DRGANIA MECHANICZNE 

CHARAKTERYSTYKA I KLASYFIKACJA DRGAO 

 

Drgania

: 

- To procesy, określane w fizyce, w trakcie których wielkości fizyczne na przemian rosną i maleją w 
czasie. 
- Drgania akustyczne definiowane są jako ruch cząsteczek ośrodka sprężystego względem położenia 
równowagi. Mogą rozprzestrzeniad się w ośrodkach gazowych, ciekłych i stałych. 
 
Rodzaje drgao: 



 

MECHANICZNE (ruch drgający; wibracje) –to ruch cząstek ośrodka stałego względem ich 

położenia równowagi, odbywają się z określoną częstotliwością, np. wahadło matematyczne, 
ciało na sprężynie, wahadło fizyczne.  Są przekazywane przez bezpośredni kontakt człowieka 
z ciałem drgającym. 



 

 Drgania cząsteczek sieci krystalicznych, drgania strun instrumentów muzycznych, drgania 

powietrza itp. 



 

ELEKTRYCZNE: okresowe zmiany natężenia prądu elektrycznego w obwodzie, np. w układzie 

kondensatora i cewki 



 

ELEKTROMECHANICZNE: np. drgania krystalicznych sieci jonowych, drgania plazmy w polu 

magnetycznym lub elektrycznym itp. 

 
Podział ze względu na własności matematyczne funkcji opisującej drgania: 



 

DRGANIA OKRESOWE - zmiany wartości wielkości charakteryzującej dany układ, zachodzące 

wokół wartości odpowiadającej stanowi równowagi, w wyniku jednorazowego wytrącenia 
układu ze stanu równowagi lub na skutek oddziaływania na układ okresowo zmiennej siły, np. 
matematyczny ruch harmoniczny. (CYKL i OKRES) 



 

DRGANIA NIEOKRESOWE 

 
W zależności od rodzaju równao drgao wyróżnia się:  



 

DRGANIA LINIOWE - nazywamy ruch drgający, gdy ciało sprężyste porusza się wzdłuż prostej. 

Stopieo sprężystości ciała wyraża się współczynnikiem sprężystości. 



 

DRGANIA NIELINIOWE 

 
Ze względu na to, czy siła zewnętrzna ma wpływ na układ wyróżnia się: 



 

DRGANIA WYMUSZONE - kiedy na drgający układ ma wpływ inny zmienna siła zewnętrzna 

(siła wymuszająca). 



 

DRGANIA WŁASNE (SWOBODNE) – występują kiedy układ wytrącony z położenia równowagi i 

pozostawiony samemu sobie wykonuje drgania.  

WPŁYW DRGAO NA ORGANIZM CZŁOWIEKA 

 

Wpływ

 drgao na organizm człowieka:  



 

Ustrój ludzki stanowi pewnego rodzaju układ sprężysty, przez co sprzyja biernej obronie 

przed oddziaływaniem drgao i wstrząsów. 



 

Występujące pod wpływem drgao o niewielkiej częstotliwości, podświadome skurcze mięśni 

zapewniają obronę czynną. 



 

Najniebezpieczniejsze są drgania rezonansowe, tzn. takie drgania, których częstotliwośd 

odpowiada częstotliwości własnej drgao poszczególnych narządów ustroju ludzkiego.  

 
Ze względu na czasowy charakter, drgania działające na człowieka dzielimy na: 



 

WSTRZĄSY - to takie drgania nisko częstościowe, na które organizm może działad czynnie po 

przez pracę układu mięśniowo – szkieletowego.  



 

DRGANIA WŁAŚCIWE 

 
Reakcja na drgania może byd tylko 

bierna

, gdyż układ nerwowy, narządy równowagi oraz mięśnie 

człowieka nie są zdolne reagowad na każdy impuls oddzielnie. 
 
Reakcje organizmu na drgania: 

> 2 Hz ciało zachowuje się jak jednolita masa 
3-4 Hz pobudzają do sinych drgao narządy jamy brzusznej 
7-8 Hz rezonans klatki piersiowej 
20-30 Hz rezonans narządów głowy 
60-90 rezonans gałek ocznych 
 

Częstotliwości rezonansowe zaczynają się od: 

4 Hz do 6Hz w pozycji siedzącej 

5 Hz do 12 Hz w pozycji stojącej 

 

 

 



 

Największą wrażliwością na drgania całego organizmu charakteryzuje się układ nerwowy i 

układ krążenia. 



 

 Reakcje ze strony tych układów i odpowiednich narządów objawiają się zaburzeniami ich 

pracy, złym samopoczuciem psychicznym, fizycznym, a nawet uszkodzeniem przy wyższych 
amplitudach oddziaływao i długich czasach ekspozycji. 



 

Mamy wtedy do czynienia z chorobą wibracyjną (zespół wibracyjny). 



 

Oprócz drgao całego ciała, istotny wpływ mają drgania lokalne, występujące podczas 

używania narzędzi wibracyjnych elektrycznych (młotki, klucze, nitowniki, piły) 



 

Tutaj „wejściem drganiowym" są ręce operatora, stąd też oddziaływania te noszą nazwę 

lokalnych.  

 

Choroba wibracyjna

 

- Długotrwała praca narzędziami wibracyjnymi elektrycznymi jest przyczyną choroby wibracyjnej 
(inaczej zespół wibracyjny), powodującej nieodwracalne zmiany w układzie krążeniowo - mięśniowo - 
kostnym. 
- Charakter rozwoju choroby wibracyjnej i jej symptomy zależą przede wszystkim od charakteru 
drgao narzędzia, intensywności i długotrwałości pracy. 
- Ostatnim etapem takiej choroby jest gangrena mięśni i kości palców, tj. miejsc, gdzie wejściowa 
energia wibracyjna jest największa. 
 

Rezonans narządów

 – stan, w którym struktury anatomiczne lub części ciała są wprawiane w 

oscylacyjny ruch w odpowiedzi na otrzymaną energię wibracyjną 
- objawy: silny ból narządów, głowy, mięśni, upośledzenie mowy, szum w uszach, nacisk na błonę 
bębenkową, nudności i ogólne osłabienie, pogorszenie ostrości widzenia, przemieszczenie, 
naciąganie ścian, rozerwanie, krwotok narządów jamy brzusznej 
 
Dopuszczalne wartości przyspieszeo drgao przy oddziaływaniu lokalnym wg PN-83/N-01353 

 

 

Pozytywny wpływ drgao na człowieka: 



 

Nuta G - wrażliwe są na nią gardło, szyja, uszy, kręgosłup oraz układ nerwowy i 

odpornościowy. Poprawia przemianę materii i reguluje temperaturę ciała. Regeneruje tkanki. 
W celach terapeutycznych wykorzystuje się nutę G przy zapaleniach gardła, migdałków, 
krtani, bólach głowy, problemach z oczami.  



 

Synchronizacja fal mózgowych - to hipotetyczny proces synchronizacji pracy dwóch półkul 

mózgu. Rodzaje 

o  Za pomocą odsłuchiwania dźwięków na słuchawkach. Jedno ucho dostaje dźwięk o 

częstotliwości nieco innej niż drugie, sygnały te łączą się w mózgu wywołując 
dudnienia różnicowe. 

o  Za pomocą odsłuchiwania dźwięków na słuchawkach. Jedno ucho dostaje dźwięk o 

częstotliwości nieco innej niż drugie, sygnały te łączą się w mózgu wywołując 
dudnienia różnicowe.