1

BANKOWOŚĆ WYKŁAD 4

17.11.2012

BILANS BANKU

1. Pojęcie i rodzaje bilansów

Bilans

jest to zestawienie majątku przedsiębiorstwa – banku – aktywów i źródeł jego finansowani czyli

pasywów.
Banki opracowują różne bilansy różniące się metodyką przynajmniej dla 4 odbiorców:

1. Bilans dla nadzoru bankowego, na specjalnych formularzach KNF
2. Bilans dla władz skarbowych zgodnie z ustawa o rachunkowości – znaczenie zasadnicze ma to

zestawienie.

3. Bilans dla GUS
4. Bilans dla instytucji giełdowych, dotyczy to banków giełdowych

2. Struktura pasywów na podstawie sektora bankowego, będzie najbardziej uśredniona.

Dane z raportu KNF (31.12.2011).

Wyszczególnienie

W mln zł

w procentach %

1. Kapitał własny

129 112

9,9 %

2. Rezerwy ogólne

4 801

0,4 %

3. Rezerwy celowe

2 908

0,2 %

4. Zobowiązania wobec banku centralnego

363

0,0 %

5. Zobowiązania wobec sektora finansowego

372 212

28,8 %

6. Zobowiązania wobec sektora budżetowego

51 674

4,0 %

7. Zobowiązania wobec sektora niefinansowego

W tym:
- przedsiębiorstwa
- gospodarstwa domowe
- pozostałe

709 048

213 790
479 594

15 644

54,8 %

16,5 %
37,0 %

1,3 %

8. Pozostałe pasywa

23 787

1,9 %

PASYWA OGÓŁEM

1 294 405

100 %

Rezerwy celowe – rezerwy na zagrożone kredyty. Od 4 – zobowiązania czyli 90% , ponieważ dla banków
stosuje się dźwigni czyli korzystanie z obcych kapitałów. Dominująca rola sektora niefinansowego.

3. Struktura aktywów sektora bankowego na 31.12.2011 roku

Wyszczególnienie

W mln zł

w procentach %

1. Kasa

40 189

3 %

2. Należności od sektora finansowego

97 687

7,6 %

3. Należności od sektora budżetowego

84 736

6,6 %

4. Należności od sektora niefinansowego

W tym:
- podmioty gospodarcze
- dla gospodarstw domowych
- inne

762 654

253 572
504 887

4 185

58,9 %

19,6 %
39,0 %

0,3 %

5. Papiery wartościowe

W tym:
- bony pieniężne
- bony skarbowe
- obligacje skarbowe
- instrumenty udziałowe, np. akcje
- inne papiery wartościowe, np. komercyjne

papiery dłużne przedsiębiorstw

243 342

93 323

6 595

123 465

2 882

17 077

18,8 %

7,2 %
0,5 %
9,5 %
0,2 %

1,4 %

6. Inne aktywa w tym aktywa trwałe

65 797

5,0 %

AKTYWA OGÓŁEM

1 294 405

100 %

2

Papiery wartościowe – zabezpieczenie – bufor przed stratą płynności i osiągnięcie odpowiedniej stopy
zwrotu w przypadku braku popytu na kredytu

4. Funkcje kapitału własnego

Kapitały własne nie są źródłem finansowania majątku banku, należności są głównym źródłem
kapitałów banków. Znaczenie kapitałów własnych polega na zabezpieczeniu przed utratą
wypłacalności. !!!!

W ramach tej ogólnej roli pełni ten kapitał 6 różnych

funkcji:

1.

Założycielska - ustawowo 5 mln EUR

2.

!!!!!! regulator działalności kredytowej

( hamulcowa) – kapitał własny ma być kapitałem

ograniczającym działalność kredytową banku – wynika to z tego, że kapitał własny jest podstawą
tworzenia norm ostrożnościowych dot:

a) Rozmiarów akcji kredytowej

– współczynnik wypłacalności ( jest to norma ) wskaźnik

Cook’a.

Wskaźnik - współczynnik wypłacalności dla banków nowych nie może być mniejszy niż
15%, działających powyżej 1 roku nie może być mniejszy niż 12%, dla działających powyżej
2 lat nie może być mniejszy niż 8%.
Przykład:
Bank – kapitał własny 100 mln zł.
Depozyty są na poziomie 2 mln zł.
Max akcja kredytowa – 1 250 000 000

Jest taka możliwość, że 1 złotówka kapitału daje 12,5 złotego.
Zwiększenie kapitału własnego zwiększa możliwość zwiększenie akcji kredytowej.

b) Normy koncentracji u jednego klienta narzucone przez KNF:

Max zaangażowanie wobec klienta – nie może przekraczać 25% kapitału własnego- w naszym
przykładzie to będzie 25 000 000
Jeden duży kredyt nie może przekroczyć 10%

dla dużych inwestycji banki tworzą konsorcja i udzielają kredytu konsorcjalnego – aby
sfinansować duży kredyt

3.

Finansowa funkcja

– źródło finansowania inwestycji rzeczowych oraz pożyczek.

4.

Źródłem przejściowego wyrównywania poniesionych strat

5.

Baza do podziału zysku

6.

Element oceny wiarygodności banku!!!

Kapitał własny pełni istotną rolę, choć nie stanowi głównego źródła finansowania. Bank zwiększa
kapitał własny przez:



wydanie akcji – powiększenie kapitału własnego



konwersję zysku – zysk zatrzymany na powiększenie kapitału własnego



procesy konsolidacyjne – fuzje, łączenie się ( efekt synergii 2+2=5 czyli dodatkowej korzyści

dopływu energii )

WYNIK FINANSOWY BANKU:

1. Znaczenie zysku funkcjonowania banku

– generowanie zysku przez przedsiębiorstwa bankowe

jest obiektywną koniecznością. Utrata zdolności tworzenia zysku oznacza osłabienie
konkurencyjności i możliwości samofinansowania.

Funkcje zysku

:

a) Funkcja celu

– stanowi kryterium optymalizacji decyzji w zarządzaniu bilansem jak i

operacjami pośredniczącymi

b) Syntetycznym wskaźnikiem oceny sytuacji finansowej banku
c) Jest źródłem zasilania finansowego

– np. powiększenie kapitału własnego, dywidendy

d) Ważny element oceny konkurencyjności banku

i stanowi istotny sygnał dla inwestorów,

(kurs akcji) jak i klientów( zwłaszcza dawców kapitałów zwrotnych)

3

2.

Układ rachunku zysków i strat:

Wynik finansowy banku komercyjnego.

PRZYCHODY

- dochody odsetkowe
- otrzymane prowizje
- przychody z operacji finansowych i
papierów wartościowych
- dodatnie różnice kursowe

KOSZTY UZYSKANIA

PRZYCHODU

- wypłacone odsetki
- płacone prowizje
- papiery wartościowe
- ujemne różnice kursowe

WYNIK DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ

KOSZTY OGÓLNE

BAKU

- koszty osobowe
- koszty rzeczowe (eksploatacyjne)
- amortyzacja

SALDO ZYSKÓW I STRAT

NADZWYCZAJNYCH

WYNIK FINANSOWY BRUTTO

PODATEK CIT I ODPISY NA REZERWY

WYNIK FINANSOWY NETTO

ZYSK/STRATA

DYWIDENDA

ZYSK ZATRZYMANY

4

3.

– podstawowym czynnikiem determinującym wynik finansowy

Koszt pozyskania pieniądza

banku jest koszt pozyskania pieniądza, który transferowany w aktywa jest źródłem przychodu.
Średni koszt kapitałów obcych jest ustalany dla poszczególnych jego rodzajów:



lokat bieżących



depozytów terminowych



lokat międzybankowych

Uwzględnia się także koszt wykorzystania kosztów własnych ( mierzony utraconą dywidendą)

OBLICZANIE ŚREDNIOWAŻONEGO KOSZTU POZYSKANIA PIENIĄDZA

Rodzaje pasywów

Udział

procentowy

Średni koszt

pieniądza

Średnioważony

koszt

Środki własne

10%

3%

0,1 x 0,03=0,003

Lokaty bieżące

30%

1%

0,3 x 0,01=0,003

Lokaty terminowe

40%

4%

0,4 x 0,004=0,016

Lokaty międzybankowe

10%

6%

0,1 x 0,06=0,006

Inne składniki pasywów

10%

%

0,1 x 0,06= 0,006

Ogółem

100%

0,034 = 3,4%

4.

Wskaźniki rentowności:

Ocena banku opiera się na analizach:

a) Ilościowa

– wykorzystuje różne wskaźniki np. płynności, jakości kredytów, kredytów

zagrożonych,
rentowności (podstawowe wskaźniki rentowności to:

Wynik finansowy sektora bankowego

I.

PRZYCHODY:

90 755 ( w mln zł)

W tym: - odsetki

64 670,5

- prowizje

18 008,9

- operacje finansowe

6 037,4

- przychody z dywidend

1 058,2

- różnice kursowe

980,0

II.

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW:

33 505,5

W tym

- odsetki

29 794,7

- wpłacone prowizje

3 710,8

III.

WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ :

57 249,5

IV.

KOSZTY OGÓLNE BANKU:

37 455, 7

W tym

– koszty osobowe

14 670,4

- eksploatacyjne

12 031,0

- amortyzacja

2 581,5

- rezerwy i inne

8 172,8

V.

SALDO ZYSKÓW I STRAT NADZWYCZAJNYCH: 165,5

VI.

WYNIK FINANSOWY BRUTTO

:

19 628,3

CIT

3 876,2

VII.

15 752,4 (zysk)

WYNIK FINANSOWY NETTO

Wybrane wskaźniki działalności banku na przestrzeni lat:

Wyszczególnienie

2007

2008

2009

2010

2011

Udział dochodów odsetkowych

59,3

61,1

53,2

58,2

60,1

Udział dochodów poza odsetkowych

40,7

38,9

46,8

41,8

39,1

Wskaźniki rentowności:

ROA

1,66

1,53

0,79

1,04

1,28

ROE

22,4

20,5

9,77

11,7

15,4