UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 9
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
1
Data .................Nazwisko i imię ......................................................................................................Grupa ..................
KARTA PRACY – Tydzień 9
Zakres materiału: ROZMNAŻANIE ROŚLIN:
Budowa kwiatu roślin okrytozalążkowych (jedno- i dwuliściennych oraz nagonasiennych. Wzory i diagramy
kwiatowe. Rodzaje kwiatostanów.
ROŚLINY OBUPŁCIOWE i ROZDZIELNOPŁCIOWE – dwupienne i jednopienne.
płeć
………..
płeć
………..
A
B
Roślina ………..płciowa
Kwiaty ……… płciowe, tzn. zawierają
…………… i … …………………
Roślina ………………….płciowa
………….pienna.
A – osobnik z kwiatami……………….
B – osobnik z kwiatami ……………….
Roślina ………………….płciowa
………….pienna.
Na jednym osobniku znajdują się kwiaty
……………… i …………….
Ćw. 30. Morfologia kwiatu roślin dwuliściennych
A. Części kwiatu i ich funkcje. Uzupełnij opisy.
Okwiat pełni funkcje........................................
........................................................................
Okwiat u dwuliściennych zwykle jest……..
............................................... i składa się z
...........................................................................
Pręcikowie to ....................................................
.........................................................................
.........................................................................
Słupkowie to ...................................................
..........................................................................
Miodniki to .......................................................
..........................................................................
B. Ustawienie słupka i symetria kwiatu. Uzupełnij .
A B
Słupek ………………..
Kwiat …………………
Słupek ………………..
Kwiat ………………
Słupek ………………..
Kwiat …………………
SYMETRIA KWIATU
A. …………………………………..
B. ……………………………………
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 9
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
2
C. WZORY KWIATOWE I DIAGRAMY (NARYSY) KWIATOWE
P
3+3
A
3+3
G
(3)
K
(5)
A
(2)+(2)+1
G
1
Narysuj elementy diagramów kwiatowych
Elementy wzorów kwiatowych
elementy
P (perygonium) okwiat pojedynczy (człony,
listki, działki)
Okwiat złożony (podwójny)
C (corolla)
korona (płatki)
K (kalyx) kielich (działki)
A (androeceum) pręcikowie (pręciki)
G (gynaeceum) słupkowie (owocolistki)
1, 2, 3, 4, 5– liczba elementów; n – dużo elementów
G
(3)
słupek zrośnięty z trzech owocolistków
G
(3)
słupek górny G
(3)
słupek dolny
Symetria
promienista ( >2 płaszczyzny symetrii)
dwuboczna (2 płaszczyzny symetrii)
grzbiecista (1 płaszczyzna symetrii)
zrośnięcia: ( ) elementów 1 okółka;
[ ] – elementów 2 okółków
Działka kielicha
Płatek korony (człon okwiatu
pojedynczego)
Pręcik
Słupek
jednokrotny
G
1
dwukrotny
G
(2)
trzykrotny
G
(3)
pięciokrotny
G
(5)
D. Po przeanalizowaniu diagramu (narysu) kwiatowego, uzupełnij opisy:
Symetria kwiatu.........................................................................................
Okwiat.........................................................................................................
Liczba okółków okwiatu...........................
Kielich jaki..................................................., z ilu elementów...........................
W ilu okółkach..........................................
Korona jaka ................................................., z ilu elementów...........................
Liczba okółków korony..............................
Pręcikowie - z ilu elementów............................................
Liczba okółków pręcikowia.................................................................
Słupek – ile elementów......................................................
z ilu owocolistków zrośnięty.............................................
Napisz wzór kwiatowy.....................................................................
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 9
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
3
Ćw. 31. Morfologia kwiatu roslin jednoliściennych.
Po wykonaniu obserwacji, opisz rysunek kwiatu tulipana (Tulipa sp.). Napisz i opisz wzór kwiatowy.
Diagram kwiatowy
Wzór kwiatowy
………………………………………..
Opis wzoru kwiatowego
Kwiat o symetrii …………………..….. ;
Okwiat …………………………….....… ,
zbudowany z ……………………….....
…………………………………………,
po …… w dwóch okółkach;
Pręcikowie zbudowane z ………………,
po …… w dwóch okółkach;
Słupek jeden, . zrośnięty z ………….
owocolistków, …………(górny/dolny).;
BUDOWA RÓŻNYCH KWIATÓW
kwiat wargowy
rodzina np. ……………….…………...
WZÓR …………………………………
kwiat motylkowaty
rodzina np. ……………………….….
WZÓR ………………………………
kwiat o „krzyżowym” układzie elementów
rodzina …………………………………
WZÓR …………………………………
PORÓWNANIE KWIATÓW ROŚLIN JEDNOLIŚCIENNYCH I DWULIŚCIENNYCH.
Okwiat
Krotność kwiatu (liczba elementów w okółkach)
Rośliny dwuliścienne
Rośliny jednoliścienne
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 9
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
4
Ćw. 32.Morfologia kwiatostanów i kwiatów w roślin nagonasiennych (demonstracja) – uzupełnij opisy
Sosna zwyczajna Pinus sylvestris
A – KWIATOSTAN MĘSKI
B – KWIAT MĘSKI – mikrostrobil
(przekrój podłużny)
C – PRĘCIK – mikrosporofil
= liść zarodnionośny, z dwoma
mikrosporangiami (woreczkami
pyłkowymi - D)
KWIATOSTAN ŻEŃSKI
= szyszka
(łuski nasienne i łuski wspierające)
A – budowa zewnętrzna
B – przekrój podłużny
C – KWIAT ŻEŃSKI
= łuska nasienna z dwoma
zalążkami
Zalążki nagie (nieosłonięte)
Łuska nasienna z 2 nasionami
Nasiona nagie
(nieosłonięte)
B
A
C
D
B
łuska wspierająca łuska nasienna
A
C
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 9
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
5
Ćw. 33. Przegląd kwiatostanów.
A. Po przeanalizowaniu kart zielnikowych z kwiatostanami, uzupełnij opisy i rysunki w tabeli.
KWIATOSTANY GRONIASTE (o rozgałezieniach monopodialnych = jednoosiowych)
I. KWIATOSTANY GRONIASTE PROSTE
A. kwiaty na wyraźnych szypułkach
Schemat budowy
Kwiatostanu
Nazwa, cechy charakterystyczne
Przykłady gatunków
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 9
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
6
I. KWIATOSTANY GRONIASTE PROSTE
B. kwiaty na bardzo krótkich szypułkach lub bezszypułkowe = siedzące
Schemat budowy
Kwiatostanu
Nazwa, cechy charakterystyczne
Przykłady gatunków
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 9
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
7
I. C. KWIATOSTANY GRONIASTE ZŁOŻONE
Schemat budowy
kwiatostanu
Nazwa, cechy charakterystyczne
Przykłady gatunków
II. KWIATOSTANY WIERZCHOTKOWATE (rozgałęzienia sympodialne = wieloosiowe)
WIERZCHOTKA jednoRAMIENNA , WIERZCHOTKA dwuRAMIENNA, WIERZCHOTKA wieloRAMIENNA
Schemat budowy
kwiatostanu
Nazwa, cechy charakterystyczne
Przykłady gatunków
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu – Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 9
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
8
Schemat budowy
kwiatostanu
Nazwa, cechy charakterystyczne
Przykłady gatunków
MATERIAŁY DODATKOWE (
oprac. M. Środa)
KRYTERIA KLASYFIKACJI KWIATOSTANÓW
TYP ROZGAŁĘZIEŃ PĘDÓW
↓ ↓
GRONIASTE WIERZCHOTKOWE
= MONOPODIALNE = SYMPODIALNE
↓
OSADZENIE KWIATÓW LICZBA ROZGAŁĘZIEŃ
na osi i jej odgałęzieniach powstających w węźle
↓ ↓ ↓
G. PROSTE G. ZŁOŻONE 1. W. JEDNORAMIENNE
↓
kwiaty kwiaty w położenie odgałęzień
pojedynczo skupieniu ↓ ↓
sierpik wachlarzyk
2. W. DWURAMIENNE
3. W. WIELORAMIENNE