DEPRESJA (leki tymoleptyczne)
STOPNIE INTENSYWNOŚCI DEPRESJI

1. Depresja fizjologiczna

2. Depresja nerwicowa

3. Depresja psychotyczna

4. Melancholia

5. Psychoza maniakalno- depresyjna- choroba dwubiegunowa

PATOGENEZA

Depresja przebiegająca z zahamowaniem podstawowych procesów psychicznych i zjawisk psychoruchowych (nadmierna senność w ciągu dnia, normalna w nocy, brak lęku) = ↓aktywności neuronów adrenergicznych ↑aktywności neuronów cholinergicznych	Depresja z objawami niepokoju psychicznego i ruchowego, lęk, zaburzenia snu w nocy, ↓aktywonosć neuronów serotoninergicznych ↑ aktywonosć neuronów noradrenergicznych ↑ aktywoność neuronów cholinergicznych
W obu typach może wystąpić ↑ aktywności neuronów dopaminergicznych = stany maniakalne

MECHANIZM DZIAŁANIA LEKÓW PRZECIWDEPRESYJNYCH (LPD)= TYMOLEPTYKÓW

Działanie jest dwuetapowe

1.DZIAŁANIE OSTRE- zmiana stężenia neuroprzekaźników

1.

2. hamowanie MAO zmniejszenie metabolizmu neuroprzekaźników wzrost ich stężenia

3.

2. DZIAŁANIE PIERWOTNE - zmiany adaptacyjne polegające na zmianie gęstości i liczby receptorów oraz zmianie powinowactwa neuroprzekaźników do receptorów

ZMIANY ADAPTACYJNE SYNAPSY ADRENERGICZNEJ -

↓gęstości rec.β

↓powinowastwa NA do rec. β

↑gęstości rec. α2

↑powinowactwa NA do rec α2

analogiczne zmiany odbywają się na synapsie serotoninergicznej

3. LECZENIE DEPRESJI

TRÓJCYKLICZNE LPD -

pierścień środkowy (zazwyczaj siedmioczłonowy- azepiny, diazepiny) skondensowany z 2 pierścieniami benzenu

ZALEŻNOŚĆ BUDOWY OD DZIALANIA

1.

2. wprowadzenie zasadowej centrum do cząsteczki np. piperazyny zanik działania TYMOLEPTYCZNEGO + wzrost dzialania neuroleptycznego

DZIALANIA NIEPORZĄDANE

1. dzialanie antymuskarynowe blokada rec cholinergicznych zaburzenia widzenia, suchość w ustach- pogorszenie jaskry i padaczki

2. działanie sercowo- naczyniowe zwiększenie aktywności katecholamin nadstymulacja serca + zwolnienie przekaźnictwa przedsionkowo-komorowego- problem u osób starszych

3. ortostatyczna hipotensja blokada rec. a-adrenergcznych

4. nadmierne uspokojenie

5. nadmierne pobudzenie- drżenie mięśniowe, splątanie, bezsenność

PRZECIWSKAZANIA- depresja maniakalna, depresja z tendencjami samobójczymi- są to leki, które latwo przedwakować

TETRACYKLICZNE LPD

mniej toksyczne niż trój cykl.

Mianseryna: 1. blokuje rec a2-adrenergiczne

2. blokuje rec. serotoninergiczne (5-HT2)

3. blokuje rec. H1-histaminowe

4. słabo hamuje wychwyt zwrotny NA

stosowana w leczeniu zespołów depresyjnych z pobudzeniem i lękiem

SELEKTYWNE INHIBITORY WYCHWYTU ZWROTNEGO SEROTONINY (5-HT) - FLUOKSETYNA

nie wykazuja interakcji z receptorami innych neuroprzekaźników wykazują mniej działań nieporządanych

dział. nieporządane (wynikające ze zwiększonego stężenia serotoniny)

1. zaburzenia żołądkowe- nudności, wymioty

2. niepokój, zakłócenia snu

3. zaburzenia seksualne

ZASTOSOWANIE

w obsesjach

SCHIZOFRENIA (leki neuroleptyczne)

MECHANIZM DZIAŁANIA NEUROLEPTYKÓW

ZALEŻNOŚĆ BUDOWY OD DZIAŁANIA

1. Trójcykliczne neuroleptyki POCHODNE FENOTIZAYNY (Chlorpromazine, fluphenazini)

1. podstawnik alkilowy w pozycji 10 fenotiazyny (przy at. N)- warunkuje działanie nauroleptyczne

2. podstawnik alkilowy musi być z atomem azotu odległym o 3 at węgla od N w fenotiazynie-

zmniejszenie odległości = przesunięcie w kier. leków przeciwhistaminowych

zwiększenie podstawnika potrzeba mniejszej dawki leku

3. podstawnik w pozycji 2 większa lipofilowośc zmniejszenie dawki

(uszeregowanie podst) H< -Cl < -COCH3 < -CF3 < -COC3H7

2. Trójcykliczne neuroleptyki POCHODNE TIOKSANTENU (Chlorprothixeni)

1. podstawnik alkilowy musi być z atomem azotu odległym o 3 at od at. węgla C9 w tioksantenie

2. wiązanie podwójne izomeria cis- działa o wiele silniej

3. podstawnik w pozycji 2 większa lipofilowośc zmniejszenie dawki

pochodne tioksantenu są bezpieczniejsze w stosowaniu- ponieważ wpływają jednocześnie antagonistycznie na receptory D1 i D2

LEKI ANKSJOLITYCZNE (PRZECIWLĘKOWE)

stosowane przede wszystkim w eczeniu nerwic

BENZODIAZEPINY- MECHANIZM DZIAŁANIA

BENZODIAZEPINY DZIAŁAJĄ NA UKŁAD GABA - zwiększają hamujące działanie neuronów GABA-ergicznych

LEKI PRZECIWPADACZKOWE

PADACZKA- EPILEPSJA- powodowana jest zaburzeniami czynności ośrodkowego układu nerwowego

- podwyższone pobudzenie ośrodkowo wspólnej grupy neuronow- podczas napadu neurony te samorzutnie wyładowują się

przyczyną jest niestabilność potencjału błony komórkowej, może ona być spowodowana:

1. podwyższonym stężeniem neuroprzekaźników pobudzających w porównaniu do hamujących

2. obniżonym potencjałem błonowym- w wyniku zakłócenia poziomu elektrolitów w komórce i/ lub

3. zakłóceniem pracy pompy Na+/K+ przy niedoborze energii

Olga Radomska

blokowanie pompy NA (5-HT) w błonie presynaptycznej neuronu

hamowanie wychwytu zwrotnego NA i lub 5-HT (serotoniny)

Zw. Stężenia neuroprzekaźników i nasilenie przekaźnictwa

nasilenie przekaźnictwa

Blokada rec:

1. α2- adrenergicznych

2. serotoninergicznych

3. cholinergicznych

Zwiększone uwalnianie neuroprzekaźników do szczeliny synaptycznej

DOWN- REGULACJA

UP- REGULACJA

ZAHAMOWANIE NAPĘDU

POBUDZENIE, LĘK, NIEPOKÓJ

DEPRESJA MANIAKALNA

aktywacja napędu

tłumienie napędu

anksjolityki
bnzodiazepiny

LPD +
neuroleptyk

TRÓJCYKLICZNE LPD imipramine, amitryptyline

TETRACYKLICZNE LPD
mianserine

LEKI HAMUJĄCE WYCHWYT ZWROTNY NA i/lub 5-HT

OBJAWY OSIOWE

OBJAWY DODATKOWE

wspólne dla różnych typów schizofrenii

1. autyzm

2. ograniczenie zainteresowań

3. spadek aktywności

4. zaburzenia myślenia (rozkojarzenie)

aminy II rzędowe

postać HEBEFRENICZNA
podwyższoni nastrój z bezsensownym błaznowaniem

postać KATATONICZNA
stany podniecenia na zmianę z osłupieniem

postać PARANOIDALNA

1. urojenia, prześladowcze

aminy III rzędowe

przewaga działania tymoleptycznego

przewaga działania neuroleptycznego

silniejsze hamowanie wychwytywania NA

silniejsze hamowanie wychwytywania 5-HT

ZAKŁÓCONY METABOLIZM DOPAMINY W MÓZGU

nadmiar dopaminy w układzie mezolimbicznym

„POZYTYWNE” objawy choroby

1. omamy

2. halucynacje (głosy)

3. zaburzenia myślenia (dziwne ciągi myślowe)

niedobór dopaminy w korze przedczołowej

„NEGATYWNE” objawy choroby

1. zerwanie kontaktów towarzyskich

2. spłycenie reakcji emocjonalnych

neuroleptyki blokuja receptory D2-dopaminowe w szlaku mezolimbicznym

Neuroleptyki blokują rec.

D2- dopaminowe

H1-histaminowe

a1 i a2

obroty GABA

działanie antypsychotyczne

wpływ uspokajający

spadek ciśnienia krwi

(dział. nieporz)

niepożądany wpływ na układ pozapiramidowy

w ukł. mezolimbicznym

w podwzgórzu i szlaku negrostratialnym

1. wzrost stężenia prolaktyny w osoczu

2. zaburzenia układu pozapiramidowego

DZIAŁANIE BEZNZODIAZEPIN NA MÓZG

3 rodzaje rec. benzodiazepiowych

1. aktywacja kanału prowadzi do nasilenia przepływu jonów Cl- do kom. i do HIPERPOLARYZACJI błokny kom. neuronów
2. pochodne benzodiazepiny zwiększają powinowactwo GABA i agonistów GABA do receptorów
3. GABA- zwiększa pow. benzodiazepin do receptorów

BDZ 1

kompleks receptora BDZ-GABA-A i kanału chlorkowego

BDZ 2

BDZ 3

rwc. neuronalny

móżdżek, kora mózgowa

-odpowiedzialny za działanie anksjolityczne i przeciwdrgawkowe benzodiazepin

rec. neuronalny

hipokamp, prązkowei, kora m., rdzeń kręgowy

rec. obwodowy

nadnercze, ślinianki, jądra, jajniki

MECHANIZM DZIAŁANIA LEKÓW PRZECIWPADACZKOWYCH

STABILIZACJA POTENCJAŁU BŁONY komórek nerwowych

modyfikację właściwości kanałów jonowych

1. inaktywacja kanałów Na+ (Phenytoinum)

zablokowanie wielokrotnych wyładowań

2. kanały wapniowe uczestnicza w rytmicznych wyładowaniach neuronów i wydzielaniu neuroprzekaźnika

podwyższenie stężenia GABA
obniżenie stęż. glutaminianu blokada postsynaptycznych receptorów NMDA

przywrócenie równowagi fizjologicznej między hamującym i pobudzającym neuroprzekaźnikiem

---