Modele odpowiedzi do przyk∏adowego arkusza
egzaminacyjnego z wiedzy o spo∏eczeƒstwie

Poziom podstawowy

1

w w w. o p e r o n . p l

N

Nrr

z

za

ad

da

an

niia

a

M

Mo

od

de

elle

e o

od

dp

po

ow

wiie

ed

dz

zii

M

Ma

ak

ks

sy

ym

ma

all--

n

na

a lliic

cz

zb

ba

a

p

pu

un

nk

kttó

ów

w

1.

za ka˝de prawid∏owe podkreÊlenie – po 1 pkt
A) Rzecznik Praw Obywatelskich
B) Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych

2

2.

za prawid∏owe podkreÊlenie – 1 pkt
C) Marysia posiada pe∏nà zdolnoÊç do czynnoÊci prawnych i bez ˝adnych prze-
szkód mo˝e sprzedaç swoje mieszkanie.

1

3.

za prawid∏owe podkreÊlenie – 1 pkt
C) inkluzywne i otwarte

1

4.

za prawid∏owe podkreÊlenie – 1 pkt
C) Rada Europy

1

5.

za prawid∏owe podkreÊlenie – 1 pkt
D) Wojciech Jaruzelski

1

6.

za ka˝de prawid∏owe przyporzàdkowanie – po 1 pkt
A) 4, B) 2, C) 1, D) 3, E) 5, F) 7

6

7.

za ka˝de prawid∏owe przyporzàdkowanie – po 1 pkt
A) 3, B) 6, C) 4, D) 5, E) 1

5

8.

za ka˝de prawid∏owe przyporzàdkowanie – po 1 pkt
A) 2, B) 3, C) 1

3

9.

za ka˝dy prawid∏owy wpis – po 1 pkt

3

10.

za ka˝de prawid∏owe zakwalifikowanie – po 1 pkt
a) P, b) F, c) F, d) P, e) P

5

11.

za podanie prawid∏owej nazwy – 1 pkt
za ka˝dy przyk∏ad wynikajàcy z biologicznej konstrukcji cz∏owieka – po 1 pkt
za ka˝dy przyk∏ad wynikajàcy z psychicznej konstrukcji cz∏owieka – po 1 pkt
potrzeby
potrzeby wynikajàce z konstrukcji biologicznej, np.: ∏aknienia, pragnienia, ru-
chu, oddychania, fizjologiczne, snu, seksualne
potrzeby wynikajàce z konstrukcji psychicznej, np.: mi∏oÊci, uznania, bezpie-
czeƒstwa, przynale˝noÊci, szacunku, wiedzy, estetyczne, rozwoju
Uwaga: Nale˝y uznaç ka˝dà odpowiedê, która wynika z danej konstrukcji lub
jest jej rozwini´ciem, np.: potrzeba przynale˝noÊci – potrzeba przynale˝enia
do grup, potrzeba towarzystwa.

5

12.

za podanie prawid∏owej nazwy – 1 pkt
sàd rejonowy

1

13.

za pe∏ne wyjaÊnienie – 2 pkt
za niepe∏ne wyjaÊnienie – 1 pkt
Posiadanie przez obywateli kultury politycznej uczestniczàcej powoduje, ˝e
biorà oni aktywny udzia∏ w ˝yciu politycznym. Majà wiedz´ na temat zasad
funkcjonowania systemu politycznego i podejmujà dzia∏ania w celu w∏àczenia
ich w proces podejmowania decyzji na temat funkcjonowania paƒstwa. Dzi´ki
temu mogà zmieniç w∏adze podczas wyborów, gdy zauwa˝à, ˝e podejmowane
przez rzàdzàcych dzia∏ania sà niekorzystne dla spo∏eczeƒstwa. RównoczeÊnie

2

A

AIID

DS

S

Â

Âw

wiie

ettlliis

stty

y S

Sz

zlla

ak

k

D

Dz

ziiu

urra

a o

oz

zo

on

no

ow

wa

a

choroby cywilizacyjne

i spo∏eczne

terroryzm

degradacja Êrodowiska

naturalnego

2

w w w. o p e r o n . p l

■

W I E D Z A O S P O ¸ E C Z E ¡ S T W I E – P O Z I O M P O D S T A W O W Y

N

Nrr

z

za

ad

da

an

niia

a

M

Mo

od

de

elle

e o

od

dp

po

ow

wiie

ed

dz

zii

M

Ma

ak

ks

sy

ym

ma

all--

n

na

a lliic

cz

zb

ba

a

p

pu

un

nk

kttó

ów

w

nie istnieje zagro˝enie, ˝e w∏adze b´dà wybierane przez „mniejszoÊç w paƒ-
stwie”; wynik wyborów b´dzie zale˝a∏ od ca∏ego spo∏eczeƒstwa.

14.

za ka˝dy prawid∏owy wpis – po 1 pkt

2

15.

za wymienienie wszystkich trzech funkcji – 1 pkt
kszta∏towanie opinii spo∏ecznej, wyborcza, rzàdzenia

1

16.

za ka˝dy prawid∏owy wpis – po 1 pkt
A) skini (skinheadzi), B) hipisi, C) punki

3

17.

za podanie prawid∏owej nazwy – 1 pkt
starosta

1

18.

za ka˝dy prawid∏owy wpis – po 1 pkt

3

Cechy partii politycznej

organizacja

polityczna

struktura

organizacyjna

dà˝enie

do zdobycia

lub utrzymania

w∏adzy

program

polityczny

U

US

SA

A

W

Wiie

ellk

ka

a B

Brry

ytta

an

niia

a

S

Sz

zw

wa

ajjc

ca

arriia

a

prezydencki

parlamentarny

(gabinetowo-

-parlamentarny)

parlamentarno-

-komitetowy

19.

1.

za wpisanie wszystkich komitetów – 2 pkt
za wpisanie 4 komitetów – 1 pkt
Komitet Wyborczy Liga Polskich Rodzin, Komitet Wyborczy Prawo i Spra-
wiedliwoÊç, Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej, Komitet
Wyborczy Platforma Obywatelska RP, Komitet Wyborczy Polskiego Stron-
nictwa Ludowego, Komitet Wyborczy Samoobrona Rzeczypospolitej Pol-
skiej, Komitet Wyborczy Wyborców „MniejszoÊç Niemiecka”, Komitet Wy-
borczy Wyborców „MniejszoÊci Niemieckiej Âlàska”

2

14

2.

– za wskazanie 8% poparcia – 1 pkt
– za wskazanie, ˝e musi byç ono w skali kraju – 1 pkt

2

3.

za podanie ka˝dego komitetu – po 1 pkt
– Komitet Wyborczy Partii Demokratycznej – demokraci.pl
– Komitet Wyborczy Socjaldemokracji Polskiej

2

4.

za wskazanie, ˝e komitety nie spe∏ni∏y wymaganego progu wyborczego
w skali kraju – 1 pkt
za wskazanie, ˝e wynosi∏ on 5% – 1 pkt
Uwaga: Punkty zostajà przyznane pod warunkiem prawid∏owego wskaza-
nia komitetów w zadaniu 19.3.

2

3

w w w. o p e r o n . p l

M O D E L E O D P O W I E D Z I

■

N

Nrr

z

za

ad

da

an

niia

a

M

Mo

od

de

elle

e o

od

dp

po

ow

wiie

ed

dz

zii

M

Ma

ak

ks

sy

ym

ma

all--

n

na

a lliic

cz

zb

ba

a

p

pu

un

nk

kttó

ów

w

5.

za prawid∏owe podanie komitetu – 1 pkt
Komitet Wyborczy Polskiego Stronnictwa Ludowego

1

6.

za prawid∏owe wyjaÊnienie – 1 pkt
Komitet ten uzyska∏ prawo udzia∏u w podziale mandatów w okr´gu ∏ódz-
kim, poniewa˝ przekroczy∏ odpowiedni próg procentowy w skali kraju.
Uwaga: Punkt zostaje przyznany pod warunkiem prawid∏owego wskaza-
nia w zadaniu 19.5.

1

7.

za wskazanie dwóch powodów – 2 pkt
za wskazanie jednego powodu – 1 pkt
Komitety, które nie wyst´pujà w tabeli nr 2, nie uzyska∏y w tym okr´gu
wymaganego poparcia, wynoszàcego co najmniej 5000 podpisów
uprawnionych wyborców mieszkajàcych na sta∏e w tym okr´gu, i nie
zosta∏y tam zarejestrowane, albo nie stara∏y si´ o zg∏oszenie list w tym
okr´gu.

2

8.

za wskazanie dwóch wyjaÊnieƒ – 2 pkt
za wskazanie jednego wyjaÊnienia – 1 pkt
˚aden z komitetów, znajdujàcych si´ pod tym samym numerem listy, nie
zarejestrowa∏ swoich komitetów we wszystkich okr´gach wyborczych
oraz ˝aden z tych komitetów nie zarejestrowa∏ swoich list w tym samym
okr´gu wyborczym. Dlatego te˝ bez ˝adnych przeszkód mog∏y one wy-
st´powaç pod tym samym numerem listy.

2

20.

1.

za wymienienie trzech stanów – 1 pkt
stan wojenny, stan wyjàtkowy, stan kl´ski ˝ywio∏owej

1

13

2.

za wymienienie ka˝dego aktu – po 1 pkt
ustawy, rozporzàdzenia

2

3.

za wskazanie dwóch skutków – 2 pkt
za wskazanie jednego skutku – 1 pkt
– nie mo˝na przeprowadziç wyborów prezydenckich
– kadencja Prezydenta RP ulega wyd∏u˝eniu do czasu, kiedy b´dzie mo˝-
na dokonaç jego wyboru

2

4.

za ka˝de prawid∏owe podanie przypadku – po 1 pkt
– w razie zewn´trznego zagro˝enia paƒstwa
– w razie zbrojnej napaÊci na terytorium RP
– je˝eli wynika to z umowy mi´dzynarodowej dotyczàcej zobowiàzania
do wspólnej obrony przeciwko agresji

3

5.

za stwierdzenie, ˝e prezydent nie ma takiego prawa – 1 pkt
za prawid∏owe wyjaÊnienie – 1 pkt
Prezydent nie ma nieograniczonego prawa do wprowadzenia stanu wo-
jennego, gdy˝ Sejm musi rozpatrzyç rozporzàdzenie go wprowadzajàce
oraz mo˝e je uchyliç bezwzgl´dnà wi´kszoÊcià g∏osów w obecnoÊci co
najmniej po∏owy ustawowej liczby pos∏ów.

2

6.

za prawid∏owe podanie czasu – 1 pkt
150 dni

1

7.

za ka˝de prawid∏owe podanie sytuacji – po 1 pkt
Prezydent mo˝e wydaç rozporzàdzenie z mocà ustawy w trakcie stanu
wojennego, ale tylko w sytuacji, kiedy Sejm nie mo˝e zebraç si´ na posie-
dzenie.

2

21.

1.

za prawid∏owe podanie nazwy – 1 pkt
Liban

1

5

2.

za prawid∏owe podanie nazwy – 1 pkt
Bejrut

1

3.

za prawid∏owe podanie nazwy – 1 pkt
Hezbollah

1

4

w w w. o p e r o n . p l

■

W I E D Z A O S P O ¸ E C Z E ¡ S T W I E – P O Z I O M P O D S T A W O W Y

ODPOWIEDZI

N

Nrr

z

za

ad

da

an

niia

a

M

Mo

od

de

elle

e o

od

dp

po

ow

wiie

ed

dz

zii

M

Ma

ak

ks

sy

ym

ma

all--

n

na

a lliic

cz

zb

ba

a

p

pu

un

nk

kttó

ów

w

4.

za prawid∏owe zaznaczenie kraju – 1 pkt
Izrael

1

5.

za prawid∏owe zaznaczenie – 1 pkt

1

22.

1.

za prawid∏owe podanie ka˝dego rodzaju w∏adzy – po 1 pkt
ustawodawcza, wykonawcza, sàdownicza

3

8

2.

za prawid∏owe podanie rodzaju w∏adzy – 1 pkt
w∏adza sàdownicza

1

3.

za prawid∏owe podanie rodzaju w∏adzy – 1 pkt
w∏adza wykonawcza

1

4.

za wskazanie mo˝liwoÊci wykorzystywania jednej w∏adzy dla potrzeb dru-
giej – 1 pkt
za wskazanie zagro˝enia dla funkcjonowania paƒstwa – 1 pkt
¸àczenie jednej w∏adzy z drugà mo˝e powodowaç, i˝ jedna b´dzie wyko-
rzystywana dla potrzeb drugiej, co sprawi, ˝e paƒstwo nie b´dzie funkcjo-
nowaç prawid∏owo i b´dzie mia∏o charakter autorytarny lub totalitarny
(b´dzie pozbawione demokracji).

2

5.

za wypisanie prawid∏owego fragmentu – 1 pkt
„˚e jednak to jest niemo˝liwe w du˝ych paƒstwach, a ma wielkie niedo-
godnoÊci w ma∏ych, trzeba aby lud pe∏ni∏ przez swoich przedstawicieli
wszystko to, czego nie mo˝na pe∏niç osobiÊcie”.

1

23.

za jasno sformu∏owanà tez´ wystàpienia – 2 pkt
za zgodnoÊç wypowiedzi z sytuacjà, w której ma byç u˝yta – 2 pkt
za styl i logik´ wypowiedzi – 2 pkt
za ka˝dy argument – po 2 pkt (maksymalnie 8 pkt)
Przyk∏adowe argumenty przeciw inwestycji:
– dzieci zostanà pozbawione miejsca zabawy,
– sprzeda˝ piwa w Êrodku osiedla b´dzie dzia∏aç demoralizujàco na m∏odzie˝,
– zaistnieje ryzyko, ˝e z pubu b´dà korzystaç nieletni,
– zwi´kszy si´ zagro˝enie bezpieczeƒstwa mieszkaƒców w zwiàzku z pojawie-
niem si´ na osiedlu ludzi pod wp∏ywem alkoholu.
Przyk∏adowe argumenty za inwestycjà:
– plac zabaw trzeba zlikwidowaç, gdy˝ nie spe∏nia norm bezpieczeƒstwa,
– brak na osiedlu i w jego pobli˝u lokalu, w którym wolny czas mogliby sp´dzaç
doroÊli,
– pub b´dzie miejscem ˝ycia towarzyskiego mieszkaƒców osiedla, przez co na-
stàpi wi´ksza ich integracja,
– zostanie w sposób racjonalny zagospodarowany bezu˝yteczny teren przez in-
westora z jego Êrodków w∏asnych, przez co zwi´kszy si´ estetyka osiedla,
– wspólnota mieszkaniowa z tytu∏u wynajmu placu pozyska Êrodki finansowe
na niezb´dne inwestycje na osiedlu.

14

34°

33°

34°

33°

35°

35

36°

36

37°

37

0

50 km