Grupa literacka „Kwadryga”
Pismo „Kwadryga” 1927-1931
Członkowie grupy lub współpracownicy:
Mieczysław Bibrowski
Stanisław Ryszard Dobrowolski
Stefan Flukowski
Aleksander Maliszewski
Władysław Sebyła
Stanisław Ciesielczuk
Włodzimierz Słobodnik
Konstanty Ildefons Gałczyński
Marian Piechal (początkowo związany z „Meteorem”)
Nina Rydzewska
Artykuły programowe - głównie Bibrowski i Dobrowolski
sposób pisania „dość mgławicowy”
postulaty „sztuki uspołecznionej, sprawiedliwości społecznej i godności pracy”
powoływania się na Cypriana Kamila Norwida i Stanisława Witkiewicza (ojca)
silne wpływy Stanisława Brzozowskiego
„Skamander” - przedmiot zaciekłych ataków, piętnowanie zwłaszcza za brak ideologii, ale w twórczości pozostawali pod wpływem skamadrytów
Poetyka:
społeczna problematyka (temat pracy robotników, bezrobocia, nędzy, wyzysku, postawa niezadowolenia i buntu)
unikanie poezji wyznań osobistych
kult Norwida (piewcy pracy)
brak własnej, oryginalnej poetyki (wtórność poetycka)
KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI
ur. 1905 w Warszawie, zm. 1953 tamże
poeta, satyryk i tłumacz
debiutował w 1923 pod pseud. Mieczysław Zenon Trzciński wierszem Wiatr
w zaułku w efemerycznym piśmie studenckim „Twórczość Młodej Polski”
1926-1933 - stała współpraca z satyrycznym tygodnikiem „Cyrulik Warszawski”, związanym z grupą Skamander
od 1926 związany z grupą Kwadryga
pisał wiersze i satyry, także tłumaczył poezję obcą, wydawane były
w „Skamandrze” (1927), „Drodze” (1928-1931), „Kurierze Porannym” (1928-
-1937)
1930 - ślub z Natalią Awiłow, Rosjanką - liryczna bohaterka wielu wierszy erotycznych Gałczyńskiego
1931-1932 - pobyt w Berlinie (referent kulturalny konsulatu polskiego)
podróże po Niemczech, odczyty
publikował w tygodniku „Prosto z Mostu” (1935-1939), piśmie satyryczny, „Szpilki” (1936-1937)
podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli rosyjskiej, wydany z grupą jeńców Niemcom, lata wojny spędził w obozie jenieckim Altengrabov
1946 - powrót do Polski
współpraca z tygodnikiem „Przekrój” (tu m.in. 1946-1950 Teatrzyk Zielona Gęś, Listy z fiołkiem), z „Odrodzeniem” (1948), ze „Szpilkami”
twórczość Gałczyńskiego to:
mieszanie liryki z satyrą i humorystyką
fenomenalne, nowoczesne, bliskie pure nonsense'u poczucie humoru
parodie (np. Piekło polskie, 1926)
wizjonerstwo końca świata, kataklizmu pojętego w stylu zabawy ludowej (poemat Koniec świata, 1929)
poezja codzienności (Pieśń cherubińska, 1931)
Bal u Salomona - humor po trosze czarny, częściowo średniowieczna lub barokowa stylizacja (parodia)
poetyka wizji, swobodność skojarzeń, dezintegracji (artystycznie świetnie zorganizowanej)
skok w irracjonalizm
STEFAN FLUKOWSKI
ur. 1902 w Warszawie, zm. 1972 w Świnoujściu
poeta pracy, „geometyzator” świata, prozaik
pracował jako aplikant sądowy, aplikant adwokacki, asesor sądowy
1927 - debiut w miesięczniku „Kwadryga”
współpracował z tygodnikiem „Pion” (1934, 1936-1937), miesięcznikiem „Droga” (1931-1933), „Rocznikiem Literackim” (1934-1936), „Odrodzeniem” (1945-1949), „Twórczością” (1946-1958 z przerwami), „Tygodnikiem Powszechnym” (1947-1948), „Nową Kulturą”, „Współczesnością”, „Odgłosami”, „Kulturą”, „Życiem Literackim”, „Tygodnikiem Kulturalnym”, „Poezją”
odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
debiutancki tom - Słońce w kieracie (1929)
wyszukane metafory
śmiałość pomysłów
uprawianie „kosmicznej groteski”
dylogia Stworzenie świata, Koniec świata
„gazetowy collage” Stenotypistki
tom Dębem rosnę (1936) - bardziej pacyfistyczny niż katastroficzny
wiersze m.in. o tematyce sportowej
twórczość bliska Awangardzie Krakowskiej
tom opowiadań Pada deszcz (1931)
proza bardzo odległa od ekspresjonizmu
WŁADYSŁAW SEBYŁA
ur. w 1902 w Kłobucku pod Częstochową, zm. w 1940 w Katyniu
poeta, krytyk
jako uczeń wziął udział w postaniu śląskim
od 1922 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim
w 1927 związał się z grupą literacką skupioną wokół czasopisma „Kwadryga” (w latach 1929-1931 redaktor pisma)
współpracował z pismami: „Zet” (1932-1933), „Znak” (1933), „Pion” (1933-1939, tu m.in. stałe recenzje wydań poetyckich oraz liczne poezje i artykuły krytyczne)
publikował też w „Drodze” (1933), „Ateneum” (1938) i innych pismach
1935-1939 - prowadził w Polskim Radiu dział krytyki wydań poetyckich
1939 - udział w kampanii wrześniowej
pacyfista, antymilitarysta
zafascynowany Iwaszkiewiczem symbolika nocy
twórczość:
Pieśni szczurołapa (1930) w cyklu Modlitwa
„mizerabilizm”
szereg wierszy, których bohater byli słabi i skrzywdzeni
bunt nie tylko społeczny, lecz też metafizyczny
charakter aluzyjno-symboliczny
Obrazy myśli (1938)
obraz nocy gwiaździsto-kosmicznej
Koncert egzotyczny (1934)
obraz przyziemnej, z której wyłaniają się krajobrazy pełne stojących zgniłych wód, nietoperzy itd.
cechy twórczości:
język, styl, wersyfikacja - bliskie tradycji romantycznej
nowoczesny oniryzm
poezja „znakowo”-intelektualna
katastrofizm
LUCJAN SZENWALD
ur. 1909 w Warszawie, zm. 1944 w Kurowie (zginął w wypadku)
poeta, działacz komunistyczny
debiutował w Skamandrze w 1925, ale związał się z Kwadrygą
Kuchnia mojej matki (1931)
dziwny poemat o przyrodzie i jej przemianach w tonacji infernalnej
forma poezji dydaktycznej
konwencja poetyki listu np. w wierszu
STANISŁAW CIESIELCZUK
ur. 1906, zm. 1945
bliższy tradycjom romantycznym i Młodej Polski
tematyka wsi, natury, przyrody
umiłowanie wsi metafizycznej
filozofia rozważania
spory z Panem Bogiem
WŁODZIMIERZ SŁOBODNIK
ur. 1900 w Nowoukraince na Ukrainie, zm. 1991 w Warszawie
poeta, tłumacz literatury francuskiej, rosyjskiej i radzieckiej, satyryk, autor książek dla młodzieży pochodzenia żydowskiego
w utworach:
rewolucyjność
„naturalna” sielskość
autentycznie brzmiące pisane w 1. os. wiersze o polskim patriotyzmie poety żydowskiego pochodzenia
MARIAN PIECHAL
ur. 1905 w Łodzi, zm. 1989 w Warszawie
poeta, eseista
1924 - debiut w „Biesiadzie”
1928-1930 - w łódzkiej grupie literackiej Meteor
od 1929 - także w Kwadrydze
ukończył polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim
współpracował z wieloma pismami: Prądy (1931-1932), „Odnowa” (1939, Łódź), „Wiadomości Literackie” (1930-1938), „Gazeta Polska” (1931, 1935-
-1939), „Kamena” (1934-1935), „Marchołt| (1934-1937), „Pion” (1934-1938), „Prosto z Mostu” (1935-1938), „Skamander” (1935-1937), „Nowiny Literackie” (1947-1948), „Odrodzenie” (1948-1950), „Twórczość” (1948, 1954), „Nowa Kultura” (1952-1955, 1957), „Życie Literackie” (1952-1954, 1957), „Kronika” (1956-1957), „Osnowa” (1965-1969), „Poezja” (1969-1972), „Miesięcznik Literacki” (od 1973)
1939 - udział w kampanii wrześniowej, dostał się do niewoli (Altengrabow pod Magdeburgiem)
twórczość:
Krzyk z miasta (1929)
w kręgu stereotypów poezji społecznie zaangażowanej
nawiązania do tradycji narodowych
Elegie
stylizatorska poetyka
dramatyczny patos
wysoka temperatura emocjonalna
pogłosy Mickiewicza, Norwida, Lechonia
Garść popiołu (1932)
cykl patetycznych epitafiów poświęconych pamięci prostych ludzi, którzy zginęli, tarując od ognia zbiory biblioteki zamku dzikowskiego
NINA RYDZEWSKA
ur. 1902 lub 1908 w Warszawie, zm. 1958 w Szczecinie
poetka, powieściopisarka
w twórczości częsty motyw wadzenia się z Bogiem
wierszem Madonna Nędzarzy wywołała burzę wśród środowisk endeckich, zwrócono się do prokuratury o wszczęcie wobec niej procesu, broniło jej środowisko twórcze
1929 - debiutancki zbiór poetycki Miasto
nawiązania do ekspresjonizmu i naturalizmu
ukazanie nędzy i zła gnieżdżącego się w wielkim mieście
duch humanitaryzmu, współczucia dla każdego ludzkiego cierpienia