Choroby układu narządu ruchu wrodzone i nabyte. Układ kostny.

Wszystkie elementy narządu ruchu narażone są na wpływ szkodliwych czynników, które mogą doprowadzić do zaburzenia ich funkcji lub trwałego uszkodzenia. Rozwijają się wtedy różne schorzenia narządu ruchu, wymagające odpowiedniego leczenia farmakologicznego czy chirurgicznego i - na ogół - długotrwałej rehabilitacji. Mogą też prowadzić do trwałego kalectwa.

Zaburzenia rozwojowe narządu ruchu mogą powstać wskutek przekazania potomstwu wadliwych informacji genetycznych w komórkach rozrodczych lub wskutek oddziaływania na zarodek i płód szkodliwych czynników zewnętrznych. Możliwości wad wrodzonych w układzie kostno-stawowym i mięśniowym jest dużo.

Wady postawy to odchylenia od ogólnie przyjętych cech postawy prawidłowej, właściwej danej kategorii wieku, płci i typu budowy. Wady postawy można podzielić na proste i złożone:

Proste wady postawy - (błędy postawy), są to pojedyncze odchylenia od prawidłowej postawy ciała, nie zmieniające ukształtowania kręgosłupa.

Złożone wady postawy - są to odchylenia od prawidłowej postawy ciała, ze zmianami ukształtowania kręgosłupa.

Strukturalne oraz różnorodne deformacje w obrębie narządu ruchu nazywane są wadami budowy.

W literaturze najczęściej spotykamy podział wad postawy i budowy ciała na dwie zasadnicze grupy:

1. Wady wrodzone

• kości,

• mięśni.

• Wady nabyte

• rozwojowe,

• nawykowe.

Wady wrodzone - należą tu przypadki z odchyleniami prawidłowej budowy ciała w następstwie czynników, które zadziałały w okresie płodowym.

Przyczyny powstawania tych wad są różne. Niektóre z nich są przekazywane dziedzicznie.

Wady nabyte - mogą być wywoływane przebytymi chorobami - te określamy terminem wady rozwojowe lub powstają na skutek zaburzenia nawyku prawidłowej postawy ciała - te określamy terminem wady nawykowe.

Najczęstsze wady postawy i ich charakterystyka

Do najczęstszych wad postawy należą:

plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy wklęsło-okrągłe, plecy płaskie, boczne skrzywienia kręgosłupa-skoliozy, wady statyczne kończyn dolnych.

Do błędów postawy zalicza się: odstawanie łopatek, asymetrię barków, asymetrię żeber i klatki piersiowej.




Rys. 1 Wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej:

a-plecy okrągłe, b- plecy wklęsłe, c-plecy wklęsło-okrągłe, d-plecy płaskie.

1. Plecy okrągłe

Plecy okrągłe to nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny piersiowej. Wada ta charakteryzuje się: osłabieniem mięśni grzbietu, przykurczem mięśni piersiowych, barki są wysunięte do przodu, łopatki odstające. Łokcie i kolana są często w pozycji lekkiego zgięcia.

Plecy okrągłe mogą być wrodzone lub nabyte.

Ich najczęstszą przyczyną jest dystonia mięśniowa, czynniki psychiczne (kifoza „wstydliwych” np.: u dorastających dziewcząt), wady wzroku. Mogą też powstawać w następstwie takich chorób jak: krzywica, gruźlica kręgosłupa, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, choroba Scheuermanna (choroba powoduje powolne zginanie się kręgosłupa do przodu).

U dzieci w młodszym wieku szkolnym często przyczyną wady „pleców okrągłych” jest dystonia mięśniowa (zaburzenie równowagi napięć mięśniowych mięśni grzbietu) i zaniedbanie prawidłowej postawy.

2. Plecy wklęsłe

Istota tej wady polega na pogłębieniu lordozy lędźwiowej.

Sylwetkę charakteryzuje pogłębione wygięcie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, zwiększone przodopochylenie miednicy, wypięty brzuch (tzw. przodujący brzuch) i wypięte pośladki.

Wada ta może być wrodzona lub nabyta.

Wśród wad nabytych najczęściej obserwuje się plecy wklęsłe na tle dystonii mięśniowej. Mięśnie brzucha, pośladkowe wielkie oraz zginacze stawu kolanowego są osłabione, natomiast nadmiernie napięte i często przykurczone są mięśnie grzbietu odcinka lędźwiowego i zginacze stawu biodrowego.

3. Plecy wklęsło-okrągłe

Plecy te są wadą postawy, w której występują równocześnie cechy charakterystyczne dla pleców okrągłych i wklęsłych.

U dziecka z tą wadą postawy obserwuje się pogłębienie kifozy piersiowej, wysunięcie głowy i barków do przodu, odstawanie łopatek, pogłębienie lordozy lędźwiowej, zwiększenie przodopochylenia miednicy, wypięty brzuch i uwypuklenie pośladków. Towarzysząca tej wadzie dystonia mięśniowa jest połączeniem dystonii występującej w plecach wklęsłych i okrągłych.

4. Skoliozy

Skolioza jest bocznym skrzywieniem kręgosłupa.

Jest to choroba, która polega na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu prawidłowego. Odchylenie to występuje w płaszczyznach:

• czołowej - kręgosłupa wygina się w bok, lewo lub prawo;

• strzałkowej - pogłębia się wygięcie lordotyczne lub kifotyczne;

• poprzecznej - następuje rotacja kręgów, co prowadzi do powstania garbu.

Istnieje wiele klasyfikacji bocznych skrzywień kręgosłupa. Najczęściej spotykane w literaturze przedmiotu to:

1. Podział ze względu na wiek:.

1. wczesnodziecięce

2. dziecięce

3. młodzieżowe

2. Ze względu na lokalizację skrzywienia i kierunek wychylenia łuku:

1. skrzywienia jednołukowe całkowite prawostronne i lewostronne;

2. skrzywienia jednołukowe odcinkowe piersiowo-prawostronne i piersiowo-lewostronne;

3. skrzywienia jednołukowe odcinkowe lędźwiowo-prawostronne i lędźwiowo-lewostronne;

4. skrzywienie dwułukowe piersiowo-prawostronne

i lędźwiowo-lewostronne oraz piersiowo-lewostronne i lędźwiowo-prawostronne.

3. W zależności od stopnia zaawansowania zmian, wyróżnia się następujące stadia skoliozy (klasyfikacja wg M.Kutzner-Kozińskiej 1981):

1. postawa skoliotyczna - wstępne stadium wady. Występuje asymetria barków, łopatek, trójkątów talii, ale nie dochodzi jeszcze do bocznego skrzywienia;

2. skolioza I^o - to skrzywienie, kiedy wartości kątowe nie przekraczają 30^o. Zmiany dotyczą układu mięśniowo - wiązadłowego, bez zniekształceń kostnych;

3. skolioza II^o - skrzywienie o wartościach kątowych 31^o-60^o. Występują zmiany w kręgach i krążkach międzykręgowych. Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym;

4. skolioza III^o - skrzywienie o kącie przekraczającym 60^o, z daleko posuniętymi zmianami strukturalnymi jak: torsja

i sklinowacenie kręgów, deformacja żeber i miednicy.




Rys.2 Boczne skrzywienia kręgosłupa I^o,II^o,III^o.

4. Pod względem przyczyn powstawania skoliozy dzielą się na:

skoliozy funkcjonalne (czynnościowe) - są to skoliozy, w których nie stwierdza się utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa;

skoliozy strukturalne - to skoliozy, w których stwierdzamy utrwalone zmiany.

Nieznana przyczyna w większości przypadków powstawania skolioz zmusza do leczenia objawowego. Ogranicza się ono do przeciwdziałania widocznym skutkom choroby. Pilna obserwacja przez rodziców i nauczycieli pozwala na wczesne wykrycie skoliozy i właściwe leczenie, które pozwoli zapobiec późnym następstwom deformacji.

Nie leczona skolioza może prowadzić do:

• zniekształcenia klatki piersiowej,

• uciskania narządów wewnętrznych (serce i płuca), prowadząc do upośledzenia wydolności krążenia i oddychania,

• zmniejszonej sprawności fizycznej,

• duszności,

• kompleksu psychicznego, spowodowanego obecnością garbu żebrowego.




Rys.3 Skłon tułowia w przód a-budowa prawidłowa, b- garb żebrowy.

Skolioza odpowiednio wcześnie wykryta i właściwie leczona pozwala uniknąć wystąpienia groźnych dla zdrowia i życia późnych powikłań.

5. Wady klatki piersiowej

Zniekształcenia klatki piersiowej zalicza się do wad wrodzonych.

Najczęściej występujące zniekształcenia patologiczne klatki piersiowej to:

• klatka piersiowa kurza,

• klatka piersiowa lejkowata.

Klatka piersiowa kurza - polega na wysunięciu ku przodowi obwodowej części mostka wraz z najbliższą częścią żeber, które są od boku jakby ściśnięte. Łuki żebrowe często tworzą falistą linię zamiast łukowej. Po nabraniu i zatrzymaniu powietrza w płucach stopień kurzego zniekształcenia zmniejsza się.

Rozróżnia się dwie postacie klatki piersiowej kurzej.

W pierwszej postaci uwypuklona jest tylko rękojeść mostka. Położenie trzonu mostka albo jest prawidłowe, albo jest odchylone nieco do tyłu.

Druga postać charakteryzuje się wysunięciem do przodu trzonu mostka. Najbardziej ku przodowi sterczy zwykle wyrostek mieczykowaty.

Klatka piersiowa lejkowata - jest wadą znacznie częściej spotykaną niż klatka piersiowa kurza.

Wada jest następstwem wrodzonego zaburzenia rozwoju przepony lub nieproporcjonalnego rozrostu chrząstek żebrowych w stosunku do jej elementów.

Charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber.

Na skutek osłabienia mięśni grzbietu, wysunięcia barków do przodu, spłaszczenia klatki piersiowej i wiotczenia mięśni brzucha, przy oddychaniu występują paradoksalne ruchy klatki piersiowej.




Rys.4 Wady klatki piersiowej a-kurza, b- lejkowata.

Postępowanie korekcyjne dla wad klatki piersiowej obejmuje głównie ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia ogólnorozwojowe poprawiające postawę ciała oraz pływanie.

W wadach zaawansowanych stosuje się aparaty ortopedyczne (klatka piersiowa kurza) i leczenie operacyjne (klatka piersiowa lejkowata).

6. Wady kończyn dolnych

Zniekształcenia kończyn dolnych w znacznym stopniu wpływają na statykę i postawę ciała. Powstają w wyniku asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała, przeciążeń pracą lub są wadami wrodzonymi albo powstają na skutek innych przyczyn.

Wyróżniamy następujące wady kończyn dolnych, dające się w początkowym stadium wyrównać:

• kolana koślawe,

• kolana szpotawe,

• stopa płaska,

• stopa płasko-koślawa,

• stopa wydrążona,




Rys.5 Ustawienie kolan a-kolana proste,

b- kolana koślawe, c-kolana szpotawe.

Kolana koślawe

Wada może być wrodzona lub nabyta. Najczęściej wyróżnia się: koślawość wrodzoną, pokrzywiczą, idiopatyczną, porażeniową, pozapalną, pourazową.

W kolanach koślawych oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty na zewnątrz, a kostki przyśrodkowe, przy wyprostowanych i zwartych kolanach, są oddalone od siebie o ponad 5 centymetrów.

Za fizjologiczną koślawość uważa się odchylenie od osi przeciętnie 2-3 centymetrów, ale nie większą niż 5 centymetrów.




Rys.6 Kolano koślawe.

W koślawości kolan występują zmiany kostne (skrzywienie kości udowej lub piszczelowej, przerost w stawie kolanowym) i mięśniowo-wiązadłowe, w wyniku których istnieje predyspozycja do zwichnięcia rzepki.

Jeśli wada jest silnie wyrażona po jednej stronie lub jest jednostronna po jednej stronie może wytworzyć się skolioza w odcinku lędźwiowym.

Kolana szpotawe

W tym zniekształceniu kończyny dolne są skręcone do wewnątrz, występuje nadwyprost w stawach kolanowych, mięsnie wewnętrznej strony kończyn dolnych ulegają skróceniu, a po stronie zewnętrznej nadmiernie rozciągają się. Oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz.




Rys.7 Kolano szpotawe.

Wielkość odchylenia mierzy się w centymetrach, rozstępem między kłykciami przyśrodkowymi przy stopach zwartych. Szpotawość kolan występuje najczęściej przy nadwadze oraz przy krzywicy.

Wady stóp

Stopa swoją budową i funkcją przystosowana jest do dźwigania i elastycznego przenoszenia ciężaru ciała w czasie chodu, do amortyzowania wstrząsów powstających w czasie poruszania się (hamowanie przyśpieszenia kończyny, uderzanie pięty o podłoże).

Prawidłowo wysklepiona stopa dotyka podłoża trzema fizjologicznymi punktami podparcia: piętą, głową pierwszej i głową piątej kości śródstopia.




Rys.8 Fizjologiczne punkty podparcia.

Między tymi punktami przebiegają główne łuki stopy: podłużny przyśrodkowy, podłużny boczny i poprzeczny przedni.

Łuk podłużny przyśrodkowy zaczyna się na guzie piętowym, obejmuje kość łódkowatą, I klinową i kończy się na głowie I kości śródstopia.

Łuk podłużny boczny biegnie od guza kości piętowej przez kość sześcienną do głowy V kości śródstopia.

Łuk poprzeczny przedni jest utworzony przez głowy pięciu kości śródstopia. (Dziak 1973)

Najczęściej występujące wady stóp to:

1. stopa płaska

2. stopa płasko-koślawa

3. stopa szpotawa

4. stopa wydrążona

Rzadziej spotykane to:

5. stopa końska

6. stopa piętowa




Rys.9 Zniekształcenia stopy: a-stopa końska, b- stopa piętowa,

c-stopa szpotawa, d-stopa płaska, e- stopa płasko-koślawa,

f- stopa wydrążona.

Stopa płaska (płaskostopie czynnościowe)

Stopa posiada niski lub obniżający się łuk podłużny, który jest wynikiem niewydolności układu mięśniowo-wiązadłowego. Przeciążenie stopy spotęgowane niewydolnością jej układu doprowadza do zniekształceń, bolesności oraz zaburzenia funkcji.

Płaskostopie jest jednym z bardziej powszechnych dolegliwości stóp. W młodszym wieku szkolnym nie musi dostarczać bodźców bólowych, jednak zaniedbanie i brak korektywy może nieść odległe, negatywne skutki.

Stop płasko-koślawa

Istotą tego zniekształcenia jest ustawienie w nawróceniu kości stępu oraz obniżenie sklepienia podłużnego stopy, najczęściej na tle niewydolności statycznej.

Stopa szpotawa

Jest odwrotnością stopy płasko-koślawej. Charakteryzuje się skręceniem pięty do wewnątrz i oparciem jej na krawędzi zewnętrznej.

Stopa wydrążona

Zniekształcenie charakteryzuje się nadmiernym wysklepieniem, w odcinku między guzem a głowami kości śródstopia, przy równoczesnym skróceniu tego odcinka. Nadmiernemu wysklepieniu stopy towarzyszy szponowate ustawienie palców i skrócenie rozcięgna podeszwowego. Zniekształcenie powoduje skrócenie stopy.

Przyczyną tej wady są anomalie w obrębie dolnego odcinka rdzenia kręgowego oraz zaburzenia równowagi mięśniowej.

Zdrowe stopy są ważnym elementem zdrowia całego organizmu. Stopy chore, zniekształcone utrudniają poruszanie się, sprawiają ból i wpływają na zmęczenie.

Stopa ładna - to stopa przede wszystkim zdrowa.

7. Błędy postawy

W wadach postawy często spotyka się nieodpowiednie ustawienie głowy, asymetrię barków czy wadliwe ułożenie i odstawanie łopatek. Takie odchylenia zalicza się do błędów postawy.

Odchylenia w ustawieniu głowy i szyi

W błędach postawy spotyka się często nieodpowiednie ustawienie głowy. Wysunięcie głowy ku przodowi jest najczęściej skutkiem zwiększonej kifozy piersiowej, wad słuchu i wzroku bądź też niedbałej postawy przy różnych czynnościach.

Do rzadziej spotykanych błędów w ustawieniu głowy zalicza się kręcz karku. Deformacja ta powstaje w wyniku niedorozwoju kręgów szyjnych lub mięśni szyi.

Wadliwe ułożenie łopatek

U dzieci w młodszym wieku szkolnym bardzo często można stwierdzić asymetrycznie ułożone lub odstające od płaszczyzny pleców łopatki.

Łopatki wraz ze stawami barkowymi połączone są bardzo luźno ze szkieletem, a mianowicie za pośrednictwem obojczyka w stawie mostkowo-obojczykowym, poza tym mięśnie utrzymują łopatki w ich normalnym ułożeniu.

Każde zaburzenie w czynności mięśni powoduje zmianę ułożenia łopatek i połączonych z nimi stawów barkowych.




Rys.10 Wadliwe ułożenie łopatek.

Uniesienie łopatki może być jednym z wczesnych objawów tworzącej się skoliozy, ale wtedy uwagę należy skierować na nieprawidłowości kształtu kręgosłupa.

Podobnie jak inne części ciała, kości podlegają stopniowej odnowie. Oznacza to, ze w miarę upływu lat 206 kości ludzkiego szkieletu wymienia i uzupełnia swoje części składowe. Jednak choroby atakują także kości i stawy. Często wady układu kostnego mają podłoże genetyczne, występują więc od urodzenia, mogą jednak pojawiać się w wieku późniejszym i mają związek najczęściej z chorobami innych narządów. Wiele chorób jest wywołanych przez zaburzenie w gospodarce chemicznej organizmu, np. w układzie hormonalnym, czy niedoborem składników mineralnych. Należy także wspomnieć o skutkach wypadków, czy też nadmiernej eksploatacji danej części ciała.

Wrodzona patologiczna łamliwość kości

Przy wrodzonej patologicznej łamliwości kości są wyjątkowo słabe i kruche, wskutek czego łatwo ulegają złamaniom. Dolegliwości tej nie można wyleczyć, można ją jedynie zminimalizować, unikając sytuacji nadmiernie obciążających kości.

Krzywica

Choroba ta związana jest z zaburzeniami w składzie chemicznym chemicznym kości. Krzywiące powoduje brak witaminy D, która jest niezbędna dla zdrowych, silnych kości. Witamina D, która występuje w tłustych rybach i produktach mlecznych. Skóra potrafi ją wyprodukować pod wpływem światła słonecznego. Dzieci chore na krzywicę często mają krzywe ręce i nogi, jednak obecnie, głównie dzięki lepszej diecie, choroba ta bardzo rzadko występuje w krajach rozwiniętych. U dorosłych niedobór witaminy D wywołuje osteomalację. Kości stają się słabe, łatwo się łamią, występuje sztywnienie i kurcze mięśni. Osteomalacja jest czasami związana z innym stanem chorobowym, na przykład chorobą nerek, żołądka czy kłopotami z układem trawiennym. Leczenia polega na podawaniu witaminy D, przyjmowaniu właściwych posiłków i eliminowanie ewentualnych chorób towarzyszących.

Osteoporoza
Osteoporoza jest uogólnioną chorobą kości, charakteryzującą się zmniejszoną masą tkanki kostnej i destrukcją jej budowy przestrzennej (mikroarchitektury), które w konsekwencji prowadzą do zwiększonego ryzyka złamań kości. Dokonując pewnego uproszczenia można stwierdzić, że jest to choroba, w której jest "za mało kości w kości" (bez zmiany jej objętości) w stosunku do normy wieku, płci i rasy. Dlatego też, innym niekiedy terminem określającym osteoporozę jest zrzeszotnienie kości - oznaczające rozrzedzenie kości. Choroba przez długi czas przebiega bez jakichkolwiek objawów. Zwykle dopiero po latach ujawnia się poprzez złamania patologiczne pod wpływem niewielkich urazów oraz występujących wraz z nimi licznych powikłań. Zaawansowana choroba doprowadza do trwałego kalectwa - ograniczenia sprawności ruchowej i przewlekłego bólu, bądź śmierci. Osteoporoza należy do chorób, których rozwój związany jest z szeroko pojętym stylem życia człowieka obejmującym m.in. problemy związane z żywieniem (np. niedostateczną podażą wapnia w diecie), zbyt małą aktywnością fizyczną, niedostatecznym nasłonecznieniem.

Infekcje i guzy
Tak jak skóra i zęby, również kości mogą być zainfekowane przez zarazki. Jednym z rzadkich rodzajów infekcji jest zapalenie szpiku. Zazwyczaj występuje u dzieci, powodując wielką tkliwość zaatakowanego przez chorobę miejsce. Jest wywoływany przez stosunkowo powszechną bakterię (gronkowiec złocisty), który dostaje się do układu krwionośnego, zwykle przez ranę i tą drogą dociera do kości. Choroba ta może być chroniczna, może też towarzyszyć innym dolegliwością, jak tyfus czy syfilis. Infekcje leczy się zwykle antybiotykami. Niektóre guzy kości są nieszkodliwe. Jednak w kilku przypadkach mogą zmienić się w tkankę nowotworową o charakterze złośliwym i spowodować przerzuty do innych narządów. Częściej zdarza się, że rak innego narządu przerzuca się na kości. Przy obecnym rozwoju chirurgii, farmakologii i radiologii coraz więcej złośliwych guzów można skutecznie leczyć.

Wrodzona dysplazja stawów biodrowych
Wrodzona dysplazja (niedorozwój) stawów biodrowych przejawia się m.in. tym, że panewka stawu biodrowego jest płytka i mała. Wada powstaje w okresie życia płodowego i jest najczęściej występującą wadą wrodzoną u ludzi. Jej etiologia (przyczyna), podobnie jak większości wad wrodzonych, nie jest wyjaśniona. Jej najbardziej nasilona forma to wrodzone zwichnięcie stawów biodrowych.
Rozpoznanie wrodzonej dysplazji (niedorozwoju) stawów biodrowych odbywa się na podstawie badania klinicznego noworodka (najlepiej w pierwszych 5 dniach po urodzeniu) oraz badania radiologicznego i/lub ultrasonograficznego stawów biodrowych.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), dawniej nazywane gośćcem przewlekłym postępującym (GPP) jest chorobą ogólnoustrojową, chociaż przede wszytkim dotyczy narządów ruchu.
Charakterystycznymi objawami choroby są:
- długotrwałe obrzęki tych samych stawów po obu stronach ciała, najczęściej stawów rąk i stóp, nadgarstka, łokci, stawów skokowych;
- uczucie sztywności porannej, ustępujące po rozruszaniu się;
zaniki mięśniowe;
- obecność tzw. guzków reumatoidalnych w tkance podskórnej;
- zapalenie kaletek maziowych pochewek ściegien;
- często zerwania ścięgien (zarówno mięśni zginaczy, jak i prostowników) osłabionych w procesie chorobowym.

W zaawansowanej postaci choroby, zwykle po wielu latach jej istnienia, dochodzi do różnego stopnia ograniczeń ruchomości stawów, aż do całkowitego zniesienia ruchu. Choroba może prowadzić do znacznego kalectwa, wyrażającego się ograniczeniem sprawności fizycznej i różnego typu deformacjami ciała. RZS dotyczy częściej kobiet niż mężczyzn, może rozpocząć się w różnym wieku, choć u dzieci występuje znacznie rzadziej niż u dorosłych.

Choroba zwyrodnieniowa układu kostno-stawowego (artroza)
W chorobie tej dochodzi do niszczenia i ubytku chrząstek stawowych oraz nieprawidłowego przerostu (hipertrofii) tkanki kostnej w okolicy okołostawowej. Określa się to jako zmiany zwyrodnieniowe (degeneracyjne) i zniekszałcające stawy. Konsekwencją choroby jest zniekształcenie powierzchni stawowych. Zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające stawów pojawiają się z wiekiem u wszystkich ludzi, ale nie wszyscy wymagają z tego powodu leczenia. O chorobie zwyrodnieniowej mówi się wówczas, jeżeli omawiane zmiany stawów są przyczyną ograniczenia sprawności ruchowej i dają dolegliwości bólowe. Choroba zwyrodnieniowa może dotyczyć wszystkich stawów, jednak najczęściej w związku z pionową postawą ciała dotknięte nią są stawy najbardziej obciążone, tzn. stawy kręgosłupa, stawy biodrowe (patrz niżej: choroba zwyrodnieniowo-zniekształcająca stawów biodrowych) i kolanowe. Często dotyczy również stawów ramiennych, łokciowych, międzypaliczkowych dalszych palców rąk i stawów skokowych.

Reumatoidalne zapalenie stawów

Dokładna przyczyna nie jest znana, jednak wydaje się, że układ immunologiczny, który zwykle atakuje obce zarazki, nagle przez pomyłkę zaczyna atakować własne stawy dokładniej błony maziowe torebki stawowej. W wyniku działania własnych przeciwciał organizmu człowieka na błony maziowe powstaje obrzęk i ulega uszkodzeniu cały staw, który stopniowo robi się czerwony, tkliwy, sztywny, obrzmiały i bolesny. Część chorych odczuwa migrujące bóle stawów, a tylko u niektórych występują deformacje stawów powodujące inwalidztwo. Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów jest różnorodne, zależne od stopnia zaawansowania choroby. Kuracja w takich przypadkach obejmuje wypoczynek, środki przeciwbólowe, przeciwzapalne i inne leki, specjalne ćwiczenia fizyczne, a nawet zabiegi chirurgiczne.

---