WSTĘP

Najczęściej stosowane na rysunkach wykonawczych są rzuty prostokątne, które pokazują
przedmiot z kilku stron. Do wykonania elementu wystarczy przedstawienie bryły w trzech
ujęciach, dlatego przyjęto układ rzutowania wykorzystujący trzy płaszczyzny wzajemnie
prostopadłe zwane rzutniami. Na każdej z nich przedstawiamy rzut prostokątny przedmiotu.

Rzut prostokątny powstaje w następujący sposób:

•

przedmiot ustawiamy równolegle do rzutni, tak aby znalazł się pomiędzy
obserwatorem a rzutnią,

•

patrzymy na przedmiot prostopadle do płaszczyzny rzutni,

•

z każdego widocznego punktu prowadzimy linię prostopadłą do rzutni,

•

punkty przecięcia tych linii z rzutnią łączymy odpowiednimi odcinkami otrzymując
rzut prostokątny tego przedmiotu na daną rzutnię

W przypadku przedmiotów o bardziej skomplikowanych kształtach do jednoznacznego
odwzorowania stosujemy układ trzech rzutni wzajemnie prostopadłych.
Płaszczyzny te nazywamy:
I - rzutnia pionowa zwana główną,
II - rzutnia boczna,
III - rzutnia pozioma.

Rzut prostokątny jest to odwzorowanie na płaszczyźnie.
Trzy wzajemnie prostopadłe płaszczyzny oznaczone są odpowiednio - I, II, III.
Płaszczyznę I nazywamy główną płaszczyzną rzutów, a rzut na nią - rzutem z przodu
(rzutem głównym).
Płaszczyznę II nazywamy płaszczyznę rzutów z góry, a rzut na nią - rzutem z góry.
Płaszczyznę III nazywamy płaszczyzną rzutów z boku, a rzut na nią - rzutem z boku (od
lewej strony).

Układ przestrzenny trzech płaszczyzn zniekształca rysunki, dlatego oddzielamy je od siebie i
układamy w jednej płaszczyźnie.

RZYTNIA
GŁÓWNA

RZUTNIA
BOCZNA

RZUT
NIA
POZIO
MA

Po rozłożeniu na każdej rzutni mamy prawidłowo wyglądające rzuty prostokątne przedmiotu
z trzech różnych kierunków.

Obiekt w rzutach prostokątnych:
a) metoda E, b)metoda A,
c) oznaczenie graficzne metody rzutowania: europejskiej (c1) i amerykańskiej (c2).

rzutowanie europejskie E (przedmiot jest między obserwatorem a rzutnią,

rzutowanie amerykańskie A (rzutnia jest między obserwatorem a przedmiotem)

Zad. 1.

Przedstawiony przedmiot narysować w trzech rzutach prostokątnych: rzucie głównym (widok
w kierunku strzałki), rzucie z góry i rzucie od lewej strony.

Zad. 2.

Na podstawie dwóch danych rzutów narysować trzeci.

Zad. 3.

Narysować poniższe rzuty:

a)

b)