(s. 111) - 4 koncepcje znaków (nie rodzaje!) - różne aspekty funkcjonowania w różnych sytuacjach komunikacyjnych

1. Buhler (1913 r.; psycholog) - koncepcja unilateralna (znak jako byt jednorodny - niezróżnicowany wewnętrznie); s. 110

• znak u Buhlera reprezentuje element rzeczywistości

• znak jako narzędzie (organon) służące do udostępniania tego, co się ma do zakomunikowania - nośnik znaczeń; jako element interakcji

• za pomocą znaku wpływamy na umysł, wolę, zamiar lub emocje

• znak pełni funkcję reprezentacyjną (dla naszej myśli, którą chcemy przekazać drugiej osobie); znak to obiekt służący partnerom do reprezentowania określonych fragmentów rzeczywistości, co pozwala im oczekiwać określonej reakcji u drugiej osoby

• w tej koncepcji struktura znaku nie ma znaczenia - dlatego jest jednorodny

• znak musi być postrzegany zmysłowo; jest czymś materialny, nierozkładalnym - jednym

1. de Saussure (1916 r. - językoznawca) - bilateralna (znak zróżnicowany - dwoista jedność znaku)

• znak u de Saussure'a ma status mentalny - istnieje tylko w umyśle!

• Są to dwa byty umysłowe (pojęcie i umysłowy odpowiednik zapisu, formy znaku) i dwa byty rzeczywiste (byt - zapis, dźwięk, obrazek przedstawiający dany obiekt, np. „żyrafa” oraz byt - to, jak sobie wyobrażamy rzeczywistą żyrafę) zawarte w jednym znaku - są to dwa aspekty znaku istniejącego w umyśle (nie ma pustych obrazów lub form, do których nie odnosimy żadnego pojęcia - gdy mamy do czynienia z jednym, to równocześnie musimy mieć do czynienia z drugim)

• w tej koncepcji znaku nie mamy do czynienia z samym obiektem w ogóle - znak się do niego nie odnosi

gdy widzimy rzeczywistą żyrafę, to z umysłu wynurza nam się pojęcie żyrafy, które pociąga za sobą sposób zapisu/wymowy słowa „żyrafa”

1. Peirce - triadyczna (znak to triadyczna relacja między jego elementami, posiadającymi różne statusy ontyczne; każdy wierzchołek triady jest osobnym znakiem, ale cała triada również); interpretant istnieje albo w umyśle, albo w trzecim świecie popperowskim

• w triadycznej koncepcji znaku znak jest wieloznaczny;

tworzy się w ten sposób sieć wiedzy - nie ma znaków pojedynczych

• znak w tej koncepcji jest abstrakcyjny,

ale nie umysłowy - tzn. jest obiektywny

• tu znaki znaczą i odnoszą się!

1. Guiraud (s.117 - 118) - schemat czteroelementowy

Pozostałe koncepcje w schemacie Guirauda:

---