gim zadania polski 7 8, Język polski gimnazjum


KOD UCZNIA						KOD SZKOŁY

DZIEŃ

MIESIĄC

ROK

DATA URODZENIA UCZNIA

KONKURS POLONISTYCZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

ETAP WOJEWÓDZKI - 2007/2008

Motyw przewodni:

Być albo nie być...rzecz o książce i słowie

Drogi Uczniu,

witaj w II etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.

Test liczy 12 stron i zawiera 28 zadań.
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej.
Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem, bądź piórem.
Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.
Nie używaj korektora.

W przypadku testu wyboru (A,B,C,D) zaznacz prawidłową odpowiedź, stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi.

Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź.

Odpowiedzi do pozostałych zadań wpisuj w wyznaczone miejsca w teście.
Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym.
Pracuj samodzielnie.

Powodzenia!

Czas pracy:

90 minut

Liczba punktów możliwych

do uzyskania:

TEKST I

— Ta książka... skąd ją pan wziął?

— Ukradłem.

Faber po raz pierwszy podniósł oczy i spojrzał prosto w twarz Montaga.

— Jest pan dzielny — rzekł.

— Nie — powiedział Montag. — Moja żona umiera. Moja przyjaciółka już nie żyje. Ktoś, kto mógłby być moim przyjacielem, został spalony dwadzieścia cztery godziny temu. Pan jest jedynym człowiekiem, którego znam i który może mi pomóc. Żeby zrozumieć. Żeby zrozumieć...

Dłoń Fabera poruszyła się nerwowo na jego kolanach.

— Czy mogę?

— Przepraszam. — Montag podał mu książkę.

— Tyle już lat... Nie jestem religijny. Tyle już lat... — Faber przewracał stronice, zatrzymując się tu i ówdzie, by poczytać. — Jest nadal tak dobra, jak zapamiętałem. [...] Faber powąchał książkę. — Wie pan, że książki pachną jak gałka muszkatołowa czy jakaś przyprawa z dalekich krajów? Lubiłem je wąchać, kiedy byłem chłopcem. Boże, niegdyś istniało mnóstwo pięknych książek, zanim je porzuciliśmy. [...] — No... może mi pan powie, po co pan tu przyszedł?

— Nikt już nie słucha. Nie mogę mówić do ścian, ponieważ one wrzeszczą do mnie. Nie mogę mówić do mojej żony — ona słucha ścian. Po prostu chcę, by ktoś posłuchał, co mam do powiedzenia. I może, jeśli będę mówił wystarczająco długo, potrafię sklecić jakąś myśl. I chcę, żeby mnie pan nauczył rozumieć to, co czytam. [...] — Mamy wszystko, co nam potrzeba do szczęścia, ale nie jesteśmy szczęśliwi. Czegoś nam brak. Rozejrzałem się dokoła. Jedyną rzeczą, o której z pewnością wiedziałem, że jej nie ma, są książki, które palę od dziesięciu czy dwunastu lat. Więc pomyślałem, że książki mogłyby pomóc. [...]

— Nie książek panu potrzeba, tylko niektórych rzeczy, które ongiś były w książkach. [...] Szukać tego trzeba w naturze i sobie samym. Książki były kiedyś tylko jednym ze skarbczyków, gdzie gromadziliśmy mnóstwo rzeczy, których baliśmy się zapomnieć. Nie było w nich w ogóle nic magicznego. Magia tkwiła jedynie w tym, co książki mówiły, jak zszywały razem skrawki wszechświata w jedną szatę dla nas. [...] Brakuje nam trzech czynników. Po pierwsze: wie pan, dlaczego książki jako takie są tak ważne? Ponieważ mają jakość. A co oznacza słowo jakość? Dla mnie oznacza tkankę. Ta książka ma pory. Ma rysy. Tę książkę można obserwować pod mikroskopem. W szkiełku ujrzy pan życie, płynące w nieskończonej obfitości. [...] Widzi pan teraz, dlaczego niektórzy ludzie nienawidzą książek i boją się ich? Książki ukazują pory na twarzy życia. Wygodni ludzie chcą tylko woskowych księżycowych twarzy, bez porów, bez włosów, bez wyrazu. [...] Jakość, tkanka informacji o życiu.

— A drugi punkt?

— Odpoczynek.

— Och, przecież mamy mnóstwo wolnego czasu.

— Wolnego czasu, owszem. Ale czy mamy czas na myślenie? Jeśli człowiek nie pędzi sto mil na godzinę w maszynie, gdzie nie może myśleć o niczym oprócz niebezpieczeństwa, to bawi się w jakąś grę albo siedzi w jakimś pokoju, gdzie nie może dyskutować z czterościennym telewizorem, Dlaczego? Telewizor jest „realny”. Jest bezpośredni, ma wymiar. Mówi człowiekowi, co ma myśleć i wbija to w niego. Musi mieć rację. Wydaje się, że ma rację zawsze. Popycha pana tak szybko do swych własnych konkluzji, że pana umysł nie ma czasu zaprotestować: „Co za nonsens!” [...]

— Dokąd my zmierzamy? Czy książki nam pomogą?

— Tylko wtedy, jeśli otrzymamy trzeci niezbędny czynnik. Czynnikiem pierwszym, jak powiedziałem, jest wysoka jakość wiedzy o życiu. Czynnikiem drugim: wolny czas, by ją przetrawić. A czynnik trzeci: to prawo postępowania w myśl tego, czego się nauczymy ze współdziałania dwóch pierwszych czynników. I nie bardzo sobie wyobrażam, żeby bardzo stary człowiek i rozgoryczony strażak mogli wiele zdziałać w tej sprawie...

Ray Bradbury, 451°Fahrenheita, Alkazar, Warszawa 1993, s. 54

Przy rozwiązaniu zadań 1-4 wykorzystaj wiedzę dotyczącą całej powieści.

Zadanie 1. (0-1)

Książka, którą Montagowi udało się wynieść z pożaru biblioteki, to:

historia cywilizacji,
baśnie Andersena,
Biblia,
powieść Chata wuja Toma.

Zadanie 2. (0-1)

Guy Montag przychodzi do prof. Fabera, gdyż odkrywa:

brak książek w swoim życiu,
pozory, zamiast „prawdziwego” życia,
złamanie przez Beatty zakazu czytania książek,
katastrofę grożącą ludzkości.

Zadanie 3. (0-1)

Guya Montaga nie można nazwać konformistą, ponieważ:

zdaje sobie sprawę z konieczności przestrzegania form,
nie jest bezkrytyczny,
żyje zgodnie z normami obowiązującymi społeczeństwo,
nie szanuje poglądów innych ludzi.

Zadanie 4. (0-1)

Wśród wartości cenionych przez powieściowych bohaterów na pierwszym miejscu jest:

szczęśliwa rodzina.
godna praca.
osobiste szczęście.
dozgonna przyjaźń.

Zadanie 5. (0-1)

Zacytuj z tekstu zdanie, które charakteryzuje relacje międzyludzkie w świecie Montaga.

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie 6. (0-3)

Ray Bradbury przedstawia w powieści futurystyczny obraz świata, w którym ludzie przestali potrzebować książek, filozofii, sztuki. Wymień cztery konsekwencje takiego modelu życia dla człowieka.

........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................

Zadanie 7. (0-1)

Upadek czytelnictwa jest u R. Bradburego metaforą:

słabej jakości książek,
zaniku obyczajów i tradycji,
małego zainteresowania książką,
ogólnego upadku kultury.

Zadanie 8. (0-1)

Palenie książek jest zapowiedzią:

coraz szerszego dostępu do książki w Internecie,
degeneracji wartości duchowych w życiu człowieka,
likwidacji zbiorów bibliotecznych,
rozwoju cywilizacyjnego i postępu.

Zadanie 9. (0-1)

Które uogólnienie najtrafniej oddaje sens i problematykę powieści Bardburego:

„Powieść daje diagnozę „sytego społeczeństwa”, jest ostrzeżeniem przed zagrożeniami kapitalistycznego społeczeństwa masowego zniewolonego wizualnością”,
„451° Fahrenheita to typowa utopia, świat, w którym zapewnienie sobie szczęścia jest w zasięgu ręki”,
„Przesłanie książki jest pesymistyczne, gdyż konsekwencją postępu i rozwoju technicznego jest upadek cywilizacji”,
„451° Fahrenheita to jedna z najciekawszych analiz społeczeństwa, w którym się nie myśli, postulująca wolność postępowania podług własnych poglądów”.

Zadanie 10. (0-3)

Zdaniem prof. Fabera powstrzymanie widma samozagłady ludzkości jest możliwe. Własnymi słowami przedstaw sens jego wypowiedzi:

„wysoka jakość wiedzy o życiu” ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
„wolny czas” ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
„prawo postępowania w myśl tego, czego się nauczymy ze współdziałania dwóch pierwszych czynników”

Zadanie 11. (0-3)

Które z zagrożeń przedstawionych w powieści Bradburego jest najbardziej realne również we współczesnym świecie. Nazwij zagrożenie i dwoma argumentami uzasadnij swoje zdanie.

...............................................................................................................................................................

Zadanie 12. ( 0-1)

Zabranie człowiekowi prawa „[…] do postępowania w myśl tego, czego się nauczy […]” jest zaprzeczeniem:

A. totalitaryzmu,

B. anarchii,

C. demokracji,

D. bezkrólewia.

Zadanie 13. (0-1)

Stwierdzenie użyte w ostatnim zdaniu tekstu I „I nie bardzo sobie wyobrażam, żeby bardzo stary człowiek i rozgoryczony strażak mogli wiele zdziałać w tej sprawie...” wyraża:

A. paradoks,

B. konkluzję,

C. nadzieję,

D. wiarę.

Zadanie 14. (0-1)

Wyjaśnij, dlaczego powieść 451°Fahrenheita można nazwać antyutopią. Podaj dwie cechy.

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

TEKST II

Ale książki będą na półkach, prawdziwe istoty,

Które zjawiły się raz, świeże, jeszcze wilgotne,

Niby lśniące kasztany pod drzewem w jesieni,

I dotykane, pieszczone, trwać zaczęły

Mimo łun na horyzoncie, zamków wylatujących w powietrze,

Plemion w pochodzie, planet w ruchu.

Jesteśmy — mówiły, nawet kiedy wydzierano z nich karty

Albo litery zlizywał buzujący płomień.

O ileż trwalsze od nas, których ułomne ciepło

Stygnie razem z pamięcią, rozprasza się, ginie. [...]

Czesław Miłosz, Ale książki...

Zadanie 15. (0- 6)

W krótkiej, dziesięciozdaniowej wypowiedzi, dokonaj interpretacji wiersza Czesława Miłosza, odnosząc ją do problematyki powieści Raya Baradburego 451 ° Fahreheita.

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

TEKST III

Księga ż III, CMS. księdze, lm D. ksiąg 1. «duża książka; (czasem to samo, co książka)»; księga podróżnicza; księga pamiątkowa; księgi oprawne w skórę. 2 p. książka w zn. 2. Księgi archiwalne, metryczne a. metrykalne, sądowe, skarbowe.

Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka t.1, PWN, Warszawa 1988, s.1073

Zadanie 16 . (0-2)

Wymień trzy cechy zapisu zastosowane w powyższej notatce encyklopedycznej.

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

Zadanie 17. (0-2)

Zapisz w pełnym brzmieniu zastosowane skróty: Księga ż III, CMs. księdze, lm D. ksiąg.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 18 . (0-5)

Korzystając z tabeli, uporządkuj informacje na temat przeczytanych lektur konkursowych oraz znaczeń symbolicznych związanych z książką, która jest tematem lub „jednym z głównych bohaterów” tych utworów.

Autor i tytuł utworu

Tytuł książki

Jakie znaczenie dla bohaterów ma książka?

Zaginiona cześć Poetyki Arystotelesa dotycząca komedii

Ryszard Kapuściński Podróże z Herodotem

mądrość, roztropność, dociekanie prawdy, wiedzy, całości Wszechświata, zbioru praw

Ray Bradbury

451 ° Fahrenheita

------------------------------

C. M. Dominiquez

Dom z papieru

Zadanie 19. (0-3)

Wyjaśnij własnymi słowami sens metafor.

Książki ukazują pory na twarzy życia.

.......................................................................................................................................................

Biblioteka jest bramą w czasie.

.......................................................................................................................................................

Książka to naładowana broń.

.......................................................................................................................................................

TEKST IV

[...] pytam Cię: „wiesz co?”, kiedy chcę coś nowego, mało oczekiwanego powiedzieć, coś zaproponować albo coś zmienić, plany na przykład. Wiesz co? Pójdziemy stąd. Albo wiesz co? Zostaniemy. Wiesz co... to nawet nie pytanie.

A często sam nie wiesz, czy wiesz, czy nie wiesz, i nawet nie o to chodzi. Zaraz będziesz wiedzieć. Wiesz, widziałem cię z Pawłowskim. Już teraz wiesz. Mówię też, że wiesz, żeby Twoja wiedza mi pomogła, żebym mógł mówić niezbyt, wiesz, tak dokładnie. Ty mnie i tak nie zrozumiesz, bo wiesz...

Ale wiesz, to „wiesz” wcale nie musi się naprawdę do Twojej wiedzy odnosić. To taki, wiesz, przerywnik... chcę być, wiesz, słuchany... No wiesz.

Jerzy Bralczyk, Mój język prywatny, Iskry Warszawa 2004, s. 287

Zadanie 20. (0-1)

Uzasadnij celowość powtarzania w felietonie Jerzego Bralczyka tego samego słowa.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 21. (0-1)

Słowo wiesz wykorzystane w tekście felietonu jest przykładem szczególnie szkodliwej odmiany mody w języku, nazywanej:

innowacją językową.
cudzoziemszczyzną.
natręctwem językowym.
językowym sposobem bycia.

Zadanie 22. (0-1)

Modne w języku to te słowa, które:

zaspokajają potrzebę nazywania nowych desygnatów.
nie zawsze są funkcjonalne, ale atrakcyjne dla użytkowników języka.
mają swoje odpowiedniki w językach obcych.
są najbardziej aktualne.

Zadanie 23. (0-1)

Cechą „mody” - zjawiska analizowanego przez autora artykułu Moda w języku jest:

A. trwałość,

B. przemijalność,

C. statyczność,

D. względność.

Zadanie 24. (0-1)

Nazwij te dziedziny języka, w których zjawisko mody językowej przyjmuje się najszybciej.

........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................

Zadanie 25. (0-1)

Z podanych zdań wypisz przykłady wyrazów, które „zrobiły” swoistego rodzaju karierę.

Autorom zdjęć do najnowszej kampanii Miu Miu należą się słowa uznania.

................................................................................................................................................................

Ludziom nie udaje się jednak na planie tak bajkowej atmosfery, jaką daje udział lalki. Lalka, nawet hiperrealistyczna, żyje zupełnie innym życiem.

................................................................................................................................................................

Możemy przypuszczać, że mamy do czynienia z korektą ostatniego osłabienia dolara, która może przerodzić się w średnioterminowy trend spadkowy.

................................................................................................................................................................

Obie te spółki mogłyby stworzyć coś w rodzaju współpracy strategicznej. [...] Na porozumienie strategiczne gotowe jest także PKO BP. Współpraca powinna być adekwatna do potencjału obu firm.

…………………………………........…………………………………………………………….......

Zadanie 26 . (0-1)

Znajdź cztery polskie odpowiedniki do OK - słowa robiącego karierę wśród nastolatków.

OK - .......................................................................................................................................................

Zadanie 27. (0-6)

Uleganie modzie językowej może budzić różne emocje. Zapisz rozmowę zwolennika ze zdecydowanym przeciwnikiem tego zjawiska. Odwołaj się do konkretnych przykładów.

................................................................................................................................................................

Zadanie 28. (0-16)

Świat książek bywa fascynujący. Uzasadnij stwierdzenie, odwołując się do dwóch wybranych przykładów lektur konkursowych (Twoja praca nie może być krótsza niż strona A4).

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................