16. Zróżnicuj niewydolność tętniczą i żylną.
Badanie układu naczyniowego pozwala na różnicowanie zaburzeń niewydolności tętnic i żył w przebiegu chorób naczyń obwodowych. Objawy przewlekłej niewydolności tętnic i żył:
Objaw |
Przewlekła niewydolność tętnic |
Przewlekła niewydolność żył |
tętno |
Słabe lub nieobecne |
Prawidłowe, czasem przykryte obrzękiem |
Barwa skóry |
Blada ( zwłaszcza po uniesieniu kończyny), sinoczerwona po jej opuszczeniu |
Prawidłowa/ zasiniona przy opuszczeniu kończyny |
Ucieplenie |
zmniejszone |
prawidłowe |
obrzęk |
nieobecny |
Obecny, znaczny |
Zmiany troficzne skóry |
Cienka, błyszcząca zanikowa skóra, utrata włosów z palców i grzbietu stopy, pogrubienie i pękanie paznokci |
Brunatne przebarwienie dookoła kostek |
owrzodzenia |
Jeśli są to dotyczą palców |
Jeśli są to dotyczą kostek |
zgorzel |
Może powstać |
Nie powstaje |
17. Omów i wykonaj badanie fizykalne układu oddechowego.
1) Wywiad: a) kaszel, plwocina
b) duszność, świsty
c) charakter oddechu
d) ból w klatce piersiowej
e) przebyte choroby układu oddechowego
f) przebyte urazy klatki piersiowej
g) palenie tytoniu
2) Oglądanie:
* oddech: - charakter- ilość/min, rytm, odgłos, wysiłek, wciąganie mięśni międzyżebrowych, dołów nadobojczykowych, nozdrzy
- zaburzenia: - oddech Kussmaula
- oddech Cheyne- Stokesa
- oddech Biota
- utrudnienia- zaleganie wydzieliny w drogach oddechowych- oddech charczący
- skurcz dróg oddechowych- duszność, świst
* duszność, kaszel, katar
* zabarwienie skóry twarzy, rąk: bladość, sinica
* symetria klatki piersiowej: skolioza, nadmierna kifoza piersiowa
* kształt klatki piersiowej: kurza, lejkowata, rozejmowa, krzywicza
* urazy klatki piersiowej: rany, blizny, łamania żeber
3) Osłuchiwanie płuc:
- chory powinien oddychać przez usta
- osłuchiwać należy cały cykl oddechowy tj. wdech i wydech
- wynik prawidłowy:
~szmery oskrzelowe - „h”- chuchające
~szmery oskrzelowo- pęcherzykowe
~szmery pęcherzykowe- „f”- ssące
- wynik nieprawidłowy:
~brak szmerów
~szmery osłabione
~szmery zaostrzone
~ szmery dodatkowe
trzeszczenia, rzężenia, furczenia- pojedyncze odgłosy przy zaleganiu wydzieliny w płucach i oskrzelach
świsty- ciągły, muzyczny odgłos w wyniku zwężenia dróg oddechowych
tarcia opłucnowe- głośny, niskotonowy dźwięk
4) Osłuchiwanie przewodzenia głosu:
- klatkę piersiową osłuchujemy wtedy, gdy pacjent wypowiada odpowiednie słowa lub głoski głośno lub szeptem
- głos słychać mocniej gdy są przeszkody np. płyn, tkanka.
Osłuchiwanie przewodzenia głosu:
Bronchofonia:
-chory wypowiada głośno „raz, raz, raz”+ osłuchiwanie
- prawidłowo- jest stłumienie głosu lub nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- jest ostre słyszenie głosu
Pektorylokwia:
- chory mówi szeptem „raz, dwa, trzy” + osłuchiwanie
- prawidłowo- nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- słyszymy to, co chory mówi
Egofonia:
- chory wypowiada głośno „i, i, i” + osłuchiwanie
- prawidłowo- nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- słyszymy „ej, ej, ej”
5) Badanie palpacyjne klatki piersiowej:
- wykonujemy dotyk klatki piersiowej pełnymi, płasko ułożonymi dłońmi w czasie mówienia przez chorego „raz dwa, raz dwa” lub „czterdzieści cztery”
- wynik prawidłowy: drżenie głosowe jest wyczuwalne dłońmi
- wynik nieprawidłowy:
*przewodzenie głosu jest wzmożone, np. zapalenia płuc
* przewodzenie głosu jest osłabione, np. zgrubienia w klatce piersiowej- rak płuc, zrosty, wysięk, krew
6) Opukiwanie klatki piersiowej:
- opukiwanie klatki piersiowej służy do wykrywania zmian w płucach, opłucnej na głębokości 5-7 cm.
- badamy symetrycznie przestrzeń m/żebrową upowietrzoną, z płynem, z powietrzem
- wynik prawidłowy: odgłos jest jawny, rezonansowy
- wynik nieprawidłowy:
*odgłos wzmożony, np. odma, rozedma
* odgłos głuchy, np. zapalenie płuc
* odgłos stłumiony, np. wysięk z opłucnej
18. Omów i przedstaw bronchofonię, pektorylokwię i egofonię.
Bronchofonia:
-chory wypowiada głośno „raz, raz, raz”+ osłuchiwanie
- prawidłowo- jest stłumienie głosu lub nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- jest ostre słyszenie głosu
Pektorylokwia:
- chory mówi szeptem „raz, dwa, trzy” + osłuchiwanie
- prawidłowo- nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- słyszymy to, co chory mówi
Egofonia:
- chory wypowiada głośno „i, i, i” + osłuchiwanie
- prawidłowo- nic nie słyszymy
- nieprawidłowo- słyszymy „ej, ej, ej”