4. Ciśnienie krwi - wartości, od czego zależy, jak zmienia się w
poszczególnych odcinkach układu krążenia
Wysokość ciśnienia tętniczego krwi zależy głównie od:
•
Tłoczącej pracy serca (pojemności minutowej)
•
Przekroju obwodowych naczyń oporowych
•
Objętości krwi w łożysku naczyniowym
•
Elastyczności ścian dużych tętnic
•
Lepkości krwi
Największy wpływ na ciśnienie tętnicze wywierają dwa pierwsze czynniki, ponieważ są zminne.
Ciśnienie tętnicze waha się w zależnośći od wysiłku fizycznego, pozycji ciała i wielu innych czynników.
Arterial blond pressure – ciśnienie tętnicze krwi - zależy od dopływu i odpływu krwi ze zbiornika
tętniczego. Ciśnienie w zbiorniku dużym tętniczym waha się w zależności od okresu cyklu pracy
serca. W okresie maksymalnego wyrzutu lewej komory określa się jako ciśnienie skurczowe – systolic
arterial pressure. Ciśnienie najniższe tj. rozkurczowe – diastolic arteria pressure – występuje
podczas rozkurczu i w fazie skurczu izowolumetrycznego komór, przed otwarciem się zastawek
półksiężycowatych aorty. Ciśnienie w czasie rozkurczu serca nie obniża się do zera dzięki temu, że
ściany zbiornika tętniczego są sprężyste. Energia skurczów serca jest magazynowana w elastycznych
ścianach zbiornika tętniczego – force of recoil
Średnie ciśnienie tętnicze – mean arteria pressure – wynosi około 12 kPa, amplituda wahań ciśnień
wynosi 6,7 kPa. Wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego wynoszą 16/9,3 kPa (tętnica
ramienna na poziomie ujścia lewej komory do aorty) dla człowieka w pozycji leżącej. Powyżej serca
ciśnienie tętnicze zmniejsza się, a poniżej zwiększa się o 0,1 kPa na każdy centymetr różnicy
poziomów (W pozycji stojącej zaznaczają się wyraźne różnice w zbiorniku tętniczym dużym,
wywołane siłą ciążenia). Przy średnim ciśnieniu w zbiorniku tętniczym dużym w pozycji stojącej na
poziomie ujścia lewej komory do aorty, równym 13,3 kPa, średnie ciśnienie w tętnicach głowy wynosi
ok. 9,3 kPa, w tętnicach stopy ok. 26,7 kPa
Małe tętniczki w okolicy serca – ok. 12 kPa
Po przepłynięciu krwi przez naczynia oporowe – ok. 4,6 kPa
Ciśnienie krwi w żyłach zależy od miejsca pomiaru i pozycji ciała (podobnie jak ciśnienie krwi w
tętnicach). Ciśnienie w żyle głównej górnej i dolnej (przy ujściu od prawego przedsionka) wynosi
około 0,5 kPa w pozycji leżącej. Ciśnienie to nosi nazwę ciśnienia żylnego centralnego. Ciśnienie
obniża się poczynając od naczyń włosowatych i idąc w kierunku prawego przedsionka. W małych
żyłach wynosi 2 kPa, w dużych zaś, na zewnątrz klatki piersiowej, średnio około 0,6 kPa. Poniżej
prawego przedsionka ciśnienie wzrasta dzięki sile ciążenia o 0,1 kPa na każdy centymetr różnicy
poziomów i osiąga w pozycji stojącej, w obrębie stopy około 13,3 kPa. W żyłach powyżej serca
