EKONOMIKA TURYSTYKI I REKREACJI

Wykład I 17.02.2012r

Definicja turystyki z punktu widzenia:

• Przedmiotu- ujęcie socjologiczne i przestrzenne, ekonomiczne, statystyczne

• Podmiotu formującego

• Praktyki

PODRÓŻNY

ODWIEDZAJĄCY INNI PODRÓŻNI

TURYŚCI WYCIECZKOWICZE

Turystyka- ogół działalności ludzi którzy podróżują, przebywają na wypoczynku, w interesach lub innych celach poza swoim miejscem zamieszkania, max rok.

Ekonomika- nauka o stosunkach ekonomicznych i prawnych rządzących produkcją i podziałem, wymianą i konsumpcją na różnych szczeblach rozwoju społeczeństwa; nauka zajmująca się badaniem zjawisk występujących w turystyce, mająca na celu ustalenie metodami naukowymi najbardziej elektronowych instrumentów polityki turystyki i zarządzania zmierzających do optymalnego zaspokojenia szeroko rozumianych potrzeb społecznych związanych z tą dziedziną.

Zadania badawcze nauk ekonomicznych

Szczebel prowadzenia badań	Badania teoretyczne	Badania praktyczne
Mega ekonomiczny i makroekonomiczny	ekonomia	Gospodarstwa globalne; Miejsce turystyki w gospodarce
Mezoekonomiczny	Ekonomia; Ekonomia; ekonomiki funkcjonalne hotelarstwa, biur	Gospodarstwa turystyczne; rynek hotelarstwa; rynek biur podróży
Mikroekonomiczny	Podróży; gastronomii, transportu, obsługi ruchu turystycznego	Rynek transportu; etc
Mikroekonomiczny	Ekonomika przedsiębiorstwa turystycznego	Jego wewnętrzny system ekonomiczno- finansowy

Cele ekonomiki:

• Ma służyć rozwojowi

• Uwzględnia prawa ekonomii

• Brana pod uwagę przy formowaniu polityki turystycznej

• Sprzyja podejmowaniu optymalnych decyzji

Co trzeba badać i jakie kategorie ekonomiczne są najważniejsze, by unikać kosztownych, ale nieefektywnych działań.

Historyczne źródło ekonomiki:

• 1883r Graz i 1896r Szwajcaria- zwrócono uwagę na pozytywne efekty ekonomiczne dla mieszkańców z tytułu przyjazdu wycieczkowiczów

• M. Troisi- włoski ekonomista 1955r -pierwszy twórca teoretycznego opracowania dot. Ekonomiki, oto jego definicja: `Turystyka to rynek, rozumiany jako ogół sprzedawców i nabywców, którzy systematycznie dokonują między sobą wymiany`

• Polska do lat 90. To dominacja socjalnego modelu turystyki, dopiero po 1990 turystyka w rozumieniu rynkowym

Miejsce turystyki w gospodarce kraju:

• Jako część resortu gospodarczego

• Jako część resortu sportu i turystyki

Podmioty zajmujące się badaniami turystyki w kraju:

• Instytut Turystyki

• Ośrodki akademickie i szkolnictwa ponad licealne

Warunki naturalne, a rozwój turystyki

• Warunki naturalne turystyki tworzą następujące elementy:

• Litosfera- rzeźba terenu, osobowości geologiczne

• Atmosfera- jakość powietrza, temperatura, pokrywa śnieżna

• Hydrosfera- rzeki, potoki, jeziora, zbiorniki wodne, morza, źródła mineralne

• Pokrywa glebowa

• Szata roślinna- lasy, osobowość flory

• Świat zwierzęcy- ryby, ptaki, zwierzyna łowna

• Krajobraz- konglomeraty wymienionych elementów o wysokich warunkach estetycznych

• Produkty ludzkiej pracy jako składnik walorów

• Miejsce związane z historią

• Dzieła urbanistyki, architektury

• Dzieła techniki(elektrownie wodne, młyny, stare kopalnie, fabryki)

• Warunki naturalne a ekonomika

• Wspomagające, np. klimat- obniżenie kosztów budowy hotelu

• Utrudniające- ukształtowanie terenu, podłoże

• Nadmierny napływ turystów powoduje degradację środowiska, sezonowa duża sprzedaż towarów codziennego towaru (?)

Funkcje turystyki:

• Wypoczynkowa- odnowa sił fizycznych i psychicznych- stymuluje wydajność pracy

• Zdrowotna- zmniejsza negatywne zjawiska i skutki cywilizacji

• Wychowawcza- wpływa na zachowanie z punktu widzenia bodźca

• Edukacyjna- poznawcza i ucząca umiejętności praktycznych

• Kulturowa

• Ekonomiczna

• W ujęciu makroekonomicznym

• Udział w produkcji PKB

• Miejsce w podziale pracy

• Kształtuje model konsumpcji

• Wielkość i struktura popytu i wydatków

• Efekty dewizowe

• Rozwój gospodarczy terenów recepcyjnych

• Narzędzie zmian w przestrzennej strukturze podziału Dochodu Narodowego

• Jest znaczącym elementem handlu zagranicznego(stosunek dochodów do zagranicznej turystyki przyjazdowej do ogółu dochodów z eksportu towarów i usług i stosunek wpływów z tej dziedziny na urbanizację

• Etniczna

Regiony turystyczne

• Tereny regenerujące ruch turystyczny- więcej ludzi wyjeżdża w celach turystycznych niż przyjeżdża

• Tereny tranzytowe- turyści tranzytowi są głównie dlatego że jest po drodze do regionów recepcyjnych

• Tereny recepcyjne- miejsce docelowe

Kształtowanie środowiska przyrodniczego:

• Na płaszczyźnie prawnej- wzrasta liczba terenów chronionych

• Na płaszczyźnie ekonomicznej- finansowanie inwestycji pro ekonomicznych

• Na płaszczyźnie techniczno- technologicznej- nowe rozwiązania oszczędzające środowisko

• Na płaszczyźnie organizacyjnej- działalność organizacji

• Na płaszczyźnie społecznej- działanie na rzecz świadomości proekologicznej

• Monitoring środowiska

• Polityczna

• Dysfunkcyjna

• Zamiast gościnności- towar do sprzedaży

• Wpływy na miejscowe tradycje

• Stereotypy

• Hałas, zanieczyszczenie środowiska

• Zbytnia koncentracja ruchu na niewielkim terenie

Funkcje rekreacji

• Wypełnianie czasu wolnego

• Wypoczynkowa

• Korelacyjno- kompensacyjna

• socjalizująca

Wykład II 24.02.2012r

DOBRA I URZĄDZENIA TURYSTYCZNE

PODSTAWOWE (np. plaża) KOMPLEMENTARNE(np. boisko, zjeżdżalnia)

WALORY

ANTROPOGENICZNE NATURALNE

Produkt turystyczny to dobra i usługi oraz urządzenia(baza materialna) turystyczne

PRODUKT TURYSTYCZNY

DOBRA I URZĄDZENIA USŁUGI TURYSTYCZNE

Podział walorów ze względu na funkcje:

• wypoczynkowe

• krajoznawcze

• specjalistyczne

Usługi turystyczne

• podstawowe(usługa noclegowa, przewodnicka, gastronomiczna)

• Komplementarne

Definicja usług turystycznych wg D. Langego `towar się produkuje, a usługi się świadczy`

Czynności związane z zaspokojeniem potrzeb ludzkich, ale nie służących bezpośrednio do wytwarzania przedmiotów

Podział usług:

• Materialne skierowane na osobę

• Medyczne

• Kosmetyczne

• Noclegowe

• Transportowe

• Materialne skierowane na przedmiot

• Konserwacyjno- naprawcze

• Pralnicze

• Porządkowe

• Transportowe

• Niematerialne skierowane na osobę

• Oświatowe

• Informacyjne

• Kulturalne

• Czynności materialne

• Finansowe

• Prawne

• Ubezpieczeniowe

• Konsultacyjne

Cechy produktu turystycznego

• Konsumpcja jest jednorazowa

• Różnorodność produktu(usługi świadczy człowiek, mają charakter unikatowy)

• Podstawą zakupu jest wyobrażenie, idea dotycząca głównie miejsca docelowego

• Popyt jest nietrwały

• Musi odbywać się w określonym miejscu i czasie

• Nie może być magazynowany(ale realizowany tak)

• Świadczenie usług i konsumpcja występują jednocześnie

• Nabycie produktu jest tymczasowe, prawo do jego użycia

• Ocena produktu kształtują w bezpośrednim kontakcie między klientem a świadczącym usługę

Ekonomiczny charakter produktu(musi on spełniać 3 warunki)- produkt staje się ekonomiczny kiedy:

• Służy zaspokojeniu konkretnych potrzeb(tzw. akceptacja społeczeństwa)

• Musi mieć określoną cenę

• Musi mieć charakter wymienny

Zintegrowany produkt turystyczny

ZINTEGROWANY PRODUKT TURYSTYCZNY

OFERTA OBSZARU DZIAŁANIA INSTYTUCJONALNE

WALORY TURYSTYCZNE SAMORZĄD TERYTOTIALNY

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE PRZEDSIĘBIORCY

USŁUGI TURYSTYCZNE ORG. TURYSTYCZNE

WSPÓŁPRACA TURYŚCI= KONSUMPCJA

KONSUMPCJA
FINANSOWANIE
INWESTYCJE
ZARZADZANIE
PROMOCJA
SPRZEDAŻ
NADZÓR

Ruch turystyczny często jest pojmowany jako podróż. Etapy ruchu turystycznego/podróży:

• 
  Przygotowanie

• Podróż tam

• Pobyt 5 x P

• Podróż powrotna

• Podsumowanie

Podział ruchu turystycznego ze względu na kryteria opisujące podróż:

• Cel podróży

• turystyka wypoczynkowa

• poznawcza

• kwalifikowana

• biznesowa

• zdrowotna

• religijna

• charakter podróży

• z punktu widzenia miejsca zamieszkania(krajowy, zagraniczny)

• czas trwania podróży

• okres wyjazdu(sezon, poza sezonem, lato, zima, weekend)

• sposób organizacji podróży

• indywidualna i grupowa(ze względu na organizatora)

• indywidualna, grupowa i rodzinna(ze względu na wielkość grupy)

• finansowany przez uczestników i turystyka socjalna(sposób finansowania)

• elementy składowe podróży

• ze względu na miejsce docelowe

• ze względu na rodzaj zakwaterowania

• ze względu na środek transportu

Podział ruchu turystycznego ze względu na uczestników:

• struktura demograficzna(dzieci, młodzież, rodzina, emeryci)

• struktura społeczno- zawodowa(miasta, wieś, nauczyciele)

• struktura dochodowa

Motywy podróży turystycznych:

• społeczne

• potrzeba naśladowania lub zajęcia wyższego miejsca w grupie

• kontakty z innymi kulturami, zrozumienie świata

• oryginalność lub próba wyróżnienia się

• potrzeba imponowania

• potrzeba osobistego zobaczenia znanych miejsc

• ucieczka od codzienności

• rodzinne i plemienne

• odnalezienie stylu życia rodzinnego utrudnionego przez codzienne obowiązki

• odbudowa struktury rodziny

• uczestniczenie w życiu dziecka, w poznawaniu przez niego świata

• osobiste lub egoistyczne

• odzyskanie kontaktu z naturą

• ucieczki od nacisków, odprężenie

• wiedza

• kompleks Tarzana

• prawo do marzeń, zmiana osobowości

• rozrywka i zabawa

• potrzeba słońca i ciepła

• fizjologia- reakcja na zmęczenie

Globalizacja rynku usług turystycznych- gł. czynniki

• postęp w transporcie

• wzrost popytu na produkty turystyczne

• rozwój środków masowego przekazu

• regulacje prawne dotyczące ułatwień w przekroczeniu granicy

• konkurencja międzynarodowa

• wykorzystanie nowoczesnych technologii, np. globalnych systemów rezerwacyjnych

Rynek usług turystycznych- definicje

• 
  miejsce i forma konfrontowania podaży i popytu, komunikowanie się dostawców z nabywcami oraz sprzedających z kupującymi

• zbiór producentów i konsumentów

• wyodrębniony podmiot transakcji i wymiany

• 
  ujęcie przedmiotowe-proces ustalania między wytwórcami i odbiorcami
  usług turystycznych co chcą sprzedać, kupić i na jakich warunkach

• w ujęciu podmiotowym- zbiór wytwórców i nabywców usług dokonujących transakcji rynkowych, w których przedmiotem są usługi turystyczne

Cechy charakterystyczne dla rynku turystycznego:

• wg kryterium geograficznego

• lokalny

• regionalny

• krajowy

• kontynentalny

• światowy

• rodzaj usług

• noclegowe

• gastronomiczne

• transportowe

• grupy wiekowe

• młodzieżowa

• emerytów

• relacja: miejsce zamieszkania, a miejsce docelowe

• turystyka przyjazdowa

• turystyka wyjazdowa

• cel podróży

• biznesowa

• kongresowa

• zdrowotna

• krajoznawcza

• religijna

• kulturalna

• motywacyjna

Model rynku usług turystycznych

1. Model konkurencyjny- strona podażowa, wykorzystuje następujące instrumenty:

• Produkty podstawowe

• Produkty dodatkowe

• Ceny

• Dystrybucję

• Politykę informacyjną

2. Model monopolistyczny- funkcjonuje nie w pełnym zakresie i dotyczy

• Turystyki uzdrowiskowej(w dużym stopniu datowana)

• Międzyregionalnych przewozów pasażerskich kolejowych

• Turystyki łowieckiej

• Lokalnego rynku- gdy ba danym terenie jest jeden podmiot podażowy(np. basen, kort tenisowy)

Definicja popytu: suma dóbr(usług i towarów), które turyści są skłonni kupić przy określonym poziomie cen. Jest to trochę inna definicja niż ekonomii, bo:

• Produkt turystyczny składa się z dóbr i usług

• Ocena produktu jest subiektywna

• Nie są potrzebą podstawową, aby doszło do konsumpcji muszą być spełnione określone warunki

Popyt potencjalny(nie występuje na rynku),a popyt efektywny, który ma pokrycie w dochodach

Pojecie dochodu indywidualnego i jego podział na wydatki niezbędne i wg upodobań:

• Poziom dochodów musi być na tyle duży, by powstał fundusz na konsumpcję swobodną

• Czynniki kształtujące popyt turystyczny muszą mieć dużą siłę oddziaływania by część lub całość funduszu konsumpcji swobodnej został skierowany na zaspokojenie potrzeb turystycznych

• Konsumpcja turystyki następuje po przekroczeniu określonego poziomu dochodów

• Na popyt turystyczny wpływ mają też czynniki pozaekonomiczne: moda, efekt demonstracji oraz to na ile na rynku obecna będzie tzw. turystyka socjalna

Badanie popytu- to analiza zależności między popytem, dochodem indywidualnym a ceną:

• Dodatkowa elastyczność popytu- jeśli w grupie nastąpi większy niż 1% wzrost wydatków na turystykę jako odpowiedź na 1%wzrost dochodu do konsumpcji swobodnej, wtedy mówimy o rynku dochodowo-elastycznym, a gdy zmiany tych wskaźników są mniejsze niż proporcjonalne, to rynek dochodowo- nieelastyczny

• Cenowa elastyczność popytu: gdy rośnie cena to popyt spada i odwrotnie

Mierniki popytu turystycznego:

• Wielkość ruchu turystycznego i jego struktura

• Geograficzna

• Demograficzna

• Aktywność turystyczna

• Aktywność turystyczna netto- ilość osób wyjeżdżających w badanym okresie danej populacji

• Aktywność turystyczna brutto- ilość wyjazdów w badanym okresie na danej populacji

Klasyfikacje ruchu turystycznego

• Opisujące podróż

• Opisujące uczestników

Wydatki turystyczne

• Poprzedzające podróż

• W czasie podróży(tam i powrót)

• W miejscu popytu

Główne czynniki rozwoju popytu turystycznego

• Zwiększenie ilości czasu wolnego

• Zmiana struktury demograficznej- wzrost średniej wieku

• Wzrost poziomu dochodów

• Rozwój oświaty, zmiana obyczajów

• Rozwój środków transportu

• Industrializacja i infrastruktura turystyczna

• Motywy wyjazdów turystycznych

• Tworzenie sztucznych atrakcji

Klasyfikacja czynników popytowych

• Ekonomiczne

• Ogólnogospodarcze: poziom Dochodu Narodowego, poziom płac, stopa bezrobocia, struktura konsumpcji, międzynarodowa wymiana gospodarcza

• Dochodowa- moda, dochód, efekt demonstracji, turystyka socjalna

• Cenowa- zmiany cen produktu turystycznego i cen substytutów

• Społeczno- psychologiczne

• Czas wolny

• Czynniki demograficzne

• Kulturalne

• Motywy podróży

• Podażowe

• Polityka turystyczna(ułatwienia lub utrudnienia graniczne, limitowanie turystyki, turystyka socjalna)

• Infrastruktura transportu

• Dostępność efektów hotelowych i gastronomicznych

• Sieć organizatorów turystyki- koncesje

Cechy charakterystyczne popytu turystycznego:

• Jest niejednorodny i heterogeniczny(wewnętrznie rozbudowany i skomplikowany)

• Występuje w grupie wydatków na konsumpcję swobodną

• Popyt efektywny jest uzależniony od wzrostu dochodów w większym zakresie niż innych rodzajów konsumpcji jest elastyczny dochodowo

• Jest mobilny, tj. konsument udaje się do miejsca występowania podaży

• Jest substytucjonalny

• Jest odnawialny

• Łączny

• Elastyczny cenowo

• Sezonowy

• Może być inflacjogenny

• W dużym stopniu zależy od polityki państwa

Modele konsumpcji usług turystycznych

• Proste modele- charakteryzują w sposób ogólny i wyjaśniają postępowanie konsumentów

• Modele czarnej skrzynki- nie zawierają analiz wewnętrznych procesów podejmowania decyzji konsumenckich, a jedynie bezpośrednich obserwacji czynników wpływających na konsumenta i reakcji jakie one wywołują(to model procesu zakupu Kotlera)

Na klienta wpływa:

• Cena, jakość, dostępność, usługa, rodzaj, opinie, wizerunek

• Reklama, sprzedawcy, znajomi, rodzina, doświadczenia

Efekt tych działań to:

• Wybór produktu, wybór marki, wybór dostawcy, ilość, częstotliwość

Modele procesu decyzyjnego- pokazuje różne etapy podejmowania decyzji- to uświadomienie potrzeby, poszukiwanie możliwości jej zaspokojenia, ocena możliwości jej zaspokojenia, decyzja

Modele osobowych zmiennych- pokazują wewnętrzne czynniki kształtujących zachowania konsumentów

Motywy/modele hybrydowe- decyzyjno- osobowe, konsument w wyborze oferty uwzględnia:

• Miejsce docelowe

• Termin i długość popytu

• Marka firmy, branding, nazwa imprezy

• Ceny

• Jakość koszyka usług (np. rodzaj transportu)

• Jakość

• Wygoda zakupu

• Ochrona praw konsumenta

• Ocena ryzyka

Modele złożone

• Model strukturalny- to próba przewidywania za pomocą rachunku prawdopodobieństwa zachowania konsumenta

Podaż turystyczna to ilość produktu turystycznego.

Cechy podaży turystycznej:

• Związek z miejscem występowania walorów turystycznych

• Jedność miejsca i czasu produkcji i konsumpcji usług turystycznych

• Wysoka kapitałochłonność infrastruktury hotelowej

• Ograniczoność wynikająca z określonej chłonności i pojemności walorów turystycznych bazy i infrastruktury oraz konieczność zachowania miejscowej kultury

Mierniki podaży

• Atrakcyjność miejsca(walory turystyczne, dostępność komunikacyjna, zagospodarowanie terenu)

• Dostępność infrastruktury, w tym ilość podmiotów oferujących produkty

• Dostępność usług noclegowych, gastronomicznych, transportowych i produktów turystycznych

Aktualne tendencje dotyczące podaży:

• Globalizacja działalności firm turystycznych przez koncentrację kapitałową

• Integracja pozioma- gdy łączą się firmy o podobnym lub identycznym profilu

• Integracja pionowa- np. linie lotnicze+ hotele+ biura podróży

Fuzje i przejęcia jako formy organizacyjne integracji

Przykładowe elementy miernika:

• Liczba walorów przyrodniczych

• Muzea

• Galerie

• Targi i jarmarki

• 
  Liczba obiektów noclegowych noclegowe

• Liczba miejsc w obiektach noclegowych

• 
  Sieć transportowa

• Koleje

• Autobusy, etc

• Liczba i rodzaj środka transportu transportowe

• Częstotliwość połączeń

• Długość i jakość dróg

• 
  Liczba obiektów gastronomicznych gastronomiczne

• Liczba miejsc w obiektach gastronomicznych

• Liczba obiektów towarzyszących(pływalnie, pola golfowe, wypożyczalnie sprzętu

Wykład III 02.03.2012r

Ceny turystyczne:

Cena produktu= koszty+ zysk (w tym podatki)

Cena jest czynnikiem kształtującym popyt i podaż.

Polityka cenowa to metoda osiągnięcia celu czyli sprzedaż produktu na rynku:

1. Wytworzony produkt- sprzedaje się z zyskiem po cenie jaką klient skłonny jest zapłacić i nabyć produkt.

2. Pod wpływem potrzeb klientów z zachowaniem zasad rentowności produkuje się i świadczy to co jest potrzebne turystom i co za godziwą cenę mogą kupić- to rynek nabywcy.

Metody kształtowania cen:

• Kosztowa

• Konkurencyjna

• Popytowa

• Porównań międzynarodowych

• Porównań wartości substytutów

Rodzaje cen:

• Wg sposobu ustalania cen:

- ceny urzędowe

- ceny regulowane

- ceny umowne

- ceny negocjacyjne

• W odniesieniu do konkretnego produktu:

- podstawowa lub standardowa

- cena obniżona (upusty, rabaty, programy stałego klienta)

- cena dumpingowa (poniżej kosztów, szkodzi rynkowi)

Yeald Menagment- to maksymalizacja zysku lub przychodu poprzez zróżnicowanie cen na te same usługi dla różnych segmentów rynku.

• Podstawą identyfikacja segmentów rynku i rodzaj elastyczności cenowej

• Brak możliwości odsprzedaży między klientem z różnych segmentów

• Musi wystąpić zawodność rynku inaczej konkurencja wymusi najniższą cenę

Strategie cenowe:

• Cena potencjalna gdy produkt jest nowością producent chcąc zwiększyć popyt penetruje rynek stosuje ceny niskie (niska cena= duży popyt)

• Cena konkurencyjna gdy za tą samą cenę klient otrzymuje bardziej bogaty program niż u konkurencji

• Zbieranie śmietanki sprzedaż nowości ale za wysoką cenę wtedy stosowaną gdy produkt jest trudnodostępny (wysoka cena= duży zysk)

• Cena postulowana cena za którą oferent gotów jest sprzedać produkt

• Cena transakcyjna suma pieniędzy za którą dokonano transakcji

• Cena psychologiczna ceny mające na celu pokazanie pewnych korzyści wynikających z zakupu jakiegoś towaru

• First minute, last minute

Ceny niskie:

1. Zalety:

- duża dostępność na rynku

- masowość uprawiania turystyki

- turystyka przestaje być postrzegana jako produkt luksusowy

2. Wady:

- traktowanie produktu jako tandety

- niska jakość świadczonych usług

- może spowodować niekontrolowany napływ turystów

- zubożenie rynku niektórych produktów

- zmniejszenie podaży

Ceny wysokie:

1. Zalety:

- wysoka jakość świadczonych usług

- zwiększenie się podaży

- powoduje wzrost gospodarczy

2. Wady:

- ograniczony dostęp

- zmniejsza się popyt

- turystyka jest przejawem bogactwa

Kalkulacja cen w turystyce składa się z:

• Kosztów świadczeń

• Marży touroperatora

• Podatku VAT

• Stawki akwizycyjnej

Ceny a międzynarodowa wymiana gospodarcza- ryzyko kosztowe.

Zmiany ceny imprez turystycznych:

1. dozwolone- terminy i podstawy wymienione w ustawie

2. niedozwolone- sprzeczne z ustawą

Jakość usług turystycznych:

W znaczeniu ekonomicznym rozumiana jako jedna z kategorii ceny zaspokajania potrzeb obok wartości użytkowych i użyteczności

DF- jako zbiór cech produktów lub w jakim stopniu zaspokaja potrzeby i spełnia swoje funkcje.

W turystyce jakość traktowana jest jako integralne składniki procesu tworzenia produktu.

Jakość produktu to kompleks świadczeń które otrzymuje turysta na wszystkich etapach produkcji.

Marketing a jakość:

Pomiar jakości usług turystycznych:

• oczekiwania klientów wobec produktu

• jakość usługodawców

• wiedza producentów i sprzedawców

• instrumenty pomiaru to:

- czas wykonania usługi

- czas oczekiwania na usługę

- ilość reklamacji

- tendencja w zmianach wskaźników ekonomicznych

Parametry i instrumenty pomiaru jakości:

• standardy

• normy techniczne i towarowe

• gwarancja i koszty gwarancyjne

• kultura obsługi

• ochrona konsumenta

• rozstrzyganie sporów

• dostępność cenowa

Co ocenia turysta:

• spolegliwość rozumiana jako zgodność oferowanej usługi z faktycznie wykonaną

• profesjonalizm który przejawia się w uprzejmości, wiarygodności, komunikatywności, umiejętności i doświadczenia usługodawców

• wrażenia i odczucia związane ze standardem wyposażenia, urządzeń oraz estetyka miejsca

• odpowiedzialność- szybka reakcja na błędy, kompleksowa obsługa

• orientacja na klienta- indywidualne podejście do potrzeb turysty i jego oczekiwań

Ocena jakości obsługi klienta:

• dostępność usług w czasie i przestrzeni

• pełna zgodność z oczekiwaniami klienta

• skuteczność w spełnianiu celu usług

• bezpieczeństwo

• trwały efekt usług

• szybkość realizacji

• minimalizacja kosztów usługowych (materialnych i ludzkich)

• maksymalizacja efektu odbieranego przez klienta

• kultura obsługi

Rynkowe aspekty jakości usług turystycznych a pomiar satysfakcji klientów:

Przykładowe postulaty jakościowe wybranych usług turystycznych:

1. transport:

- czas podróży

- koszty

- komfort

- bezpieczeństwo

2. nocleg:

- kategoryzacja obiektów

- rekomendacja-

3. przewodnik, pilot:

- wiedza

- podejście do klienta

- elastyczność

- tworzenie klimatu bezpieczeństwa

- umiejętność działania w sytuacjach niestandardowych

4. gastronomia:

- czystość

- higiena

- dostępność

- świeżość posiłku

- czas czekania na posiłek

Gospodarka turystyczna:

Odpowiada na potrzeby turystów są czynności gospodarcze zmierzające do ich zaspokojenia:

Wpływ turystów na gospodarkę:

1. bezpośredni:

- na dochód narodowy

- na bilans płatniczy

- na zatrudnienie

- na inwestycje

2. pośredni:

- wpływ na tworzenie nowych technologii, technik wykorzystywanych w innych dziedzinach (budownictwo indywidualne ogólnogospodarcze)

- wpływ na zagospodarowanie przestrzenne i ochronę środowiska

- wpływ na programy i edukacje wychowania

- wpływ na twórczość artystyczną i korzystanie z dóbr kultury

Dziedziny w ramach gospodarki na które turystyka oddziałuje bezpośrednio:

• hotelarstwo

• gastronomia

• transport

• biuro podróży

• handel

• kultura

• sport i kultura fizyczna

Dziedziny w ramach gospodarki na które turystyka oddziałuje pośrednio:

• sektor bankowy

• ubezpieczenia

• transport pasażerski

• pozostałe placówki handlowe

• poczta i telekomunikacja

• ochrona środowiska naturalnego

• gospodarka komunalna

Stopień wykorzystania infrastruktury:

Inwestycje w turystyce (pojęcie kapitałochłonności= wysoki poziom kosztów stałych)

Analiza SWOT w ekonomice (siła, słabości, szanse, zagrożenia) jako metoda oceny:

• ryzyko inwestycji

• wprowadzenie nowego produktu

Zależność wydatków na turystykę na:

• czas

• przestrzeń- miejscowości wycieczkowe, górskie, morskie, nad jeziorem, wypoczynkowe.

Elementy rynku:

• podaż

• popyt

• produkt

• cena

• dystrybucja

• segmentacja podmiotowa i przedmiotowa

• kanały rynkowe

• marketing

Przedsiębiorstwa turystyczne jako podmiot polityki turystycznej musi charakteryzować się następującymi cechami:

• odpowiedzialność prawna

• wydzielony majątek

• określony w statusie zakres działalności

• określony sposób zorganizowania (jednozakładowy, sieć)

Kryteria klasyfikacji przedsiębiorstw turystycznych:

1. przedmiot działania:

- hotelarskie

- transportowe

- biuro podróży

- uzdrowiskowe

- rekreacyjne

2. miejsce w procesie dystrybucji:

- wytwórca

- pośrednik

- agent

3. obszar działania:

- lokalne

- regionalne

- krajowe

- międzynarodowe

4. forma własności:

- sektor publiczny (państwowe, komunalne)

- sektor prywatny

5. wielkość:

- mikroprzedsiębiorstwa

- małe

- średnie

- duże

Znaczenie ustawy:

• porządkuje

• wprowadza wymogi dotyczące świadczenia usług (koncesja, egzamin)

• kategoryzacja obiektów

Segmentacja rynku:

• rodzaj usług

• geografii (kraj, zagranica, morze, góry)

• wiek

• cel podróży

Kanały rynkowe:

• własne placówki sprzedaży

• agenci i przedstawiciele handlowi

• detaliści i hurtownicy

• sprzedaż bezpośrednia

• Internet a sprzedaż usług

Marketing- to określenie celów funkcji turystycznych oraz opracowanie wskazówek postępowania za pomocą strategii cząstkowych.

Wykład IV 09.03.2012r

TURYSTYKA MIĘDZYNARODOWA

Cele polityki UE w/c turystyki

• Eliminacja barier

• Ochrona konsumentów

• Ujednolicenie systemów informacji hotelowej(piktogramy)

• Lepsze wykorzystanie potencjału(minimalizacja koncentracji w czasie i przestrzeni)

• Zbieranie statystycznych

Wspieranie gospodarki turystycznej przez Europejski Bank Inwestycyjny. Cele to:

• Doskonalenie oferty poszczególnych regionów Unii

• Wzrost profesjonalizmu zatrudnionych

• Wspieranie współpracy przedsiębiorstw

• Opracowywanie i wdrążanie strategii rozwoju regionów

Turystyka międzynarodowa a zagraniczna

Eksport produktów

PRODUKTY

KRAJ A KRAJ B (następuje przepływ przez granicę)

ŚRODKI FINANSOWE

Eksport turystyczny

Środki finansowe

KRAJ A Eksport KRAJ B

Turyści

(Nie ma przepływu przez granicę)

Ruch turystyczny w świecie

• Początek masowej turystyki to lata 70. XX w

• Przyrosty następowały systematycznie, niezależnie od koniunktury gospodarczej

• Odporny na wydarzenia polityczne i gospodarcze w większym stopniu niż zakładano

Wpływ turystyki na bilans płatniczy w gospodarkach zróżnicowanych i z dominującą rolą turystyki

Czynniki wpływające na międzynarodowy ruch turystyczny

• Ekonomiczne

• Polityczne(konflikty zbrojne)

• Administracyjne (paszporty, wizy, meldunki, obowiązkowa wymiana)

• Społeczno-kulturalne

• Geograficzne

• Pozostałe(preferencje, moda)

Międzynarodowe organizacje

• Światowa Organizacja Turystyki WTO stworzona przez ONZ, działa od 1925r

• Światowa Rada Podróży i Turystyki WTTC bada i monitoruje światowy rynek usług turystycznych

• Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju OECD w jej ramach od 1961r działa komitet turystyczny. Celem jest osiąganie szybkiego wzrostu gospodarczego

Mnożnik turystyczny

K= a + b + c

k- regionalny mnożnik dochodu

a- bezpośredni dochód regionalny( służy do zaspokojenia potrzeb turystów)

b- pośredni dochód regionalny(przedsiębiorstwa z sektora turystyki dokonują zakupów w innych sektorach tego samego regionu)

c-indywidualny dochód regionalny(ogólny wzrost wydatków zw. ze wzrostem ruchu turystycznego)

Formuła mnożnika wskazuje na efekt

M= 1/ (1-C/Y)

m- mnożnik krążenia pieniądza

C- faktyczny wzrost konsumpcji( bez podstawowej konsumpcji turystów)

Y- wzrost dochodów wolności

C i Y- końcowa skłonność wolności do wydania swoich dochodów

Wielkość mnożnika zależy od:

• Ilości środków finansowych wydanych przez turystów i liczba transakcji zawartych podczas obiegu tych pieniędzy (liczba turystów, długość pobytu, wielkość wydatków, podaż)

• Czynniki wpływające na krańcowa zdolność do konsumpcji(poziom dochodów)

• Czynniki wpływające z na popyt inwestycyjny(przepływy materiałowe w trakcie produkcji)

• Popyt związany z odtworzeniem środków trwałych

Rachunek satelitarny- jego celem jest ustalenie wpływu turystyki na gospodarkę na podstawie następujących parametrów:

• Charakterystyczne produkty turystyczne

• Produkty związane z turystyką

• Pozostałe produkty

Rachunek satelitarny- określony jest też jako działanie producentów na danym terytorium. Stworzono 11tablic tworzących powiązany zestaw.

Wykład V 16.03.2012r

STRUKTURA TURYSTYKI W POLSCE

1. Struktura rozpatrywana z punktu widzenia wydatków to ich % przeznaczony na:

• Pakiety turystyczne

• Noclegi

• Wyżywienia

• Transport

• Rekreacja i kultura

• Zakupy

• Inne

1. Struktura turystyki w ujęciu przestrzeni

• Krajowa(góry, pas nadmorski, pogranicze, duże miasta)

• Zagraniczna wyjazdowa

• Zagraniczna przyjazdowa

1. Struktura turystyki wg czasu

• Obyty krótkie i długie

• Sezon, niski sezon

1. Sposób zarządzania turystyką w Polsce

• Umiejscowienie w strukturach rządowych w resorcie MSiT- Departament Turystyki

• W samorządach terytorialnych

1. POT, Samorząd Gospodarczy w Turystyce (RIT)

2. Podstawa prawna: Ustawa o usługach turystycznych z dn. 29.08.1997

3. Strategia rozwoju Krajowego Produktu Turystycznego Polski

• Atrakcje

• Infrastruktura

• Dostępność

• Wizerunek

• Ceny

1. Promocja markowych produktów turystycznych

• Turystyka biznesowa

• Miejska i kulturalna

• Aktywna

• Przygraniczna i tranzytowa

1. Programy krajowe

• Rozwój produktów markowych

• Renesans miejscowości wypoczynkowych

• Gwarantowanie jakości

• Statystyki

• Rozwój przedsiębiorczości

• Kształcenie kadr

• Rozwój infrastruktury transportu

• Informacja turystyczna

• Marketing

• Imprezy kulturalne, sportowe o znaczeniu międzynarodowym

1. Priorytety rozwoju społeczno- gospodarczego kraju

• Wzrost konkurencyjności i innowacyjności

• Poprawa stanu infrastruktury

1. Zadania w/c turystyki

• Rozwój sektora usług

• Rozwój i dostępność do infrastruktury rekreacyjnej

• Rozbudowa bazy sportowej szkół

• Budowa lub rozbudowa bazy noclegowej, gastronomicznej i konferencyjnej oraz infrastruktury turystycznej

• Rozwój dynamiczny i harmonijny

• Rozwój produktów turystycznych i zasobów ludzkich

• Wsparcie marketingowe

• Kształtowanie przestrzeni turystycznej

• Wsparcie instytucjonalne

1. Cele dokumentu

• Stworzenie warunków prawnych, finansowych i kadrowych do rozwoju turystyki

---