4. Omów i wykonaj badania dotyczące oczu
To jest 5 stron slajdów, więc mija się z celem, żebym przepisywała. Jest to prezentacja - Badania fizykalne głowy i szyi.
5. Próba Rinnego - określa czas słyszenia drgań widełek ustawionych kolejno na wyrostku sutkowatym (przewodnictwo kostne) i przy małżowinie (przewodnictwo powietrzne).
Słyszenie polega na odbiorze fal akustycznych we właściwym receptorze znajdującym się w uchu wewnętrznym. Podczas wsłuchiwania się w dźwięk kamertonu przy przyłożeniu go do wyrostka sutkowego odbierane są drgania przewodzone przez kość. Podczas przełożenia kamertonu do przodu i słuchania dźwięku tuż przy przewodzie słuchowym zewnętrznym słyszalne jest drganie widełek kamertonu w powietrzu. Są to dwa typy przewodnictwa dźwięków: pierwszy to tzw. przewodnictwo kostne, drugi zaś typowe przewodnictwo powietrzne.
W przypadku prawidłowo słyszącego ucha dźwięki wytwarzane przez kamerton znajdujący się w okolicy ujścia przewodu słuchowego zewnętrznego (przewodnictwo powietrzne) słyszane są lepiej (dłużej), niż dźwięki wytwarzane przez kamerton przyłożony do wyrostka sutkowatego (przewodnictwo kostne). Wynik ten określamy jako próba Rinnego dodatnia.
W przypadku niedosłuchu przewodzeniowego, przewodnictwo kostne pozostaje mniej upośledzone, dzięki czemu dźwięki kamertonu przystawionego do wyrostka sutkowatego słyszane są lepiej (dłużej), niż dźwięki przenoszone drogą przewodnictwa powietrznego. Wynik takiej próby określamy jako próba Rinnego ujemna.
Próba Webera (ang. Weber test) - subiektywna metoda badania słuchu polegająca na przyłożeniu wprawionego w drgania stroika do czoła lub szczytu czaszki pacjenta. Zadaniem chorego jest określenie w którym uchu dźwięk słyszany jest głośniej. W przypadku zdrowych badanych dźwięk słyszany jest jednakowo w obu uszach. Badanemu z przewodzeniowym uszkodzeniem słuchu dźwięk wyda się głośniejszy w chorym uchu. Dzieje się tak ponieważ ucho to nie słyszy dźwięków otoczenia i może skupić się wyłącznie na odbiorze dźwięków przewodzonych drogą kostną. Taka sytuacja może być nawet uzyskana eksperymentalnie poprzez zatkanie jednego ucha palcem. Natomiast chory z odbiorczym uszkodzeniem słuchu będzie lepiej słyszał stroik w uchu zdrowym.
6. Badanie kończyny górnej - siła mięśni:
Odwodzenie kciuka
Przywodzenie palców
Odwodzenie palców
Zginanie palców
Prostowanie palców
Prostowania w stawie łokciowym
Zginania w stawie łokciowym
Odwodzenia barków
Badanie kończyny dolnej - ocena siły mięśni:
Prostowanie palców stopy
Prostowanie palucha stopy
Zginanie podeszwowe
Zginanie grzbietowe stopy
Zginanie w stawie kolanowym
Prostowanie w stawie kolanowym
Zginanie i prostowanie w stawie biodrowym
7. Omów i wykonaj plantogram oraz pomiar koślawości kolan.
Plantogram - jest to wykonana na papierze odbitka podeszwowej strony stopy
Pomiar koślawości kolan:
Wygięcie nóg w kształcie ,,iksa". Gdy pacjent staje na baczność - kolana ocierają się o siebie, a między kostkami stóp jest przerwa. Jeśli nie przekracza ona 4 cm, trzeba obserwować i sprawdzać, czy wada się nie powiększa
koślawość występuje gdy przy złączonych i wyprostowanych kolanach między stopami tworzy się odstęp
mierzy się w stopniach lub taśmą centymetrową między kostkami przyśrodkowymi.
koślawość kolan jest prawidłowa gdy nie przekracza 10stopni, a odstęp między kostkami nie jest większy niż 4-5 cm
8. Omów i wykonaj badanie kręgosłupa.
Badanie wykonujemy w 2 pozycjach:
badanie w skłonach
1. skłony tułowia w P i L
2. skłony tułowia w przód:
( patrząc z tyłu) obserwujemy asymetrię pleców w odcinku Th i L kręgosłupa
(patrząc z boku) obserwujemy nieregularność łuku utworzonego przez linię wyrostków kolczystych
b) badanie w siadzie ( tego nie robiliśmy na zajęciach więc myślę, że nie jest wymagane)
1. patrząc od tyłu - w przypadku stwierdzenia w pozycji stojącej jednołukowej skoliozy i różnego ustawienia kolców biodrowych tylnych górnych, utrzymywanie się tych objawów w pozycji siedzącej wyklucza nam jako przyczynę nierówną długości kończyn dolnych
2. patrząc z boku - sprawdzamy w swobodnym siadzie czy tworzy się kifoza w odcinku L; przy maksymalnym wyproście kręgosłupa sprawdzamy czy tworzy się lordoza w odcinku Th
9. Omów i przedstaw odruchy głębokie.
Badanie obejmuje 5 odruchów:
ocenę odruchu z mięśnia dwugłowego ramienia: badający układa przedramię pacjenta na swojej kończynie, uderza młotkiem w ścięgno m dwugłowego
ocenę odruchu z kości promieniowej: badający chwyta za dłoń pacjenta, kończyna jest rozluźniona i uderza młotkiem w guzowatość kości promieniowej
ocenę mięśnia trójgłowego ramienia: badający chwyta ramię pacjenta, przedramię pacjenta operte jest na przedramieniu badającego, a badający uderza młotkiem w ścięgno m. trójgłowego ramienia, obserwując reakcję mięśni
ocenę odruchów kolan: pacjent siedzi na łóżku, nogi są rozluźnione zgięte w stawie kolanowym pod kątem prostym, badający uderza pod rzepką w ścięgno mięśnia, obserwuje m. czworogłowy
ocenę odruchów ze ścięgna Achillesa: pacjent klęka na krześle, tak, by stopa zwisała poza brzeg, badający uderza bezpośrednio w ścięgno piętowe
10. Omów objawy oponowe
Objawy oponowe wykorzystywane są w diagnostyce zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia mózgu oraz krwotoku podpajęczynówkowego. Mogą one również występować w guzach wewnątrzczaszkowych i po przebytych urazach mózgu.
Do najważniejszych i najczęściej badanych objawów należą:
sztywność karku - objaw ten polega na pojawieniu się oporu mięśni karku przy biernym pochylaniu głowy pacjenta ku przodowi. W rezultacie utrudnione jest przyciągnięcie brody do klatki piersiowej. Natomiast miarą sztywności określa się liczbę palców, jaką można umieścić pomiędzy brodą pacjenta a jego mostkiem.
objaw Brudzińskiego karkowy polega na odruchowym zgięciu kolan przy biernym pochyleniu głowy ku przodowi. Jest on stwierdzany przy okazji badania sztywności karku.
objaw Brudzińskiego łonowy to odruchowe zgięcie kończyn dolnych przy ucisku na spojenie łonowe.
objaw Kerniga bada się w pozycji leżącej (na plecach). Występuje, gdy pacjent odczuwa opór podczas próby wyprostowania kolana przy zgiętym pod kątem prostym stawie biodrowym i kolanowym.
światłowstręt
nudności
bolesność uciskowa gałek ocznych
nadwrażliwość na bodźce słuchowe
11. Omów i przedstaw badanie czucia
Badanie czucia powierzchownego i głębokiego jest przydatne w ocenie zaburzeń neurologicznych
Czucie powierzchowne:
Czucie dotyku ( dotykanie pacjenta szpatułką owiniętą wacikiem bądź palcem - pacjent przy zamkniętych oczach ma wskazać miejsce dotknięcia)
Czucie ciepła i zimna ( dotykanie skóry pacjenta na przemian probówką z ciepłą woda i zimną wodą - pacjent określa czy woda była ciepła czy zimna i gdzie)
Czucie bólu( nakłuwanie szpilką skóry pacjenta- pacjent wskazuje miejsce ukłucia przy zamkniętych oczach)
Czucie głębokie:
Chodzi o rysowanie tych cyfr swoim palcem na dloni pacjenta - on ma zamknięte oczy ale nie wiem jak to się nazywa
12. Omów badanie stanu przytomności( skala Glasgow)
Skala Glasgow (GCS) - skala używana w medycynie do oceny stanu przytomności pacjenta. W tym celu bada się trzy aspekty kontaktu z pacjentem, na podstawie, których przydzielane są punkty. Minimalna liczba punktów jaką pacjent może otrzymać to 3, maksymalna - 15.
Otwieranie oczu:
4 punkty - spontaniczne
3 punkty - na polecenie
2 punkty - na bodźce bólowe
1 punkt - nie otwiera oczu
Kontakt słowny:
5 punktów - odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany co do miejsca, czasu i własnej osoby
4 punkty - odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany
3 punkty - odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk
2 punkty - niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie
1 punkt - bez reakcji
Reakcja ruchowa:
6 punktów - spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych
5 punktów - ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy
4 punkty - reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego
3 punkty - patologiczna reakcja zgięciowa, odkorowanie (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)
2 punkty - patologiczna reakcja wyprostna, odmóżdżenie (odwiedzenie i obrót ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych, odwrócenie stopy)
1 punkt - bez reakcji
14-15 oznacza stan dobry
11-13 oznacza stan średni
5-7 oznacza stan ciężki
3-4 to stan krytyczny
Na podstawie skali Glasgow zaburzenia przytomności najczęściej dzieli się na:
GCS 13-15 - łagodne
GCS 9-12 - umiarkowane
GCS 6-8 - brak przytomności
GCS 5 - odkorowanie
GCS 4 - odmóżdżenie
GCS 3 - śmierć mózgowa
13. Omów i przedstaw próbę Romberga.
Przy badaniu nerwu VIII wykonujemy badanie słuchu i równowagi.
Badanie narządu równowagi obejmuje ocenę chodu- sprawdzamy jak chory zachowuje się podczas chodzenia i stania: pacjent stoi prosto ze złączonymi stopami, zamyka oczy( próba Romberga- sprawdzamy czy pacjent nie ma problemu z zachowaniem równowagi).
Przeprowadzenie badania
Pacjent jest w pozycji stojącej ze złączonymi stopami. Kończyny górne opuszczone wzdłuż tułowia.
Lekarz musi być tak ustawiony, aby w razie potrzeby mógł podtrzymać pacjenta.
Poprosić pacjenta, by zamknął oczy.
Wyniki i interpretacja
Wynik prawidłowy - pacjent stoi przy otwartych i zamkniętych oczach.
Próba dodatnia - pacjent stoi przy otwartych oczach, a pada, gdy ma zamknięte.
Prawidłowość: - brak zaburzeń równowagi
Zaburzenia: uszkodzenia- n. VIII- zaburzenie równowagi
Omów i przedstaw badania fizykalne układu krążenia.( tu niech każdy sam sobie opracuje, bo tego jest za dużo i każdy sam zdecyduje co ważne i czego się uczy)
15. Omów i przedstaw test badający przepływ w kończynie dolnej oraz test Allena.
Test Allena:
Służy do oceny drożności tętnic łokciowej i promieniowej. Polega na silnym uciskaniu tętnicy promieniowej lub łokciowej, a pacjent w tym momencie ma zaciśniętą dłoń w pięść. Po zwolnieniu ucisku i rozluźnieniu dłoni przez pacjenta, palce ręki poddawanej próbie w ciągu 10 sekund powinny się zaróżowić. Przedłużenie czasu trwania bladości palców po zamknięciu ucisku na jednej z tętnic przedramienia i następczym jego zwolnieniu świadczy o niedrożności drugiej tętnicy. Bladość lub sinice palców spotyka się w zespole Raynauda, z kolei obrzęki o przepełnienie żył w niedrożności żył.
Przepływ w kończynie dolnej- Ocena ocieplenia:
Przy ocenie ocieplenia stóp i kończyn dolnych badający powinien grzbietem palców i dłoni przesuwać rękę od dołu ku górze kończyn pacjenta, porównując symetryczne punkty w obu kończynach.
Jednostronne zmniejszenie ocieplenia dowodzi niedokrwieniu, jeśli występuje obustronne, sugeruje na nerwicę.
Jeżeli tętno poniżej tętnic udowych jest nieprawidłowe, to należy je zbadać osłuchowo.
Przy osłuchiwaniu dużych tętnic szmer skurczowy wskazuje na turbulencje krwi spowodowaną umiarkowanym zwężeniem tętnic, z kolei szmer rozkurczowy na duże jej zwężenie.
Próba podniesienia
Jest stosowana do oceny stopnia i umiejscowienia upośledzenia krążenia. Prawidłowo przy podniesieniu kończyny dolnej( lub górnej) powyżej 60 stopni jej zblednięcie następuje po 60 sekundach. Jeśli przed upływem tego czasu kończyna staje się blada, wskazuje na jej znaczne niedokrwienie.
Stopień niedokrwienia |
Szybkość pojawienia się zblednięcia |
0 |
Niewystępowanie w ciągu 60 sekund |
1 |
W ciągu 60 sekund |
2 |
Pomiędzy 60 a 30 sekund |
3 |
W okresie krótszym niż 30 sekund |
4 |
Bladość występuje w poziomym położeniu kończyny |
Próba opuszczenia
Jest wykonywana po próbie podniesienia, która ma na celu ocenę czasu czasu powrotu prawidłowego zabarwienia skory w sekundach i czas wypełnienia się żył, wcześniej opróżnionych w wyniku podnoszenia kończyny.
Stopień niedokrwienia |
Czas powrotu prawidłowego zabarwienia skóry( s) |
Czas wypełnienia żył (s) |
Ukrwienie prawidłowe |
<10 |
<15 |
Umiarkowane niedokrwienie |
15-25 |
20-30 |
Ciężkie niedokrwienie |
>40 |
>40 |
Badanie układu żylnego kończyn dolnych:
Badanie układu żylnego kończyn dolnych wykonuje się w pozycji stojącej, gdyż daje to możliwość wykrycia żylaków układu żył: odpiszczelowej i odstrzałkowej. Bada się za pomocą palpacji i oglądania.
Podczas obserwacji należy zwrócić uwagę na rozszerzenie żylne, obecność obrzęku, występowania zabarwienia siniczego lub sino różowego skóry i innych zmian na skórze.
Podczas badania palpacyjnego można stwierdzić bolesność w momencie ucisku, stwardnienia w przebiegu naczyń, wzmożone napięcie w okolicy oczekiwanych zmian.
Próba na sprawdzenie zastawek żylnych:
Próba ucisku: wymacanie opuszkami palców rozszerzonej żyły i silnym ucisku( druga dłonią) tej samej żyły w odległości 10-20 cm powyżej badanego punktu. Przy niesprawnych zastawkach na odcinku pomiędzy punktami uciskanymi w momencie wywacia nacisku ręką położoną niżej wyczuwalny jest impuls fali krwi. Przy sprawnych zastawkach tak impuls nie powstaje.
Próba Tendelenburga(wstecznego wypełnienia): pozwala ocenić sprawność zastawek w żyłach łączących i w żyle odpiszczelowej i strzałkowej. Polega na podnoszeniu kończyny w górę pod kątem 90 stopni ( żyła się opróżnia) i zakładaniu opaski uciskowej wokół górnej części uda tak aby ucisnąć żyłę odpiszczelową ( a nie tętnicę udową).
Następnie prosimy aby pacjent przyjął pozycje stojącą, w której obserwuje się wypełnienie żył. Prawidłowo żyła odpiszczelowa wypełnia się w ciągu 35 sekund. Szybsze wypełnianie powierzchniowych żył wskazuje za niesprawność zastawek w żyłach łączących. Po zwolnieniu opaski uciskowej na udzie przy sprawnych zastawkach w żyle odpiszczelowej nie obserwuje się dodatkowego wypełnienia tej żyły. Pojawienie się fali zwrotnej wskazuje na to, że z góry płynie wsteczny prąd krwi spowodowany niesprawnością zastawek żylnych w żyle odpiszczelowej.
16. Zróżnicuj niewydolność tętniczą i żylną.
Badanie układu naczyniowego pozwala na różnicowanie zaburzeń niewydolności tętnic i żył w przebiegu chorób naczyń obwodowych. Objawy przewlekłej niewydolności tętnic i żył:
Objaw |
Przewlekła niewydolność tętnic |
Przewlekła niewydolność żył |
tętno |
Słabe lub nieobecne |
Prawidłowe, czasem przykryte obrzękiem |
Barwa skóry |
Blada ( zwłaszcza po uniesieniu kończyny), sinoczerwona po jej opuszczeniu |
Prawidłowa/ zasiniona przy opuszczeniu kończyny |
Ucieplenie |
zmniejszone |
prawidłowe |
obrzęk |
nieobecny |
Obecny, znaczny |
Zmiany troficzne skóry |
Cienka, błyszcząca zanikowa skóra, utrata włosów z palców i grzbietu stopy, pogrubienie i pękanie paznokci |
Brunatne przebarwienie dookoła kostek |
owrzodzenia |
Jeśli są to dotyczą palców |
Jeśli są to dotyczą kostek |
zgorzel |
Może powstać |
Nie powstaje |
17. Omów i wykonaj badanie fizykalne układu oddechowego.
1) Wywiad: a) kaszel, plwocina
b) duszność, świsty
c) charakter oddechu
d) ból w klatce piersiowej
e) przebyte choroby układu oddechowego
f) przebyte urazy klatki piersiowej
g) palenie tytoniu
2) Oglądanie:
* oddech: - charakter- ilość/min, rytm, odgłos, wysiłek, wciąganie mięśni międzyżebrowych, dołów nadobojczykowych, nozdrzy
- zaburzenia: - oddech Kussmaula
- oddech Cheyne- Stokesa
- oddech Biota
- utrudnienia- zaleganie wydzieliny w drogach oddechowych- oddech charczący
- skurcz dróg oddechowych- duszność, świst
* duszność, kaszel, katar
* zabarwienie skóry twarzy, rąk: bladość, sinica
* symetria klatki piersiowej: skolioza, nadmierna kifoza piersiowa
* kształt klatki piersiowej: kurza, lejkowata, rozejmowa, krzywicza
* urazy klatki piersiowej: rany, blizny, łamania żeber
3) Osłuchiwanie płuc:
- chory powinien oddychać przez usta
- osłuchiwać należy cały cykl oddechowy tj. wdech i wydech
- wynik prawidłowy:
~szmery oskrzelowe - „h”- chuchające
~szmery oskrzelowo- pęcherzykowe
~szmery pęcherzykowe- „f”- ssące
- wynik nieprawidłowy:
~brak szmerów
~szmery osłabione
~szmery zaostrzone
~ szmery dodatkowe
trzeszczenia, rzężenia, furczenia- pojedyncze odgłosy przy zaleganiu wydzieliny w płucach i oskrzelach
świsty- ciągły, muzyczny odgłos w wyniku zwężenia dróg oddechowych
tarcia opłucnowe- głośny, niskotonowy dźwięk
4) Osłuchiwanie przewodzenia głosu:
- klatkę piersiową osłuchujemy wtedy, gdy pacjent wypowiada odpowiednie słowa lub głoski głośno lub szeptem
- głos słychać mocniej gdy są przeszkody np. płyn, tkanka.
Osłuchiwanie przewodzenia głosu:
Bronchofonia:
-chory wypowiada głośno „raz, raz, raz”+ osłuchiwanie
- prawidłowo- jest stłumienie głosu lub nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- jest ostre słyszenie głosu
Pektorylokwia:
- chory mówi szeptem „raz, dwa, trzy” + osłuchiwanie
- prawidłowo- nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- słyszymy to, co chory mówi
Egofonia:
- chory wypowiada głośno „i, i, i” + osłuchiwanie
- prawidłowo- nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- słyszymy „ej, ej, ej”
5) Badanie palpacyjne klatki piersiowej:
- wykonujemy dotyk klatki piersiowej pełnymi, płasko ułożonymi dłońmi w czasie mówienia przez chorego „raz dwa, raz dwa” lub „czterdzieści cztery”
- wynik prawidłowy: drżenie głosowe jest wyczuwalne dłońmi
- wynik nieprawidłowy:
*przewodzenie głosu jest wzmożone, np. zapalenia płuc
* przewodzenie głosu jest osłabione, np. zgrubienia w klatce piersiowej- rak płuc, zrosty, wysięk, krew
6) Opukiwanie klatki piersiowej:
- opukiwanie klatki piersiowej służy do wykrywania zmian w płucach, opłucnej na głębokości 5-7 cm.
- badamy symetrycznie przestrzeń m/żebrową upowietrzoną, z płynem, z powietrzem
- wynik prawidłowy: odgłos jest jawny, rezonansowy
- wynik nieprawidłowy:
*odgłos wzmożony, np. odma, rozedma
* odgłos głuchy, np. zapalenie płuc
* odgłos stłumiony, np. wysięk z opłucnej
18. Omów i przedstaw bronchofonię, pektorylokwię i egofonię.
Bronchofonia:
-chory wypowiada głośno „raz, raz, raz”+ osłuchiwanie
- prawidłowo- jest stłumienie głosu lub nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- jest ostre słyszenie głosu
Pektorylokwia:
- chory mówi szeptem „raz, dwa, trzy” + osłuchiwanie
- prawidłowo- nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- słyszymy to, co chory mówi
Egofonia:
- chory wypowiada głośno „i, i, i” + osłuchiwanie
- prawidłowo- nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- słyszymy „ej, ej, ej”
19.Omów zasady obowiązujące przy badaniu fizykalnym jamy brzusznej
-Badanie wykonujemy w następującej kolejności:
-oglądanie
-osłuchiwanie
-opukiwanie
-palpacja
Podstawowe warunki: dobre oświetlenie, zrelaksowany pacjent, pełna ekspozycja brzucha
Pacjent powinien mieć opróżniony pęcherz
Pacjent w pozycji grzbietowej z poduszką pod głową , czasami można podłożyć wałek pod kolana ; kończyny górne wzdłuż ciała!
Ręce badającego powinny być ciepłe, paznokcie krótkie
Podczas badania nie wykonywać nagłych ruchów
Jeśli pacjent jest napięty należy go rozluźnić np. rozmową
Jeżeli pacjent jest wrażliwy na dotyk obcej ręki można rozpocząć badanie za pomocą ręki pacjenta przykrywając ją naszą ręką do momentu aż się nie przyzwyczai
należy obserwować twarz pacjenta podczas badania
optymalną pozycją badającego jest miejsce z prawej strony badanego
badanie palpacyjne wykonuje się w takiej pozycji aby biodra osoby badającej znajdowały się na wysokości ciała pacjenta
brzuch umownie podzielony na 4 kwadranty: prawy górny, prawy dolny, lewy górny i lewy dolny
lub na 9 części : 3 z nich to nadbrzusze, okolica pępkowa, podbrzusze
20. Omów objawy Blumberga, Goldflama i Chełmońskiego
objaw Blumberga: objaw ten stwierdzamy u chorych z ostrym zapaleniem otrzewnej. Charakteryzuje się brakiem lub łagodnym bólem podczas uciskania jamy brzusznej a silnym, ostrym bólem podczas gwałtownego zwolnienia ucisku.
Objaw Goldflama: sprawdzenie stanu nerek, dokonujemy oceny tkliwości okolicy okołonerkowej przez położenie lewej nerki na badaną okolicę i uderzenie w nią prawą ręką.
Objaw Chełmońskiego: objaw występujący w chorobach wątroby. Wykonujemy poprzez położenie dłoni na łuku żebrowym prawym a następnie uderzamy w dłoń pięścią drugiej ręki. Wystąpienie bólu może świadczyć o procesie zapalnym pęcherzyka żółciowego ( szczególnie kamica żółciowa).
21. Omów i wykonaj badanie jamy brzusznej
Ocena jamy brzusznej składa się z 4 metod badawczych: oglądanie, osłuchiwanie, opukiwanie, palpacja
Oglądanie: obserwacja skóry - występowanie przebarwień, nierówności, blizn, rozstępów skórnych.
Należy zwrócić uwagę na pępek- jego kształt, obecność obrzęku lub zaczerwienienie, występowanie przepukliny.
Oceniamy symetrię, powiększenie narządów, uwypuklenia miejscowe lub ogólne (np. wodobrzusze, wzdęcia, ciąża)
Poprzez cienką ścianę powłok brzusznych możemy zaobserwować tętnienie tętnicy głównej w linii środkowej ciała na wysokości III-IV palców powyżej pępka.
2. Osłuchiwanie- oceniamy odgłosy perystaltyki jelit stwierdzając zwiększoną lub zmniejszoną motorykę ( najczęściej zaczynamy od prawego dolnego kwadrantu); gdy brak całkowicie ruchów perystaltycznych osłuchujemy bardzo dokładnie każdy kwadrant. Brak szmerów może występować przy zapaleniu otrzewnej.
Odgłosy- bulgotanie,trzaski,szelesty, które w prawidłowych warunkach są stałe, powinny pojawiać się co 5-10 s. zwykle występują seriami; ok. 30 ruchów na minutę.
Szmer tętniczy- osłuchujemy w kierunku „buczeń” nad aortą, następnie nad tętnicą biodrową, udową oraz przy użyciu lejka stetoskopu tętnicę nerkową.
Odgłosy tarcia- w przypadku patologicznych zmian np. guza wątroby za pomocą lejka stetoskopu wysłuchujemy szmer żylny nad wątrobą ( buczenie żylne)
Opukiwanie- ręce badającego powinny być ciepłe
służy ocenie rozmieszczenia narządów o określonej wielkości.
Środkowym palcem prawej ręki uderzamy w środkowy palec (pierwszy staw) lewej ręki leżącej na narządzie; stukamy w staw a nie w paliczek
Stłumienie wątrobowe w normalnych warunkach rozciąga się wzdłuż linii sutkowej od V żebra do końca łuku żebrowego, a w prawej linii pachowej środkowej na przestrzeni VII-XI żebra.
Śledziona- dolna przednia część klatki piersiowej, po stronie linii pachowej lewej na wysokości od XII mż ku górze zwracając uwagę na zmianę odgłosu opukiwania z jawnego na stłumiony. Wynik może być nieprawidłowy gdy w jelicie grubym nagromadzone są gazy lub występują masy kałowe w jelicie.
Badanie palpacyjne- cel: stwierdzenie napięcia mięśniowego powłok brzusznych
określenie umiejscowienia i stopnia bolesności uciskowej
stwierdzenie głębszym badaniem obecności guzów, oporów, tętnień
wywołanie objawu otrzewnowego
palpacja okolic wrót przepuklinowych
ogrzanie rąk przed rozpoczęciem badania
przeprowadzamy całą powierzchnią dłoniową wszystkich 4 palców
rozpoczynamy badanie od łagodnego, płytkiego uciskania przechodząc do głębokiego
pacjent musi być odpowiednio ułożony
Badanie palpacyjne wątroby:
- lewą rękę podkładamy pod plecy a prawą umieszczamy pod prawym łukiem żebrowym
- prosimy pacjenta o głębokie wdechy podczas których uciskamy, przy wydechu nadal uciskamy i wyczuwamy wątrobę ( wielkość, twardość,kształt, tkliwość)
Badanie palpacyjne śledziony:
- pacjent w pozycji leżącej na plecach lub na prawym boku
- lewą rękę podłożyć pod plecy w okolicę lewego łuku żebrowego a palce prawej ręki układamy pod lewym łukiem żebrowym
- pacjent wykonuje głęboki oddech i w tym czasie wykonujemy ucisk w kierunku linii środkowopachowej i tylnopachowej
Badanie palpacyjne nerek:
- lewą rękę układamy pod tylnym łukiem żebrowym a prawą rękę wzdłuż linii środkowo obojczykowej pod prawym łukiem żebrowym (uchwycenie nerki)
- pacjent wykonuje głęboki wdech i wtedy uciskamy obiema dłońmi
- badanie przeprowadzamy w pozycji leżącej
22. Omów odruchy noworodkowe.
Odruch Moro- jeśli dziecko się przestraszy rozprostowuje gwałtownie rączki i nóżki, rozprostowuje paluszki, napręża się i wygina łukowato plecki, główkę odrzuca do tyłu, a następnie wraca do poprzedniej pozycji
Odruch chwytania- jeżeli dotkniemy wnętrza dłoni malucha, jego paluszki zacisną się tak mocno, że mógłby utrzymać się zawieszony przez kilka sekund
Odruch pełzania- jeżeli dziecko położymy na brzuchu i podeprzemy mu stópki, podkurcza rączki i nóżki i wykona skok do przodu
Odruch Babińskiego- jeżeli dotkniemy stópki dziecka od pięty do palców- wykrzywia ją do środka, a paluszki rozprostowuje
Odruch ssania- jeżeli włożymy dziecku do ust palec, automatycznie zacznie ssać
Odruch Rootinga- przy potarciu policzka instynktownie odwróci główkę w poszukiwaniu piersi
23. Omów i wykonaj dermoleksję (grafestezję) i stereognozję.
Dermoleksja to umiejętność odczytywania przez pacjenta cyfr lub liter napisanych palcem na skórze. Służy do oceny czucia powierzchniowego.
Pacjent ma zamknięte oczy . Badający tępym ołówkiem lub patyczkiem rysuje na wewnętrznej powierzchni dłoni (plecach) literę lub cyfrę. Prosi pacjenta o odgadnięcie, co to za litera lub kształt.
Stereognozja to umiejętność rozpoznania przedmiotu przez dotyk przy zamkniętych oczach.
Pacjent ma zamknięte oczy. Badający wkłada do jego dłoni znany przedmiot codziennego użytku (moneta, klucz) i prosi, aby za pomocą dotyku i manipulacji rozpoznał, co to za przedmiot.
Jeżeli pacjent nie potrafi rozpoznać przedmiotu, pomimo że ma zachowane czucie dotyku, mówi się o agnozji dotykowej. Świadczy ona o uszkodzeniu płata ciemieniowego.