Wzór

Nazwa

Mechanizm działania

Efekt farmakologiczny

Zastosowanie

Met. oznaczania

Łacińska

Polska

Systematyczna

synonim

Leki stosowane w suplementacji mineralno - witaminowej:

CaCl2 ∙ 6 H2O

Calcii chloridum, hexahydricum

Chlorek wapnia, sześciowodny

-

-

- Ca^2+ jest podstawowym składnikiem mineralnym - wpływa na utrzymanie równowagi elektrolitowej organizmu oraz prawidłowe funkcjonowanie wielu mechanizmów (przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, czynność mięśni, prawidłowy stan układu kostnego, krzepniecie krwi, aktywność enzymów, przepuszczalność błon komórkowych i ścian naczyń [zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych]).

- uzupełnianie niedoborów wapnia - w tężyczce - dożylnie między innymi w zaburzenia przewodnictwa

Kompleksometrycznie wobec błękitu metylotymolowego wg FP VI lub kompleksometrycznie wobec mureksydu

Calcii gluconas

Glukonian wapnia

-

-

j.w.

j.w.

Kompleksometrycznie wobec mureksydu

Calcii lactas, pentahydricus

Mleczan wapnia, pieciowodny

-

-

j.w.

j.w.

Kompleksometrycznie wobec błękitu metylotymolowego wg FP VI lub kompleksometrycznie wobec mureksydu

Ferrosi gluconas

Glukonian żelaza(II)

-

Ascofer

- żelazo stanowi podstawę hemoglobiny i mioglobiny - Fe(II) wchłania się łatwiej z przewodu pokarmowego niż Fe(III); z udziałem ceruloplazminy ulega utlenieniu do III stopnia utl. i albo jest odkładane w postaci kompleksu z białkiem (ferrytyną), bądź też wiązane z białkiem transportującym - transferyną. W celu uwolnienia Fe z kompleksów białkowych i jego wykorzystania w organizmie, musi ulec redukcji z powrotem do II stopnia utl., za co odpowiada kwas askorbowy (witamina C)

- w niedokrwistości niedobarwliwej (spowodowanej niedoborem żelaza) - w niedokrwistości pokrwotocznej

Cerometrycznie lub Jodometrycznie po uprzedniej reakcji z KMnO4

KCl

Kalii chlorisum

Chlorek potasu

-

Kalium (syrop), Kaldyum (kapsułki)

- K^+ jest jonem wewnątrzkomórkowym, wpływającym na prawidłowe utrzymanie gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. - Jest niezbędny do syntezy białek, bierze także udział w metabolizmie węglowodanów. - Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego.

- stany niedoboru (np. w przebiegu cukrzycy, podczas leczenia lekami, które mogą doprowadzić do hipokaliemii - np. diuretykami, hormonami steroidowymi).

Argentometrycznie i wagowo

MgCl2 ∙ 6 H2O

Magnesii chloridum, hexahydricum

Chlorek magnezu, sześciowodny

-

Slow-mag

- Mg^2+ jest aktywatorem wielu enzymów - Jest regulatorem cyklu komórkowego (np. warunkuje prawidłowe stężenie potasu w komórce) - Odgrywa ważną role w procesie skurczu mięśni (w tym mięśnia sercowego) - wpływa na pobudliwość nerwowo-mięśniowa (antagonista wapnia) - Wpływa także korzystnie na proces krzepnięcia krwi - jest stabilizatorem płytek krwi i fibrynogenu. - Stymuluje mechanizmy obronne organizmu - wywiera działanie uspokajające

- przy niedoborze Mg^2+ - w zaburzeniach rytmu serca, nadciśnieniu tętniczym, dusznicy bolesnej - Profilaktycznie w stanach zmęczenia, rozdrażnienia, w ciąży, u ludzi w podeszłym wieku.

kompleksometrycznie

NaF

Natrii fluoridum

Fluorek sodu

-

Fluossen, Zymafluor,

- przeciwpróchnicze: F^- wiąże się z hydroksyapatytami szkliwa zębów - tworząc fluoroapatyty, dzięki czemu zwiększa się odporność zębów na ścieranie, działanie kwasów oraz powstawanie próchnicy - wspomaga remineralizację zębów i hamuje wytwarzanie przez bakterie kwasów niszczących szkliwo - pobudza proces tworzenia kości dzięki zwiększaniu ilości osteoblastów, co prowadzi do zwiększenia masy kostnej

- zapobieganie próchnicy zębów - osteoporoza (starcza, posteroidowa, idiopatyczna, pomenopauzalna) - otoskleroza

Acydymetrycznie w środowisku bezwodnym, potencjometrycznie lub kompleksometrycznie po uprzedniej reakcji z CaCl2

p. γ-laktonu kwasu 2-keto-L-glukonowego

Acidum ascorbicum

Kwas askorbowy

5-[1,2-Dihydroksyetylo] -3,4-dihydroksy-5H-furan-2-on

Witamina C

- grupy enolowe w położeniu 3 i 4 nadają mu kwaśny charakter - ulega łatwo utlenianiu (reakcja odwracalna) przechodząc w kwas dehydroaskorbowy

- uczestniczy w procesach red-oks, takich jak hydroksylacja proliny, redukcja kwasu foliowego do tetrahydrofoliowego, hydroksylacja dopaminy do noradrenaliny itd. - niezbędna do syntezy serotoniny oraz składników kolagenu

- w awitaminozie C - w chorobach alergicznych, w niedokrwistości, próchnicy zębów - profilaktycznie w przeziębieniach - niedobór prowadzi do szkorbutu

Jodometrycznie

Retinoli acetas

Octan retynolu

3,7-dimetylo-9-(2,6,6-trimetylo cykloheks-1-enylo)nona -2,4,6,8-tetraen-1-olu, octan

Witamina A

- Witamina A biorąc udział w procesie widzenia przechodzi w formę aldehydową (trans-retinal), a ta pod wpływem izomerazy przechodzi w 11-cis-retinal, która wiążąc się z opsyną (białkiem) tworzy rodopsynę (barwnik niezbędny w procesie widzenia) - forma cis pod wpływem światła przechodzi w trans powodując powstanie bodźca nerwowego umożliwiającego widzenie

- warunkuje proces widzenia - wpływa na rozwój komórek rozrodczych - jest czynnikiem wzrostowym

- zaburzenia widzenia u osób starszych - problemy ze wzrokiem - hipowitaminoza i awitaminoza A

Spektrofotometr. po uprzedniej hydrolizie alkalicznej

Retinoli palmitas

Palmitynian retynolu

3,7-dimetylo-9-(2,6,6-trimetylocykloheks-1-enylo)nona-2,4,6,8-tetraen-1-olu, palmitynian

Witamina A

j.w.

j.w.

j.w.

Spektrofotometr. po uprzedniej hydrolizie alkalicznej lub HPLC

Thiaminum (Thiamini hydrochloridum/ nitras)

Tiamina (chlorowodorek/ azotan tiaminy)

3-[(4-amino-2-metylopirymidyn-5-ylo)metylo]-5-(2-hydroksyetylo)-4-metylotiazoliowy chlorek, chlorowodorek / Azotan

Witamina B1, Aneurinum

- jej fizjologicznie czynna postacią jest ester - pirofosforan tiaminy - koenzym w procesie dekarboksylacji α-ketokwasów (pirogronowego i ketoglutarowego) - bierze udział w metabolizmie węglowodanów, kwasów tłuszczowych i steroidów - wpływa korzystnie na układ nerwowy, mięśniowy, prace serca i trawienie (zwłaszcza węglowodanów); - niedobór prowadzi do zwiekszenie stężenia kwasu pirogronowego i upośledzenia utleniania glukozy, a w następstwie do zaburzeń czynności układu nerwowego, serca (niewydolność komorowa) i mięśni szkieletowych (drętwienia, bóle)

- niedobór - awitaminoza B1 - choroba beri-beri

Acydymetrycznie w środowisku bezwodnym lub Fluorometrycznie

---