Organ ochrony prawnej - specjalnie powołana instytucja, odpowiednio zorganizowana, powstała w celu ochrony prawa.
Podział :
- sądowe organy ochrony prawa
- niesadowe organy ochrony prawa
- organy pomocy i obslugi prawnej
- organy wspomagajace ochrone prawna
- sadownictwo miedzynarodowe
Ochrona prawa - stala i zorganizowana dzialalnosc polegajaca na ochronie prawa.
- prawo przedmiotowe - zespol norm
- prawo podmiotowe - uprawnienia
Ochrona prawa : represja, prewencja
Treść ochrony prawnej :
- dzialalnosc roztrzygajaca
- pojednawcza
- kontrola
- pomoc prawna sensu stricto i sensu largo
Podstawowe prawa i obowiazki :
- zasady ogólne : godność, wolność, równość
- nakazy programowe : np. społeczna gospodarka rynkowa
- prawa pozytywne - nakaz podjecia jakiegos dzialania
Wolności i prawa osobiste:
- ochrona życia
- zakaz tortur, okrutnego i ponizajacego traktowania
- prawo do obrony
- prawo do sadu
Wolności i prawa polityczne:
- wolność zgromadzeń
- wolność zrzeszania się
- uczestnictwo w życiu publicznym
Wolnośći i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne:
- ochrona wlasnosci i prawo dziedziczenia
- swoboda dzialalnosci gospodarczej
- prawo do nauki
- prawo do opieki zdrowotnej
Obowiązki:
- wierność RP
- troska o dobro wspólne
- dbałość o stan środowiska
- przestrzeganie prawa RP
- ponoszenie ciezarow i swiadczen publicznych
- obrona RP
Trójpodział władzy:
Monteskiusz : w, u, s; checks and balance
Locke : u, w, federacyjna
Sądowe organy ochrony prawnej:
Sądy powszechne:
rejonowe, okręgowe, apelacyjne
wszelki przedmiot (niezastrzezony dla innych)
sedziow mianuje prezydent na wniosek KRS na czas nieoznaczony
sadami kieruja prezesi mianowani przez MS
dwuinstancyjnosc
kontrola -> SN
rejonowe:
- wiekszosc spraw
- II instancja w sprawach o wykroczenie
okregowe:
- odwołania
- ochrona praw autorskich
- sprawy cywilne o prawa majatkowe
- zbrodnie
apelacyjny:
- odwoławczy od okregowych
Sędziowie:
- niezawisli
- niezalezni
- nieusuwalni
- immunitet (goracy uzcynek, wazne, prezes sadu)
Sąd Najwyższy:
- nadzór nad powszechnymi i wojskowymi w zakresie orzekania
- Pierwszy Prezes SN -> Prezydent na 6 lat sposrod kandydatow przedstawionych przez Zgromadzenie Ogolne Sedziow Sadu Najwyzszego
Krajowa Rada Sądownictwa:
- niezaleznosc sadow i niezawislosc sedziow
- może wystapic do TK ws. zgodnosci z Konstytucja aktow nomatywnych w zakresie jakim dotycza one niezaleznosci sadow i niezawislosci sedziow
- skład: Pierwszy Prezes SN, MS, Prezes NSA, osoba powolana przez Prezydenta, 15 sedziow, 4 poslow, 2 senatorow
- kadencja 4 lata
Uprawnienia:
- wystapnie do TK
- jeden kandydat na PG, drugi Krajowa Rada Prokuratury
- wnioski dla prezydenta
- wnioski: stan spoczynku, powyzej 65 lat
- opinie o powolaniu bądź odwolaniu prezesow sadow
Minister sprawiedliwości:
- kieruje działem administracji rządowej -> sprawiedliwość
- sadownictwo - tak, aby nie naruszac niezawislosci
- prokuratura, notariat, adwokatura i radcowie prawni
- wykonywanie kar oraz srodkow wykonawczych i srodka poprawczego orzeczonego przez sady oraz sprawy pomocy postpenitencjarnej
- projekty kodyfikacji karnego, cywila
- podlega mu Służba Więzienna
Sądownictwo wojskowe:
- sadownictwo szczegolne
- sędzia : oficer pelniacy zawodowa sluzbe stala. Powoływani przez Prezydenta na wniosek KRS
Orzecznistwu podlegają:
- prokuratura przeciwko obowiazkowi pelnienia sluzby wojskowej, zasadom dyscypliny wojskowej, zasadom postepowania z podwladnymi
- przeciwko organowi wojskowemu lub innem zolnierzowi
- podczas lub w zwiazku ze sluzba (z wyjątkiem szkody osoby, która jest zolnierzem)
- pracownicy cywilni wojska w zwiazku ze sluzba
- zolnierze panstw obcych na terytorium RP, pracownicy cywilni panstw obcych
oczywiście jest dwuinstancyjne
Wojskowy sąd garnizonowy:
- odpowiada sadowi rejnowemu
- we wszystkich, chyba, ze przewidziane do kompetencji innego sadu
Wojskowy sąd okręgowy:
- odpowiada sadowi okregowemu
- apelacje i zazalenia od decyzji garnizonowych
* I instancja:
- major i wyzszy
- podlegajace w postepowaniu przed sadami powszechnymi właściwości sadu okregowego (np. dezercja, czynna napasc z uzyciem broni)
- zolnierze i personel cywilny panstw obcych
- tymczasowe aresztowanie -> major bądź wyzszy
Sad Najwyzszy - Izba Wojskowa:
- apelacje i zazalenia na orzeczenie
- kasacje
- sprawy przewidziane dla sadow apelacyjnych
Sądownictwo administracyjne:
- prezydent na wnioswk KRS
- kontrola administracji publicznej, roztrzyganie sporow kompetenycjnych
* Skargi na:
- decyzja administracyjne
- postanowienia roztrzygajace sprawe co do istoty
- interpretacje przepisow prawa podatkowego w indywidualnych sprawach
- bezczynnosc organow administracyjnych
- akty prawa miejscowego
WSA : prezes WSA, zgromadzenie ogolne sedziow WSA, kolegium WSA
NSA: prezes NSA, zgromadzenie ogolne sedziow NSA, kolegium NSA
Prezes: prezydent na 6 lat sposrod kandydatow przedstawionych przez Zgromadzenie Ogolne Sedziow NSA
Sędziowie:
* WSA:
- obywatelstwo polskie i pelnia praw cywilnych i obywatelskich
- nieskazitelny charakter
- studia
- stan zdrowia
- 35 lat
- wysoka wiedza o administracji
- 8 lat sedzia, prokurator, radca w Prokuratorii Generalnej Skarbu Panstwa
- 8 lat adwokat, radca prawny, notariusz
- 10 lat w instytucjach publicznych zwiazanych z administracja
- asesor w WSA - 2 lata
* NSA:
- dadatkowe kryteria -> wiek i staz zawodowy
* sady wojskowe:
- oficer pelniacy stala zawodowa sluzbe wojskowa
- 3 letni staz - asesor w sadzie wojskowym
* sady powszechne:
- obywatelstwo polskie i pelnia praw cywilnych i obywatelskich
- nieskazitelny charakter
- studia
- 29 lat
- egzamin sedziowski bądź prokuratorski
- asesor sadowy bądź prokuratorski przez 3 lata, referendarz sadowy 5 lat
wyzej -> staz w zawodzie
- można powierzyc innym zawodom prawniczym
- naukowcy
Ławnik i sedzia przysiegly:
Ławnik -> niezawodowy czlonek skladu orzekajacego. Konstytucja -> udzial czynnika spolecznego.
- sklady z udzialem lawnikow - I instancja
- wiekoszosc proregatyw sedziego: glos wagi sedziego, nie może przewodniczyc ani nie musi uzasadniac odrebnego zdania
- wybierany w glosowaniu tajnym przez rade gmin -> stale mieszkajacy na obszarze danego sadu i majacy czynne prawo wyborcze
- 30-70 lat
- srednie wyksztalcenie
- nieskazitelny charakter
- stan zdrowia
- 4 lata kalendarzowe po roku w którym dokonano wyboru
Ława przysieglych:
- common law
- o winie i stanie faktycznym
- sedzia zawodowy wyrok
Kuratorzy, referendarze sadowi i asystenci sedziow:
Kurator - przedstawiciel osoby, która potrzebuje pomocy, a nie jest w stanie sama prowadzic swoich spraw.
- ubezwlasnowolniony czesciowo
- nieobecny
- osoba ulomna na jej zadanie
- dla dziecka pocztego
Referendarz sadowy: (prawnik, egzamin referendarski)
- niezaleznosc, ale może prowadzic dzialalnosc gospodarcza czy nalezec do partii
* kompetencje:
- postepowanie wieczystoksiegowe
- wnioski o wpis do rejestru zastawow i do KRS
- wnioski o zwolnienie od kosztow sadowych oraz ustanowienie adwokata lub rady prawnego
- zaplata w postepowaniu upominawczym
Asystent sedziego:
- projekty zarzadzen przygotowujace sprawe do rozpoznania
- projekty orzeczen niekonczacych postepowania w sprawie ich uzasadnien
- kontrola sprawnosci, terminowosci i prawidlowosci wykonania zarzadzen
- sprawnosc i racjonalnosc postepowania
- obywatel, cywilne i obywatelskie
- charakter
- studia
- 24 lata
Trybunal Konstytucyjny:
- zgodnosc ustaw i umow m/n z K
- zgodnosc ustaw z umowami duzymi
- przepisy prawa zgodne z K, um i ustawami
- zgodnosc z K celow lub dzialalnosci partii
- skargi konstytucyjne
- spory miedzy k organami panstwa
Wniosek 1:
- prezydent, MS, MS, PRM, 50 p, 30 s, I prezes SN, Prezes NSA, PG, Prezes NIK, RPO
- KRS -> niezawislosc sedziow i niezaleznosc sadow
- organy stanowiace jednostek samorzadu ter.
- ogolnokrajowe organy z/z
- koscioly i inne zwiazki wyznaniowe
- każdy czyje wolnosci zostaly naruszone
Wniosek 2:
- prezydent, MS, MS, PRM, I PSN, PNSA, PNIK
- każdy sad pytania prawne
Sklad:
- 15 sedziow
- indywidualnie na 9 lat sposrod wyrozniajacych się wiedza prawnicza (ponowny wybor niedopuszczlny)
- prezes i vice - prezydent sposrod Zgromadzenia Oglnego Sedziow TK
* niezaleznosc i niezawislosc, immunitet
Trybunal Stanu:
- naruszenie K w zwiazku ze stanowiskiem lub w zakresie urzedowania
- Prezydent, PRM, ministrowie, PNBP, PNIK, czlonkowie KRRiT, osoby, którym PRM powierzyl kierowanie ministerstwem, Naczelny Dowodca Sil Zbrojnych
- poslowie : dzialalnosc gospodarcza z osiaganiem korzesi ze Skarbu Panstwa, samorzadu ter., nabywanie tego majatku
* Sklad:
- przewodniczacy, 2 zastepcow, 16 czlonkow przez Sejm spoza grona na kadencje
- zastepcy i co najmniej ˝ uprawnienia sedziowskie
- przewodniczacy : 1 prezes SN
- niezawisli, podlegaja K i ustawom, immunitet
Sady polubowne: niepanstwowy, spory cywilnoprawne
- sprawy majatkowe
- sprawy niemajatkowe, które mogą być przedmiotem ugody - bez sprawy o alimenty
- uznanie -> orzeka sąd powszechny, nie : nie może polubowny, sprzeczne z podstawowymi zasadami porzadku prawnego
- kazda osoba fizyczna ze zdolnoscia do czynność prawnych. Nie może być sedzia
Izba morska: panstwowy organ sadowy
- samodzielne i niezawisle sady
Izba Morska przy Sadzie Okregowym w Gdansku z siedziba w Gdyni
Izba Morska przy Sadzie okregowym w Szczecinie
Odwolania - UM przy SO w Gdansku z siedziba w Gdyni
Przeodniczacy + 1 lub 2 vice - sedzia sadow powszechnych ze znajomoscia zagadnien morskich, lawnicy
Zadania: przede wszystkim wypadki morskie (polska bandera, obce na morzu wewnetrznym lub terytorialnym
Niesadowe organy ochrony prawa:
Kontrola - ogol dzialan polegajacy na nadzorze jednych organow panstwowych nad innymi, a także nadzor tych organow nad instytucjami, przedsiebiorstwami i obywatelami.
Montekiusz -> wszystkie powinny się kontrolowac.
NIK:
- naczelny organ kontroli
- podlega Sejmowi
- na zasadach kolegialnosci
administracja rzadowa, NBP, panstwowe osoby prawne i inne komunalne jednostki organizacyjne
może: samorzad terytorialny, komunalne osoby prawne i inne komunalne jednostki organizacyjne
inne: w zakresie w jakim wykorzystuja majatek panstwowy lub komunalny
NIK przeklada Sejmowi:
- analize wykonania budzetu i zalozen polityki pienieznej
- opinie o przedmiocie absolutorium
- informacje o wynikach kontroli, wnioski i wystapienia okreslone w ustawie
- coroczne sprawozdania ze swej dzialalnosci
Prezes -> przez Sejm za zgoda Senatu na 6 lat (ponownie tylko raz)
- niezalezny, immunitet
KRRiT:
- na strazy wolnosci slowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji
- Sejm 2, Senat 1, Prezydent 2
- kadencja 6 lat
- ze swojego grona wybiera przewodniczacego i zastepce
RPO:
- na strazy wolnosci i praw czlowieka i obywatela
- przez Sejm za zgoda Senatu na 5 lat
- niezalezny, niezawisly, immunitet, odpowiada przed Sejmem
- corocznie informuje Sejm i Senat o swojej dzialalnosci oraz o stanie przestrzegania praw i wolnosci w Polsce
RPD:
- konstytucyjny organ
- konstyucja, Konwencja o prawach dziecka, ine przepisy
- Sejm za zgoda Senatu na 5 lat
Rzecznik ubezpieczonych:
- reprezentowanie interesow
* Funkcja:
- skargi indywidualne
- opiniowanie aktow prawnych dotyczacych funkcjonowania
- informacje o nieprawidlwosciach
Głowny Inspektor Ochrony Danych Osobowych:
- 1997 - ustawa o ochronie danych osobowych
- zgodnosc upowszechniania z ustawa
- decyzje i rozpatrywanie skarg
- 4 lata przez Sejm za zgoda Senatu
Prokuratoria Generalna Skarbu Panstwa:
- ochrona interesow Skarbu Panstwa
- nadzor - minister Skarbu Panstwa
- jednak niezalezna
- kieruje Prezes PG - PRM na wniosek MSP na 5 lat
- zastepstwo procesowe SP przed sadami
- opinie prawne
Organy pomocy i obslugi prawnej:
Adwokatura:
1982 - prawo o adwokaturze
* swiadczenie pomocy prawnej:
- porady prawne
- opinie prawne
- projekty aktow prawnych
- wystepowanie przed sadami i urzedami
- inne czynnosci
Przymus adwokacki -> koniecznosc korzystania z adwokata bądź radcy
- postepowanie przed SN
- zwolnienie - kwalifikacje prawnicze
- kasacja do NSA
Niezawislosc adwokata i jej granice:
- adwokatura: ogol adwokatow i aplikantow adwokackich
- w czasie wykonywania -> niezawislosc, podlega ustawom
szeroka ochrona prawna - w zwiazku z funkcja funkcjonariusz publiczny
immunitet adwokacki - np. za obraze wypowiedziana wobec swiadka (granice wolnosci slowa)
tajemnica zawodowa
jednokierunkowość porady prawnej
nie może być umowy o prace
niepolaczlanosc z wykonywaniem pewnych zajec
honorarium - umowa z klientem
samorzadnosc
odpowiedzialnosc dyscyplinarna
Wpisany:
- nieskazitelny charakter etyczno-moralny
- pelnia praw publicznych i zdolnosc do czynności prawnych
- studia
- aplikacja i egzamin
- profesorowie i dr hab. nauk prawnych
- 3 lata sedzia, prokurator, notariusz
- kwalifikacje sedziowskie, prokuratorskie, notarialne -> zawod radcy
Wpis -> ORA, powiadamia MS
Aplikacja : 3 lata, egzamin koncowy, nie ma praktyk, patron
Krajowy Zjazd Adwokatury:
- rozne wybory
- wytyczne
- zasady etyki
Naczelna Rada Adwokacka:
- reprezentowanie
- uchylanie sprzecznych z prawem uchwal zgromadzenia izby
- zasieg izb adokackich i ich siedzib
- opinia o projektach aktow prawnych
Wyzszy Sad Dyscyplinarny:
- instancja odwolawcza od sadow dyscyplinarnych
Wyzsza Komisja Rewizyjna:
- kontrola finansowa i gospodarcza
Radcostwo:
- 1982 - usawa o radcach prawnych
- swiadczenie pomocy prawnej -> wylaczenie spraw karnych
- może wykonywac zawod w ramach umowy cwyilnoprawnej oraz w ramach umowy o prace -> jednak i tu szczegolne uprawnienia np. jest niezawisly
Samorzad - kadencja trwa 4 lata, nadzor MS
Krajowy Zjazd RP
Krajowa Rada RP
Wyzsza Komisja Rewizyjna
Wyzszy Sad Dyscyplinarny
- profesorowie i dr hab.
- egzamin sedziowski, notarialny, adwokacki, prokuratorski
- 3 lata w Prokuratorii Generalnej Skarbu Panstwa
Notariat:
- bezpieczenstwo obrotu prawnego i zgodnosci z obowiazujacym prawem
* Kandydat:
- obywatel
- nieskazitelny charakter
- studia
- aplikacja + egzamin
- 3 lata asesor notarialny
- 26 lat
- powoluje i wyznacza miejsce kancelarii MS.
Czynnosci:
- akty notarialne
- uwierzytelnienie odpisow dokumentow
- przyjmowanie dokumentow na przechowanie
- projekty aktow
- oswiadczenia o przyjeciu lub ordzuceniu spadku
- tejemnica zawodowa i panstwowa
- zgodne z prawem i sumieniem
- podnoszenie kwalifikacji
- godnosc, honor, uczciwosc
Izba notarialna:
- notariusze w obrebie sadu apelacyjnego
- siedziba sadu apelacyjnego
Walne zgromadzenie notariuszy izby:
- sprawoazdanie roczne i zamkniecie okresu rachunowego
- budzet
Rada izby notarialnej:
- opiniuje wnioski o powolania i odwolania
- nadzor
- prowadzi aplikacje
Krajowa Rada Notarialna:
- regulaminy
- opinie i propozycja w sprawach taksy, zmian funkcjonowania
- etyka zawodowa
- program aplikacji
Aplikacja : 2,5 roku, egzamin
Doradcy podatkowi:
- osoby fizyczne albo osoby prawne
* Krajowa Rada Doradcow Podatkowych
- panstwowy egzamin
- porady, opinie
- prowadzenie na zlecenie ewidencji do celow podatkowych
- zeznania i deklaracje podatkowe
Rzecznicy patentowi:
- w sprawach wolnosc przemyslowej (inzynier lub prawnik)
- wolny zawod
* Urzad Patentowy RP
- studia
- aplikacja
- egzamin
Komornicy sądowi:
- funkcjonariusz
- przy sadzie rejonowym
- przymus egzekucyjny
- spis inwentarza
- protokol stanu faktycznego
- 2 lata
- egzamin konkurcowy
- egzamin
- obywatelstwo
- charakter
- studia
- aplikacja
- egzamin
- 25 lat
- sedziowie, prokuratorzy, adokaci, radcowie, notariusze
- doktor nauk prawnych
powolany przez MS na swój wniosek
Organy ścigania karnego:
Prokuratura:
- postepowania przygotowawcze
- oskarzyciel publiczny
- wytaczanie powodztw, udzial jeżeli wymaga tego interes spoleczny
- srodki przewidziane prawem dla prawidlowego i jednolitego stosowania prawa
- nadzor nad tymczasowym pozbawieniem wartosci
Prokurator Generalny:
- naczelny organ
- zastepcy : Prokurator Krajowy, Naczelny Prokurator Wojskowy, Dyrektor Glownej Komisji Scigania Zbrodni przeciwko Nardowi Polskiemu
Prokuratura Krajowa:
- w sklad MS
- Prokurator Krajowy -> na wniosek PG PRM
* zadania:
- nadzorowanie i koordynowanie prac nizszych
- wystepowanie przed TK, SN, NSA
- wspolpraca miedzynarodowa
Prokuratura Apelacyjna:
- najmniej 2 okregowe
- prokurator apelacyjny
* zadania:
- udzial prokuratora w wsa
- postepowanie przygotowacze - przestepczosc zorganizowana i korupcja
- nazdzor nad okregowymi
Prokuratura Okregowa:
- najmniej 2 rejonowa
- prokurator okregowy
- zadania -> udzial w sadach okregowwych
Prokuratura rejonowa:
- prokurator rejonowy
- dzialy i sekcje - rzeczowe bądź terytorialne
wojskowe:
Naczelna Prokuratura Wojskowa
Wojskowa Prokuratura Okregowa
Wojskowa Prokuratura Garnizonowa
- Prokuratorzy IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Policja:
- ochrona bezpieczenstwa ludzi i mienia
- bezpieczenstwo publiczne
- podlegla MSW
- wykrywanie i sciganie
- dzialania prewencyjne
Służby:
- kryminalne
- prewencyjne
- wspomagajace
Komenda Głowna Policji -> PRM na wniosek MSWiA
Komendy Wojewodzkie Policji -> MSW na wniosek KG po zasiegnieciu opinii wojewody
Komenda Powiatowa/miejska -> wojewodzki w porozumieniu za starosta
Komendy Okregowe
Posterunnki policji
Żandarmeria wojskowa:
- z Sił Zbrojnych RP
- dyscyplina wojskowa
- porządek publiczny
- zycie, zdrowie, mienie wojskowe
- zapobieganie
- wykrywanie przestepstw i wykroczen
- zolnierze czynna
- zolnierze nieczynna umundurowani
- pracownicy jednostek wojskowych - zwiazane z zatrudnieniem
- osoby na terenach lub obiektach wojskowych
Komenda Głowna Zandarmerii Wojskowej
Terenowe jednostki organizacyjne
Specjliastyczne jednostki organizacyjne
ABW:
- pozawojskowa
- informacje niejawne, BW, bezpieczenstwo ekonomiczne, teleinformatyczne
- kontrwywiad
- przestepczosc zorganizowana
* rozpoznawania, zapobieganie i zwalczanie tego co godzi w BW, porządek konstytucyjny
- szpiegostwo, terroryzm, tajemnica panstwowa
- korupcja funkcjonariuszy publicznych
- to co godzi w podstawy ekonomiczne panstwa
- bron, narkotyki
Szef ABW -> centralny organ administracji rzadowej, podlegly PRM
Administracja skarbowa:
- podatki
* mf
* Izba Skarbowa - dyrektor to organ podatkowy:
- odwolanie od decyzji naczelnika urzedy skarbowego
- pierwsza instancja
- nadzor
- roztrzyganie
* urzedy skarbowe - obsluguje naczelnika urzedu skarbowego
- I instancja
Sądownictwo międzynarodowe:
Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu:
- Europejska Konwencja Praw Czlowieka i podstawowych wolnosci oraz postulaty do niej
- organ konwencji
Miedzynarodowy Trybunal Karny w Hadze:
- staly sad miedzynarodowy -> pojedyncze osoby po 01.07.2002
- na podstawie Statutu Rzymskiego
Zbrodnie:
- ludobojstwo
- zbrodnie przeciwko ludzkosci
- zbrodnie wojenne
- agresja
MTS:
- 1945
- Statut Stałego Trybunalu Sprawiedliwosci Miedzynarodowej
Trybunał Sprawiedliwości UE:
- Trybunal Sprawiedliwosci, Sad i Sad ds. Sluzby Publicznej
Zadania:
- kontrola legalnosci aktow prawnych UE
- poszanowanie przez panstwa czlonkowskie obowiazkow wynikajacych z traktatow
- wykladnie prawa Unii Europejskiej
Organy wspomagajace ochrona prawna:
Straz graniczna:
- ochrona i kontrola granic
- nadzor MSW
Komenda Głowna Słuzby Granicznej + 10 oddzialow
Straz gminna (miejska)
- podlega lokalnemu samorzadowi
- ochrona spokoju i porzadku
- ochrona obiektow i urzadzen
- wspoldziala z innymi
- konwoje na potrzeby gminy
Panstwowa Sraz Pozarna:
- pozary
- akcje ratownicze
- kleski zywilowe, miejscowe zagrozenia
Komenda Glowna PSP
Komenda Wojewodzka PSP
Komenda Powiatowa/Miejska PSP
Jednostki Ratowniczo-Gasnicze PSP
5 Szkol PSP
Straz Ochrony Kolei:
- przepisy porzadkowe -> obszar, pociagi, pojazdy
- zycie, zdrowie, mienie
Komenda Głowna SOK oraz komendy regionalne
Sluzba Lesna:
- lad i porządek na terenie lasow panstwowych
- straznicy lesni
Straz Rybacka:
- podlegle wojewodom
Sluzba Celna:
- podlegla MF
- Szef Sluzby Celnej
- kontrola przestrzegania prawa celnego
- wymiar i pobor cla
- podatek akcyzowy
16 Izb Celnych
Słuzba Parku Krajobrazowego
Panstwowa Sluzba Ochrony Zabytkow
Biuro Ochrony Dob Kultury i Muzeow
Oddzialy wojewodzkie
Organy:
Generalny Konserwator Zabytkow
Wojewodzcy Konserwatorzy Zabytkow
Sluzba Wiezenna:
- podlegle MS
- resocjalizacja
- prewencja
Dyrektor Generalny Sluzby Wieziennej - przez PRM na wniosek MS
PIP - Głowny Inspektorat Pracy, Okregowe Inspektoraty Pracy
Panstwowa Inspekcja Farmaceutyczna
Panstwowa Inspekcja Sanitarna
Inspekcja Transportu Drogowego