1. Teoria zachowań konsumentów - zakres

Spotyka się wiele różnych form definicji zachowanie konsumenta. Wskazują one na różne jego aspekty. J.F. Engel, R.D. Blackwell i P.W. Miniard zachowanie konsumenta określają jako ogół działań zawiązanych z uzyskanie i użytkowaniem produktów i usług orz dysponowanie nimi, wraz z decyzjami poprzedzającymi i warunkującymi te działania. Z tego wynika ze zachowanie konsumenta składa się z dwóch typów reakcji zakupu i konsumpcji.
F. Hansen definiuje zachowanie konsumenta jako ogół działań i percepcji konsumenta składających się na przygotowanie decyzji wyboru produktu, dokonanie owego wyboru oraz konsumowanie. Zachowanie konsumenta w tym wypadku składa się z trzech typów reakcji; komunikowanie się, zakupu i konsumpcji.
Zachowanie konsumenta - obejmuje; nabywanie, posiadanie oraz użytkowanie środków zaspokojenia potrzeb. Istotnym składnikiem zachowania konsumenta jest nabywanie środków zaspokajania potrzeb. Jest ono poprzedzone wyborem, dokonywanym według złożonego zestawu kryteriów. Szczególnie istotne są kryteria ekonomiczne, sprowadzające się do konfrontacji cen tych środków z dochodami konsumenta.
Teoria zachowania konsumenta jest koncepcja, w której zakłada się, zachowanie jako zorientowane na określony cel, na środek zaspokojenia potrzeby. Oznacza to, że konsument dąży do osiągnięcia pewnego pożądanego stanu określonego poziomem aspiracji, reprezentowanego przez potrzeby, które musza zostać zaspokojone dzięki nabywanym produktom. W myśl tej koncepcji zachowanie konsumenta może być wyjaśnione przez opis wewnętrznych reakcji konsumenta na oddziałujące na niego bodźce. Zachowanie to, bowiem zależy od tego, jak bodźce są postrzegane i interpretowane przez konsumenta oraz w jaki sposób pozyskane przez niego informacje są przez niego interpretowane.
Zachowania konsumentów na rynku są bardzo zróżnicowane. Zachowanie zamierzone- to działanie zawsze świadome celowe i sensowne. Odzwierciedla ono określone przekonania konsumenta i jego potrzeb. Zachowanie niezamierzone to działanie podejmowane najczęściej pod wpływem impulsu, nie zawsze celowe i sensowne. Często nie odzwierciedla ono ani przekonań, ani potrzeb konsumenta. Zachowania zamierzone i niezamierzone mogą być dobrowolne lub przymusowe. Zachowanie dobrowolne to postępowanie konsumenta niczym nieskrępowane, wynikające z jego wewnętrznej potrzeby. Zachowanie przymusowe wynika z konieczności. Zachowanie przymusowe może również wynikać z oddziaływania innych ludzi na konsumenta.

2. Rozwój badań nad zachowaniami konsumentów

1663r - „Consumiren” - konsumowanie i spożywanie dóbr

1773r - (Żedler) wyjaśnił znaczenie terminu konsumowania - jedzenie, picie, ubieranie, mieszkanie; wszystko to co jest potrzebne do życia

Jean Baptiste Say (pocz. XIX w) - konsumpcja jako niszczenie wartości użyteczności = zaspokajanie potrzeb w wyniku zużycia lub zużywania dóbr i usług

3. Istota zachowań konsumpcyjnych i konsumenckich

Zachowania konsumentów

1. To zorganizowany ciąg reakcji na bodźce tj. instynkty i emocje motywujące do zaspokajania odczuwalnych potrzeb nawiązują one na:

• specyfikę i właściwości potrzeb ludzkich, ich rodzaje, kolejność, ujawnianie się

• wielkość i strukturę konsumpcji

• sposób organizowania procesu konsumpcji

1. To całokształt obiektywnie i subiektywnie określonych, racjonalnych i emocjonalnych, świadomych i nieświadomych jego posunięć (działań) w trakcie przygotowania do podjęcia decyzji wyboru i w czasie konsumpcji

2. To ogół działań i percepcji składających się na przygotowanie decyzji wyboru, dokonanie owego wyboru, konsumowanie i komunikowanie

Znaczenie wiedzy o konsumencie i jego zachowaniach

• podstawa działań przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej

• działalność marketingowa (instytucje non-profit, przedsiębiorstwa itp.)

• polityka konsumpcji, społeczna, gospodarcza, prawna

• działalność edukacyjna

• konsument - wiedza o podstawach działań podmiotów rynkowych

4. Zakres wyborów konsumenckich

Zachowania konsumentów - każda decyzja, która daje się zaobserwować i wpływające na nią bodźce z otoczenia lub ogół reakcji i ustosunkowań do środowiska

J.G. Mowen: Zachowania konsumenta to nauka o jednostkach podejmujących decyzje o procesach zdobywania dóbr i usług

E. Kieżel: Spójna całość czynności, działań i postępowania związanych z dokonywaniem wyborów w procesie zaspokajania potrzeb w określonych warunkach społecznych, kulturowych i ekonomicznych.

Treść zachowań konsumentów: potrzeby, sposoby zdobywania środków konsumpcji, ich wybór i wykorzystanie

Zachowania konsumentów

• zachowania skierowane na zdobycie środków pieniężnych (zarobkowe)

• zachowanie skierowane na zdobycie środków zaspokajania potrzeb / nabywcze, rynkowe, domowo-gospodarcze)

• zachowanie bezpośrednio konsumpcyjne

Zachowania konsumpcyjne: racjonalne i nieracjonalne.

Problematyka zachowań człowieka obejmuje:

• poznanie prawidłowości i zasad funkcjonowania organizmu człowieka

• poznanie sposobów reagowania na bodźce i postępowania w różnych sytuacjach

• dociekanie wpływu różnorodnych uwarunkowań na zachowania

• możliwość celowego kształtowania ludzkich zachowań

Zachowania konsumentów

1. To zorganizowany ciąg reakcji na bodźce tj. instynkty i emocje motywujące do zaspokajania odczuwalnych potrzeb nawiązują one na:

• specyfikę i właściwości potrzeb ludzkich, ich rodzaje, kolejność, ujawnianie się

• wielkość i strukturę konsumpcji

• sposób organizowania procesu konsumpcji

1. To całokształt obiektywnie i subiektywnie określonych, racjonalnych i emocjonalnych, świadomych i nieświadomych jego posunięć (działań) w trakcie przygotowania do podjęcia decyzji wyboru i w czasie konsumpcji

2. To ogół działań i percepcji składających się na przygotowanie decyzji wyboru, dokonanie owego wyboru, konsumowanie i komunikowanie

5. Zachowanie racjonalne konsumenta

Zachowanie racjonalne - wewnętrznie spójne postępowanie umożliwiające osiągnięcie maksymalnego zadowolenia.

Opiera się na trzech założeniach:

• konsument ma określone preferencje

• konsument jest skłonny uporządkować w sposób spójny wszystkie potrzeby

• konsument dokonuje wewnętrznie spójnych wyborów aby maksymalizować swoje zadowolenie

Zachowanie racjonalne zawsze odnosi się do jednostki

Racjonalność konsumpcji:

• w aspekcie wpływu na rozwój człowieka

• w aspekcie oddziaływań na rozwój społeczno-gospodarczy

Podstawowe kryterium racjonalności to system preferencji

Konsumpcja racjonalna kształtuje pożądany model stosunków społecznych

W skali makrospołecznej racjonalności służą:

• właściwe zaopatrzenie

• rzetelna informacja

• dostosowanie oferty do potrzeb

• propagowanie zasad racjonalnego odżywiania itp.

Racjonalność zachowań konsumentów

1. klasyczna teoria (Jevons, Hics, Samuelson)

2. G. Katona - uważał że zachowanie racjonalne jest to podejmowanie decyzji rozsądnych , przemyślanych, przed podjęciem których konsument rozważa różne alternatywy wyboru i ich konsekwencji co więcej poszukuje informacji. Zdaniem Katony postępowanie racjonalne nie jest najbardziej powszechnym zachowaniem konsumentów ponieważ przeważa nad nim zachowanie impulsywne i zwyczajowe.

3. ujęcie współczesne

Konsument kieruje się zasadą racjonalności ekonomicznej

Wszystkie teorie mikroekonomiczne badające zachowania konsumentów mówiły o racjonalności w przypadku stosowania kryteriów ekonomicznych w ocenie racjonalności

Działania oparte na logicznej refleksji

Wydatki o cechach racjonalności:

• wydatki ważne w subiektywnej ocenie

• wydatki na dobra kupowane pierwszy raz

• wydatki na zakup dóbr restytucyjnych, co do których doświadczenie było negatywne

Wydatki nieprzemyślane:

• zakupy będące specjalną okazją

• wynikające z pilnej potrzeby

• dobra restytucyjne, które nas nie zawiodły

6. Efektywność zachowań konsumentów

Efektywność konsumpcji i produkcji:

• ujęcie szersze: relacje osiągniętego efektu konsumpcji (korzyści z zaspokojenie potrzeb) do globalnych kosztów - koszty utrzymania

• ujęcie węższe: relacje efektów do kosztu aktu konsumpcji (konsument posiada dobro i chce je jak najkorzystniej spożytkować) pojedynczy akt konsumpcji

Nie jest dopuszczana pełna analogia efektu konsumpcji i efektu produkcji

Koszty, efekty konsumpcji: bezpośrednie i pośrednie.

Koszty z uwzględnieniem kryterium czasu

• przedkonsumpcyjne (faza organizacji konsumpcji)

• procesu, aktu konsumpcji

• pokonsumpcyjne

Proces decyzyjny konsumenta

1. Napięcie motywacyjne

2. Uświadomienie potrzeby

3. Rozpatrywanie wariantów zaspokojenia potrzeb

4. Oceny wariantów (alternatyw) i wybór sposobu zaspokojenia potrzeb

5. Decyzja zakupu

6. Odczucie po zakupie

Fazy te mogą być wydłużane, skracane albo pomijane

Rola w procesie decyzyjnym

Inspirator, informator, doradca, przekonywasz, decydent, nabywca, płatnik, przygotowywacz, inicjator, użytkownik/konsument, menedżer

7. ŹRÓDŁA INFORMACJI DLA POTRZEB BADAŃ ZACHOWAŃ KONSUMENTÓW

Źródła informacji

• Instytucjonalne / formalne - promocja, reklama, które z natury służą przedsiębiorstwu oraz propagandę marketingową oraz edukacje konsumencką - ma charakter informacyjno-doradczy, pozostawia swobodę wyboru

• Nieformalne / prywatne - przekazywanie informacji przez sąsiadów, przyjaciół, znajomych, rodzinę, które z punktu widzenia konsumenta są najbardziej wiarygodne

Źródła informacji z punktu widzenia marketingu

• Źródła osobiste - rodzina, przyjaciele, znajomi

• Źródła handlowe (reklama, personel sprzedaży, opakowania, wystawy)

• Źródła publiczne (środki masowego przekazu, organizacje konsumenta)

• Praktyczny kontakt z produktem (obsługa, oglądanie, używanie)

8. METODY BADAŃ ZACHOWAŃ KONSUMENTÓW

Z neta - nie wiem czy dobrze, nie umiałam znaleźć żadnych informacji :/

Metody badań zachowań konsumentów

• Metody statystyczne

• Metody ekonometryczne

• Metody dyskryminacyjne

Metody badań zachowań konsumentów

• Skale preferencji

• Graficzne metody prezentacji danych statystycznych

• Metody interpretacji wyników

9. ISTOTA DECYZJI KONSUMPCYJNYCH I KONSUMENCKICH

Decyzje konsumenckie, w odróżnieniu od decyzji konsumpcyjnych, to wszystkie te decyzje, w których decydentem jest konsument lub grupa konsumentów. Decyzje konsumenckie mogą zapadać w trzech sferach związanych z rodzajem zasobów i stru-mieni zasilania, a mianowicie: dóbr materialnych i usług, pracy, pieniądza; niniejsze opracowanie skupia uwagę na dobrach materialnych i usługach, zwłaszcza produktów globalnych;

Decyzje konsumpcyjne wyodrębnia się według przedmiotu podejmowania decyzji, a decyzje konsumenckie według podmiotu dokonującego wyboru.

10. ISTOTA I ETAPY PROCESU DECYZYJNEGO KONSUMENTA

Proces decyzyjny konsumenta

1. Napięcie motywacyjne

2. Uświadomienie potrzeby

3. Rozpatrywanie wariantów zaspokojenia potrzeb

4. Oceny wariantów (alternatyw) i wybór sposobu zaspokojenia potrzeb

5. Decyzja zakupu

6. Odczucie po zakupie

Fazy te mogą być wydłużane, skracane albo pomijane

11. ROLE W PROCESIE DECYZYJNYM

• Inspirator,

• informator,

• doradca,

• przekonywasz,

• decydent,

• nabywca,

• płatnik,

• przygotowywacz,

• inicjator,

• użytkownik/konsument,

• menedżer

12. Konsument, nabywca, klient - interpretacja pojęć

Konsument - jednostka zgłaszająca i zaspokajająca swoje potrzeby konsumpcyjne, najważniejszy podmiot ekonomiczny sfery konsumpcyjnej,; użytkownik albo spożywca, który zaspokaja potrzeby konsumpcyjne i nie jest to związane z jego działalnością zawodową i gospodarczą

Nabywca - jednostka nabywająca dobra i usługi konsumpcyjne dla własnych potrzeb lub potrzeb innych osób; reprezentant konsumenta na rynku

Klient - każdy podmiot potencjalnie zainteresowany kupnem danego produktu (osoba, instytucja, przedsiębiorstwo)

13. Specyfikacja rachunków konsumenta

Specyfika rachunku konsumenta: działalność w sferze spożycia i dla celów spożycia

1. kryteria / przesłanki ekonomiczne i poza ekonomiczne

2. działalność o charakterze tradycyjno-zwyczajowym

3. trudność mierzenia nakładów i efektów

14. Istota potrzeb i pragnień ludzkich

Potrzeby ludzkie to obiektywna właściwość organizmu to subiektywne odczucie braku czegoś, to pożądanie wartości użytkowych określonych dóbr i usług, potrzeby nie są autonomiczne, czyli nie są oderwane od warunków życia zawsze są związane z aspektem życia

Pragnienie to wyraz szczególnego sposobu wyrażenia potrzeb.

15. Właściwości potrzeb ludzkich

• niepoliczalne

• nieskończone

• nieograniczone

• zmienności w czasie

• ograniczony zakres i pojemność

• różna intensywność ujawniania się

• następstwo pojawiania się potrzeb wyższych po zaspokojeniu potrzeb niższych

• niska substytucyjność pomiędzy różnymi grupami potrzeb

• komplementarność

• substytucyjność

• konkurencyjność

• synergizm

16. Prawidłowości w rozwoju ludzkich potrzeb

1. Wyższe potrzeby są wyrazem rozwoju ewolucyjnego

2. Wyższe potrzeby pojawiają się później w rozwoju ontogenetycznym

3. Im wyższa potrzeba tym ma mniejsze znaczenie dla biologicznego przetrwania

4. Zaspokajanie potrzeb wyższych prowadzi do bardziej subiektywnych, pożądanych skutków

5. Potrzeby wyższe wymagają lepszych warunków zewnętrznych spełnienia

6. Osoby, których potrzeby niższe i wyższe są zaspokojone, większą wagę przypisują potrzebom wyższym

7. Potrzeby niższe są łatwiejsze do określenia, o wiele bardziej namacalne, konkretnie umiejscowione

17. Klasyfikacja i źródła ludzkich potrzeb (wybrane kryteria)

Kryteria klasyfikacji potrzeb:

1. Źródło (fizjologiczne, psychologiczne, społeczne)

2. Podmiot

3. Przedmiot

4. Funkcje

5. Pilność

System dwudzielny: wrodzone, nabyte, pierwotne i wtórne

System trójdzielny: rzeczywiste, otoczkowe, pozorne

System czterodzielny: fizjologiczne, emocjonalne, intelektualne i duchowe

Potrzeby pierwotne - ogólne warunki egzystencji i nie wymagają szczególnych produktów do ich zaspokojenia

Potrzeby wtórne - wymaganie określonych produktów, usług w celu zaspokojenia tych potrzeb

System trójdzielny - autorstwa prof. Szczepańskiego (lata 70 XX w), potrzeby rzeczywiste wynikają z faktycznego braku czegoś. Potrzeby otoczkowe - potrzeby rzeczywiste mają dodatkowo tzw. otoczki: społeczne, kulturowe. Potrzeby pozorne - powstają poprzez rozwój potrzeb otoczkowych i nie zawierają składnika rzeczywistego np. narkomania.




18. Potrzeby podstawowe i potrzeby wyższego rzędu - porównanie

Potrzeby ludzkie to obiektywna właściwość organizmu to subiektywne odczucie braku czegoś, to pożądanie wartości użytkowych określonych dóbr i usług, potrzeby nie są autonomiczne, czyli nie są oderwane od warunków życia zawsze są związane z aspektem życia

A.Maslow (1908-1970) - teoria motywacji ludzkiej: zaspokojenie potrzeb niższego rzędu pozwala na pojawienie się potrzeb wyższego rzędu (podobnie myślał Jevons); istnieje określony porządek wyboru potrzeb; motywatorami są potrzeby niezaspokojone; jednostka tak długo pozostaje na danym poziomie aż zostaną zaspokojone potrzeby w określonym stopniu/poziomie)

Piramida potrzeb Maslowa

Potrzeby transcendencji


↑

Potrzeby estetyczne

↑

Potrzeby wiedzy i zrozumienia

↑

Potrzeby samorealizacji (10%)

↑

Potrzeby szacunku i uznania (40%)

↑

Potrzeby przynależności (50%)

↑

Potrzeby bezpieczeństwa (70%)

↑

Potrzeby fizjologiczne (80%)

Prawidłowości w rozwoju ludzkich potrzeb porównanie:

• Wyższe potrzeby są wyrazem rozwoju ewolucyjnego

2. Wyższe potrzeby pojawiają się później w rozwoju ontogenetycznym

3. Im wyższa potrzeba tym ma mniejsze znaczenie dla biologicznego przetrwania

4. Zaspokajanie potrzeb wyższych prowadzi do bardziej subiektywnych, pożądanych skutków

5. Potrzeby wyższe wymagają lepszych warunków zewnętrznych spełnienia

6. Osoby, których potrzeby niższe i wyższe są zaspokojone, większą wagę przypisują potrzebom wyższym

7. Potrzeby niższe są łatwiejsze do określenia, o wiele bardziej namacalne, konkretnie umiejscowione




19. Aspiracje jako czynnik zachowań konsumentów

Aspiracje → chęć urzeczywistnienia pewnych wartości uznawanych za istotne wyróżniki życia; wyrażają pożądany styl i standard życia. Są wynikiem naturalnych właściwości człowieka, jego marzeń, dążeń, indywidualnych hierarchii wartości i naśladowania




20. Motywy i postawy w zachowaniach konsumentów

Motywy

• określają konkretne zachowania; są bezpośrednim motorem i przyczyną zachowania, uruchamiają celowe działanie

• są odnawialne w czasie

• uwarunkowane biologicznie, społecznie

Motywy





Aktywizujące komponenty Poznawcze komponenty

(emocje, instynkt) (podmiot, siła intencji, cel, sytuacja bodźcowa, środki działania,

Postawy = motywacje + rozpoznawcza ocena przedmiotu

Postawy - najczęstszy przedmiot badań zachowań konsumentów

Postawy → elementy zachowania

↓

Kształtują się w procesie myślenia na podstawie własnej wiedzy, wiary, doświadczeń życiowych i opinii od innych osób

= dyspozycje do zachowania się w określony sposób

= określony, względnie trwały stosunek emocjonalny lub oceniający do podmiotu, przedmiotu


Elementy poznawcze





Postawa Elementy zachowania Zachowania konsumentów →

Stosunek emocjonalny

→ przedmiot postawy


Proces komunikacji → postawy

(nadawca, przekaz, kanał, odbiorca)




Postawy specyficzne i niespecyficzne

stabilne i niestabilne

kształtowane przez własne doświadczenia lub przez informacje w procesie komunikacji

Zachowania konsumenta → zgodne z postawą

↓

Niezgodne z postawą (czynniki osobowościowe, czynniki sytuacyjne, istnienie alternatywnych zachowań)




21. Preferencje i ich identyfikacja



Preferencje → system ocen i priorytetów; subiektywne oceny, którymi kierują się jednostki

Indywidualne rodzinne grupowe


Preferencje nie zawsze wpływają na wybór czasem czynniki przypadkowe.

Na zmiany preferencji mają wpływ:

• nowe produkty

• reklama

• edukacja konsumencka

• czas

• dochód

• miejsce zameldowania

Preferencje nie są kategorią obserwacji w prosty sposób

Obszary identyfikacji preferencji:

1. Badania faktycznych zachowań i decyzji

2. Badania poziomu, struktury i zróżnicowanych wydatków konsumpcyjnych i czasu przeznaczonego na zaspokojenie poszczególnych potrzeb

3. Badanie przemian w zachowaniu i wyborach konsumentów w zmienionych warunkach zewnętrznych

4. Badania zmian zachowań i decyzji konsumentów w zmienionych warunkach wewnętrznych

22. Klasyfikacja czynników zachowań konsumentów (według teorii zachowań konsumentów)

1. Ekonomiczne i pozaekonomiczne - sfera gospodarowania

2. Wewnętrzne i zewnętrzne - powiązanie z konsumentem

3. Obiektywne i subiektywne - niezależność postrzegania

4. Makro i mikro - skala oddziaływania

5. Mierzalne i niemierzalne - mierzalność

23. Czynniki ekonomiczne w zachowaniach konsumentów

• 
  dochód, cena, podaż, jakość pracy handlu,

• czynniki instrumenty finansowe (kredyty itp.) natura obiektywna

• instrumenty administracyjne (nakazy, zakazy)

• instrumenty społeczne

24. Dochód jako czynnik zachowań konsumentów

Dochody są najistotniejszym czynnikiem Konsumpcji (ZK - zakochania konsumentów):

1. techniczny instrument dający Konsumentowi prawo do konsumpcji

2. oddziałują wcześniej

3. są czynnikiem wymiernym

4. umożliwiają analizę Po/K według dodatkowych cech

5. wyrażają pośrednio zmiany innych czynników

25. Cena jako czynnik zachowań konsumentów

Cena - jest to wartość usługi lub towaru wyznaczona w pieniądzu. Spada znaczenie ceny jako czynnika konkurencji, a rośnie znaczenie jakości i wartości użytkowych produktu.

Ważna dla konsumentów wartość konsumenta, która jest relacją korzyści z nabycia produktów do kosztów.

Cena - funkcje:

• informacyjna - informowanie o sytuacji na rynku

• równoważenia podaży z popytem czyli jest elementem mechanizmu rynkowego

• dochodowa - poprzez poziom cen określamy poziom dochodów realnych

• psychologiczna, motywacyjna, prestiżowa, itd.

Obniżenie się roli cen następuje w wyniku:

• wzrostu zamożności konsumentów

• wzrostu roli socjopsychologicznych uwarunkowań decyzji nabywczych (moda, prestiż, naśladownictwo)

• rosnącego zróżnicowanie cen tych samych artykułów (marka, sprzedawca, lokalizacja, sposób nabycia, pojawienie się innowacji)

Kształtowanie cen:

• ceny wolne (kształtowane w wyniku swobodnego działania sił rynkowych)

• ceny urzędowe (ustalone bezpośrednio przez państwo, które uwzględnia ważny interes społeczny - ceny leków, usług lekarskich, czynsze, opłaty za energię, ciepło, wodę, abonament TV)

• ceny regulowane (ustalone przez producentów na podstawie zasad określonych przez organy państwa)

modyfikacja poziomu i struktury cen przez podatki pośrednie tj. VAT, akcyzę

Oddziaływanie cen:

• bieżący poziom

• wzajemne relacje cen

• oczekiwania inflacyjne (inflacja - proces wzrostu ogólnego poziomu cen)

26. Podaż jako czynnik zachowań konsumentów

Podaż jest to masa towarowa celowo zestawiona i skompletowana oraz dostarczona na miejsce gdzie pojawia się popyt po określonych cenach i w określonym czasie. Aby towar stał się podażą powinien być udostępniony nabywcy. Towar który nie jest udostępniony nie jest podażą.

Podaż wpływa poprzez:

• poziom i organizację zaopatrzenia (ilości i asortymentu)

• jakość oferty, walory użytkowo - techniczne

• nowoczesność, dostępność itp.

Przy oddziaływaniu podaży na zachowanie konsumentów rozróżniamy:

1. sytuacja rynku producenta/sprzedawcy - pojawia się problem znalezienia właściwego produktu czyli uaktywnia się nabywca w poszukiwaniu produktu

2. sytuacja rynku nabywcy - nabywca dyktuje warunki wymiany, a producent/sprzedawca chce nabywcę zdobyć. Nie ma problemów ze znalezieniem produktu, ale wyboru marki, ceny itp. marketing nie ułatwia decyzji wyboru, ale podsuwa określone wybory poprzez wywoływanie u nabywcy określonych motywacji.

27.Modele zachowań konsumentów - istota, znaczenie i rodzaje.

Istotą tworzenia modeli zachowań konsumentów jest konieczność agregacji zachowań, dokonywania pewnych uogólnień i uproszczeń. Modele zachowania konsumentów są więc uproszczonym odzwierciedleniem rzeczywistości.

Znaczenie: Każde przedsiębiorstwo działające na rynku chce znać prawidłowości rządzące zachowaniem konsumentów. Wiedze tą dostarczają modele konsumentów. Są one dla przedsiębiorstw źródłem informacji o postępowaniu konsumentów w procesie zakupu towarów. Ponadto ułatwiają przewidzenie zachowania konsumentów i wytyczanie kierunków dalszych działań marketingowych.

Rodzaje:

- modele strukturalne: odzwierciedlają całkowity proces decyzyjny zmierzający do zakupu produktu (np. modele Nicosii, Howarda - Shetha, Rosaniego, Bettmana, EBK),

- modele stochastyczne: zachowanie konsumenta jest przewidywane za pomocą rachunku prawdopodobieństwa,

- modele stymulacyjne: zachowania konsumentów mogą być symulowane w zmieniających się warunkach przy założeniu określonego ( liczbowego) punktu wyjścia.


28.Scharakteryzować dwa wybrane modele zachowań konsumentów

29.Czynniki pozaekonomiczne w zachowaniach konsumentów

Czynniki pozaekonomiczne dzielimy na dwie grupy:

• czynniki natury obiektywnej (biologiczne, demograficzne, psychospołeczne, społeczno-zawodowe)

• czynniki natury subiektywnej (motywy, nawyki, postawy, opinie, percepcja, proces uczenia się, osobowość)

30.Czynniki obiektywne w zachowaniach konsumentów

Dzielimy na ekonomiczne i pozaekonomiczne:

• ekonomiczne: wewnętrzne (dochody, kredyty, oszczędności, wyposażenie gospodarstw

domowych, poziom i struktura spożycia) oraz zewnętrzne (podaż, poziom cen, infrastruktura handlowo-usługowa, system informacji instytucjonalnej, polityka sprzedaży)

• pozaekonomiczne: wewnętrzne (demograficzne, społeczno-zawodowe, społeczne), zewnętrzne (cywilizacyjno-kulturowe, geograficzno-przyrodnicze, organizacja zużycia społecznego)

31.Czynniki subiektywne w zachowaniach konsumentów

Czynności subiektywne: nawyki, postawy, zwyczaje, motywy, proces uczenia się,

postrzeganie (percepcja), tradycja, informacja prywatna.

32 Interpretacja krzywej Engla

Krzywa Engla






Popyt

Konsumpcja

Dochód

Dochód istotnie wpływa na poziom konsumpcji i popytu, przy niskim dochodzie mamy niski poziom konsumpcji/ i popytu.

Jeśli w punkcje A wzrost dochodu, powoduje wzrost popytu i konsumpcji, który początkowo jest elastyczny potem proporcjonalny, a potem nieelastyczny. W punkcie C jeśli dany produkt na którego produkt badany ma substytuty lepszej jakości to następuje spadek popytu na dany produkt, a rośnie popyt na produkt substytucyjny. W punkcie C jeśli produkt nie ma substytutu lepszej jakości to popyt oscyluje na stałym poziomie. W punkcie C elastyczność dochodowa popytu jest bliska zeru podobnie jak w linii a, natomiast na linii b elastyczność dochodowa popytu spada poniżej zera.

33 Czynniki zachowań konsumentów według teorii marketingu

• kulturowe - kultura, subkultura, klasa społeczna

• społeczne - grupa odniesienia, rodzina, role i status

• osobiste - wiek, etap cyklu życia, zawód, sytuacja ekonomiczna, styl życia, osobowość i sytuacja życiowa

• psychologiczne - motywacja, percepcja, proces uczenia się, przekonania i postawy

34 Czynniki kulturowe zachowań konsumentów

Kultura (środowisko),

Subkultura,

Klasa społeczna

Czynniki kulturowe-kultura jest fundamentalnym czynnikiem determinującym potrzeby i zachowania nabywcy. Dorastające dziecko poprzez kontakty z rodziną i otoczeniem przyswaja sobie pewne wartości, sposoby postrzegania otoczenia, upodobania oraz sposoby zachowań.
Subkultura-każda kultura skalda się z mniejszych subkultur, mogą mieć istotne znaczenie, wpływają na identyfikację i socjalizację swoich członków. Do subk. Zaliczamy:narodowość, wyznanie, rasę i rejon geograficzny.Wiele subkultur tworzy własne segmenty rynkowe, przedsiębiorstwa często dopasowują produkt i marketing do potrzeb poszczególnych subkultur.
Klasa społeczna- klasy społeczne są homogenicznymi i trwałymi grupami społecznymi, zorganizowanymi w sposób hierarchiczny, krórych członkowie wykazują wspólne wartością, zainteresowania, zachowania. Członkowie poszczególnych klas społecznych wykazują różne upodobania dotyczące produktów czy marek odzieży, umeblowania mieszkania, samochodów.

35 Czynniki społeczne zachowań konsumentów

Grupa odniesienia,

Rodzina,

Role i status

Czynniki społeczne. Grupy odniesienia-gr.odniesienia danej jednostki składa się ze wszystkich grup, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na jej zachowanie i postawy. Są to grupy do których jednostka należy lub z którymi wchodzi w interakcje. Grupy pierwotne-gr. Nieformalne, rodzina, przyjaciele, sąsiedzi, koledzy z pracy, i jednostka prawie ciągle styka się z nimi. Grupy wtórne-regilijne, zawodowe, związkowe bardziej sformalizowane. Grupy aspiracyjne-do których jednostka chciałaby należeć.Grupa dysocjacyjna to taka której system wartości lub zachowania dana jednostka odrzuca. Poziom wpływu grup odniesienia jest różny w zależności od grupy i marki.Wpływ grup odniesienia zmienia się w miare jak produkty przechodzą przez poszczególne fazy swego cyklu życia. Rodzina-członkowie rodziny stanowią najbardziej wpływową grupę odniesienia.Rodzina wychowawcza składa się z rodziców nabywcy, pod wpływem rodziców każdy kształtuje poglądy dotyczące religii, polityki, ekonomii, kształtuje ambicje życiowe, poczucie własnej wartości, miłości.
Rodzina prokreacji -współmałżonek i dzieci - uwzględnienie roli męża,wpływ na żonę i dzieci.
Rola i status-Jednostka jest członkiem wielu grup:rodzina, kluby, organizacje.Pozycja jednostki w każdej grupie może być określona w kategoriach roli i statusu.Każda z ról będzie mięć wpływ na jej zachowanie w procesie dokonywania zakupu. Z każdą rolą związany jest pewien status. Firmy świadome są, że produkty i marki są potencjalnym symbolem statusu.

36 Czynniki osobiste zachowań konsumentów

wiek i etap w cyklu życia,

zawód,

sytuacja ekonomiczna,

styl życia,

osobowość

ambicje życiowe

Czynniki osobiste - na decyzje nabywcy mają wpływ przede wszystkim jego wiek, etap życia, zawód czynniki ekonomiczne, styl życia oraz osobowość i sposób samookreślenia.
Wiek i etap życia-ludzie konsumują różne produkty w ciągu swojego życia. W pierwszych miesiącach po urodzeniu jedzą odżywki dla niemowląt, w okresie wzrostu i dojrzałości produkty zywnościowe-większość, a w starszym wieku -specjalne produkty dietetyczne. Gusty ludzi w zakresie odzieży, mebli, czy rekreacji są również zwiazane z wiekeiem.
Zawód-na wzorce konsumpcyjen jednostki wpływa jej zawod. Robotnik pracujący przy maszynie będzie kupować odzież roboczą,, opakowania przeznaczone na 2 śniadanie. Prezes zarządu będzie kupować drogie garnitury, podróżować samolotami.Firmy próbują zidentyfikować grupy zawodowe, które szczególnie interesują się jej produktami, przedsiębiorstwo może wyspecjalizować się i dostosować swoje produkty do określonej gr. Zawodowej.
Sytuacja ekonomiczna-ma ogromny wpływ na sytuacje ekonomiczną jednostki, określa jej dochód przeznaczony na wydatki, oszczędności, i aktywa, zadłużenie i możliwość otrzymania pożyczki oraz skłonność do otrzymania pożyczki.
Styl życia -ludzie pochodzący z tej samej subkultury, klasy społecznej, mający te same zawody, mogą prowadzić różny styl życia. Przedsiębiorstwa poszukują związków pomiędzy swoimi produktami i stylami życia różnych grup.
Osobowość i samookreślenie jednostki-ludzie różnią się miedzy sobą cechami które wpływają na ich postępowanie jako nabywców .Przedsiębiorstwa starają się wytworzyć wizerunek swojej marki, aby był on zgodny z wizerunkiem własnym konsumentów na własnym rynku.

42 Rola kanałów komunikacji( osobistych i nieosobistych)

OSOBISTE KANAŁY KOMUNIKACJI - obejmują dwie lub więcej osób bezpośrednio komunikujących się ze sobą mogą one porozumiewać się twarzą w twarz przez telefon lub poczta osobiste kanały komunikacji osiągają swoja skuteczność dzięki indywidualizacji prezentacji i możliwości natychmiastowego wywołania sprzężenia zwrotnego. Kanał ten można podzielić na: a) kanały zwolenników - składają się z osób sprzedających dany produkt które maja kontakt z docelowymi nabywcami; b) kanały ekspertów - to niezależni specjaliści składający oświadczenia docelowym nabywcom; c) kanały społeczne - składają się z sąsiadów przyjaciół rodziny i znajomych docelowego konsumenta. Przy rozpoczynaniu nowej działalności wiele przedsiębiorstw uświadamia sobie wagę słowa mówionego pochodzącego z kanałów ekspertów i społecznych przedsiębiorstwa starają się zintensyfikować działalność tych kanałów na swoja korzyść. Przedsiębiorstwa mogą podjąć pewne kroki aby pobudzić osobiste kanały komunikacji do działania w ich imieniu: a) zidentyfikować jednostki i przedsiębiorstwa które maja wpływ na konsumentów i poświęcić im szczególną uwagę przy sprzedaży przemysłowej gdy cala gałąź może naśladować jedno przedsiębiorstwo w przyswajaniu nowych technologii pierwsze kroki w sprzedaży należy skierować do tej firmy; b) wykreować liderów opinii poprzez dostarczenie określonym ludziom produktu na atrakcyjnych warunkach; c) działanie poprzez wpływ takich ludzi jak prezenterzy przewodniczący; d) reklamowanie produktów przez osoby wpływowe; e) projektowanie reklam których dialog ma „wysoką wartość”. b) NIEOSOBISTE KANAŁY KOMUNIKACJI - przenoszą przekazy bez bezpośredniego kontaktu lub oddziaływania ludzi. Obejmują one a) środki masowego przekazu - drukowane środki przekazu transmitowane środki przekazu elektroniczne środki przekazu i środki masowej ekspozycji większość z nich jest płatna; b) nastrój - to inaczej „opakowane środowisko” które tworzy lub wzmacnia przychylne nastawienie nabywcy do kupna danego produktu; c) wydarzenia to imprezy których celem jest zakomunikowanie szczególnych informacji docelowemu audytorium działy public relations organizują konferencje uroczyste otwarcia i sponsorowane imprezy sportowe aby wywrzeć wpływ na docelowe audytorium

43. Prawidłowości występujące w zachowaniach konsumentów związane z dochodami

Jednym z głównych czynników kształtujących postępowanie konsumentów jest dochód. Posiadanie dochodu przez konsumenta jest warunkiem umożliwiającym mu zaspokojenie potrzeb. Wysokość dochodu wpływa bezpośrednio na wielkość całkowitych wydatków konsumpcyjnych i wyznacza ogólne proporcje, w jakich zostanie on podzielony na konsumpcje i oszczędności. Podstawowa zależność pomiędzy dochodem a popytem wyraża się w stwierdzeniu, że im większe są dochody ludności, tym większy popyt i odwrotnie. W miarę wzrostu dochodu zaczyna on coraz to większą jego część przeznaczać na zakup artykułów wyższego rzędu- bardziej luksusowych. Trzeba zaznaczyć, że nie każda zmiana w dochodach konsumenta powoduje natychmiastową zmianę w poziomie i strukturze jego zakupów. Konsument bowiem przy określonym poziomie dochodu ma ustalony swój własny schemat wydatków i własny styl życia. Podwyższenie się dochodu nie prowadzi od razu do zmiany jego schematu wydatków, lecz dopiero po upływie pewnego okresu przechodzi on na styl życia konsumenta zamożniejszego. Na zachowanie konsumenta wpływają nie tylko zmiany zachodzące w poziomie dochodu, ale także w ich strukturze. Może niektórzy z Was pamiętają , że miernikiem wpływu dochodu na wydatki i konsumentów jest wskaźnik elastyczności dochodowej, który wyraża się wzorem:
Ed= delta q/q : delta d/d= delta q /delta d razy d/q
, gdzie Ed= wskaźnik elastyczności dochodowej wydatków
q= wielkość wydatków
d= wysokość dochodów
Wskaźnik elastyczności dochodowej wydatków obrazuje związek między relatywną zmianą dochodów a relatywną zmianą wydatków na dany towar. Wzrostowi dochodów towarzyszy zazwyczaj wzrost wydatków.

44.Prawidłowości występujące w zachowaniach konsumentów związane z ceną

Niezwykle ważnym czynnikiem kształtującym zachowania konsumpcyjne ludności jest cena. Jest ona jednym z najważniejszych elementów przy decyzji zakupu. Zależność popytu od cen jest odwrotnie proporcjonalna. Oznacza to, że wzrostowi cen towarzyszy z reguły spadek popytu, a spadkowi cen- wzrost popytu. trzeba tu również zaznaczyć, że konsumenci nie reagują w jednakowy sposób na zmiany cen. Inaczej reagują na zmiany cen artykułów podstawowych, a inaczej na zmiany cen artykułów zaspokajających potrzeby wyższego rzędu. Im bardziej pilne potrzeby zaspokaja dany artykuł, w tym mniejszym stopniu zrost cen powoduje zmniejszenie popytu i odwrotnie- im bardziej luksusowy jest dany artykuł, tym większy będzie spadek popytu wywołany wzrostem cen. Miernikiem służącym do określenia wpływu cen na popyt jest wskaźnik elastyczności cenowej popytu, wyrażający się wzorem:
Ep= delta q/q :delta p/p= delta q/ delta p przemnożone przez p/q
Zmiany cen jednych dóbr wywołują nie tylko zmiany w popycie na nie, ale również w popycie na dobra pokrewne- substytucyjne, komplementarne. Wzrost cen na jedne dobra powoduje, że po upływie pewnego czasu następuje spadek popytu na te dobra i dobra komplementarne oraz wzrost popytu na dobra substytucyjne tak np. wzrost cen rakiet tenisowych spowoduje również spadek popytu na piłki do tenisa. Wzrost ceny masła spowoduje spadek popytu na masło i wzrost popytu na margarynę.
Reakcje konsumentów na zmiany cen danego dobra zależą od wielu czynników. Zależą one m.in. od istnienia substytutów. Im więcej jest na rynku substytutów zaspokajających tę samą potrzebę, tym silniej reagują konsumenci na zmiany cen danego towaru. Reakcje konsumentów na zmiany cen zależą także od charakteru dobra. Towary luksusowe charakteryzują się na ogół wysoką elastycznością cenową, a niską- towary pierwszej potrzeby (chleb, sól, ziemniaki) oraz towary komplementarne, których znaczenie wartościowe w stosunku do dobra głównego jest niewielkie.(np. pieprz)
Reakcja konsumentów na zmianę cen zależy też od poziomu dochodu ludności. Ludzie zamożni w znacznie mniejszym stopniu reagują na podwyżki cen towarów niż ubodzy. Warto zauważyć, że w niektórych krajach, gdzie zróżnicowanie dochodów społeczeństwa jest stosunkowo niewielkie, popyt na niektóre towary (głównie luksusowe dobra trwałego użytku) poniżej i powyżej pewnego poziomu ceny jest mało elastyczny, w obrębie tych poziomów- elastyczny. Na wzrost cen towaru konsumenci reagują zmniejszeniem wielkości zakupu. Mogą jednak wystąpić również przypadki odwrotne, kiedy to wzrost cen powoduje wzrost popytu, a spadek cen - spadek popytu. Sytuacje te zdarzają się rzadko i są określane mianem paradoksów. Istnieją też przypadki, w których wzrost cen powoduje wzrost popytu z powodu przekonania konsumentów o szczególnie wysokiej jakości towaru; z obawy, że kupno jest okazją, która może się nie powtórzyć. Zdarzają się sytuacje, w których obniżenie cen wywołuje u nabywców niechęć do zakupu towaru, spowodowaną podejrzeniem, że dany towar ma nie ujawnione przez producenta wady; przekonaniem, że towar będzie wkrótce zastąpiony przez nowy, lepszy model; przekonaniem o pogorszeniu się jakości towaru w ostatnim okresie.
Z dotychczasowych rozważań wynika, że ocena w sposób istotny modyfikuje zachowania konsumentów. Trzeba jednak zauważyć, że wrażliwość konsumentów na cenę jest różna i zależy od wielu czynników.

Hipoteza dochodu absolutnego (Keynes 1936)

45 Hipoteza dochodu absolutnego (Keynes 1936)

 zwrócił uwagę na prawidłowości w postępowaniu gospodarstw domowych w dziedzinie podejmowania decyzji konsumpcyjnych

 poprzedzona wnikliwą analizą decyzja gospodarstw domowych dotyczących oszczędzania i determinant tych decyzji

 motywy oszczędzania: ostrożność, przewidywanie, podnoszenie standardów, niezależność, przedsiębiorczość, ambicja, skąpstwo

 stwierdził że kiedy znamy wielkości dochodów i skłonność do oszczędzania możemy określić wielkość konsumpcji ponieważ jest ona niezaoszczędzonym dochodem

 spada dochód spada konsumpcja, rośnie dochód rośnie konsumpcja, chociaż nie o tyle o ile wzrósł dochód

 pojęcie przeciętnej i krańcowej skłonności do konsumpcji K=niezaoszczędzone D

 była wielokrotnie weryfikowana

46. Hipoteza dochodu względnego/ relatywnego (J.S. Duesenberry)

 duża rola efektów zewnętrznych wzajemnych kontaktów gospodarstw domowych

 porównywanie i rywalizacja

 efekt demonstracji i pokazowy

 stopa oszczędzania zależy od porównywania naszego dochodu z dochodem innych (niezależna od absolutnego poziomu dochodu)

 zadowolenie gospodarstw domowych z konsumpcji jest odwrotnie proporcjonalne do rozmiarów konsumpcji innych

 subiektywnie odczuwany stopień zadowolenia zależy od wniosków płynących z porównania konsumpcji

 kiedy spada dochód konsumpcja nie spada (efekt rygla/zapadki)

efekt szoku → efekt rygla → efekt oswojenia

K=f(Db/Do)

 Db - dochód bieżący

 Do - max dochód z poprzedniego okresu

47. HIPOTEZA DOCHODU STAŁEGO - ZAŁOŻENIA:

• uwzględnia korzyści z bogactwa (zasoby pieniądza, kapitał rzeczowy i ludzki)

• wydatki gospodarstw domowych w mniejszym stopniu reaguje na zmiany dochodu bieżących a są bardzo wrażliwe na zmiany zasobów

• krótkookresowa skłonność do konsumpcji jest mniejsza niż długookresowa

• dochód stały = średnia ważona dochodu bieżącego, dochodu poprzedniego i dochodu przyszłego.

48. POJĘCIE PRZECIĘTNEJ I KRAŃCOWEJ SKŁONNOŚCI DO KONSUMPCJI:

Przeciętna skłonność do konsumpcji - stosunek wydatków konsumpcyjnych do dochodu narodowego. Mówi ona, jaka część dochodu przeznaczona jest na konsumpcję.

Krańcowa skłonność do konsumpcji - stosunek przyrostu wydatków konsumpcyjnych do przyrostu dochodu. Mówi o tym jaka część dodatkowego dochodu przeznaczona jest na dodatkową konsumpcję.

49. I i II PRAWO ENGLA - CHARAKTERYSTYKA, INTERPRETACJA , WARUNKI OSŁABIENIA PRAW.

I Prawo Engla :

Wraz ze wzrostem dochodu ludności rośnie ogólny poziom życia, to znaczy konsumpcja artykułów żywnościowych i nie żywnościowych, ale tempo przyrostu spożycia artykułów żywnościowych jest wolniejsze od tempa przyrostu spożycia artykułów nieżywnościowych.

II prawo Engla :

Wraz ze wzrostem dochodów ludności, po zaspokojeniu najbardziej podstawowych potrzeb i poniesieniu w związku z tym wydatków na utrzymanie pozostaje pewna nadwyżka dochodów w odniesieniu do której wybory konsumentów są bardziej swobodne.

50. POSZERZONA FORMUŁA PRAWA ENGLA:

W miarę wzrostu dochodu ludności, udział wydatków na wszelkie artykuły w danych warunkach dla spożycia podstawowe w ogólnych wydatkach maleje, natomiast wzrasta udział wydatków na dobra i usługi wybieralne bardziej atrakcyjne i zaspokajające potrzeby wyższego rzędu.

Sytuacja przedenglowską - gdy prawo Engla jeszcze nie działa, cały przyrost dochodów jest przeznaczony na konsumpcję

Sytuacja englowska - stan typowy, klasyczny, przyrosty dochodów są w coraz mniejszym stopniu przeznaczane na żywność

Sytuacja poenglowska - prawo Engla już nie działa, wzrastające dochody nie wpływają na poziom i strukturę wydatków żywnościowych.

51. POZOSTAŁE PRAWIDŁOWOŚCI EKONOMICZNE W ZACHOWANIACH KONSUMENTÓW - PRZYKŁADY:

- Hipoteza dochodu absolutnego

- hipoteza dochodu względnego/relatywnego

- hipoteza cyklu życia

- I i II prawo Engla

52. Prawo A. Marshala- interpretacja

Marshall znalazł wyjście kompromisowe, wskazując na współzależność popytu, podaży i ceny.

Prawo popytu głosi, że im większa jest ilość towaru, zaoferowana na sprzedaż, tym mniejsza jest cena, po jakiej znajdzie się nabywców. Jeszcze prościej można powiedzieć, że popyt wzrasta ze zniżką ceny i spada z jej wzrostem. Marshall wprowadził do ekonomii ważne pojęcie elastyczności popytu. Tłumaczy ono reakcję nabywców na zmiany cen różnych rodzajów dóbr i reakcję samej ceny na zmiany w popycie efektywnym.

W ramach teorii popytu mieści się interesująca koncepcja renty konsumenta. Marshall twierdził, że konsument czerpie korzyści w warunkach wolnego rynku. Bieżącą cenę rynkową wyznacza konsument krańcowy, jeśli więc inny konsument jest skłonny zapłacić ceną wyższą, to ta nadwyżka ceny przynosi mu szczególną rentę. Oszacowanie wysokości tej renty jest bardzo trudne, ma ona bowiem raczej subiektywny niż obiektywny charakter. Rozważania nad rentą konsumenta doprowadziły Marshalla i niektórych jego uczniów do wniosków natury społeczno-gospodarczej. Wysokość renty konsumenta zależy od wielkości jego dochodu. Krańcowe jednostki dochodu osób bogatych mają słaby wpływ na masę renty w całym społeczeństwie. Inaczej jest w przypadku jednostek biedniejszych, z reguły liczniejszych i uzyskujących relatywnie wyższe zadowolenie ze swoich krańcowych dochodów. Polityka progresywnego opodatkowania dochodów i pomocy biednym rodzinom pozwoliłaby poprawić położenie masy ludności niewielkim kosztem warstwy bogaczy. Teoria i prawo podaży zawierają kilka istotnych twierdzeń na temat kosztów produkcji i wynagrodzenia tzw. czynników produkcji, a więc i podziału dochodu. Marshall wprowadził, oprócz tradycyjnych trzech czynników produkcji, czwarty - organizacji, podążając śladem Say'a, który tak wysoko cenił rolę przedsiębiorcy w procesie produkcji. W czasach wiktoriańskich znaczenie kwalifikacji, talentu i zmysłu kierowniczego wielkich biznesmenów było czymś oczywistym. Posiadanie takich przymiotów usprawiedliwiało uzyskiwanie dodatkowego dochodu i quasi-renty. Marshall przyjmował prawo zmniejszającej się wydajności czynników naturalnych, ale jednocześnie wprowadzał prawo zwiększającej się wydajności czynników związanych z człowiekiem, a więc takich, jak praca, kapitał i organizacja. Oznaczało to, iż zwiększenie nakładu kapitału i pracy prowadzi zwykle do ulepszenia organizacji, która ze swej strony zwiększa wydajność pracy i kapitału. Teoria równowagi rynkowej Równowagę rozpatrywał Marshall w ramach czterech okresów. Siły naruszające i przywracające równowagę na rynku działają dość odmiennie w zależności od rozpatrywanego okresu. Krótki okres charakteryzują stała podaż i wysoce zmienny popyt, a krańcowa cena popytu wyznacza bieżącą cenę rynkową. W drugim okresie wzrasta rola podaży i kosztów produkcji, ale aparat wytwórczy pozostaje taki sam. Natomiast w okresie trzecim - długim - główną rolę przejmują podaż i procesy inwestycyjne. Cena musi teraz pokryć koszty stałe i zmienne, nazywa się ją normalną ceną długookresową.

Teoria podziału dochodów i wynagrodzenia czynników produkcji silnie jest powiązana z koncepcjami czterech okresów i zasadą współzależności samych czynników, ich substytucyjności, jak również zależy - ze strony formalnej - od kształtu krzywych popytu i podaży. Nad koncepcją quasi-renty szeroko dyskutowano w środowisku teoretyków i ostatecznie uznano ją za próbę uzasadnienia wynagrodzenia każdego zasobu czynnika produkcyjnego niepowiększalnego w krótkim okresie. Z tym zagadnieniem wiązał się także problem kształtowania się cen rynkowych i cen czynników produkcji. Chodziło o przyczynę sprawczą - czy to krańcowe wartości czynnika determinują cenę, czy też odwrotnie, cena determinuje wartość czynników. Marshall wskazywał na dualny charakter zagadnienia, a mianowicie, że w krótkim okresie aktualne renty, płace, stopy procentowe i stopy zysku są zdeterminowane cenami, natomiast w długim okresie jest odwrotnie - to płace, zyski i renty określają ceny. Marshall postulował politykę stabilizacji gospodarczej, w drodze regulacji obciążeń podatkowych i świadczenia pomocy warstwom ubogim oraz działań na rzecz stabilizacji ogólnego poziomu cen

53.Inflacja a zachowania konsumentów

Inflacja przedstawia sytuację, w której ceny nieustannie rosną. Nie oznacza to, że wszystkie ceny zmieniają się w takim stopniu, ani nawet w tym samym kierunku. Niektóre ceny mogą rosnąć bardzo gwałtownie, inne mogą rosnąć bardzo mało, a niektóre nawet spadać. Z inflacją mamy do czynienia, gdy przeciętne ceny rosną. Inflacja może również być określona jako sytuacja, w której wartość pieniądza maleje. Kiedy rosną ceny, to siła nabywcza pieniądza maleje.

Najczęstszą przyczyną inflacji jest wzrost emisji pieniądza bez równoczesnego zwiększania masy towarów i usług lub zmniejszenie masy towarowej , która może być spowodowana zniszczeniami wojennymi , nieurodzajem , zmniejszeniem się produkcji. Niekiedy inflacja wynika z nadmiaru kredytów udzielanych przez banki i jest to tzw. inflacja kredytowa. Korzyści z inflacji osiąga głównie państwo , które pokrywa swoje zobowiązania emisją pieniędzy.

Istnieje wiele odmian, nie ulega wątpliwości że każda odmiana nosi wspólne cechy, permanentnie związane z mechanizmem inflacji. Wskazać tutaj można przede wszystkim na wzrostową tendencję ogólnego poziomu cen, redystrybucję majątku i dochodów, spadek siły nabywczej pieniądza oraz wzrost jego podaży.

Inflacja ma skutki redystrybucyjne. Tracą na niej ci, którzy przez długi czas przechowują znaczne kwoty w gotówce. Zyskuje publiczny emitent, czyli wszyscy obywatele.

Przyczyny inflacji:

- nadmierna emisja pieniędzy (możliwa tylko w systemie pieniądza dekretowego) nieproporcjonalna do wzrostu gospodarczego, prowadzona poprzez: dodruk banknotów niemających pokrycia; oprocentowanie pieniędzy; działalność kredytową banków komercyjnych

- niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych), który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży

- wzrost zagregowanego popytu w gospodarce

- niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy)

- przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego finansowanego przez państwo)

- ingerencja państwa w politykę emisyjną Banku Centralnego, co prowadzi w rezultacie do nadmiernej ilości pieniądza.

- wadliwa struktura gospodarki

- import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj następuje wzrost kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrost cen)

- długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego (nadwyżka eksportu nad importem)

- recesja gospodarcza (obniżenie wydajności pracy, a tym samym wzrost kosztów produkcji)

- monopolizacja gospodarki (monopoliści wzrost kosztów produkcji mogą przenosić na cenę)

Skutki wysokiej inflacji:

* powoduje redystrybucję dochodu narodowego na rzecz grup bogatszych kosztem ludzi biedniejszych: rencistów, emerytów (ludzi otrzymujących stałe dochody),

* powoduje spadek wartości pieniądza, czyli jego deprecjację,

* zniechęca do oszczędzania,

* obniża ciężar spłaconych kredytów,

* niszczy rachunek ekonomiczny (nikt nie wie jakich żądać cen), powoduje duże zamieszanie w kalkulacji kosztów produkcji,

* rodzi niepewność co do oczekiwanych zysków przez co zniechęca do podejmowania ryzykownych inwestycji

* powoduje wzrost stopy oprocentowania kredytów na działalność inwestycyjną (zwłaszcza kredytów długoterminowych - co odbija się niekorzystnie na budownictwie mieszkaniowym, postępie innowacyjnym i wzroście produkcyjności pracy)

* osłabia eksport (waluta krajowa stopniowo traci na wartości w stosunku do innych walut wymienialnych w krajach o niższej inflacji)

* prowadzi do dewaluacji waluty krajowej, która wzmacnia pozycje eksporterów, ale osłabia pozycje importerów co stanowi z kolei przyczynę dalszego wzrostu cen

* wprowadza zamieszanie na rynku papierów wartościowych, przez co zakłóca system finansowy kraju

* pogłębia niepewność jutra i prowadzi do obniżenia realnych dochodów ludności

Uważam,że negatywnym skutkiem inflacji jest względne zmniejszenie się dochodów osób których nominalne dochody są stałe. Jednak można to w pewnym stopniu zmniejszyć dokonując waloryzacji zobowiązań. Kolejnym skutkiem są tzw. koszty zdartych zelówek tzn. gdy inflacja jest wysoka ludzie dażą do utrzymania mniejszych zasobów gotówki. Również duże koszty w warunkach dużej inflacji ponoszą firmy, ponieważ muszą częściej zmieniać ceny co dalej prowadzo do tego ,że np. w restauracjach muszą zmieniać jadłospisy. Skutkiem inflacji jest to , że gdy siła nabywcza pieniądza maleje, to my jako konsumenci chcemy się go pozbyć zakupując dobra trwałe, których wartość nie maleje. W ten sposób napędzamy te sektory gospodarki , które produkują dobra trwałe jak np. złoto.Gdy ceny w sklepach rosną my - konsumenci szukamy ich tańszych zamienników.Powyższy skutek wywołuje wzrost cen innych towarów. Jeżeli wzrasta ceny benzyny pociąga to za sobą również wzrost transportu a co zatym idzie wzrost cen towarów.

54. Prawidłowości psychologiczne w zachowaniu konsumentów.

Prawidłowości - to obiektywne, powtarzające się związku lub relacje stanów rzeczy i procesów zachodzących w rzeczywistości, zbadane i sformułowane przez badaczy i przyjęte przez grono specjalistów.

Prawidłowości ekonomiczne

Prawidłowości psychologii

Prawidłowości społeczne

E. Engels - monografia budżetów i badania ekonometrycznej zależności wydatków konsumpcyjnych i dochodów

Stwierdził, że w miarę wzrostu dochód maleje udział wydatków na żywność w wydatkach ogółem, dochody są w pierwszej kolejności przeznaczane na utrzymanie fizyczne, a wydatki na żywność stanowią podstawowy element. Wydatki konsumenckie na luksusy tylko u ludzi z wysokim dochodem.

Gossen (niemiecki statystyk/kierunek subiektywistyczny)

→ 1 Prawo - mówiło, że w miarę wzrostu konsumpcji jakiegoś dobra albo ilości tego dobra w dyspozycji jednostki maleje jego użyteczność krańcowa, czyli przyrost zadowolenia z każdej kolejnej jednostki

→ 2 Prawo - konsument tak rozdysponowuje swoje dochody aby użyteczności krańcowe nabywanych dóbr się wyrównywały

Teoria funkcji konsumpcji

1. Hipoteza dochodu absolutnego (Keynes 1936)

2. Hipoteza dochodu względnego/ relatywnego (J.S. Duesenberry)

3. hipoteza dochodu stałego/ permanentnego (1956r Farell, Milion Friedman)

Każde przedsiębiorstwo działające na rynku chce znać prawidłowości rządzące zachowaniem konsumentów. Wiedze tą dostarczają modele konsumentów. Są one dla przedsiębiorstw źródłem informacji o postępowaniu konsumentów w procesie zakupu towarów. Ponadto ułatwiają przewidzenie zachowania konsumentów i wytyczanie kierunków dalszych działań marketingowych.


Modele:

3.2.Model zachowania konsumenta Nicosii
Strukturalny model Nicosii przedstawia proces podejmowania decyzji zakupu produktu poprzez pojedynczego konsumenta bądź przez rodzinę. W procesie tym Nicosia wyróżnia trzy fazy; predyspozycje (preferencje), postawy i motywacje. Przez fazy te konsument przechodzi stopniowo od stanu biernego do aktywnego, będąc coraz silniej motywowany do zakupu produktu. Model Nicosii składa się z czterech obszarów. Obszar I obejmuje przepływ informacji od źródła ich powstawania do odbiorcy. Obszar ten składa się z dwóch podsystemów. Podsystem I obejmuje cechy przedsiębiorstwa ( jego cele, strategie), cechy przekazywanych informacji oraz cechy promowanego produktu. Podsystem II obejmuje cechy konsumenta- jego osobowość doświadczenia Obszar II ma miejsce poszukiwanie informacji o poszczególnych produktach i jej wartościowanie.
Obszar III przemiana motywacji do kupna. Jeśli zakup nastąpi, to będzie on wejściem w IV obszar


3.3.Model zachowani konsumenta Horwarda - Shetha
Model ten należy do modeli ogólnych. Stanowi on próbę odzwierciedlenia całościowego procesu podejmowania zakupu towarów. Model zakłada, że konsument w procesie zakupu zachowuje się racjonalnie, a proces tan jest wynikiem bodźców płynących z otoczenia. Cechą charakterystyczną tego modelu jest swoisty sposób uporządkowania zmiennych, tj. taki ze wielkość na wejściu i wyjściu dają się mierzyć. Natomiast przedstawione w modelu przebiegi motywacyjne stanowią konstrukcję teoretyczną. Model tan jest modelem który obejmuje obszar: eksponowania informacji - uwaga - percepcja - postawa wobec promowanego produktu - intencja zakupu - zakup. Warunkiem percepcji jest oczywiście uwaga, niezbędna do odebrania bodźca. Percepcja bodźca jest warunkiem powstania odpowiedniej postawy wobec promowanego produktu, ale zależy ona także od zastosowanych kryteriów wyboru argumentów „za i przeciw”. Postawa zależy od porównania produktów. Kryteria wyboru pozwalają konsumentowi dokonać wyboru ze względu na markę produktu i z punktu widzenia zaspokojenia potrzeb. W tym ostatnim procesie konsument wykorzystuje już wcześniej zdobyte doświadczenia oraz informacje pochodzące ze źródeł zewnętrznych. Opisana procedura dotyczy zakupu nowego produktu. Inaczej wygląda procedura zakupu powtórnego produktu. Konsumenta wtedy korzysta ze zgromadzonych wcześniej informacji ze zdobytego doświadczenia. Zakup poprzedni - satysfakcja - postawa - intencja zakupu - ponowny zakup.

3.4. Decyzyjny model zachowania konsumenta Rosaniego
Model ten charakteryzuje się tym że ujmuje cechy indywidualne konsumenta i jego osobowość.
Na wejściu modelu jest bodziec, który powinien motywować przyszłego konsumenta do tego, aby zaczął myśleć o produkcie. Chcąc wzbudzić zainteresowanie konsumenta produktem, trzeba znać czynniki kształtujące jego decyzje czyli motywacje, można je poznać przez zadawanie pytań co konsument potrzebuje? Co konsumenci kupują i gdzie? Następnym elementem jest rozpoznanie potrzeby. Bodziec powinien skłonić konsumenta do rozpoznania odczuwanej potrzeby. W jej rozpoznaniu jest pomocna ocena, do której konsument wykorzystuje zewnętrzne jaki wewnętrzne źródła informacji( reklama, katalogi, zdobyte wcześniej doświadczenie). Kolejny etap to decyzja o zakupie produktu lub jego zaniechaniu. Na wszystkie omówione elementy modelu wpływają takie czynniki jak osobowość, uczenie się postawy i percepcja. Po podjęciu decyzji następuje akt zakupu produktu. Po jego dokonaniu konsument przeprowadza ocenę zakupu. Jeśli konsument jest zadowolony z zakupu to w przyszłości prawdopodobnie dokona powtórnego zakupu. W przypadku niezadowolenia zrezygnuje z nabycia tego produktu.

3.4 Model podejmowani decyzji zakupu Bettmana
Model ten przedstawia proces decyzyjny jako przetwarzanie informacji przebiegające według programu kontrolowanego przez konsumenta.
Zdaniem J.R. Bettmana proces podjęcia decyzji zakupu pozostaje pod wpływem;
ograniczonej zdolności świadomego przetworzenia informacji,
dostępności i oceny informacji,
sprawności funkcjonowania wewnętrznych procesów regulacyjnych,
oddziaływanie decyzji na proces spożycia, gromadzenia doświadczeń i wiedzy oraz zwrotnego oddziaływania zdobytych doświadczeń z poprzednich zakupów na podejmowanie decyzyjne.
Według Bettmana etapami procesu decyzyjnego sterują wewnętrzne mechanizmy regulujące. Regulacja następuje w ten sposób aby proces decyzyjny powstawał zgodnie z wolą i racjonalnym myśleniem konsumenta.

3.5. Model zachowania konsumenta EBK
Jest to model strukturalny opracowany przez J.F. Engla, D.T. Kollata, R.D. Blackwella. Jest to model całościowy, z pełnym rozwiązaniem problemu, i odzwierciedla zachowanie konsumenta przy podejmowaniu nowej decyzji zakupu. Wyróżniają oni 5 kolejno po sobie występujących etapów;
Etap I rozpoznanie problemu występuje wówczas, gdy konsument spostrzega rozbieżność miedzy idealnym a aktualnym stanem rzeczy. Źródłem problemu to pobudzenie motywacji, motywy są aktywizowane przez powstanie potrzeby (głodu) oraz bodźce zewnętrzne konsument odbiera z zewnątrz pewne informacje, które uświadamiają mu potrzebę i uruchamiają motywy do działania. Etap II- Poszukiwanie informacji rozpoczyna się od źródła wewnętrznego, tj. przez sięgnięcie do własnej pamięci. Jeśli nie okaże się ono skuteczne wówczas konsument sięga do zewnętrznych źródeł informacji. Po zdobyciu informacji konsument dokonuje oceny wariantów wyboru - etap III. Na ten proces wpływają; kryteria oceny wariantów, przekonania, postawy oraz intencje(na które wpływają przewidywane okoliczności). Następnie wybór (decyzja zakupu)- etap IV. Wynika on z oceny dostępności na rynku towarów. Na decyzje zakupu mogą mieć również wpływ zmiana dochodu, zmiana ceny, zmiana sytuacji rodzinnej. Etap V skutki wyboru (dokonany zakup) mogą wywołać u konsumenta jeden z dwóch stanów;
o satysfakcje - konsument zadowolony z zakupu stwierdza ze wybrany wariant jest zgodny z poprzednimi przekonaniami postawami, zostaje to przekazane do zasobu informacji i doświadczeń konsumenta a następnie przechowywane w pamięci do wykorzystania w przyszłych decyzjach,
o dystans - jest to wątpliwość powstała po dokonaniu decyzji zakupu co do celowości zakupu oraz słuszności odrzucenia innych wariantów wyboru.
Model ten oprócz przedstawienia zależności w sposób opisowy, ujmuje również zależności w sformalizowanych zapisach funkcyjnych.


Motywy konsumenta przy wyborze dóbr są przeróżne można je podzielić na:
- motywy ekonomiczne, skłaniające konsumenta do zakupu produktu z powodu jego niewysokiej ceny, udzielenia gwarancji, czy też ekonomiczności jego użytkowania.
- instrumentalne, pobudzają do zakupu ze względu na jego zdolność zaspokajania potrzeby, czas użytkowania, możliwość wymiany części
- estetyczne, do zakupu skłaniają forma, kolor, materiał towaru
- symboliczne, skłaniają do zakupu ze względu na reprezentowanie przez towar pozycji społecznej nabywcy




55.Interes konsumenta w gosp. rynkowej i jego zagrożenia

W interesie konsumenta jest wewnętrzne spójne postepowanie umożliwiające osiagnięcie maksymalnego zadowolenia i spełnieniu potrzeb. Nigdy nie może zaspokoić wszystkich potrzeb, ponieważ po zaspokojeniu jednej odczuwa nowe. Podstawowym założeniem zaspokojenia ludzkich potrzeb jest to, że działają oni w jakimś konkretnym celu. Dzieje się tak, ponieważ są niezadowoleni z istniejącego stanu rzeczy. Jeśli ludzie działają w celu zaspokojenia swoich świadomie odczuwanych potrzeb, ich decyzje muszą być samodzielne a nie sterowane z zewnątrz.

Racjonalnie działający konsument zawsze gotowy jest dążyć do osiągania lepszej sytuacji.

Podczas zaspokajania swoich potrzeb konsument zwraca uwagę na kilka podstawowych rzeczy takich jak; dochody, ceny dóbr i usług i upodobania. Każdy konsument dąży do maksymalnego zaspokojenia swoich potrzeb. Aby konsument był usatysfakcjonowany podczas zaspokajania swoich potrzeb musi mieć wybór spośród wielu wariantów konsumpcji.Dokonanie wyboru musi przemyśleć,aby później nie żałować podjętej decyzji, musi wiedzieć, co dla niego w danym momencie jest bardziej ważne, co zaś mniej.

Zagrożenia:

- nierzetelna informacja

- brak pełnej informacji

- zagrożenie zdrowia bądz życia

56.Istota i zakres ochrony konsumenta

Konsument ma prawo wyboru. To jego decyzje wpływają na kształtowanie się rynku, który będzie odpowiednio reagował na zmiany upodobań klientów, dążąc do pozyskania jak największej liczby osób korzystających z dobra lub usługi.

Prawa konsumentów:

· Prawo do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa

· Prawo do informacji

· Prawo do ochrony interesu ekonomicznego konsumenta

· Prawo do odszkodowania i ułatwień w ich dochodzeniu

·

Informacje, do których konsument ma prawo

W zakresie stosunków między przedsiębiorcami a konsumentami rzadko która powinność ciążąca na stronach przyszłej umowy jest tak powszechnie łamana jak właśnie obowiązek rzetelnego informowania konsumenta przez jego partnera. Deficyt informacji występujących po stronie konsumenta jest przejawem nierównorzędnej pozycji obu stron. Cechą charakterystyczną typowego stosunku konsumenckiego jest relacja: profesjonalista - laik i wynikający z niej brak równowagi. W tej relacji profesjonalista ma z założenia pozycję dominującą. Usunięciu tej nierównowagi służy obowiązek dostarczania konsumentowi odpowiednich informacji.

Główne prawa konsumenckie to prawo do gwarancji i rękojmii.

Rękojmia i gwarancja:

Jeśli konsument zakupił towar wadliwy lub zakupiony towar podczas użytkowania takim się okaże, może skorzystać z ustanowionych instrumentów ochronnych: rękojmi za wady fizyczne i prawne oraz gwarancji jakości.

Rękojmia za wady fizyczne i prawne, to odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego, która wynika z ustawy (kodeksu cywilnego art. 556 - 576), a nie z umowy stron i dotyczy zarówno rzeczy nowych, jak i używanych. Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady sprzedanej rzeczy, nie zależy od winy sprzedawcy, gdyż oparta jest na zasadzie ryzyka i ma charakter absolutny. Sprzedawca nie może się z niej zwolnić, nie może jej ograniczyć lub wyłączyć, gdyż w umowach z udziałem konsumentów (osób fizycznych) takie działanie jest niedopuszczalne.

Nie każde uszkodzenie powstałe po zakupie towaru można reklamować. Reklamacja (rękojmia) jest uzasadniona jeśli dotyczy wady w rozumieniu przepisów, głównie k.c., a takimi są:

- wady zmniejszające wartość rzeczy np. przez niższą od ustalonej w umowie jakość,

- wady zmniejszające użyteczność rzeczy, np. lodówka odbiega od norm technicznych ustalonych dla tego rodzaju sprzętu,

- gdy rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewniał sprzedawca,

- gdy rzecz wydano w stanie niezupełnym, niekompletnym np. brak instrukcji w języku polskim dotyczącej sposobu korzystania z rzeczy.

Sprzedawca ponosi więc odpowiedzialność z tytułu rękojmi, gdy rzecz przez niego sprzedana dotknięta jest ww. wadą, a w chwili zawarcia umowy konsument o niej nie wiedział.

Rękojmia trwa 1 rok od daty wydania rzeczy kupującemu (trzy lata dla budynków), a wszelkie oświadczenia sprzedawcy dotyczące krótszego okresu rękojmi nie mają żadnych skutków prawnych.

Aby nie utracić uprawnień z tytułu rękojmi, konsument musi zawiadomić sprzedawcę o wadzie w ciągu 1 miesiąca od daty jej wykrycia.

Z tytułu rękojmi konsumentowi przysługuje:

- odstąpienie od umowy, czyli zwrot pieniędzy za zwrotem wadliwej rzeczy ale - nie można od umowy odstąpić, jeśli sprzedawca niezwłocznie rzecz wymieni na inną, wolną od wad, albo wadę usunie. Odstąpienie od umowy jest możliwe dopiero wówczas, gdy rzecz już raz wymieniono lub naprawiono;

- obniżenie ceny;

- wymiana rzeczy wadliwej na inną, bez wad (tylko w przypadku rzeczy oznaczonych co do gatunku - takimi są rzeczy produkowane masowo, seryjnie, które można zastąpić inną, np. obuwie, odzież, sprzęt gospodarstwa domowego, meble);

- usunięcie wad (tylko przy rzeczach oznaczonych co do tożsamości - takimi są rzeczy wykonane na indywidualne zamówienie, niepowtarzalne, niezamienne, np. płaszcz uszyty na miarę).

Sprzedawca ma obowiązek przyjąć i rozpatrzyć reklamację. Odpowiedzialnym wobec konsumenta jest sprzedawca, a nie producent, hurtownik, importer lub dealer. Sprzedawca nie może do nich odsyłać konsumenta, sam musi przyjąć reklamację.

Reklamację można składać ustnie (telefonicznie lub osobiście) albo pisemnie. Najlepszą ze względów dowodowych jest forma pisemna. Protokół reklamacyjny należy sporządzić w dwóch egzemplarzach jeden dla sprzedawcy, drugi dla konsumenta.

Sprzedawca winien rozpatrzyć reklamację niezwłocznie. Generalnie, jeśli strony nie postanowiły inaczej, ma na to nie więcej niż 14 dni kalendarzowych od dnia dostarczenia towaru lub dokonania oględzin. W razie konieczności wydania opinii, lub badania w miejscu używania towaru, reklamację należy załatwić w terminie niezbędnym do przeprowadzenia tych czynności, najpóźniej w ciągu 21 dni kalendarzowych.

Szczegółowo o sposobie załatwienia reklamacji mówi rozporządzenie Rady Ministrów z 25 czerwca 2002 roku, w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży między przedsiębiorcami a konsumentami, obowiązujące od 1 lipca 2002 roku.

Drugi instrument prawny chroniący konsumenta to gwarancja jakości. Jest to pisemne zobowiązanie gwaranta do bezpłatnego usunięcia wad lub wymiany towaru na niewadliwy. Gwarantem może być zarówno producent, hurtownik, importer, dealer, jak i sprzedawca. Udzielenie gwarancji jest nieobowiązkowe. Gwarancja jakości chroni konsumenta tylko wtedy, gdy gwarant tej ochrony udzielił. Szczegółowo sposób załatwiania reklamacji oraz przysługujące uprawnienia określa karta gwarancyjna. Jeśli karta nie określa innego terminu, gwarancja trwa 1 rok.

Od 1996 roku konsument ma prawo wyboru między realizacją uprawnień z rękojmi i gwarancji. Z uprawnień tych można korzystać jednocześnie, ale nie łącznie, np. jeśli konsument naprawia telewizor w ramach gwarancji, to w stosunku do tej samej wady nie będzie mógł korzystać z rękojmi, ale do każdej innej wady tak.

57. Formy ochrony interesów konsumenta w Polsce







58. Nowe trendy w zachowaniach konsumentów




60. Globalizacja w aspekcie wpływu na zachowania konsumentów




61. Konsument tradycyjny a konsument nowej ery.

Konsument XXI wieku to konsument odważny, świadomy siebie i swoich potrzeb, ciekawy nowości i wymagający. Bez względu na to, czy nazwiemy go reprezentantem generacji Y czy też generacji C, ma on pewne wybijające się cechy, wyraźnie różnicujące go od konsumenta „starej ery”. Jedną z najbardziej charakterystycznych jest jego stosunek do technologii

3 dodatkowe

---