możemy przewidzieć wszystkich 
rewolucji w nauce, które mogą uczynić naszą książkę przedpotopową

6

.

21.

Kanały sprzedaży – uwzględniamy te, które odbiegają od standardowych, co jest 
istotne   zwłaszcza   przy   książkach   specjalistycznych   –   podręcznik 
anatomopatologii   nie   będzie   leżał   w   „Librze”   czy   w   „Prusie”   na   środku 
wystawy…

22.

Po tych informacjach następuje litania podpisów i data 



 Przykład wypełnienia karty książki - vide załącznik 2 na końcu tekstu

Opinia marketingowa – przewiduje ile uda się sprzedać w poszczególnych latach przy 
określonych działaniach promocyjnych i danej sytuacji rynkowej.

1. Parametry wydawnictwa
2. Odbiorcy
3. Konkurencja
4. Prognoza sprzedaży
5. Opinia marketingu

6.

Propozycje promocyjne [recenzje w prasie ogólnej lub specjalistycznej, wywiady, 
spotkania z autorami etc.]

2

 dobre uzasadnienie wznowienia, zwłaszcza przy wartościowych publikacjach wydanych RAZ w 

tragicznie niskim nakładzie, e.g. A. Gieysztor – Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973, nakład 
3000 egz. [sic!].

3

 przy wznowieniu starych wydań niepotrzebne z uwagi na denominację, inflację oraz zmiany kosztów 

wytwarzania

4

 przy książkach wydanych niedawno, które są rozkupywane i grozi  wyczerpanie nakładu

5

 Mein Kampf kosztowała 2x tyle, co przeciętna książka w Niemczech i z trudem sprzedano pierwszy 

nakład 4000 egz.

6

 zwłaszcza w medycynie, e.g. przyczyny wrzodów żołądka, czy w chemii i fizyce – odkrycia kolejnych 

pierwiastków transuranowych

Dotychczasowa sprzedaż wyrobów podobnych



Autor [A. Świderkówna] lub tematyka [II wojna, Katyń, nazizm]



Podsumowanie, jak sprzedawały się w poszczególnych latach – e.g. książki A. 
Świderkówny po śmierci Autorki wykazywały wzrost sprzedaży, choć uprzednio 
dał się odczuć wyraźny spadek.



Zwroty – większa sieć czasem zatowaruje

7

 coś z prawem zwrotu, do tego dochodzą 

egzemplarze uszkodzone

Opis serii

1.

Co to za seria – popularna

8

, podręczniki

9

, źródła

10

, książka „dla Opornych”

11

?

2.

Wygląd, tematyka

12

, zagadnienia

3.

Częstotliwość wydawania

4.

Sprzedaż i promocja

5.

Informacja o autorach

6.

Konstrukcja podręcznika [jeżeli dotyczy]

7.

Założenia edytorskie

Konieczność planowania: tego, co już wydane, co w produkcji, co dopiero się ukaże
Lokomotywa   serii  –   ma   „ciągnąć”   serię,   stanowić   „wisienkę   na   torcie”,   główny 
wybijający się hit, dzięki któremu inne książki w serii świecą światłem odbitym. Gdy 
wydajemy kilka książek na rok, to jedna powinna być hitem – ludzie lubią kompletować 
serie, często przymkną oko na pojedynczy gniot, gdy w serii ukazał się także bestseller, 
ale należy ludziom przypominać o serii, stąd ważna jest regularność i względnie krótkie 
okresy między poszczególnymi elementami serii
Kwestionariusz autorski – vide Załącznik 1



Charakterystyka książki z punktu widzenia autora – dla kogo i po co? Co sam 
autor   sądzi   o   swoim   dziele?   Co   uważa   za   zalety?   Jakie   publikacje   są 
konkurencyjne – to najlepiej wie sam autor [nie znoszę Jaczynowskiej, grrrrr…!]



Sugestie promocyjne

o

Lista instytucji, towarzystw, osób, którym meldować o ukazaniu się 
pozycji

o

Tytuły czasopism, w których powinny ukazać się recenzje

o

Jakim wydawnictwom naukowym powinno towarzyszyć ukazanie się 
książki oraz jej reklama?



Czy wyraża zgodę na osobisty udział w akcji promocyjnej?

Autor może tu napisać WSZYSTKO, nawet, że jego książka jest bezkonkurencyjna i w 
ogóle „de-best” i stanowi przewrót iście kopernikański 

7

 uroczy neologizm 

8

 e.g. Klub Siedmiu Przygód [Sposób na Alcybiadesa, Podróż za jeden uśmiech]

9

 e.g. seria Historia Powszechna [Manteuffel, Roztworowski, Żywczyński, Pajewski]

10

 e.g. seria Biblioteka Wiedzy Wojskowej [G. Patton, Ch. de Gaulle]

11

 e.g. D. Gookin, DOS dla Opornych, D. Lowe, Word 6 dla Opornych etc.

12

 e.g. O wolność i niepodległość [Wojna bez walnej bitwy, Konfederacja barska]



Zastosowanie – nawet, gdy jest to podręcznik akademicki – kierunki na 
uczelniach często zmieniają nazwy, pojawiają się też nowe

13

, niektóre książki 

mogą być lekturami zastępczymi

14



Sugerowany nakład – porzuciliśmy to pytanie, wszyscy autorzy zawsze żądają 
100 tysięcy, nawet, jeśli książka jest kupowana tylko przez np. 200 studentów 
anglistyki rocznie.

Konsultacje z marketingiem i sprzedażą

1. Badanie rynku dla danej dziedziny lub konkretnego tytułu 



Badania   rynku   są   kosztowne,   wymagają   przygotowania   merytorycznego   i 
czasochłonnych analiz, często wykonują je zewnętrzne firmy – dlatego nie 
mają   uzasadnienia   ekonomicznego   dla   każdej   książki,   którą   wydajemy   w 
nakładzie   1000   egz.,   co   innego   w   wypadku   wielkich   cykli   np.   literatury 
pięknej   lub   encyklopedii.   Dlatego   też   w   większości   przypadków   „badanie 
rynku” z reguły opiera się na naszej wiedzy o rynku 

2.

Ocena szans rynkowych publikacji - co jest na rynku,  jaki może być odbiór, jaka 
reakcja rynku, e.g. wysunięcie pozycji konkurencyjnych

15

3. Publikacje konkurencyjne i wspomagające

4.

Prognoza sprzedaży przewiduje, ile się sprzeda



Ocena   dynamiki   sprzedaży  ma   przewidzieć,   w   jakim   tempie 
postępować   będzie   sprzedaż.   Największa   sprzedaż   panuje   w 
pierwszym  kwartale,  potem spada, księgarze niechętnie  wracają do 
wznawianych tytułów, książka po 3-4 miesiącach to staroć. Niestety 
coraz więcej książek przestaje być wznawianych – jest to duża strata, 
gdyż  wydawnictwo   poniosło  koszty,  autor  się  napracował,   napisał, 
nawprowadzał   poprawek,   sprzedaż   pierwszego   wydania   jeszcze   z 
reguły nie zwróciła 100% kosztów, dodruk byłby tani [vide wyżej] a 
tu   ZONK!   A   praktycznie   dopiero   przy   II   wydaniu   autor   i 
wydawnictwo może odcinać kupony od tytułu…

5. Plan działań promocyjno-reklamowych

Informacja   o   planowanym   dodruku  jest   prawem   autora,   gdyż   może   on   chcieć 
wprowadzić poprawki lub zmiany. 
Są książki, które będą się zawsze sprzedawać [Biblia, Mickiewicz], ale niestety nie 
wszystkie [Harry Potter, Sienkiewicz, Rodziewiczówna].

Koszty  wydania książki –  budżet wstępny projektu

1.

Produkcyjne: papier, oprawa, usługa poligraficzna [druk]

2.

Honoraryjne   –   autorskie:   autor,   tłumacz,   ew.   licencjodawca,   autorzy   wstępu, 
bibliografii, indeksów etc., grafik projektujący okładkę, fotografik gdy specjalnie 
zamawiamy zdjęcia, ilustrator rysujący smoki w bajkach, kartograf do map etc.

3.

Prace zlecone – redaktor naukowy, merytoryczny, recenzent, korektor etc.

13

 europeistyka albo mój ulubiony CŚ [Cywilizacja Śródziemnomorska] – z braku specjalistycznych 

podręczników można zastosować ogólne opracowania dot. historii, politologii i dziejów kultury

14

 polemiczna książka Ziółka używana w IH UW jako podręcznik historii starożytnego Rzymu, choć Autor 

zgrzyta zębami [studenci też…]

15

 Widząc nową książkę Ziółka Jaczynowska zaraz rzuca się do maszyny i pisze pozycję konkurencyjną

4.

Reklama   i   promocja     -   odgórnie   przydzielany   procent   kosztów   lub   ustalane 
oddzielnie dla wydawnictw specjalnych

5.

Magazynowanie i dystrybucja



składowanie jest drogie, lepiej wydać mniejszy nakład i dodrukować, niż 
drukować do magazynów, zwłaszcza, że podatek płaci się od produkcji 
wykonanej, a nie sprzedanej



egzemplarze okazowe oraz darmowe dla autorów i redaktorów, informacje 
dla księgarzy, transport etc.

6.

Koszty własne – utrzymanie firmy i pracowników etatowych

7.

Zysk wydawcy

Tabela kosztów:

kategoria kosztów

jedn. miary

koszty redakcji

ark. wyd.

koszty działów pomocniczych

ryczałt

naświetlanie

ryczałt

wynajem studia

ryczałt

autorzy inni

ryczałt

konsultant

ryczałt

redaktor naukowy

ark. wyd. 

recenzent

ark. wyd. 

Indeks

Ark. wyd.

Grafik

ryczałt

Prawa do zdjęć i ilustracji

szt.

Prawa do map

szt.

opracowanie redakcyjne w tym korekty red.

ark. wyd.

opracowanie leksykograficzne

ark. wyd.

opracowanie techniczne w tym korekty red. techn.

ark. wyd.

sczytywanie

ark. wyd.

Koszta konsultacji zależą od typu książki i dziedziny – im bardziej elitarna, tym wyższe 
[mniej jest hungarystów niż anglistów]
Podobnie koszt recenzji – zależny jest od stopnia szczegółowości samej recenzji i 
stopnia trudności publikacji [podręcznik szkolny, akademicki, książka popularna]
Indeksy ceni się wg objętości książki, np. indeks do książki 20 ark będzie tańszy niż do 
opasłego   tomiszcza   50   ark.   Najdroższe   są   indeksy   rzeczowe,   gdyż   wówczas   trzeba 
najbardziej wgłębić się w tekst

16

. 

Grafik otrzymuje wynagrodzenie za wykonanie okładki
Mapy – wykonanie i kupno praw do nich
Opracowanie leksyki – przy słownikach i encyklopediach
Sczytywanie – sprawdzanie, czy coś nie zgubiło się przy składaniu.

16

 Indeksy osób i nazw geograficznych można wykonać na upartego wyszukiwarką MS Word – przyp. red.

Dotacje

Książka w Polsce i tak jest tania w stosunku do nakładów, a na pewno tańsza niż w 
Europie, choć wystarczająco droga jak na kieszeń studenta…
Pytanie – dotować tytuły czy wydawców? W Niemczech dotowane są książki, a nie 
wydawcy – istnieje centralny zakup dla bibliotek w poszczególnych landach, wobec tego 
wydawca wie, że ma zbyt na X egzemplarzy danej książki jeszcze przed jej wydaniem

Źródła  dotacyj:

1. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego



podręczniki akademickie – duże dotacje przyznawane na tytuł, co zmniejsza 
liczbę tytułów



b.   KBN   (1991-2005,   potem   włączony   do   MNiS   jako   Rada   Naukowa)   – 
publikacje stricte naukowe – głodowe dotacje

2. Ministerstwo Kultury – Instytut Książki
3. Instytut Austriacki, Porozumienie Polsko-Niemieckie, Program Boya-Żeleńskiego

4.

Instytucje zainteresowane propagowaniem wiedzy – Wydział Promocji Miasta

5.

Uczelnie – część grantów idzie na promocję

6.

Sponsorzy   –   instytucje   niezwiązane   z   rynkiem   wydawniczym   –   TVP,   banki, 
ubezpieczyciele, Kulczyk-Holding, Wedel etc.

7.

Instytucje   zainteresowane   zamieszczaniem   reklam   –   przy   publikacjach 
prestiżowych   jest   to   szansa   na   zaistnienie   w   mediach   [szum   medialny   niesie 
wszystko…]

Arkusz kalkulacyjny

:

1.

Informacja o tytule

a) publikacja krajowa / zagraniczna

b)

format książki i format kolumny

17

c) stopień pisma i interlinia

d)

forma przekazania materiałów (mail, dyskietka)

2.

Kategoria   dla   składu   –   prosty   tekst   czy   krzaczaste   wzory   matematyczne,   dużo 
włamanych ilustracji, tekst w 2 lub 3 łamach

18

a) objętość ogółem w arkuszach wydawniczych 
b) ilustracje wielotonalne i jednotonalne oraz kreskowe
c) kolorowość środków:

a. 1 = czarno-białe

b.

2 = dwa kolory (jak maszyna do pisania)

c.

4 = pełny kolor (3 barwy podstawowe + czerń)

d.

5 = tylko na okładce i obwolucie, gdy stosujemy lakiery metalizowane 
(srebrzenia, złocenia)

e.

przykład: 1:1 = czarno-biały druk dwustronny 

17

 zadrukowana część karty, naturalnie mniejsza niż format strony 

18

 potocznie zwanych kolumnami, np. w słownikach, encyklopediach, leksykonach etc.

d)

rodzaj   papieru   na   tekst   i   jego   gramatura   -   obecnie   jest   popularny   papier 
objętościowy – gruby, ale lekki, można napisać krótką książkę która będzie 
gruba, a papier jednocześnie nie będzie tekturą

e) spulchnienie papieru na tekst

f)

białość papieru, zwłaszcza spulchnionego

19

 (biel lub krem, tzw. chamois)

g)

wklejki – wkładki z ilustracjami na papierze kredowym

20

 – lepiej wyglądają 

na   nim   wszelakie   zdjęcia   (większy   kontrast,   wierna   reprodukcja   barw), 
albumy wydaje się tylko na papierze kredowym, na upartego można też całą 
książkę, ale będzie ciężka jak Maszkin…

h)

rodzaj oprawy (miękka, twarda)

i)

rodzaj bloku książki (klejony, szyty)

j)

kolorowość okładki (4:1 – 1 str. cz-b, 4:0  - nic w środku)

k)

wyklejki – mogą być puste, białe lub kolorowe, może być coś wydrukowane – 
mapa, wzorek, reklama

l) obwoluta
m) uszlachetnienia – błyszcząca folia, oprawa w płótnie, skórze, okucia etc.
n) elementy dodatkowe
o) pakowanie – foliowanie całej książki lub tylko pełnych palet

Przykład wypełnionego arkusza – vide Załącznik 3.

19

 niewłaściwie dobrana barwa papieru spulchnionego będzie wyglądać jak tania gazeta

20

 por. ilustracje na wklejkach w: P. Gaxotte, Wielka Rewolucja Francuska, wyd. Trzaska, Evert, Michalski, 

Warszawa brw., z sitodrukowymi  reprodukcjami  wykonanymi  na tym  samym  papierze  co tekst  w:  S. 
Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918, Warszawa 1983.

Załączniki

Załącznik 1

Kwestionariusz autorski

1. Imię i nazwisko
2. Stanowisko służbowe, stopień naukowy, uczelnia, wydział
3. Adres i tel. domowy
4. Adres i tel. służbowy, fax.
5. Adres elektroniczny
6. Krótka charakterystyka książki
7. Najważniejsze zalety książki
8. Czy istnieją publikacje konkurencyjne – jakie?
9. Przewidywany krąg odbiorców (jeżeli książka jest zaplanowana jako podr. akad. prosimy 

wymienić przedmiot, do którego podręcznik będzie wykorzystywany)

10. Sugestie promocyjne
11. Lista instytucji, towarzystw naukowych i osób, do których należy dotrzeć z informacją o książce
12. Tytuły czasopism, w których powinna znaleźć się zapowiedź, omówienie i recenzja i reklama
13. Jakim wydarzeniom i imprezom naukowym (zjazdy towarzystw, konferencje, seminaria, 

konwersatoria etc.] powinno towarzyszyć ukazanie się książki

14. Czy wyraża Pan(i) zgodę na osobisty udział w działaniach promocyjno-reklamowych?

W związku z wymogami ustawy z 29.08.1997 o ochronie danych osobowych prosimy o podpisanie 
zgody:

Wyrażam   zgodę   na   wykorzystanie   moich   powyższych   danych   osobowych   wyłącznie   przez 
Wydawnictwo w celach marketingowych.

(podpis Autora)

Załącznik 2

KARTA KSIĄŻKI

Symbol

Redaktor

redakcji

inicjujący
Nr projektu: 1234-Z-56

Autor: 

gen. dyw. Tadeusz Bór-Komorowski

Tytuł:  

Armia podziemna

Zmiana tytułu:

Redaktor naukowy pr. zbiorowej / wyboru / opracowania: 

W. Bartoszewski, A. K. Kunert

Tłumaczenie:

Tom

Wydanie

II (krajowe)

Obj. w ark wyd.

30

ISBN
83-546-445-X

ISBN tomu

seria / cykl wydawniczy:

O wolność i niepodległość

rodzaj publikacji

wspomnienia

klasyfikacja tematyczna: 

Bór-Komorowski - biografia

klasyfikacja tematyczna:

Polska. Armia Krajowa

instytucje dotujące

Polsko-Niemieckie Pojednanie

oryginał (tytuł, wydawca, wydanie, rok wyd.)

Tadeusz Bór-Komorowski, Armia Podziemna, Gryf Publishers, wyd. I, Londyn 1951

nr ostatniego wydania

I (krajowe)

data ostatniego 
wydania: 

1994

nakład

4000

 egz.

cena

120zł

aktualny  zapas

0 

egz.

NKWD1940

Łukasz Karolewski

Informacja o książce:
Wspomnienia dowódcy AK (VII 1943-X 1944), opisujące tworzenie i funkcjonowanie Polskiego Państwa 
Podziemnego ze szczególnym uwzględnieniem Powstania Warszawskiego

Informacja o autorze
Tadeusz Bór-Komorowski (1895-1966) – gen. dyw., wywodzący się z armii austro-węgierskiej, uczestnik 
I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej oraz września 1939, zastępca dowódcy ZWZ, następnie 
dowódca AK, Naczelny Wódz, Premier Rządu RP na emigracji

Odbiorcy
weterani, historycy, studenci, osoby zainteresowane historią

Publikacje wspomagające (w tym wchodzące w skład tej samej serii lub cyklu wyd.)
Stefan Korboński – W imieniu Rzeczpospolitej, Norman Davies, Powstanie ‘44

Dlaczego nasza publikacja będzie lepsza od konkurencyjnych?
Jest to jedyna w swoim rodzaju publikacja źródłowa, ukazująca Polskę Podziemną oczyma jej dowódcy

Publikacje konkurencyjne
wszelkie opracowania kwestionujące wiarygodność Bora-Komorowskiego bądź podające w wątpliwość 
jego autorytet [W. Pobóg-Malinowski – Najnowsza historia polityczna Polski, tom III: 1939-1945]

Czas życia produktu
nieograniczony ze względu na wagę i wyjątkowość źródła

Kanały sprzedaży (gdzie klienci kupią książkę, inne uwagi)
księgarnie naukowe, stoiska w czasie rocznicy Powstania Warszawskiego, jako dodatek do: N. Davies – 
Powstanie ’44.

Data

Podpis redaktora inicjującego

Podpis redaktora naczelnego

Załącznik 3 – przykład arkusza kalkulacyjnego