UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY – TYDZIEŃ 2 1
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
Data .................Nazwisko i imię ....................................................................... Grupa ..........
KARTA PRACY – Tydzień 2
Zakres materiału:
Fotosynteza, oddychanie (w nawiązaniu do budowy chloroplastów i mitochondriów). Materiały zapasowe
w komórce roślinnej.
Ćw. 4. Rozdział barwników fotosyntetycznych.
Materiał: Ekstrakt alkoholowy barwników z liści pokrzywy, o jednolitym ciemno zielonym kolorze.
Wykonanie: Dodajemy benzen z kroplą wody. Po wstrząśnięciu - obserwujmy rozdział barwników.
A. Opisz wyniki rozdziału – podaj nazwy barwników w górnej i dolnej warstwie roztworu.
B. Uzupełnij notatkę:
Liście roślin mają kolor zielony, ponieważ zawierają zielony CHLOROFIL, najważniejszy barwnik
fotosyntetyczny, który występuje w największej ilości i maskuje obecność pozostałych barwników –
karotenoidów, tzn.: ……………………… , o kolorze ……………………………………………………….
i ..……………………… , o kolorze ………………………. Karotenoidy w liściach stopniowo
uwidaczniają się dopiero wskutek rozpadu chlorofilu, podczas jesiennego zamierania tych organów.
Chlorofile (a i b) oraz karotenoidy znajdują się w organelli komórkowej – w ………………………….,
w jego błonach wewnętrznych, otaczających spłaszczone pęcherzyki tzw. ………………………….,
ułożonych w stosy, tzw. …………………
C. Wymień role barwników fotosyntetycznych
CHLOROFILE
KAROTENOIDY
1.
absorbcja (pochłanianie) fotonów, tj.
……………………………………….
………………….... światła o innej długości fali
niż światło pochłaniane przez chlorofile a i b;
2.
przekazywanie energii wzbudzenia do
centrum reakcji, gdzie wybijany jest elektron
przekazywanie energii wzbudzenia do centrum
reakcji
3.
wybicie elektronu i przekazanie jego energii na
odpowiedni związek przyjmujący - akceptor
(np. na ferredoksynę lub cytochrom)
ochrona chlorofilu przed ………………………..,
tj. uszkodzeniami przez ………………... formy
tlenu (tzw.wolne rodniki)
W warstwie górnej – zabarwionej na kolor ………………
znajduje się benzen z barwnikami:
1. …………………………
2.…………………………
W warstwie dolnej – zabarwionej na kolor ………………
znajduje się alkohol etylowy z barwnikami:
. …………………………
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY – TYDZIEŃ 2 2
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
D. PRZEBIEG i ZNACZENIE FOTOSYNTEZY - uzupełnij notatkę.
Fotosynteza to wieloetapowy proces biochemiczny, który polega na wytwarzaniu związków
……………………… z prostych związków nieorganicznych, przy udziale ………………………….
Energia fotonów światła zostaje przetworzona w energię wiązań chemicznych
.
Faza świetlna (jasna) fotosyntezy odbywa się w chloroplaście – w błonach ……………………... gran.,
i polega na absorbcji światła przez chlorofil i karotenoidy, wykorzystaniu tej energii do wybicia elektronu
z cząsteczki chlorofilu w centrum reakcji oraz przekazaniu jego energii na akceptor i dalej, poprzez
kolejne przenośniki – na dwa związki wysokoenergentyczne: ……… i …………..., potrzebne w fazie
w ciemnej fotosyntezy. Jako produkt uboczny fotolizy wody (H
2
O) powstaje ………… (…….),
uwalniany do atmosfery przez aparaty szparkowe w skórce liścia.
Faza ciemna fotosyntezy (tzw. cykl Calvina-Bensona) odbywa się w chloroplaście –
w …………………, i polega na asymilacji …..……………………………… (…….., pobranego z
atmosfery przez aparaty szparkowe), tj. na przyłączeniu CO
2
do związku-akceptora i wytworzeniu związku
organicznego – cukru, przy wykorzystaniu związków wysokoenergetycznych – ………i …………, z fazy
jasnej (stanowiących tzw. „siłę asymilacyjną”).
Jakie związki chemiczne stanowią substraty i produkty procesu fotosyntezy:
- SUBSTRATY: ………………………………………
- PRODUKTY, w tym:
- asymilaty (związki powstałe dzięki asymilacji CO
2
– węglowodany = cukry): ………...i jej pochodne, np. skrobia
- inne substancje: ………………………………
Znaczenie fotosyntezy dla innych organizmów: podstawowe źródło biomasy i energi we wszystkich łańcuchach
pokarmowych (dla zwierząt – roślinożerców, mikroorganizmów, itd.) oraz podstawowe źródło ………………… do
oddychania.
Znaczenie fotosyntezy dla roslin – podstawowy sposób …………………….. (autotrofia = samożywność);
Powstałe cukry:
- są przetwarzane do wszystkich innych związków organicznych potrzebnych roślinie, np.białek, tłuszczy.
- stanowią magazyn energii w postaci wiązań chemicznych i mogą być:
- zgromadzone jako materiały zapasowe
- zużyte w procesie wewnątrzkomórkowego oddychania (= tlenowego spalania) w MITOCHONDRIACH, do
produkcji ATP, potrzebnego we wszelkich procesach metabolicznych komórki
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY – TYDZIEŃ 2 3
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
Ćw. 5. Różne postacie ziaren skrobi.
A. Oddychanie wewnątrzkomórkowe - uzupełnij notatki.
Jakie związki chemiczne stanowią substraty i produkty
oddychania wewnątrzkomórkowego:
SUBSTRATY: …………………………………………
……………………………………………………………
PRODUKTY: …………………………………………
…………………………………………………………..
Podaj jak nazywają się i gdzie odbywają się kolejne etapy oddychania wewnątrzkomórkowego:
1. …………………………………………(etap beztlenowy) - w ………………………………………
2. ……………………………………………. w ………………………………………………………….
3. …………………………………………….. w…………………………………………………………
Oddychanie wewnątrzkomórkowe – wieloetapowy proces biochemiczny, odbywa się w każdej żywej
komórce i polega na przemianie związków organicznych w proste związki ………………………….,
z wytworzeniem związków wysokoenergetycznych (głównie ………), które wykorzystywane są w
różnych procesach metabolicznych (np. w transporcie czynnym przez błony plazmatyczne pomiędzy
komórkami).
1.
2.
3.
.
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY – TYDZIEŃ 2 4
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
B. Skrobia – podstawowy materiał zapasowy roślin. Uzupełnij notatkę.
Skrobia należy do grupy związków organicznych ……………………………… (polisacharydów),
składa się z łańcuchów prostych i rozgałezionych, zbudowanych z cząsteczek cukru prostego ……………
Gdzie przechowywane są ziarna skrobi:
w jakich organellach komórkowych ……………………..................... - ......................................................
w jakich tkankach …………………………………………………………………………………………
w jakich organach ………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………
C. Podaj nazwy obserwowanych typów ziaren skrobi, nazwę organu i rośliny.
Typ ziarna ……………………………………………..
Organ …………………………………………...........
………………………………………………………...
powiększenie
Typ ziarna……………………………………………….
Organ …………………………………………………...
………………………………………………………...
Typ ziarna ……………………………………………….
Organ …………………………………………………...
……………………………………………………….....
U
Uwarstwienie ziarna skrobi
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY – TYDZIEŃ 2 5
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
Ćw. 6. Materiały zapasowe w ziarniaku pszenicy (Triticum aestivum).
A. Objaśnij struktury 1-4, podaj jaki typ materiałow zapasowych gromadzą warstwy 2 i 3:
1. ……………………………………………………............. (owocnia zrosnięta z łupiną nasienną)
2. …………………………………………………………… ………………………………….
3. ……………………………………………………………. …………………………………….
4. ………………………………… - miękisz …………………………………………………..
Wymień inne materiały zapasowe roślin:
…………………………………………………………. – rozpuszczone w soku komórkowym w wakuoli
…………………………………………………………. – w sferosomach, w postaci kropli w cytoplazmie,
…………………………………………………………. – w posatci zgrubień w ścianie komórkowej.
MIEJSCE NA NOTATKI
1
2
3
4