Struktura i organizacja wydawnictwa

Struktura:

1.

Ciało kierownicze (dyrekcja, zarząd)

2. Pion wydawniczy – jeden lub wiele, duże wydawnictwo, jak np. PWN 

ma oddzielne piony słowników, encyklopedii etc.

3.

Pion produkcji (zakup i wybór materiałów poligraficznych)

4.

Pion marketingu i promocji 

5. Pion handlu i dystrybucji

6. Pozostałe:

 administracja

 dział finansowo-księgowy



archiwum (w dużych wydawnictwach)

Pion wydawniczy

1.

Szef alias redaktor naczelny, dyrektor wydawniczy, dyrektor programowy.

2.

Redakcje   –   wg   dziedzin   (chemia,   fizyka),   typów   publikacji   (podręczników, 
albumów, paperback’ów), typów merytorycznych (popularne, naukowe, fabularne)

3.

Sekretariat redakcyjny – prowadzenie spraw związanych z obsługą autorów, obieg 
umów, archiwizacja i ewidencja prac.

4.

Pomoc  prawna [prawnik, radca] – może  być  1 dla wydawnictwa  lub w każdej 
redakcji. 

5.

Dział   zagraniczny   -   gdy   wydaje   się   choćby   trochę   publikacji   kupowanych   za 
granicą   (trzeba   znać   ludzi,   hermetyczne   środowisko,   można   korzystać   z 
zewnętrznych agencji, ale to zwiększa koszty).

6.

Dział opracowań redakcyjnych (edytornia).

Redakcja

1.

Redaktor naczelny / kierownik redakcji,

2.

Redaktor inicjujący / wydawca [jeden lub wielu, mogą obsługiwać poszczególne 
cykle, serie, dziedziny ],

3.

Redaktor prowadzący książkę,

4.

Redaktor merytoryczny [desk editor] często pracownik zewnętrzny,

5.

Korektor - często pracownik zewnętrzny,

6.

Redaktor techniczny [strona edytorska a nie treściowa] – współpracuje z 
inspektorem produkcji,

7.

Osobny specjalista ds. marketingu [w dużych wydawnictwach],

8.

Sekretarz redakcji,

1

§

Struktura i organizacja wydawnictwa

9.

Inspektor produkcji.

Redaktor inicjujący poszukuje tytułów, od autorów polskich i zagr., na podstawie badań 
rynku, programów  nauczania, okazji [tzw. wyd. eventowe – rocznice, zgony],  ocenia 
projekty składane w wydawnictwie [zamawia recenzje u recenzentów], wprowadza tytuł 
do planu wydawniczego [wstępny budżet etc.], zakłada koncepcję edytorską [jak to ma 
wyglądać].Jeżeli   na   kolegium   wydawniczym   tytuł   zostaje   zaakceptowany,   wówczas 
wstawia   go   do   planu   wydawniczego   i   doprowadza   do   podpisania   wynegocjowanej 
uprzednio   umowy.   W   tym   miejscu   następuje   przekazanie   tytułu   redaktorowi 
prowadzącemu.
UWAGA:   W   niektórych   wydawnictwach,   jak   WSiP,   PWN,   Świat   Książki   redaktor 
inicjujący jest jednocześnie prowadzącym.

Redaktor prowadzący 



opiekuje się tytułem od jego otrzymania aż do uzyskania gotowej książki.



pilnuje autorów – nieliczni oddają w terminie, trzeba ich poganiać i przypominać im 
o limitach [arkusz wydawniczy = 22 str., drukarski 16] <<ten nawis dałbym jako 
oddzielny punkt pod koniec notatki



sprawdza   zgodność   otrzymanego   tekstu   z   umową   i   konspektem   –   oceny   tekstu 
naukowego dokonuje recenzent powołany przez kolegium wydawnicze



zamawia ew. mapy, ilustracje, indeksy etc.

 zatrudnia redaktora merytorycznego i korektora
 odpowiada za realizację budżetu – w razie nagłego wzrostu kosztów musi uzasadnić 

ewentualne   dopłaty   [e.g.   praca   musi   mieć   mapy,   choć   pierwotny   projekt   ich   nie 
zawierał]

 współpracuje z red. technicznym



po   druku  zwalnia   nakład  –   akceptuje  egzemplarz   sygnalny,  który  lege   artis 
powinien przyjść w momencie, gdy reszta jest jeszcze nie oprawiona, żeby sprawdzić, 
czy   jest   dobrze   złożony   i   zszyty.   Jest   on   sygnałem   dla   drukarni,   że   można 
ekspediować daną książkę. Obecnie kryterium to jest rzadko przestrzegane.

Moment  formalnego   przyjęcia   pracy  (nie   mylić   z   terminem 
złożenia), gdy tekst odpowiada założeniom i jest zaakceptowany w 
sensie merytorycznym  (może  być  potem redagowany)  musi mieć 

miejsce   najpóźniej   6   miesięcy   od   momentu   jej   złożenia.   Wymagane   jest 
potwierdzenie na piśmie przyjęcia pracy lub odmowy. W razie braku pisemnej 
decyzji pracę uważa się za przyjętą, co pociąga za sobą konsekwencje prawne 
(wypłata   honorarium).   Praca   może   nie   zostać   wydrukowana,   lecz   autorowi 
należy się honorarium,  a często i odszkodowanie (za stratę czasu, gdy mógł 
wydać   swą   pracę   w   innym   wydawnictwie   –   ważne   przy   tekstach   o   krótkiej 
aktualności).
Odmowa   musi   być   dobrze   umotywowana   względami   merytorycznymi   (silne 
argumenty ze strony recenzentów i konsultantów) lub względami formalnymi. 
Praca może być odrzucona a limine albo skierowana do poprawek.

2

Struktura i organizacja wydawnictwa

W razie zgłoszenia uwag proces przyjęcia przerywany jest na określony czas 
niezbędny dla naniesienia poprawek przez autora.

3

Struktura i organizacja wydawnictwa

Redaktor merytoryczny:



czyta   dokładnie   daną   książkę,   wyłapuje   wszelkie   powtórki,   błędy   stylistyczne, 
nieścisłości;   ujednoznacznia   terminy,   miary,   wagi,   sposób   zapisu   daty,   skróty, 
nazwiska, nazwy własne - co jest szczególnie ważne przy pracach zbiorowych,



weryfikuje  cytaty – w przypadku  prac obcojęzycznych  powinny one pochodzić z 
ostatniego polskiego wydania, wyjątek stanowią filologiczne wydania poezji,



w przypadku tłumaczeń sprawdza zgodność przekładu z oryginałem [ergo powinien 
choć biernie znać oba języki ],



w porozumieniu z redaktorem technicznym ustala kwestie edytorskie, jak hierarchia 
tytułów, stosowanie wyróżników, ramek, marginaliów, żywej paginy etc.,



kompletuje nośniki elektroniczne.

Redaktor techniczny 



nie czyta książki,



wybiera czcionki, kroje, szerokość kolumny, koncepcję edytorską (w porozumieniu z 
merytorycznym),



w razie potrzeby wykonuje  makietowanie, czyli rozrys każdej strony – ważne dla 
podręczników i albumów, czasem stosuje się  szablon książki, ważny w przypadku 
serii, aby zachować ciągłość układu graficznego książek w serii,

 ocenia próbki kolorów do wkładek etc.



poszukuje błędów technicznych w egzemplarzu sygnalnym

Korektor  –   sprawdza   literówki,   błędy   ortograficzne   i   gramatyczne,   „wdowy”   i 
„sieroty”

1

.

Sekretarz redakcji



prowadzi korespondencję wraz z jej ewidencją,



obsługuje sprawozdania ze sprzedaży,  jeżeli umowa przewidziała  udział autora w 
zyskach,   wymagane   jest   roczne   sprawozdanie,   ponadto   autor   ma   prawo   do 
egzemplarza gratisowego, jako dowodu wykonania umowy,



kontroluje   podpisywanie   umów   (może   to   potrwać,   zwłaszcza   w   przypadku   prac 
zbiorowych, gdy umowy często trzeba wysyłać pocztą),



nadaje numery projektów i ISBN (Inst. Bibl. Nar. przy BN przydziela pulę numerów 
każdemu wydawnictwu, w razie jej przekroczenia uzupełnia). Numer miał 10 cyfr, 
ale od 2 lat jest ich 13, zgodnie z normami UE

978

83

01

12345

X

symbol 
UE

Polska PWN

nr   kolejny   publikacji 
wydawcy

dowolny 
numer

Edytor może pełnić część czynności redaktora, lecz może też zajmować się szkoleniem 
pracowników zewnętrznych (wdrażanie do przyzwyczajeń panujących w danej redakcji).

1

 pojedyncze wiersze pozostałe przy przenoszeniu akapitu na następną stronę

4

Struktura i organizacja wydawnictwa

Pion produkcji

 

– działy

 

1. Składu
2. Druku

3.

Graficzny   (projekt   i   wykonanie   okładki,   materiałów   promocyjnych, 
katalogów etc.)

Inspektor produkcji / producent:
 działa od końca pracy redakcyjnej do egzemplarza sygnalnego
 monitoruje skład i ruch korekt, które obiegają zewnętrznych korektorów



negocjuje ceny korekt etc.

Marketing i produkcja – zadania:



akcje   promocyjne,   spotkania   z   autorami,   kiermasze   -   książka   musi   iść   za 
czytelnikiem, musi być tam, gdzie czytelnik chce ją nabyć, to już nie te czasy, gdy 
czytelnik   będzie   biegał   pół   miasta   za   jedną   książką,   wyjątek   stanowią   studenci 
historii 



analiza   sprzedaży   i   podejmowanie   w   razie   spadku   sprzedaży   działań 
aktywizacyjnych, 



organizacja   dodruków   (gdy   w   magazynie   zaczyna   brakować   od   razu   należy 
rozpocząć dodruk – kilkumiesięczna absencja grozi podkupieniem tytułu przez kogoś 
innego,



cykle   spotkań   szkoleniowych   dla   nauczycieli   przy   wprowadzaniu   nowych 
podręczników   –   współpraca   z   Wojewódzkimi   Ośrodkami   Metodycznymi,   prasą, 
telewizją,



analiza   sprzedaży   wyrobów   podobnych   –   ocenia,   co   i   jak   wydać   –   prognoza   i 
dynamika sprzedaży, trafianie w gusta etc.,



opracowanie strony merytorycznej katalogów.

Handel i dystrybucja - zadania



sprzedaż   przez   księgarnie   własne,   księgarnie   promocyjne,   sprzedaż   klubową, 
internetową [własną lub pośrednią], czytelnie internetowe (dostęp elektroniczny za 
wykupieniem abonamentu), kiermasze, supermarkety ( mało opłacalne z uwagi na 
60-70% marży, i częste zastrzeżenie prawa do zwrotu całości niesprzedanych książek 
–   obślinionych   przez   marketowych   klientów,   takie   egzemplarze   nawet   na   „tanią 
książkę” nieraz się nie nadają).

 Zasadą jest opróżnianie magazynów przed końcem roku – podatek płaci się od stanu 

magazynowego z grudnia – wyjątek: wydawnictwa świąteczne, resztę zaczyna się 
drukować w styczniu.

5