Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny

ZMIANY KLIMATU, OIL PEAK, KRYZYS EKONOMICZNY - POWI

ZANIA

Stan

my w obliczu jednoczesnych kryzysów energetycznego,

rodowiskowego (w tym klimatycznego),

finansowego i gospodarczego. S

one ze sob

gł

boko powi

zane, a razem stanowi

dla nas bardzo powa

zagro

enie.

Jakie s

te powi

zania, jak ró

ne elementy układu wzajemnie na siebie wpływaj

, jakie s

zagro

enia, jakie s

dalsze mo

liwo

ci rozwoju sytuacji i sposoby przeciwdziałania?

Cofnijmy si

najpierw o kilkaset lat w przeszło

ść

i przyjrzyjmy si

punktowi krytycznemu w dziejach cywilizacji

Wyspy Wielkanocnej.

Wyspa Wielkanocna

Kiedy na Wyspie Wielkanocnej połowa drzew wci

ąŜ

jeszcze rosła, stary Rapa Nui

wszedł na szczyt góry i spojrzał w dół. Mo

e dlatego,

e nie był tu od tak wielu

lat, od czasów swojej młodo

ci, zauwa

ył zachodz

ce zmiany.

Tam, gdzie dawno temu wida

było ci

cy si

las, przetykany jedynie polami i

polankami, ujrzał jedynie goł

ziemi

, i grupy drwali pracuj

cych przy pozostałych

pach drzew. Wyobraził sobie widok z tego samego miejsca za kilkadziesi

t lat i

w błysku zrozumienia poj

ł dok

d zmierza jego

wiat. Uderzyła go my

l, co

dzie po wyci

ciu drzew: brak opału na zimne noce, brak materiału na chaty, na

budow

łodzi, na budow

pos

gów Moai, ptaki z daleka omijaj

ce bezdrzewn

wysp

, deszcz spłukuj

cy gleb

z pól, głód i konflikty o pozostałe zasoby.

Stało si

dla niego oczywiste,

e wyspiarze powinni

zatrzyma

niszczenie systemu podtrzymuj

cego ich

ycie. Wrócił do wioski i próbował wszystkich

ostrzec, by nie wycinali drzew w ten sposób.

Niestety -– naruszaj

ce status quo zmiany zawsze

spotykaj

ze sprzeciwem.

Drwale gniewnie rzekli: "To nasza praca - jest

niejsza

drzew!".

Doł

czyli

nich

kamieniarze

mówi

"Budowa

pos

gów

podstawa naszej cywilizacji!". Wtórowali im w tym

kapłani, dodaj

c: "Kobiety Rapa Nui musz

rodzi

cej dzieci, by mo

na było budowa

cej pos

gów dla dobra Bogów!". Gdyby byli tam politycy i

ekonomi

ci, na pewno powiedzieliby: "Musimy zapewni

wzrost ekonomiczny i stały dopływ surowców dla

gospodarki i wspierania naszych emerytów".

Eksploatacja ograniczonych zasobów nieodnawialnych, lub te

zasobów odnawialnych eksploatowanych

szybciej, ni

mog

odnawia

- jak drzew na Wyspie Wielkanocnej - musi doprowadzi

w ko

cu do ich

wyczerpania, to tylko kwestia ilo

ci dost

pnych zasobów i tempa eksploatacji.

Na Wyspie Wielkanocnej doszło do katastrofy - w obliczu kurcz

cych si

zasobów wybuchły konflikty, pojawił

głód i w efekcie cywilizacja upadła. Wyspa Wielkanocna to

wiat w miniaturze, tak odległy od innych l

dów,

e jej mieszka

cy uwa

ali,

e s

jedynymi lud

mi na

wiecie.

Paliwa kopalne - podstawa naszej cywilizacji. I ich koniec.

Nasza globalna cywilizacja dysponuje niepomiernie wi

kszymi mo

liwo

ciami wpływania na swoje otoczenie -

nie na skal

wyspy, doliny, regionu czy nawet kontynentu, lecz wr

cz całego

wiata. Jest nas nie tylko

coraz wi

cej, ale te

dysponujemy coraz wi

kszymi mo

liwo

ciami. Pozwalaj

nam na to nap

dzaj

ce nasz

cywilizacj

zasoby paliw kopalnych - ropy, gazu i w

gla.

Aby u

wiadomi

sobie, jak pot

ęŜ

ne mo

liwo

ci nam one daj

, wystarczy porówna

energi

1 litra ropy z

energi

, któr

dysponuje pracuj

cy fizycznie człowiek. Litr ropy pozwoli na przejechanie przez auto kilkunastu

kilometrów - spalimy go w kilka minut. Przeci

tny człowiek wykona tak

prac

przez półtora tygodnia

roboczego. Nic dziwnego,

e korzystaj

c z energii paliw kopalnych stworzyli

my olbrzymie miasta,

wietlili

my i ogrzali

my je, powi

zali

my paj

czyn

dróg i lotnisk, wybudowali

my fabryki wytwarzaj

otaczaj

ce nas przedmioty. Paliwa kopalne daj

nam 86% zu

ywanej przez nas energii - i to w

najwygodniejszej, łatwej do przechowywania i transportu formie. Cała reszta - energia wodna, j

drowa czy

ródeł odnawialnych to margines - do tego bez energii paliw kopalnych nie zbudowaliby

my ani elektrowni

drowych, ani paneli słonecznych, ani te

olbrzymich hydroelektrowni.

Tymczasem - w przeci

ycia jednego pokolenia wyczerpujemy ponad połow

wiatowych zasobów ropy i

gazu.

Najprawdopodobniej wła

nie osi

my, lub w ci

gu kilku lat osi

gniemy szczyt wydobycia ropy naftowej, co

samo w sobie stanowi olbrzymi problem dla naszej uzale

nionej od ropy cywilizacji. Szczyt wydobycia gazu

prawdopodobnie nast

pi kilkana

cie lat po szczycie wydobycia ropy naftowej.

Informacje

IEA World Energy Outlook 2009 po polsku

Od zeszłorocznego wydania World Energy Outlook kryzys

gospodarczy doprowadził zarówno do spadku zu

ycia energii, jak

i emisji CO2 oraz inwestycji. Czy oznacza to mo

liwo

ść

zahamowania zmian klimat(...)

cej »

Aktualizacja raportu IPCC: Wszystko dzieje si

szybciej, ni

nam

zdawało!

Czy zmiany klimatu s

poza kontrol

? Dowiedz si

(...)

cej »

Przegl

d statystyczny zasobów i zu

ycia energii BP 2009

Przegl

d s(...)

cej »

Page 1 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

Wydobycie ropy, wyró

nione projekty uruchamiane w kolejnych latach. Czerwonym kolorem na górze

zaznaczono wydobycie z kanadyjskich piasków ropono

nych. Obecnie co roku, w wyniku starzenia si

złó

, tracimy blisko 5% mocy wydobywczych (blisko 4 miliony baryłek/dzie

), co oznacza,

e musimy

oddawa

do u

ytku takie nowe moce wydobywcze jedynie po to, aby wydobycie nie spadało.

http://en.wikipedia.org/wiki/Oil_megaprojects

A Crude Awakening - The Oil crash

Gdyby Chi

czycy i Hindusi zacz

li je

dzi

samochodami tak jak Polacy - połow

tego, co Amerykanie, to nie

wystarczyłoby na to nawet podwojenie wydobycia ropy naftowej - co nie jest i nie b

dzie mo

liwe.

Nasza cywilizacja nie mo

e istnie

bez energii, która obecnie jest prawie to

sama z paliwami kopalnymi. Ropy

i gazu wkrótce nie wystarczy dla wszystkich ch

tnych, ale innych paliw kopalnych jest jeszcze sporo - mo

emy

ąć

po zasoby w

gla, piasków ropono

nych czy łupków bitumicznych. Mo

e wi

c w ten sposób

zapewnimy sobie

ródła energii, przynajmniej na kilka najbli

szych dekad?

Zmiany klimatu

W porównaniu z gazem i rop

giel, piaski ropono

ne i łupki bitumiczne to bardzo brudne

ródła energii -

przestawienie si

na nie oznacza

dzie nie tylko globaln

katastrof

ekologiczn

, ale te

wej

cie na

cie

zmian klimatu bardziej drastyczn

od najbardziej pesymistycznych prognoz klimatologów.

Podczas wydobycia, przerobu i spalania w

gla, piasków ropono

nych i łupków bitumicznych do atmosfery

wyzwala si

2-5 razy wi

cej CO

, ni

przy spalaniu gazu czy ropy.

Aby zatrzyma

zmiany klimatu nie wystarczy ustabilizowanie emisji dwutlenku w

gla na obecnym poziomie -

dzie on nadal szybko gromadził si

w atmosferze przekraczaj

c mo

liwo

ci pochłaniania go przez

zakwaszaj

ce si

i ocieplaj

ce oceany.

li spalimy wszystkie paliwa kopalne to nawet po 1000 lat 30-60% naszych emisji pozostanie w atmosferze,

trwale zmieniaj

c klimat planety. Aby zatrzyma

zmiany klimatu musimy radykalnie ograniczy

emisje - a to

oznacza ograniczenie spalania paliw kopalnych.

Jak wiele czasu nam pozostało na ograniczenie emisji dwutlenku w

gla, aby zapobiec niebezpiecznym

zmianom klimatu? Według niektórych klimatologów ju

jest na to za pó

no. Inni stwierdzaj

e mo

e mamy

LINKOWNIA

peakoil.net/

- ASPO - International

drmillslmu.com/peakoil.htm

- Evolutionary Psychology

and Peak Oil

aspo-usa.com

- ASPO - USA

realclimate.org/

- Real Climate

eenews.net/gw/

- Greenwire

PARTNERZY

NEWSLETTER

Zapisz si

Page 2 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

jeszcze kilka-kilkana

cie lat do osi

gni

cia punktu krytycznego.

Tymczasem emisje w 2007 roku wzrosły o ponad 3% ...

Papierkiem lakmusowym zmian klimatu jest zachowanie lodowców i zanik czapy polarnej Arktyki - a ten

przebiega w tempie wielokrotnie szybszym od najbardziej pesymistycznych przewidywa

klimatologów.

Kilkana

cie lat temu mówiło si

e Arktyka do ko

ca wieku mo

e by

w lecie wolna od lodu. Wraz z biegiem

czasu data ta przesuwała si

coraz bli

ej: 2080... 2050... 2030... teraz mówi si

e mo

e to nast

kilka lat.

Rys. Minimalny zasi

g pokrywy lodowej w latach 1979-2000 (kolor

ółty), w roku 2005 (kolor zielony) i

w roku 2007 (kolor czerwony). W roku 2008 powierzchnia pokrywy lodowej była pomi

dzy rekordowymi

minimami z lat 2005 i 2007, jednak ze wzgl

du na jej mał

grubo

ść

ilo

ść

lodu w Arktyce w 2008 roku

osi

ła historyczne minimum..

Zanik działaj

cej jak lustro pokrywy lodowej Arktyki spowoduje pochłanianie przez Ziemi

dodatkowej porcji

energii i wzrost temperatury, przyspieszenie roztapiania lodowca Grenlandii (w którym jest do

ść

wody, aby

podnie

ść

poziom oceanów o 7 metrów), rozmarzanie wiecznej zmarzliny i wyzwolenie z niej olbrzymich ilo

gazów cieplarnianych metanu i dwutlenku w

gla.

W dłu

szym horyzoncie czasowym mo

e to spowodowa

destabilizacj

pokładów hydratów metanu i

zrealizowanie scenariusza wielkiego wymierania

ycia na Ziemi.

Społeczno

ść

dzynarodowa nie mo

e si

porozumie

- interesy s

zbyt rozbie

ne. W krajach

uprzemysłowionych, jak USA lub UE na osob

przypada emisja 10-20 ton CO

rocznie. W krajach

rozwijaj

cych si

, z Chinami i Indiami na czele, jest to 1-4 ton.

To my dajemy im przykład i wzorce

ycia. Je

li Chi

czycy i Hindusi odnios

sukces materialny, tak, jak my go

pojmujemy, i zaczn

tak jak my - a w ko

cu te

chc

mie

samochody, wakacje w egzotycznych krajach i

e domy z klimatyzacj

- zu

ycie paliw kopalnych i emisje CO

wzrosn

kilkukrotnie.

O ile wystarczy na to zasobów...

Gospodarka hiperkonsumpcji i wymuszonego wzrostu

Od wielu lat gospodarka Chin ro

nie o blisko 10% rocznie. Takie tempo wzrostu oznacza podwajanie si

gospodarki co 7 lat. Po 14 latach gospodarka b

dzie ju

4 razy wi

ksza, a po 21 latach 8 razy wi

ksza.

Oznacza to np. 8 razy wi

cej samochodów, 8 razy wi

cej podró

y lotniczych. 8 razy wi

cej zu

ywanych paliw i

surowców...

Jak długo wystarczy na to surowców i

rodowiska?

Gospodarki innych krajów rosn

wolniej, ale te

rosn

. A jak w ogóle mierzymy wzrost i dobrobyt? Przez

produkt krajowy brutto. Zasadniczo, im wi

cej produkujemy i konsumujemy, tym bardziej ciesz

ekonomi

ci. Wzrost = sukces. Czerpiemy surowce oraz paliwa kopalne i przetwarzamy w towary. A nast

pnie

to co kupili

my, l

duje na wysypisku i kupujemy znowu. W Stanach Zjednoczonych, z kupowanych towarów po

6 miesi

cach w domu zostaje... 1%. Cała reszta - 99% surowców (i energii) odchodzi w niepami

ęć

. Na

sko

czonej planecie uruchomili

my bardzo wydajny system liniowego przetwarzania zasobów w

mieci. Tego,

e przy okazji niszczymy

rodowisko, w PKB jednak nie uwzgl

dniamy.

Proponujemy obejrzenie filmu opowiadaj

cego o naszej nap

dzanej konsumpcj

kulturze - od eksploatacji

zasobów naturalnych po spalarni

mieci - pokazuj

cy prawdziwy koszt działania liniowego systemu

konsumpcji zasobów na sko

czonej planecie.

Page 3 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

Story of Stuff (Opowie

ść

o Rzeczach)

Jak długo mo

e trwa

, zanim sko

zasoby? Najbardziej rozpowszechnionego w

gla przy obecnym

poziomie zu

ycia starczy na

wiecie na 150 lat. Jednak je

li zast

piliby

my w

glem rop

i gaz, musieliby

ywa

go 4 razy wi

cej - co daje ju

tylko 40 lat. Do tego najpierw zu

yjemy jego łatwo dost

pne pokłady, a

ganie po nast

pne b

dzie coraz trudniejsze – na długo przed wyczerpaniem w

gla osi

gniemy szczyt jego

wydobycia i zacznie go brakowa

, szczególnie w krajach zu

ywaj

cych jego du

e ilo

ci. Na Chiny przypada

ponad 40%

wiatowego zu

ycia w

gla i pomimo posiadana jego du

ych złó

, za 20-30 lat mog

stan

ąć

sytuacji jego niedoboru - a import na skal

Chin mo

e by

bardzo trudny, o ile nie niemo

liwy.

Ponadto ten zwrot "przy obecnym poziomie zu

ycia" - to kluczowy problem. Pami

tamy jak szybko

wykładniczo ro

nie gospodarka Chin? Przy tempie 10% rocznie mamy 8-krotny wzrost w ci

gu 21 lat.

Stworzyli

my system ekonomiczny, który do istnienia wymaga wzrostu.

Jak my

lisz - dlaczego, kiedy wzrost gospodarczy si

ga zera, ekonomi

ci bij

na alarm, mówi

c o recesji,

zwolnieniach i bankructwach? Wydawałoby si

e brak wzrostu to stabilna gospodarka, w której ka

dy jest tak

samo bogaty jak rok wcze

niej, wytwarza si

tyle samo dóbr, działa tyle samo fabryk i ma prac

taka sama

liczba ludzi, za takie same pieni

dze. Wi

c w czym problem?

W tym,

e stworzyli

my system finansowy, który jest oparty o kredyt. W przyst

pny sposób wyja

nia to film

"Pieni

dze jako dług".

Pieni

dze jako dług

Kiedy idziesz do banku po kredyt, na przykład na mieszkanie, i prosisz bank o 300 tysi

cy złotych - sk

d bierze

on na to pieni

dze? Z depozytów? Z banku centralnego?

Nie - bank tworzy na Twoim koncie zapis,

e od teraz masz na koncie 300 tysi

cy wi

cej. Kropka.

Proste - prawda?

Ty regularnie spłacasz te pieni

dze i nie ma problemu - system działa. Tak samo pieni

dze po

yczaj

Twoi

znajomi, po

yczaj

je firmy i rz

dy. To pieni

dze wirtualne.

Zaraz - ale od tych długów banki naliczaj

odsetki i zapo

yczaj

c si

, wiemy,

e b

dziemy musieli odda

banku wi

cej, ni

yczyli

my. Ka

da osoba i firma.

d wi

c bior

pieni

dze na spłat

tych długów? Otó

gospodarka ro

nie, wi

c co roku jest w niej wi

cej

pieni

dzy dla wszystkich, w tym i dla nas. Zarabiamy coraz wi

cej i spłacamy dług. Owszem, mo

e kto

zbankrutuje, ale to jest margines - banki i tak swoje zarobi

Gospodarka ro

nie, rosn

ceny nieruchomo

ci - czyli jest wi

cej pieni

dzy, chocia

nic w

wiecie

rzeczywistym si

nie zmieniło. Pod zastaw wi

cej wartej nieruchomo

ci mo

na wzi

ąć

kredyt konsumpcyjny - to

pieni

dze wirtualne. I zainwestowa

je w akcje lub inne papiery warto

ciowe o nieokre

lonej warto

ci.

Rynek finansowy jest pełen wirtualnych pieni

dzy. Zatrzymajmy si

na chwil

, ale zapami

tajmy to.

Nasz

wiat jest bardzo skomplikowany. Tak skomplikowany,

e w ogóle nie zastanawiamy si

nad jego

działaniem. Opisany system finansowy istnieje w Europie Zachodniej od 500 lat i tak wrósł w nasz

Page 4 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

wiadomo

ść

e jest czym

naturalnym. Podobnie ropa naftowa - paliwo ma by

na stacji benzynowej i tyle.

d - ma by

w gniazdku.

ywno

ść

- ma by

w supermarkecie i nawet nie zastanawiamy si

nad tym,

e po

drodze potrzeba traktorów, kombajnów, nawozów, zabudowa

gospodarskich, rze

ni, pakowalni, hurtowni,

magazynów, supermarketów, lodówek itp. W sumie,

eby krowa w plasterkach dotarła na nasz stół, w USA

potrzeba na to energii 700 litrów ropy.

Wykładniczy wzrost oparty o paliwa kopalne dotarł ju

do granic dost

pnych zasobów i mo

liwo

rodowiska.

Ekonomi

ci pisz

o "zrównowa

onym wzro

cie gospodarczym" maj

c na my

li stały, ci

gły wzrost, nie maj

nawet

wiadomo

ci,

e nasza ekonomia nie istnieje w niesko

czonej przestrzeni zasobów. Nasza gospodarka

jest cz

ęś

ekosystemu i podlega ograniczeniom

rodowiska równie skutecznie, jak na Wyspie Wielkanocnej.

Czytaj wi

cej w

"Oil Peak" czy "Granice Wzrostu"

Co gorsza, model opieraj

cy si

na zało

eniu stałego wzrostu i o skali globalnej stanowi dla ludzko

olbrzymie zagro

enie. Cywilizacje upadały, jednak w innym miejscu w tym samym czasie kwitły. W przypadku

rozpadu obecnej cywilizacji, czy cho

by tylko powa

nych trudno

ci, dotkni

ty b

dzie cały

wiat i wszystkie jego

sektory - stworzyli

my globaln

wiosk

, której wszystkie elementy s

powi

zane w jedn

sie

Kryzys ekonomiczny

Przeprowad

my eksperyment my

lowy - wyobra

my sobie sie

powi

zanych ze sob

elementów, które

wykonuj

swoje zadanie do pewnego poziomu obci

ąŜ

enia (mo

e to by

transmisja sygnałów, praca siłownika

lub dowolne inne działanie). Kiedy obci

ąŜ

enie ro

nie powy

ej tego poziomu, element, który obsługuje to

maksymalne obci

ąŜ

enie, zapala czerwon

lampk

, a system przenosi nadwy

do wykonania na inny

element sieci. System działa dobrze tak długo, dopóki wsz

dzie nie zapal

czerwone lampki - wtedy

obsłu

enie obci

ąŜ

enia nie jest mo

liwe i cały układ przestaje działa

Przepis na stworzenie takiego układu i jego sparali

owanie ma 4 kroki:

Stwórz sie

buduj

c powi

zania mi

dzy elementami

Kiedy poszczególny element dochodzi do granicy swoich mo

liwo

ci zapala czerwon

lampk

przekierowuje obci

ąŜ

enie/zadanie do innego elementu sieci

Kontynuuj obci

ąŜ

anie elementów, a

wszystkie zapal

na czerwono

Zwi

ksz jeszcze troch

obci

ąŜ

enie

Tak wła

nie działa nasza gospodarka i rynki finansowe. Kiedy pojawia si

problem, np. wiarygodno

kredytów hipotecznych w USA, rynek tworzy szereg "instrumentów inwestycyjnych" rozpraszaj

cych ryzyko. W

celu podziału "obci

ąŜ

enia" stworzona została zło

ona sie

współzale

ci słu

Ŝą

cych rozproszeniu ryzyka.

Doł

czyły do tego instytucje ubezpieczeniowe, a w ko

cu, kiedy i one zacz

ły mie

problem - banki centralne

stw. Dzi

ki rozło

eniu ryzyka system długo wytrzymywał napi

cia, jednak, kiedy ju

doszło do krachu -

rozsypał si

na całej linii.

Przyjrzyjmy si

teraz sytuacji z punktu widzenia

rodowiska i szczytu wydobycia ropy naftowej.

Kilka lat temu wydobycie lekkiej ropy zacz

ło stawa

coraz trudniejsze. W odpowiedzi, przestali

my mówi

o "ropie", a zacz

my mówi

o "paliwach ciekłych". Termin ten obejmuje skroplony gaz LNG, etanol, ci

ęŜ

rop

, piaski ropono

ne i coraz dłu

list

innych substytutów ropy. Zasadniczo bior

c, komponent sieci

"Ropa" za

wiecił si

na czerwono, wi

c zacz

my przył

cza

obci

ąŜ

enie do innych elementów układu.

Powi

zali

my "Rop

" z "Jedzeniem" przez przetwarzanie ro

lin w biopaliwa. Wła

ciwie elementy te były

powi

zane ju

wcze

niej, bo do produkcji jedzenia przez rolnictwo przemysłowe potrzeba ogromnych ilo

ropy - ale teraz kr

g si

zamkn

ł.

Dodaj

c LNG (Liquified Natural Gas) i CTL (Coal-To-Liquid) powi

zali

my rop

z innymi

ródłami energii. W

miar

, jak te powi

zania si

zacie

niaj

, a nacisk na rop

wzrasta, braki w dost

pno

ci jednego z elementów

przekładaj

na inne

ródła energii - obserwujemy to w cenie gazu i w

gla.

Dodanie piasków ropono

nych i ró

nych innych substytutów ropy spowodowało powstanie zaskakuj

cych

powi

pomi

dzy rop

rodowiskiem naturalnym. To powi

zanie przejawia si

na szereg sposobów, ale

najbardziej charakterystycznym jest to,

e substytuty ropy s

mniej wydajne ni

lekka ropa - w szczególno

ci w

procesie pozyskiwania i spalania paliwa, produkowane s

znacznie wi

ksze ilo

ci CO

na jednostk

energii.

To powi

zanie wzmacnia si

przez zwi

zane ze zmianami klimatu katastrofy klimatyczne, co mo

spowodowa

katastrof

ywno

ciow

, która w rezultacie ograniczy produkcj

biopaliw i spowoduje

wzmocnienie stresu w innych elementach sieci.

System finansowy gra w tej sieci rol

kluczow

. Je

li energia,

ywno

ść

rodowisko s

jej trzema elementami,

to system finansowy jest

rodkiem komunikacji i przekazywania sygnałów pomi

dzy nimi. Wspiera te

utrzymanie i rozbudow

pozostałych elementów systemu zapewniania energii.

Kiedy która

z cz

ęś

ci sieci ma problem (na przykład spadaj

dostawy ropy), wiadomo

ci s

przekazywane

przez system finansowy (w formie rosn

cych cen) i obci

ąŜ

enie, o ile s

w stanie, przejmuj

inne elementy

sieci, zwi

kszaj

c produkcj

. Oczywi

cie system potrzebuje czasu na zadziałanie - wzrost zapotrzebowania

ponad mo

liwo

ci produkcyjne nie doprowadzi do nagłej awarii systemu. Szyby wydobywcze czy rafinerie

pracuj

ce na maksymalnych obrotach po prostu pracuj

dalej w ten sposób. Awaria systemu nast

pi, ale w

wyniku turbulencji w systemie finansowym, które doprowadz

do parali

u działania innych elementów sieci

zale

nych od systemu finansowego - mo

e to by

produkcja aut, stali, budownictwo czy działanie linii

lotniczych. W ostatecznym rozrachunku brak

rodków finansowych lub wsparcia innych elementów systemu

(przykładowo, do uruchomienia platformy wiertniczej trzeba około 50000 ró

nych cz

ęś

ci sprowadzanych z

całego

wiata) doprowadzi do ograniczenia mocy produkcyjnych, jednak proces ten b

dzie długotrwały.

Elementem sieci, który mo

e rozpa

ść

najszybciej jest wła

nie system finansowy - serce systemu

zapewniaj

ce monitoring układu, komunikacj

, utrzymanie i rozwój innych elementów sieci. Jego upadek mo

doprowadzi

do kompletnego parali

u całej reszty sieci.

Jednak, czy taki kryzys finansowy jest mo

liwy? I jak szybko mo

e zachodzi

Znacz

cy spadek produkcji energii wymagałby recesji na skal

Wielkiego Kryzysu z lat 30’ XX wieku. Wielki

Page 5 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

Kryzys rozwijał si

i ogarniał

wiat miesi

cami i latami. Komputeryzacja systemu finansowego przyspieszyła

czas reakcji układu, ale wci

ąŜ

powolne elementy system - kontrakty długoterminowe, fizyczny czas dostaw,

powolno

ść

decyzji ludzkich i działania stabilizuj

ce status quo - w zwi

zku z tym prawdopodobnie obecnie

skala czasowa kryzysu nie zmieniła si

co do rz

du wielko

ci.

Osi

my szczyt wydobycia ropy, a przynajmniej sytuacj

, w której poda

ropy przestała nad

ąŜ

zapotrzebowaniem. Na rynkach

ywno

ciowych doszło do niedoborów, spadku rezerw i wzrostu cen

ywno

ci - w du

ym stopniu spowodowanym przekierowaniem produkcji ro

linnej na biopaliwa. A

rodowisko?

Przekraczamy jego mo

liwo

ci, czego zmiany klimatu s

dobitnym przykładem. Nasza sie

wieci si

czerwono. Je

li skala lat jest wła

ciwym przybli

eniem czasu reakcji sieci, mo

emy by

wła

nie

wiadkiem

szerokiego krachu systemu.

Miejsce zapalenia si

lampki alarmowej w systemie monitoringu i komunikacji - to system finansowy. Przez

kilka lat, w reakcji na szybki wzrost zapotrzebowania i stagnacj

wydobycia ceny ropy rosły - powoduj

napr

ęŜ

enia w systemie prowadz

ce do recesji gospodarczej. W pewnym momencie najsłabsze ogniwo

systemu finansowego (w tym przypadku system kredytów hipotecznych w USA) nie wytrzymało.

Dlaczego wła

nie ten element p

kł jako pierwszy?

Stany Zjednoczone

na kredyt. Ich deficyt handlowy si

ga 1000 miliardów dolarów rocznie. Import coraz

kszych ilo

ci dro

cej ropy (na poziomie 500 miliardów dolarów rocznie), kosztowna wojna na Bliskim

Wschodzie i rozrzutna polityka w zakresie finansów publicznych podnosz

ca deficyt bud

etowy do

niewyobra

alnych rozmiarów 30 000 miliardów dolarów, doprowadziły do nakr

cenia spirali inflacyjnej.

Ponadto bank centralny, powołany do kontrolowania płynno

ci na rynku pieni

ęŜ

nym, pompował do banków

komercyjnych miliardy dolarów. Stopa procentowa FED została ustalona na poziomie 1%, czyli poni

poziomu inflacji - w istocie wi

c FED dotował udzielanie kredytów. Zalane tanim pieni

dzem banki oferowały

kredyty za pół darmo, w przekonaniu,

e na pieni

dzach po

yczonych na procent ni

szy od stopy inflacji nie

na straci

. A co najgorsze, kredyt oferowano praktycznie ka

demu, kto o niego wyst

pił, nawet ludziom

bez dochodu, bez pracy i bez maj

tku. Na t

kategori

niewiarygodnych kredytobiorców ukuto nawet termin

NINJA - akronim ten pochodzi wła

nie od angielskiego "No Income, No Job, no Assetts" (brak dochodu, brak

pracy, brak maj

tku). Doszło do tego wprowadzenie niezrozumiałych i trudnych do wyceny, nawet dla

ekonomistów, spekulacyjnych instrumentów in

ynierii finansowej.

A stało to si

tak:

Przeczytaj cał

histori

o tym jak doszło do kryzysu hipotecznego

pobierz pdf.

W rezultacie jeste

my na pocz

tku kryzysu ekonomicznego, który jest porównywalny jedynie z Wielk

Depresj

lat ’30 XX wieku. Załamanie si

systemu si

ło tak gł

boko,

e nawet b

cy wyroczni

ekonomistów Alan Greenspan, piastuj

cy przez 20 lat stanowiska szefa Rezerwy Federalnej USA, podczas

przesłuchania przed Kongresem USA w pa

dzierniku 2008 stwierdził: "Wolny rynek załamał si

. To mnie

zaszokowało. Do dzi

nie mog

zrozumie

, co si

stało. (...) To jest finansowe tsunami, które zdarza si

najwy

ej raz na sto lat!".

Obserwujemy rozpad systemu finansowego, który nie jest w stanie zapewni

utrzymania innych systemów -

upadaj

całe gał

zie gospodarki i kraje, nie ma

rodków na inwestycje w odnawialne

ródła energii, a nawet w

konwencjonalne szyby i platformy naftowe i piaski ropono

ne.

Wszystkie mechanizmy zwi

zane z opart

o kredyty gospodark

wzrostu,

które sprzyjały ekspansji ekonomicznej, w przypadku recesji, a

szczególnie gł

bokiej depresji - zaczynaj

działa

na niekorzy

ść

. Nagle z

rynku wyparowuj

olbrzymie kwoty wirtualnych pieni

dzy - spada warto

ść

nieruchomo

ci, akcji i przedsi

biorstw. Ludzie i firmy zostaj

z olbrzymimi

kredytami, ale nie s

ich w stanie spłaci

, bo przecie

gospodarka nie

nie i suma dost

pnych pieni

dzy jest coraz mniejsza.

Ludzie

firmy

bankrutuj

Rozło

enie

ryzyka

powoduje,

ubezpieczyciele nie s

w stanie pełni

swojej funkcji, sytuacj

ratuj

banki centralne. W rezultacie pojawia si

zagro

enie kryzysów fiskalnych

i niewypłacalno

ci całych pa

stw. Obserwujemy to - od krajów

afryka

skich, przez Ukrain

, W

gry, Grecj

po Litw

i Islandi

. Analitycy finansowi szacuj

nawet

prawdopodobie

stwo niewypłacalno

ci bud

etu federalnego USA!

Recesja ekonomiczna spowodowała spadek zapotrzebowania na rop

i spadek jej ceny.

e to wi

c dobrze,

e wyst

pił kryzys ekonomiczny, a zwi

zany z nim spadek popytu opó

ni wyst

pienie

rozd

ku mi

dzy zapotrzebowaniem na rop

, a jej wydobyciem?

Gdzie jeste

my dzi

Recesja to jednak tylko chwilowa ulga w presji na wyczerpywanie si

zasobów. W horyzoncie kilku lat wpływ

kryzysu ekonomicznego jeszcze nasili problem Oil Peak, który wyst

pi wcze

niej. Dlaczego?

Page 6 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

Wiele ju

przygotowywanych projektów zostanie zamkni

tych lub zamro

onych w zwi

zku ze spadkiem

cen poni

ej poziomu opłacalno

ci. Niektóre z nich s

nieopłacalne przy cenie poni

ej 80 dolarów za

baryłk

. Dotyczy to rozwoju pozyskiwania paliwa z piasków ropono

nych w Kanadzie, eksploatacji złó

trudnych warunkach i gł

bokowodnych złó

oceanicznych. Kraje OPEC mog

ogranicza

wydobycie i

wstrzyma

inwestycje. Skala wstrzymanych projektów wkrótce stanie si

ksza od spadku

zapotrzebowania.

•

Nowe projekty wymagaj

finansowania. W du

ym stopniu pochodziło ono ze

tej pami

ci banków

inwestycyjnych. Otrzymanie kredytu dla wielu firm b

dzie graniczy

z cudem, szczególnie przy obni

onych

przez recesj

cenach ropy.

•

Firmy naftowe posiadaj

ce spore zasoby funduszy przeznacz

je na przej

cia, co jest łatwiejszym i

efektywniejszym sposobem na zwi

kszenie przez nie mocy produkcyjnych ni

rozbudowa infrastruktury -

w ka

dym razie z ich punktu widzenia - bo sumaryczne wydobycie spadnie.

•

Problemy finansowe spowoduj

e dla firm naftowych wa

niejsze od dotrzymania terminów inwestycji

stanie si

utrzymanie ich bud

etów.

•

W takiej sytuacji niskich cen ropy i jej chwilowo wystarczaj

cych zasobów uwaga ludzi zwraca si

w zupełnie

inn

stron

O czym mogli dyskutowa

ludzie na Wyspie Wielkanocnej przed katastrof

? Prawdopodobnie o spadku

plonów, coraz mniejszych stadach ptaków przylatuj

cych na wysp

, konfliktach mi

dzy wioskami, rabunkach,

wstrzymywanej budowie pos

gów i innych prostych, codziennych, łatwo zrozumiałych dla nich rzeczach.

My jeste

my lepiej przygotowani - mamy o

rodki badawcze, komputery, narz

dzia statystyczne - ale nasza

mentalno

ść

wiele si

nie zmieniła. A do tego zło

ono

ść

stoj

cego przed nami wyzwania jest znacznie wi

ksza.

W naszym przypadku równie

e by

tak,

e b

dziemy zwraca

uwag

na symptomy, równocze

nie

zupełnie ignoruj

c przyczyny kryzysu. I zanim zrozumiemy - na naszej Ziemi Wielkanocnej mo

e nie pozosta

ść

drzew, aby wystarczyło dla wszystkich.

Pomy

lmy, co si

stanie, je

li uda nam si

egna

kryzys finansowy. Gospodarka nabierze tempa, rusz

huty, budowy, fabryki samochodów i turystyka. Zapotrzebowanie na energi

wystrzeli w gór

- jednak nie

dzie do

ść

energii, aby je zaspokoi

- zderzymy si

z sufitem energetycznym, b

cym coraz ni

ej i ni

ej.

Ceny energii poszybuj

w gór

, zniszcz

popyt i ponownie zdusz

gospodark

. Otwartym pytaniem pozostaje,

jak długotrwała i gł

boka b

dzie recesja i jak wiele czeka nas takich oscylacji - czy obecny kryzys ekonomiczny

to punkt krytyczny załamania systemu, czy dopiero przedsmak tego, co b

dzie si

działo w przyszło

ci - o ile

na czas nie przebudujemy systemu, unikaj

c tym samym najgorszych scenariuszy.

Co doradzaj

ekonomi

ci w obliczu kryzysu? Przeczytamy to w ka

dej gazecie: stymulowa

i przyspiesza

konsumpcj

, jeszcze bardziej zmniejszy

rezerwy banków oraz wpompowa

w system finansowy jeszcze

cej wirtualnych pieni

dzy. Oczywi

cie takie Keynesowskie stanowisko ma swoj

logik

- kupuj

c dajesz

prac

innym, oni zarabiaj

i wydaj

na Ciebie - w zwi

zku z czym wszyscy maj

dobrze.

Jednak uto

samiaj

c rozwój z wyczerpuj

zasoby produkcj

przemysłow

, stwierdzamy,

e cały system

działa jedynie tak długo, dopóki nie zderza si

z ograniczeniami

rodowiska.

Jest bardzo mo

liwe,

e czeka nas gł

boka recesja - ka

dy, kto ma długi (a ju

szczególnie długi hipoteczne

obci

ąŜ

ce na dziesi

ciolecia) - ma problem, bo ich spłata w realiach depresji gospodarczej b

dzie naprawd

trudna.

li masz długi - zrób wszystko,

eby je jak najszybciej spłaci

, nawet zmieniaj

c mieszkanie na mniejsze.

Nie wydaje si

eby

my byli w stanie zmieni

(w ka

dym razie na czas) obecny system ekonomiczny, który

wymaga wzrostu wykładniczego - to przekracza nasze mo

liwo

ci. Szczególnie,

e daje on dobrobyt ludziom i

przewag

efektywnie stosuj

cym go krajom.

emy jednak spróbowa

zmieni

nasz system energetyczny i produkcyjny - przez odej

cie od paliw

kopalnych do odnawialnych

ródeł energii, radykalnie zmniejszy

energochłonno

ść

i zu

ycie zasobów we

wszystkich dziedzinach

ycia i zamyka

system wykorzystania surowców.

Alternatyw

jest schowanie głowy w piasek i pogodzenie si

z tym,

yjemy na koszt naszych dzieci i

zostawimy im

wiat na skraju katastrofy - o ile nie zajdzie ona ju

na naszych oczach. W kontek

cie stawki,

jaka jest na szali, spalanie pozostałej nam ropy z 1% efektywno

na przeja

ki samochodem, czy przeloty

na wakacje wydaje si

koszmarnym nieporozumieniem.

Ale taka jest psychika ludzka - chcemy mie

tu i teraz, a to, co b

dzie w przyszło

ci jest mało istotne - po co

zreszt

zamartwia

na zapas.

Obserwacja tego, co si

dzieje, jest naprawd

zajmuj

ca.

Jak mówi stara Chi

ska kl

twa: "Oby

ył w ciekawych czasach!". Bez w

tpienia w nich

yjemy - cho

kszo

ść

ludzi nie zdaje sobie z tego jeszcze sprawy.

Droga przed nami

Rozwi

zania s

znane, ale aby w bezpieczny i w miar

bezbolesny sposób przestawi

system energetyczny

na alternatywne

ródła energii - wg raportu US Department of Energy (raport Hirscha) - potrzeba 20 lat.

prawdopodobnie nie mamy ju

tyle czasu. Jeste

my na rozdro

u - to wła

nie TERAZ decyduje si

nasz

przyszło

ść

, to, czy wyka

emy si

odpowiedzialno

i kreatywno

, czy te

nasz system rozsypie si

jak na

Wyspie Wielkanocnej, w konfliktach i wojnach o kurcz

ce si

zasoby.

Page 7 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

06.02.2009 1:59

17.02.2009 22:43

18.02.2009 21:11

A mo

e nie dojdzie do konfliktów na skal

globaln

, lecz spróbujemy utrzyma

nasz system energetyczny

kosztem

rodowiska - bez szans na długotrwały sukces. Ten scenariusz te

prowadzi do katastrofy.

Dalsze pod

ąŜ

anie obecn

drog

ąŜ

e si

z olbrzymim ryzykiem, ale s

inne drogi. Owszem - s

inne od

tej, któr

obecnie pod

ąŜ

amy - ale to nie znaczy,

e s

gorsze.

Potrzebne s

gł

bokie zmiany. Powinni

my postara

szybko ograniczy

ycie pozostałych nam jeszcze

zasobów i skierowa

je do stworzenia alternatywnych

ródeł energii.

Kluczowe jest przechylenie bilansu opłacalno

ci stosowania z paliw kopalnych do odnawialnych

ródeł energii i

stymulowania post

pu na tym polu. I b

dzie to du

o kosztowa

. Ale

rodki zainwestowane w energi

odnawialn

, efektywn

energetyk

, przemysł i transport to nie koszty. To inwestycje, które uczyni

nas i nasze

gospodarki bardziej efektywnymi i konkurencyjnymi w

wiecie coraz dro

szych paliw kopalnych,

wiat

bezpieczniejszym, a

rodowisko czystszym i zdrowszym. Obecny trend jest niemo

liwy do utrzymania. Albo

wiadomie przeprowadzimy konieczne zmiany, albo seria kryzysów zmieni rzeczywisto

ść

za nas - i nie b

dzie

to ani bezpieczne ani przyjemne.

To my, ludzie, w ostatecznym rozrachunku mo

emy zrezygnowa

z bezmy

lnej drogi ku zagładzie, a zamiast

tego zmieni

wiat

wiadomie, z wła

ciw

nam pasj

i energi

, na lepsze - dla nas, naszych dzieci i wszystkich

cych na Ziemi istot.

"Je

li jest droga ku lepszemu,

to zaczyna si

ona od spojrzenia na najgorsze".

If a path to the better there be, it begins with a full look at the worst.

Thomas Hardy

Tytuł: Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powi

zania

Opublikowano: 23 stycznia 2009 w kategorii

Powi

zania

przez Marcin Popkiewicz

rednia 5.00 z 2 głosów

Komentarze

KRIS

Artykuł długi, ale wart przeczytania - to niesamowite, jak wszystko układa si

w spójny obraz - cho

mocno

niepokoj

cy.

MARTA

To nie tak miało by

!!! Miało by

knie i bogato, przyszło

ść

miała by

kna, w firmie szykowali

my si

podwy

ki, a teraz wszyscy si

trzes

, kogo zwolni

Rok temu wzi

łam kredyt, dziecko w drodze, a wszystko wokół powoli si

sypie. Politycy kisz

we własnym

sosie i nic nie robi

i nie rozumiej

. Co mo

na zrobi

ąŜ

mówi,

eby sprzedawa

mieszkanie, spłaci

kredyt, kupi

kawalerk

lub w ogóle wróci

do rodziców,

teraz b

dzie bezrobocie, inflacja,

e jak zostaniemy z kredytem, to wszystko stracimy?

Co radzicie?

GUGOL

Tak naprawd

trudno teraz cokolwiek przewidzie

. Nikt nic nie wie. Ja wyznaj

zasad

adnych pochopnych

decyzji i unikanie wpadania w rzek

, czyli robienia tego co wszyscy. Wbrew pozorom mieszkanie to

wietna

sprawa, wróci

do rodziców mo

ecie zawsze, a mieszkanie da

na wynajem.

wietny zarobek na spłacenie

kredytu. Chyba,

e to miasto, gdzie nie ma a

takiego zapotrzebowania, ale s

dze,

e zapotrzebowanie na

wynajem jest wsz

dzie. Przede wszystkim don't panic!

Page 8 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

20.02.2009 22:36

03.03.2009 21:24

03.03.2009 21:27

03.03.2009 21:34

03.03.2009 21:39

03.03.2009 23:50

03.03.2009 23:52

03.03.2009 23:56

04.03.2009 17:38

04.03.2009 17:51

04.03.2009 17:54

04.03.2009 19:34

04.03.2009 19:36

KRIS

Ciesz si

Marta,

e nie wpadła

jak mój znajomy - nie do

ść

e na wiosn

2008 wzi

ł 300000 kredytu we

frankach na mieszkanie, to jeszcze mu agent kit wcisn

ł,

eby wzi

ł jeszcze 150000 dodatkowo, te

zainwestował, to mu zyski z inwestycji spłac

kredyt.

Biedak to kupił i teraz ma ponad 600000 kredytu, inwestycje s

warte połow

tego co rok temu, a warto

ść

chałupy spadła. Pociesz si

e zawsze mo

e by

gorzej.

Ja czuj

c pismo nosem spłaciłem wszystkie kredyty, ale i tak jak patrz

, jak diabli bior

gospodark

, to włos mi

y na głowie.

A jeszcze dzi

usłyszałem,

e jak kto

straci prac

, to rz

d b

dzie spłacał kredyt za niego. Ja si

pytam, co to

znaczy "rz

d"??? Znaczy ja, z moich podatków, mam ratowa

baranów, którzy nie umieli zaplanowa

wydatków???

PAWELLL5

http://wyborcza.pl/1,76842,5658339,Brazylia_na_progu_potegi_naftowej.html

wejdzcie i przeczytajcie

PAWELLL5

Brazylia odkryla jedne z najwiekszych złó

ropy na swiecie. Bedzie trudno j

wydobywac ale nie bedzie to

niemo

liwe. Bedzie to wielki zastrzyk tego surowca na rynku, wi

c o jakim braku ropy wy tu piszecie?

PAWELLL5

http://gospodarka.gazeta.pl/gospodarka/1,33181,3197767.html

(kuwejt odkrywa gigantyczne zło

a ropy ) i co

wy na to?

PAWELLL5

http://www.wnp.pl/wiadomosci/dwa-razy-wiecej-ropy-w-iraku,23072_1_0_0.html

(irak ma o 100 miliardów

baryłek wi

cej niz dotychczas s

dzono) i co panie adminie?

DRAGON

Zło

a Tupi i Jupiter w Brazylii to przy optymistycznych szacunkach około 30 miliardów baryłek, a

prawdopodobnie kilkana

cie miliardów baryłek.

Piszemy o tym m.in. w

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/39/kronika-rozdroza:-2009-01-28#amer

oraz

http://ziemianarozdrozu.pl/encyklopedia/74/kiedy-zabraknie-ropy

Te zło

a wystarcz

wiatu na kilka miesi

cy obecnego zu

ycia ropy, a odkrycie uwa

a si

za odkrycie dekady.

Ponadto eksploatacja tych złó

dzie opłacalna dopiero przy cenie baryłki powy

ej 80 dolarów. Niestety

została ju

tylko droga, trudna ropa.

DRAGON

li chodzi o Kuwejt: kilkana

cie miliardów baryłek to te

ropa na klika miesi

cy dla

wiata.

Wiele

wskazuje

zasoby

Kuwejtu

przeszacowane,

patrz

cej

http://ziemianarozdrozu.pl/encyklopedia/74/kiedy-zabraknie-ropy

DRAGON

li chodzi o Irak, to rzeczywi

cie mo

e on by

czarnym koniem zasobów ropy, niektóre

ródła mówi

nawet

o zasobach na poziomie ponad 200 miliardów baryłek, co mogłoby zaspokoi

wiatowe potrzeby przez 7 lat.

Ze wzgl

dów politycznych ropa iracka długo le

ała "odłogiem", a zasoby mog

ksze od wcze

niej

szacowanych. Nie bez powodu USA zabezpieczyły te zasoby energii.

cej na ten temat mo

na przeczyta

m.in. w analizie

http://anz.theoildrum.com/node/4675

PAWELLL5

http://www.rp.pl/artykul/67299,223262_Odkryto_nowe_zloza_ropy_w_Brazylii.html

(kolejne odkryte zło

a w

Brazylii 1,5 - 2 miliardy baryłek

PAWELLL5

http://chemia.e-bmp.pl/index.php?art=530

(Chiny odkryły zło

e w którem jest tyle ropy ile Chiny zu

ywaj

gu 3 lat)

PAWELLL5

http://www.wprost.pl/ar/?O=107016

(Irlandia odkryła zło

e gdzie mo

e by

10 miliardów baryłek

PAWELLL5

(OPEC

wrze

nia

ograniczył

dzienne

wydobycie

4,2

miliona

baryłek)

http://www.bankier.pl/wiadomosc/Rynek-ropy-liczy-na-ciecia-limitow-w-OPEC-1900860.html

START

ARTYKUŁY

ENCYKLOPEDIA

KALKULATOR CO

SYMULATOR

MATERIAŁY

KONTAKT

logowanie

nowe konto

szukaj

Page 9 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...

05.03.2009 16:19

05.03.2009 21:40

05.03.2009 21:44

05.03.2009 21:46

05.03.2009 21:47

24.03.2009 21:02

25.03.2009 13:11

25.03.2009 13:49

29.03.2009 0:09

22.04.2009 21:29

15.05.2009 12:56

15.05.2009 13:20

18.06.2009 9:48

PAWELLL5

li kryzys sie zakonczy i zapotrzebowanie na rope wzrosnie to OPEC bedzie miał z czego zwi

kszy

produkcje

F-X

najnowsze

wiadomo

dzy

Narodowej

Agencji

Energii

http://www.e-

petrol.pl/index.php/display,publish.html?idpub=47979

PAWELLL5

http://nafta.wnp.pl/coraz-mniej-wiercen-ropy-i-gazu-w-usa,74682_1_0_0.html

(Coraz mniej wierce

ropy i gazu

w USA- faktycznie do

ść

y spadek działaj

cych odwiertów w USA)

PAWELLL5

http://nafta.wnp.pl/za-cztery-lata-ropa-nawet-po-200-dolarow-za-barylke,74623_1_0_0.html

(według

dzynarodowej Agencji Energii nast

pi kryzys spowodowany deficytem ropy na rynku)

PAWELLL5

ciekawe co powoduje ograniczenie wydobycia w USA

PAWELLL5

prognoza Miedzynarodowej Agencji Energii daje sporo do my

lenia, nie s

dzicie?

SCEPTYK

polecam przeczyta

http://www.kngeol.pan.pl/images/stories/pliki/2.Stanowisko%20KNG%20w%20sprawie%20zmian%

20klimatu.pdf

ekologia do niezły biznes...

DRAGON

Ten sławetny dokument mo

na rozjecha

walcem, o poziomie pracy naszych kopalnych mo

na przeczyta

na:

http://doskonaleszare.blox.pl/2009/02/Ignorancja-Komitetu-Nauk-Geologicznych-PAN.html

THE TRUTH IS OUT THERE

przecie

de badanie mo

na przeprowadzi

w taki sposób by uzyska

okre

lony wynik. Nie mówi

c ich o

interpretacji

KRIS

Nie jest tak,

e "ka

de badanie mo

na przeprowadzi

w taki sposób by uzyska

okre

lony wynik". We

sygnatury izotopowe w

gla w atmosferze (jak z artykułu Czy wzrost koncentracji CO2 w atmosferze jest

naturalny). Dokładno

ść

pomiarowa jest na tyle wysoka,

e wyniki s

jak najbardziej weryfikowalne.

Albo nasi "kopalni" nie maj

o nich poj

cia, albo, co gorsza, maj

, ale

wiadomie robi

wod

z mózgu.

MIC

DE FACTO ropa i tak si

kiedy

sko

czy - wszak Ziemai ma ograniczon

obj

ść

... i nowe zło

a nie b

gle, w niesko

czono

ść

odkrywane. To nierealne - proponuj

c spojrze

w dalsz

przyszło

ść

BANAN

Klimat si

wcale nie ociepla - szukamy cały czas jakiego

wroga - a najwi

kszym wrogiem człowieka jeste

my sami - dla kaski i/ze strachu jeste

my w stanie zrobi

wszystko - polska ma du

o gazu - dlaczego nie jest

wydobywany ?

- unia wymusza zmiane

arówek na "energooszcz

dne?" - ile tleny zu

yjemy do utylizacji tego cholerstwa nikt

nie zapyta - to jest tak jak urz

dnicy dorabiaj

pokr

filozofi

do kassy - eu ROPA

KRIS

O czym ty Banan piszesz???

Naukowy uwa

e klimat si

ociepla, wywalamy do atmosfery coraz wi

cej gazów cieplarnianych. Niby

tego z dnia na dzie

nie wida

, ale jak tak pomy

, to zimy ju

nie s

tak mro

ne jak kiedy

, Bałtyk nie

zamarza, powodzi roztopowych nima, topniej

lodowce (jak Chatalcaya) które istniały od tysi

cy lat, lody

Arktyki znikaja w oczach a wszystko pomimo bardzo niskiej aktywno

ci Sło

ca.

A gaz w Polsce? Owszem, mo

na go ci

ąć

i trzy razy tyle - mo

e i na eksport... i tak jak Wielka Brytania na

Morzu Północnym rachu ciachu wyczerpa

zasoby i po kilkunastu latach zosta

z r

w nocniku. Banan,

zastanów si

do czego takie my

lenie doprowadzi!!!

Page 10 of 11

Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl

2010-01-22

http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-...