Technik_pszczelarz_321[04].Z4.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Krzysztof Olszewski

Planowanie i prowadzenie wędrownej gospodarki
pasiecznej 321[04].Z4.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inŜ. Jarosław Stępień

mgr inŜ. ElŜbieta Worobik

Opracowanie redakcyjne:

mgr Edyta Kozieł

Konsultacja:

dr inŜ. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

programu jednostki modułowej 321[04].Z4.04,

„Planowanie i prowadzenie wędrownej gospodarki pasiecznej”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik pszczelarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Znaczenie, planowanie i organizacja gospodarki wędrownej: wybór

miejsca sprzęt, terminy przewozu, przygotowanie i przewóz rodzin
pszczelich

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Odbiór, wirowanie i przechowywanie miodu

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Przepisy prawa dotyczące wędrownej gospodarki pasiecznej oraz

dokumentacja gospodarstwa pasiecznego

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które uczeń
powinien mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluacja osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania, np. tekstu przewodniego,
ć

wiczeń praktycznych,

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np.: samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

321[04].Z4.04

Planowanie

i prowadzenie wędrownej

gospodarki pasiecznej

321[04].Z4

Gospodarka pasieczna

321[04].Z4.01

Zakładanie pasieki

321[04].Z4.02

Organizowanie prac związanych

z wiosenną obsługą pasieki

321[04].Z4.03

Zapobieganie nastrojowi

rojowemu i rójce

321[04].Z4.05

Przygotowanie pasieki

do zimowania

321[04].Z4.06

Prowadzenie róŜnych

kierunków produkcji

pasiecznej

321[04].Z4.07

Przetwarzanie produktów

pasiecznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawowym sprzętem pasiecznym,

−

przeprowadzić wychów matek pszczelich,

−

poddać matkę pszczelą do rodziny,

−

przeprowadzić wiosenny przegląd rodziny pszczelej,

−

dostosować wielkość gniazda do siły rodziny,

−

rozpoznawać i likwidować anormalne stany w rodzinie pszczelej,

−

poszerzać gniazdo rodziny pszczelej,

−

kierować rozwojem wiosennym rodziny pszczelej

−

rozpoznawać nastrój rojowy w rodzinie pszczelej,

−

zapobiegać powstawaniu i likwidować nastrój rojowy,

−

rozpoznawać pierwsze objawy chorób w rodzinie pszczelej,

−

udzielać pomocy chorym rodzinom pszczelim,

−

rozpoznawać waŜniejsze rośliny miododajne,

−

obliczać zasobność naturalnych zbiorowisk pod względem wartości pszczelarskiej,

−

określać fazy fenologiczne roślin kwitnących w naturalnych zbiorowiskach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić korzyści wynikające z prowadzenia gospodarki wędrownej,

−

zastosować przepisy prawa dotyczące wędrownej gospodarki pasiecznej,

−

zaplanować i zorganizować gospodarkę wędrowną,

−

wybrać miejsce i stanowisko dla pasieki wędrownej,

−

posłuŜyć się sprzętem stosowanym w gospodarce wędrownej,

−

przygotować i przetransportować rodziny pszczele,

−

dobrać terminy przewozu pszczół na poŜytki,

−

przewidzieć i zapobiec zagroŜeniom związanym z przewozem pszczół,

−

scharakteryzować metody zwiększające oblatywanie przez pszczoły roślin miododajnych,

−

określić zasady wykorzystywania poŜytku wrzosowego i spadziowego,

−

scharakteryzować proces dojrzewania miodu,

−

dobrać sposoby i terminy wybierania plastrów z miodem,

−

scharakteryzować sposoby odbioru plastrów z miodem,

−

określić warunki transportowania plastrów z miodem do pracowni,

−

przygotować sprzęt do miodobrania,

−

zaplanować i wykonać prace związane z odsklepianiem i wirowaniem plastrów,

−

ocenić dojrzałość miodu,

−

zaprojektować i wyposaŜyć pomieszczenie do odbioru miodu,

−

określić warunki przechowywania miodu,

−

dobrać naczynia do przechowywania miodu,

−

określić jakość i przydatność plastrów,

−

sporządzić dokumentację gospodarstwa pasiecznego,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej
dotyczące wędrownej gospodarki pasiecznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

.................................................................

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Gospodarka pasieczna 321[04].Z4

Jednostka modułowa:

Planowanie i prowadzenie wędrownej gospodarki
pasiecznej 321[04].Z4.04

Temat: Odbiór plastrów z miodem z rodzin pszczelich.

Cel ogólny: Zdobycie umiejętności odbioru plastrów z miodem z rodzin pszczelich.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić dojrzałość miodu przy pomocy refraktometru,

−

odebrać plastry z miodem z róŜnych typów uli,

−

w zaleŜności od typu ula uŜyć odpowiedniego sprzętu: szczotki pasiecznej, omiatacza,
przegonek, wydmuchiwacza.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda aktywizująca – metoda projektu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 2–3-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

podstawowy sprzęt pasieczny do wykonywania przeglądów rodzin,

−

odzieŜ ochronna,

−

rodziny pszczele z nieodebranym miodem osadzone w ulach korpusowych i leŜakach,

−

sprzęt do odbioru miodu: szczotka pasieczna, omiatacz, przegonki, wydmuchiwacz.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel prezentuje uczniom sposób odbioru plastrów z miodem z róŜnych typów uli,

stosując przy tym róŜne rodzaje sprzętu do odbioru miodu: szczotka pasieczna, omiatacz,
przegonka, wydmuchiwacz.

2. Uczniowie pod okiem nauczyciela odbierają plastry z miodem z róŜnych typów uli,

stosując przy tym róŜne rodzaje sprzętu do odbioru miodu: szczotka pasieczna, omiatacz,
przegonka, wydmuchiwacz.

3. Uczniowie pracując w grupach określają wady i zalety poszczególnych metod obioru

plastrów z miodem.

4. Uczniowie pracując w grupach dzielą metody odbioru plastrów z miodem na moŜliwe do

zastosowania w ulach: leŜakach, korpusowych oraz leŜakach i korpusowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

.................................................................

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Gospodarka pasieczna 321[04].Z4

Jednostka modułowa:

Planowanie i prowadzenie wędrownej gospodarki
pasiecznej 321[04].Z4.04

Temat: Odsklepianie i odwirowywanie plastrów z miodem.

Cel ogólny: Zdobycie umiejętności odsklepiania i odwirowywania plastrów z miodem.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

odsklepić plastry z miodem przy pomocy róŜnych narzędzi: widelca, noŜy, hebelka,
urządzeń mechanicznych,

−

odwirować plastry z miodem w wirówce hordalne i promienistej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda aktywizująca – metoda projektu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 2–3-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plastry z miodem,

−

sprzęt do odsklepiania plastrów z miodem,

−

wirówki: hordalna i promienista,

−

odzieŜ ochronna.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel prezentuje uczniom sposoby odsklepiania plastrów z miodem odebranych

z róŜnych typów uli, stosując przy tym róŜne rodzaje sprzętu: widelec, noŜe, hebelek,
urządzenia mechaniczne.

2. Nauczyciel zwraca uwagę na konieczność przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny

pracy w czasie odsklepiania plastrów z miodem.

3. Uczniowie pod okiem nauczyciela odsklepiają plastry z miodem odebrane z róŜnych

typów uli, stosując przy tym róŜne rodzaje sprzętu: widelec, noŜe, hebelek, urządzenia
mechaniczne.

4. Nauczyciel prezentuje uczniom technikę odwirowywania plastrów z miodem w wirówce

hordalnej i promienistej.

5. Nauczyciel zwraca uwagę na konieczność przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny

pracy w czasie odwirowywania plastrów z miodem.

6. Uczniowie pod okiem nauczyciela odwirowywują plastry z miodem odebrane z róŜnych

typów uli, w wirówce hordalnej i promienistej.

7. Uczniowie pracując w grupach określają wady i zalety poszczególnych metod

odsklepiania plastrów z miodem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Znaczenie, planowanie i organizacja gospodarki wędrownej:

wybór miejsca, sprzęt, terminy przewozu, przygotowanie
i przewóz rodzin pszczelich

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj wędrówkę z pasieką w trakcie sezonu, wylicz przypuszczalną wydajność

miodową z kolejnych poŜytków.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  wybrać kolejne poŜytki w trakcie sezonu,
2)  określić przypuszczalne terminy przewozu pasieki na wybrane poŜytki,
3)  obliczyć przypuszczalną wydajność miodową z poszczególnych poŜytków,
4)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

tabele z terminami kwitnienia roślin poŜytkowych,

−

tabele z wydajnością miodową roślin poŜytkowych,

−

notatki z powierzchnią upraw bądź naturalnie występujących roślin poŜytkowych,

−

kalendarz.

Ćwiczenie 2

Przygotuj rodziny pszczele do transportu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zdecydować o konieczności przeglądu rodzin i odbioru miodu przed ich przewozem

w zaleŜności od typu ula i stopnia wypełnienia plastrów miodem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) zapewnić rodzinom wolną przestrzeń i wentylację na czas transportu w zaleŜności od

typu ula,

3) zabezpieczyć ule przed otwarciem w czasie transportu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

podstawowy sprzęt pasieczny do wykonywania przeglądów rodzin,

−

odzieŜ ochronna,

−

rodziny pszczele osadzone w róŜnych typach uli: korpusowych z dennicą
głęboką/wysoką, korpusowych z dennica płytką/niską, leŜakach,

−

puste korpusy, ramy wentylacyjne,

−

pasy do spinania uli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Odbiór, wirowanie i przechowywanie miodu

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odbierz plastry z miodem z rodzin pszczelich.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić dojrzałość miodu przy pomocy refraktometru,
2) odebrać plastry z miodem z róŜnych typów uli, w zaleŜności od typu ula uŜyj: szczotki

pasiecznej, omiatacza, przegonek, wydmuchiwacza.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

podstawowy sprzęt pasieczny do wykonywania przeglądów rodzin,

−

odzieŜ ochronna,

−

rodziny pszczele z nieodebranym miodem osadzone w ulach korpusowych i leŜakach,

−

sprzęt do odbioru miodu: szczotka pasieczna, omiatacz, przegonka, wydmuchiwacz.

Ćwiczenie 2

Odklep i odwiruj plastry z miodem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odsklepić plastry z miodem przy pomocy róŜnych narzędzi: widelca, noŜy, hebelka,

urządzeń mechanicznych,

2) odwirować plastry z miodem w wirówce hordalnej i promienistej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Przepisy prawa dotyczące wędrownej gospodarki pasiecznej

oraz dokumentacja gospodarstwa pasiecznego

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 września

2005 r. w sprawie zwalczania zgnilca złośliwego (amerykańskiego) pszczół (Dz. U. z dnia
29 września 2005 r.) sporządź schemat postępowania w przypadku wystąpienia zgnilca
złośliwego w pasiece wędrownej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) prześledzić tekst rozporządzenia,
2) wypisać z tekstu informacje które mogą mieć zastosowanie w przypadku pasieki

wędrownej,

3) sporządzić schemat blokowy postępowania w przypadku wystąpienia zgnilca złośliwego

w pasiece wędrownej (bez czynności obejmujących zwalczanie choroby).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

tekst Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 września 2005 r.
w sprawie zwalczania zgnilca złośliwego pszczół (Dz. U. z dnia 29 września 2005 r.),

−

arkusze papieru A4.

Ćwiczenie 2

Na podstawie kart uli sporządzić schemat zabiegów przeprowadzonych w rodzinach

w trakcie sezonu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) prześledzić uwaŜnie karty ula,
2) sporządzić schemat blokowy zabiegów przeprowadzonych w rodzinach w trakcie sezonu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„

Planowanie i prowadzenie

wędrownej gospodarki pasiecznej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 5, 7, 9, 10, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 6, 8, 11, 12, 13, 14 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. c, 4. b, 5. c, 6. d, 7. b, 8. a, 9. d, 10. b, 11. d,

12. c, 13. a, 14. b, 15. c, 16. d, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować, czym jest gospodarka
wędrowna

Określić zasięg efektywnego lotu
pszczół

Określić odległość ustawienia rodzin
pszczelich od poŜytku

Scharakteryzować korzyści płynące
z kompleksowego traktowania rodzin
w pasiece

Wybrać z listy ule najbardziej
przydatne przy gospodarce wędrownej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wykazać zalety dennicy głębokiej przy
gospodarce wędrownej

Nazywać sprzęt widoczny na fotografii

Wykazać, od czego zaleŜy sposób
przygotowania rodzin pszczelich do
transportu

Określić wielkość wolnej przestrzeni
w ulu w czasie transportu

10 Nazwać sprzęt widoczny na fotografii

Scharakteryzować objawy zaparzenia
rodzin pszczelich w czasie transportu

Scharakteryzować czynniki sprzyjające
zaparzeniu rodzin pszczelich w czasie
transportu

Dobrać termin przewozu rodzin na
poŜytek z roślin zakwitających
gwałtownie

Dobrać termin przewozu rodzin na
poŜytek z roślin zakwitających
stopniowo

Nazwać przyrząd widoczny na
fotografii i określić jego zastosowanie

Wybrać z listy sposoby odbioru miodu
z uli korpusowych bez wyjmowania
plastrów z korpusów

Określić warunki, jakie powinny
panować w magazynie do
przechowywania miodu

Wybrać z listy miód, który przed
odwirowaniem wymaga rozluźnienia

Wybrać z listy części składowe
poniszczenia do wirowania miodu,
które powinna cechować łatwość do
utrzymania w higienie

Wybrać z listy warunek, jaki musi
spełnić pszczelarz prowadzący
gospodarkę wędrowną, aby wywieść
pasiekę z terenu zapowietrzonego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli.
6.  Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
7.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

4. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
5. Test zawiera 20 zadań, do kaŜdego pytania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawdziwa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielanie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Gospodarka wędrowna jest metodą

a) przemieszczania pasiek.
b) podnoszenia wydajności pasiek polegającą na przewoŜeniu rodzin pszczelich na

obfite poŜytki oddalone od miejsca stałego postoju pasieki.

c) produkcji miodu.
d) przeciwdziałania chorobom pszczół.

2. Baza poŜytkowa oceniana jest na podstawie powierzchni, na jakiej występuje dana roślina

miododajna – ilości hektarów w promieniu
a)  1,5 km od miejsca ustawienia pasieki.
b)  500 m od miejsca ustawienia pasieki.
c)  4 km od miejsca ustawienia pasieki.
d)  6 km od miejsca ustawienia pasieki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. W miarę moŜliwości rodziny pszczele naleŜy ustawić

a)  1 km od poŜytku.
b)  500 metrów od poŜytku.
c)  jak najbliŜej poŜytku.
d)  w dowolnej odległość od poŜytku poniewaŜ nie ma ona wpływu na wydajność.

4. Kompleksowe traktowanie rodzin w pasiece sprawia, Ŝe pszczelarz

a)  ma mniej pracy.
b)  we wszystkich rodzinach w danym czasie wykonuje te same zabiegi.
c)  w czasie dwóch tygodni wszystkim rodzinom dodaje nadstawki.
d)  w danym czasie w kaŜdej z rodzin wykonuje inny zabieg.

5. Do wędrownej gospodarki pasiecznej najbardziej przydatne są

a)  ule leŜaki.
b)  ule ksiąŜkowe.
c)  ule korpusowe – stojaki.
d)  ule Dadanta.

6. W warunkach gospodarki wędrownej dennica głęboka/wysoka z zasiatkowanym dnem

spełnia następującą rolę
a)  zapewnia tylko wolną przestrzeń do której mogą zejść pszczoły w czasie transportu.
b)  ułatwia załadunek.
c)  zapewnia rodzinom tylko moŜliwość wentylacji w czasie transportu.
d)  zapewnia moŜliwość wentylacji oraz wolną przestrzeń do której mogą zejść pszczoły

w czasie transportu.

7. Element ula przedstawiony na rysunku to

a)  korpus gniazdowy.
b)  dennica głęboka/wysoka z zasiatkowanym dnem.
c)  dennica płytka.
d)  nadstawka.

8. Sposób przygotowania rodzin do transportu zaleŜy od

a) konstrukcji ula, siły rodzin, odległości przewozu, jakości drogi, aktualnej pogody,

rodka transportu.

b)  tylko środka transportu.
c)  rodzaju poŜytku.
d)  rasy pszczół.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Wolna przestrzeń w ulu, do której mogą zejść pszczoły w czasie transportu powinna mieć

objętość:
a) 20 dm

b) 3–6 dm

c) 15–18 dm

d) 6–10 dm

10. Na rysunku przedstawiono

a)  statyw do uli.
b)  chwytak do załadunku uli.
c)  podstawkę pod ul.
d)  stelaŜ do uli.

11. Objawy zaparzenie rodzin w czasie transportu to

a)  nieprzyjemny kwaśny zapach ulatniający się z ula i głośne brzęczenie pszczół.
b)  tylko głośne brzęczenie pszczół.
c)  brak jakichkolwiek dźwięków dochodzących z ula.
d)  wychodzenie  z  ula  pszczół  umazanych  miodem  i  wydobywanie  się  gorącego

powietrza z wylotu ula.

12. Zaparzeniu rodzin sprzyja

a)  tylko długotrwały transport.
b)  jedynie wysoka temperatura.
c)  brak  dostatecznej  wentylacji  w  bardzo  silnej  rodzinie,  przy  zbyt  długim

pozostawianiu pszczół w zamknięciu.

d) tylko zły stan nawierzchni dróg.

13. Na poŜytek z roślin zakwitających gwałtownie (rzepak, drzewa i krzewy owocowe,

gorczyca, lipa) rodziny wywozimy
a)  w pierwszych dniach kwitnienia.
b)  gdy zakwitnie 10% kwiatów.
c)  gdy zakwitnie 50% kwiatów.
d)  jeszcze przed kwitnieniem.

14. Na poŜytek z roślin zakwitających stopniowo (koniczyny, malina, rośliny łąkowe, wrzos)

rodziny wywozimy
a)  w pierwszych dniach kwitnienia.
b)  gdy zakwitnie 10% kwiatów.
c)  gdy zakwitnie 20% kwiatów.
d)  jeszcze przed kwitnieniem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Na rysunku przedstawiono

a)  refraktometr słuŜący do określania lepkości miodu.
b)  konduktometr słuŜący do określania przewodności miodu.
c)  refraktometr słuŜący do określania dojrzałości miodu.
d)  refraktometr słuŜący do określania HMF w miodzie.

16. Odbiór miodu z uli korpusowych bez wyjmowania pojedynczych plastrów umoŜliwia

zastosowanie
a)  wydmuchiwacza.
b)  przegonek.
c)  repelentów.
d)  wszystkich wymienionych.

17. Magazyny do przechowywania miodu powinny być

a) suche, czyste, dostatecznie przewiewne, wolne od obcych zapachów, o temperaturze

nie wyŜszej niŜ 18ºC.

b) suche, czyste, dostatecznie przewiewne, wolne od obcych zapachów, o temperaturze

nie wyŜszej niŜ 30ºC.

c) suche, czyste, dostatecznie przewiewne, wolne od obcych zapachów, o temperaturze

nie niŜszej niŜ 18ºC.

d) suche, wolne od obcych zapachów, o temperaturze nie niŜszej niŜ 20ºC.

18. Przed odwirowaniem rozluźnienia wymaga miód

a)  gryczany.
b)  wrzosowy.
c)  spadziowy.
d)  wrzosowy i spadziowy

19. W poniszczeniu do wirowaniu miodu łatwość do utrzymania w higienie powinna

cechować
a)  tylko podłogę.
b)  tylko ściany.
c)  tylko sufit.
d)  podłogę, ściany, powierzchnie mebli.

20. Z terenu zapowietrzonego pszczelarz prowadzący gospodarkę wędrowną

a)  moŜe wywieść pasiekę bez porozumienia z powiatowym lekarzem weterynarii.
b)  moŜe wywieść pasiekę po uzyskaniu pozwolenia powiatowego lekarzem weterynarii.
c)  moŜe wywieść pasiekę po konsultacji z innymi pszczelarzami.
d)  nie moŜe wywieść pasieki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Planowanie i prowadzenie wędrownej gospodarki pasiecznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„

Planowanie i prowadzenie

wędrownej gospodarki pasiecznej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 6, 8, 9, 11, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 4, 5, 7, 10, 12, 13, 14, 15, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. a, 5. c, 6. c, 7. a, 8. d, 9. b, 10. d, 11. b,

12. d, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. c, 18. a, 19. d, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować, czym jest gospodarka
wędrowna

Wybrać z listy rodzaje poŜytków,
na które przewozi się rodziny pszczele

Uzasadnić ekonomicznie celowość
prowadzenia gospodarki wędrownej

Zaplanować gospodarkę wędrowną

Scharakteryzować wielkość Ŝelaznego
zapasu w rodzinach

Wybrać z listy ule najbardziej
przydatne przy gospodarce wędrownej

Scharakteryzować zalety uli
korpusowych w warunkach
intensywnych poŜytków

Określić warunek odbioru korpusów
z miodem przy pomocy przegonek
i przez wydmuchiwanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zidentyfikować sprzęt pasieczny
na podstawie fotografii

Scharakteryzować warunki transportu
rodzin pszczelich

Określić zasadność przewozu na
terenie kraju rodzin z otwartymi
wylotami

Scharakteryzować objawy zaparzenia
rodzin pszczelich w czasie transportu

Scharakteryzować czynniki sprzyjające
zaparzeniu rodzin pszczelich w czasie
transportu

Scharakteryzować czynnik świadczący
o dojrzałości miodu

Scharakteryzować sposób orientacyjnej
oceny dojrzałości miodu

Zidentyfikować sprzęt pasieczny na
podstawie fotografii

Określić postępowanie z miodem po
odwirowaniu

Określić warunki, jakie muszą spełniać
pojemniki do przechowywania miodu

Określić warunki przechowywania
miodu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli.
6.  Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
7.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

4. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
5. Test zawiera 20 zadań, do kaŜdego pytania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawdziwa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielanie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Gospodarka wędrowna jest metodą

a) przemieszczania pasiek.
b) podnoszenia wydajności pasiek polegającą na przewoŜeniu rodzin pszczelich na

obfite poŜytki oddalone od miejsca stałego postoju pasieki.

c) produkcji miodu.
d) przeciwdziałania chorobom pszczół.

2. Prowadząc gospodarkę wędrowną rodziny pszczele przewozi się

a)  tylko na poŜytki towarowe.
b)  tylko na poŜytki rozwojowe.
c)  zarówno na poŜytki towarowe jak i rozwojowe.
d)  tylko na poŜytki nektarowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Przewóz rodzin na oddalone poŜytki nie ma ekonomicznego uzasadnienia wtedy, gdy

w okolicy pasieki stacjonarnej występują
a)  obfite poŜytki wiosenne.
b)  obfite poŜytki nektarowe.
c)  obfite poŜytki gryczane.
d)  obfite poŜytki od wiosny do jesieni.

4. Przy palowaniu wędrówki pszczelarz powinien zorientować się

a) jak obfita jest baza poŜytkowa i napszczelenie okolicy w miejscu planowanego

ustawienia pasieki.

b)  tylko jak obfita jest baza poŜytkowa w miejscu planowanego ustawienia pasieki.
c)  tylko jak duŜe jest napszczelenie okolicy w miejscu planowanego ustawienia pasieki.
d)  tylko jakie panują warunki klimatyczne w miejscu planowanego ustawienia pasieki.

5. Aby rodziny pszczele w pasiece wędrownej utrzymywały odpowiednią siłę ilość

elaznego zapasu w ich gniazdach nie powinna spadać poniŜej

a)  1 kg.
b)  2–3 kg.
c)  4–5 kg.
d)  6–7 kg.

6. Do wędrownej gospodarki pasiecznej najbardziej przydatne są

a)  ule leŜaki.
b)  ule ksiąŜkowe.
c)  ule korpusowe – stojaki.
d)  ule Dadanta.

7. Przy intensywnych poŜytkach duŜą zaletą uli korpusowych jest

a)  moŜliwość szybkiego i łatwego zwiększenia kubatury miodni.
b)  łatwość przygotowania do transportu.
c)  ich rozmiary.
d)  ich masa.

8. Odbiór korpusów z miodem przy pomocy przegonek i przez wydmuchiwanie umoŜliwia

a)  wysoka temperatura.
b)  wielkość gniazda.
c)  łagodność pszczół.
d)  oddzielenie rodni od miodni kratą odgrodową.

9. Na rysunku przedstawiono

a)  odkurzacz pasieczny.
b)  wydmuchiwacz do wydmuchiwania pszczół z korpusów.
c)  mechaniczny podkurzacz.
d)  agregat prądotwórczy.

10. Na czas transportu najwaŜniejsze jest zapewnienie rodzinom pszczelim

a)  wody.
b)  tylko wentylacji.
c)  pokarmu.
d)  moŜliwości wentylacji i wolnej przestrzeni w ulu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Przewóz uli z otwartymi wylotami jest w Polsce

a)  powszechnie praktykowany.
b)  nie zalecany ze względów bezpieczeństwa ludzi i zwierząt.
c)  niemoŜliwy.
d)  niezmiernie trudny do zastosowania.

12. Objawy zaparzenia rodzin w czasie transportu to

powietrza z wylotu ula.

13. Zaparzeniu rodzin sprzyja

a)  tylko długotrwały transport.
b)  jedynie wysoka temperatura.
c)  brak  dostatecznej  wentylacji  w  bardzo  silnej  rodzinie,  przy  zbyt  długim

pozostawianiu pszczół w zamknięciu.

d) zły stan nawierzchni dróg.

14. O dojrzałości miodu między innymi świadczy

a)  woskowy zasklep na komórkach plastra z miodem.
b)  tylko jego smak.
c)  jego barwa.
d)  tylko jego konsystencja.

15. W trosce o dojrzałość miodu przyjmuje się, Ŝe

a)  poszycie/zasklepienie komórek plastra z miodem nie ma znaczenia.
b)  z gniazda i z nadstawek wyjmuje się tylko plastry całkowicie poszyte/zasklepione.
c)  z  nadstawek  wyjmuje  się  tylko  plastry  całkowicie  poszyte/zasklepione  a  z  gniazda

poszyte w 2/3.

d) z nadstawek wyjmuje się plastry poszyte/zasklepione do połowy a z gniazda poszyte

w 2/3.

16. Na rysunku przedstawiono

a)  refraktometr słuŜący do określania lepkości miodu.
b)  rozluźniacz do miodu wrzosowego.
c)  rozluźniacz do gęstych miodów.
d)  rozluźniacz do miody cementowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Na rysunku przedstawiono

18. Miód po odwirowaniu naleŜy poddać

a)  cedzeniu bądź klarowaniu.
b)  cedzeniu i standaryzacji.
c)  kremowaniu i standaryzacji.
d)  kremowaniu.

19. Pojemniki do przechowywania miodu nie powinny

a)  powodować zmian jakości produktu.
b)  wchodzić w reakcje chemiczne z miodem.
c)  posiadać obce zapachy.
d)  wszystkie odpowiedzi są poprawne.

20. Magazyny do przechowywania miodu powinny być

a) suche, czyste, dostatecznie przewiewne, wolne od obcych zapachów, o temperaturze

nie wyŜszej niŜ 18ºC.

b) suche, czyste, dostatecznie przewiewne, wolne od obcych zapachów, o temperaturze

nie wyŜszej niŜ 30ºC.

c) suche, czyste, dostatecznie przewiewne, wolne od obcych zapachów, o temperaturze

nie niŜszej niŜ 18ºC.

d) suche, wolne od obcych zapachów, o temperaturze nie niŜszej niŜ 20ºC.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Planowanie i prowadzenie wędrownej gospodarki pasiecznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem: